4<%
'Adam natura
mor^j
jtalis crca-
Extat locus
hic
denique qui ncque mortalem nequeimmortalemnatura
conditum affirment. .Qui negant mortalem naturacrea-
tumàDeoefle:dicunt,;rooi$r ©bnoxinm ellefadkutnpet
diuinam fenten tiam' qpa ob peçcatum eft motte damna-
tus:atqueid peccatum illi mortis cauiam fuiflè fecundum
ilia Dei verbasOw dièederis deilla arboreymortefnMojjt6ris. Alta
i , quosdiximus mortalem arque immprtalem natura
ilium faceremocad animum, iftud ad corpus reforât. Ter-
tij denique qui vtraque, & raortalitatem St immortalita-
tem> natura,ilïi ingetiïta fuiflè negant : ajrbitrantur media
conditions ortum fuiflè,vt fi corpori dpditusvitam agita-
ret,morMÜ$: finanims'fùsprsclara ftuâia.feétaretur ço-
leretque,immortaliseua(leret.Nosvero ftàcuimus, Ada-
mum natura mortalem bfiè progenitum, idquehis colfi-
gimusargumentis. Pxim o, q aiacbm pöfi tu se fi ex puluere]
vt m aceriaâd vero qtjod ex puluere confarmatum fiëtum-
que eft mortaleeflè inapte natura jcertumeft. Secundo,
quia cum virilis ac muliebrisfexus difcrimine côdituseft:
.quodmortalibus eongruit, immortalibusnequaquam
Tertio »quiaprocreatus eft cum oculis^qui efcamappete-
reçty8c manibus quas illiusfiimendi gratia1 protenderet.
denique cum vaüs quæ alimentumexciperent tontine-
rentquerihæc enim i js modo quibus mortalis nature obti-
,git,yfui efle poflunt : immortalibus fruftt&denrur* Q ^ r -
to , caters resquasAdami gratia condiditDeus glatis 4r~
guuntillurn natura mortale eflè fa6tum. Quorfum enim
terra opus erat? quorfum Fîtmamenro? (vt vo can t) quorfum
lucencibusm hoc Stellis ? quorfum pifcibus volueti-
bufque qus ma6lantur?quorfumiumentis, ali jsque ani-
mantibusqus pattimfaruiurttjalia eduntuE.1 ? Sane hi fee
rat qus non diffolftnur nec vllo mortis,faro perimitur, id
eXigcatiadonatum fibi abillo hab§£ : quodautem alteri
acceptum fertur,'idi;prfus pfo illius arbitrio adimi poteft
Czterum de AdamO clarum eft; ft mandate obtbmpera-
uiflet,fiiturum fuiflev.t non obiret iqprtem: non quod ta-
lieon^itioneefletgenitus jfedpro Effciftoris fui merabe-
nignitate: rurfus poftquam refujrexit, deinceps quoque
non mpriturum -. fed & idqnoq; per gcatiaip opificisDei.
Nequeenimabfque pe,ricuTb, aut turn cutp gigneretaut
cumiufcitabitamortuisjfecerit-naturaimmortalem-Ex
his omnibus cqnftcitur Adamum mortaliconditione
-prpereatum efle: interjiftfotemur»intyjnprtalitatedonan-
dum a(uoGenitprefuilTe, non quidem naturali, fedgra-
cuitafiLegiparuifle^ : v ■ v v
Obiettioluliani Halicarnaffei, &eius dffeftationit
, homnutn.
Iulianus Halicarnaflèus, Sc qui eius fedlæ funt : dicunt, D<= Iulia.
Adamum nâtura conditum efleimmortalemtfîcut anima, ]no Hafi-j
cum naturali immprtalitace creataeft ,-non autem gratui-
xa:Sc mfi peccaflèr,manfurum fuiflè,paflîonis, corruptio- prolut i
nis, mortis exfortem : & quidem hs,c omnia ex fuapte na- 1
tura, quippe qui in earurfus diflblubilis npnfuerit çx quibus
erat coagmentatus. Porto quia aduerfus Eegem Dei Mob J
fecit at que deliquit,ideo mulélatum eflè turn animç morte
quseft abaliénatio à Deo perp.ecçatnra.-tum.corporis,
niitituuiiiiu i „«»vu,»., quaeeftdiflociatipabhafcvitaqüsipfiscorporeisfeofibus
omnibus non vtunturquivitafruunturimmortali';fediUi percipitur- His nos ref^ndemus : Si naturam Adamus
foliquifiuxamarque caducam fuftinènt. Qifintp,exLege cum procrearetur* 4Ç(spifferimmortalem vt vos dicitis:
qus Adamo cftàgenitoreDeoprs(cripta,côficitur ilium 1 eafane haud mutata eflpt in morcal^n per peccatum, vt
ttiortali conditione ottum eflè: vefei enim acjionvefd hac 1 «•que Satansimmprtalitas naturalis*cum mortalitatoèft
autillare,m9rtaiesiubentur,nôimmortales. Sexto idem cpmmntata poftquam aduerfqsReui|deli§uit.Rurfus:fî
Cplligitut ex verbis Oei qus ante mandatum ad Adaroum ; ytapima ( qupd vos adfirmatis ) iça & corpus naturaim-:
façiebat inquiens : Crefcite& multtpltcamini & doniinamini , mortale proéreatum fuit : atque ipfum violare Legem, nö :
pifcibus maris & volucrïbus coeli : Et : Dedivobuomne femen quad j modo çprpop: fedmagfe anims cuips im perio fllud tegé-1
fetttinatur-i&emnisa^oreritvobjsprocibiû.Septirao, nifimor-1 batar imputandum fuir : curpatrato flagitio, corpus qui- i
taliftatu effe6tus fuifletetian^vtLegéfregiflet nö obiuif*, dem mortalem najcuraminduit, anima vero fuam fîbi*na-1
fét mortemrvtobijt: nequeenim Diabolus, quamuis peç- j turainfitam immortalitatemretinuit ? Se^d dicetis : etiam J
cauit, immortalitatemamifit quam iniuoprtu acçeperat. animum per peccatumobiiflè mortem! $ed quid corpus? j
Oéfcauo, compofîtuseft Adam ex rebusdiqerfis : id vero 4n nonipfum quoque per peccatum obiir ? Si negatis,fal-1
compofitis o mnibus peeuliare eft,vt in ea diflolubiliafint fi eftis :fin fatemini, cur ,çum pariter ambo .natura ei^nt J
ex quibus colligata exiftunt. Nono, à nobis ftantDo&o- i inYmortalia pariterque peccarint, corpus duplici morte
cus jresclaffici, probarsquefidei. Nam Dominus Ioannesea j adfeéium eft : animam veroeafolaquæ p^eccati mors'di-
rPft"mu^ Öratione quam ad Sitigriummonachumferipfit,fi.cha- 1 cicur, muafit? Profedo nihil hicillis reliquieftquodre-
i.lib! de * -|bet: Nondum certain häbeüat Adamus immortalitatis | ipondeant: veri^m enimuero confif ite, aut ab ipjânatu-
Prouider.
Dei, ad
|Stamum.
Forte: ibi
feruus liber
à Domino
fuo.
D
lob.ji ■
ipem. E t rurfus Oratione quam de Arbore.fiientisbpni r a,au t a ratione petitis argumentis aut denique fanétorum jjani0bk
' & malioompofuir: Animà(inquicjnaturaimmortalis,eft, | Patrumteftimoniis,nificorpusfu^naturafe(fturnc£reim- âio. ■
at mortale natura corpus. Ad Hoc vbi tria verba explicat mortale iuxta ac animani, nequeinea dilïolubile efle ex ;
quæ in libro lob lcripta extant : Qui feruus esljnonfidelisfsc quibus colligatum eft , & fubfçribemus lubentes ye-j
ait : Si homo cum immortalitatem luapte natura non ha- ftrs fententis neque çontendemus amplius gratuité im- j ^
beret, ceruices iadauir .-quid non feciflet, fi illam habuif-
mortalitate donandum fuiflèàfuo Genitore, fi prscepto
fet? Athanafius quoque Öratione de or tu corporalii feri-
paruiflet.
bit fuiffe hominem natura mortalé, vtqui ex rebus fluxisj
eifet colligatus. Denique Cynllus Oratione ocftaua ad-
uerfus impium Iulianum in hunc modum loquitur: Cum,
Adam,contra Dei Legem feciflet, morte eft damnatus,'
qua re quod natura mortalis eilet, arguebatur. Csterum;
:ddi,|
dignité
Dominus lacobus Sarugenfis ea Oratione qua di fierit, ’
yelptçfl
fueritne Adam mortalis conditus an imm.orcalis feribit,
Adamum mortalem Scimmortalem fuiffe conditum,cum
ipfius libero ArbitriopermittereturaDeo vt yel obferua-
:taLegeimmortalistefldr,vcl fraófcamoreretur.At Philox^:
nusCapitulis qus aduerfus Diadorum compofuit: Ter.
meraria (inquitjaudafta eft, Adamum immortalem dice-
re fuapte natura,fiue tumeumgignebatur fiué poftquam
refarrexerit. Qui poteft cuim, êa natura immortalis haberi
qusex nihilo creatur, perficiturquealterius iuflu ? Nam
etiamfigratuitoipfi concefiiim iuifier, vt vitam fempiter-
namageret, nonideo immortalis natura dicendiuscrat:
quippe cuius yitain alteri us eflèt poteftate. Igitur & fi in
sternum non fuiffet moriturus,mortalis tarnen erat:nem-
Audcntidem lapiftçlacefiere eosqui carnem corrupti-
bilem natura dicunt, quafi hi Scipfam carnem malam Sc zenuS(jc
carnis firnul Opificem malum façianti Isfos vero aduerfus Y;rtu[e;
ifta produciraus Do(Sbores Ecciefiæ prifeos, gloria Sc laurjjpöflci c
dedignos.-qui & fi carnem efle natura corruptibilé dixe.-
re, non tamenidcirco malam eflèprpfeififunt.Gregorius
enim Oratione, quam de virtutc ferjpfit, ad hunc loquitur
modum.Corpus Qmnie^ parte compofitum eftiquod autem
compofuum eft,jdnemo in dillol ubile efle dixerit : at :
quoddiflolui poteft; ,corrumpi poteft ; eftigitijr caro cor-
ruptionilubiedta. Rurfus Cyrillus Tomo tertioßom-
mentariiinEpiilolam ad Corinthios, Eft quidem (aitjea-
ro,naturafua corEflptioni ofin.oxia; fç<f tamenpçrvirtu- :
tem Dei cuiplanenihfleft difficile, ipßm fupeçaflèt pi-
turam atque in vita fempkerna fu^èc confcruatus Ada-j
mus, fi legem impiepon vmUflèc.]®ö.minus Seuerus item j
Oratione quam aduerfiis Feliciflimum fcripfic, hæcfum-1
matim habet: Suapte quidem natura mortale & corrupti-
bileerat corpus, atque in eadiflolubife ex;quibusfueiat
nulla cfiat mortis in ipfo efficient-
• nequeenim vt mortis laqueis fubigcretur^conditusfuc-
ratnomoab initio, fed neque rurlus vtnaturs fortem fu-
peraret efletque im mortalis,fed per gratiam atq; benigni-
tatemVblüracisdiuinæ feruabatur ad vitam fempiternam
& immortalem , voluntati autem diuins, natura rerum
obfiftere nequit. Igitur & fi natura ipfa quod coagmenta-
tum eft, rurfus difloluerecupiat, tamen in homme, hoc
malumminime quiuiflet efheere, impedita per diuinam
voluntatem arque gratiamjipfa enim mbrtalitas abforpta
fuiflètd vita,& naturam refrenaflèt diuina gratia. At vero
mortalitatis corrfiptricis corporis,qus efficienter eft con-
fecu ta,fo ns & origo fuit peccatum atque aduer(us Legem
admillhm facinus. Tunc enim occêpit mors ea qus quod
compofitum eftdiflbluit, vim fuam'atque efficaciratem
in homine reipfa exercere, quando anima per ftaftam Legem
L Volant*- I
' as Diuin*;
potencia.
I Mortis de-
I bitum e:
I pcccato
I natum e
D
Mamum'
pó faftmai
portalctni
“roptet I
,«ccatmn|
prgumetaj
, »ericö-
neceflario eft i Deoabalienataatque perturbationi-
bus varijs adfetfta implicataque :j ex quibus natursper-
turbationibus, ipfiim etiam corpus (nàm & in illo enacs
atque effeâsfunQ eprruptibile efle intelligi mus, & pro-
nunciamus. Concludimusergo,mortis corruptionifquc
debitum ex violata Lege natum atque contraâumeflè’,
non 4urem inde, quod corpus A d s eflèt compofitum, atque
in ea ex quibus conftabat, diflolubile. Nequeenim
difficile erat omnium rerum paten ti Deo, eius qui corral
ptioni fubieélus fuit-pro naturs fus conditione , vitam
corrupcionisfatoeximere , arque in vitafèmpicernatueri
conferuareque. Ad hunc igitur modum Do6tores carnem
quidem fiiaptenatura diflolubilem fuiflè dicunt,necra-
mènprQindeautiplàmautcorpus à malo Effetftore pro-
cre at urn eflè.
Aliaobiettio Iuliani impij.
• C A p y T V I I . , ,
■0
Ridebat quidem impius Iulianus quod Mofèm,Ecciefiæ
Doâores dicerent hominem corruptibili naturapto-
gnatumfuiflè ,& tamen nonfuifle mortuum, itavolente
Deo.Sed ei refpondet CynllusPlatonif inquir ) tuolicet
dicere quafi exDej perfona,ad Solcm,Lunam,csteralque
Stellas : Quoqjam.ôrti eftis, immortales vos quidem eflè
ôcindiflolubilès non potefti^neutiquam tamen diflolue-
mininec vos vlla mortis fata périment,propter confilium
noftrum quod maius eft vinculum quam visVllaqusvo-
bisaccidat. Tu Platonemyis vera dicere, & nos Mofi non
credemus, qui ait hominem non fdiflè difloluendlim,ita
volenteDeo ? Profe&o haudquaquam difficileDcofuif--
fet, eum qui à çorruptione occupabatur , quantum ad
ipfimeiusnaturam fpedtabat, prérfusàcorruptione vin-
dicarç, atque aflère^ein vitam fempiternam. Igiturnifi de
Arboreediflèt:mortem non obiuiflèt Adamus: & quia
edit,<obiit. Csteriim Plato haud rede ait, Solem, Lu-
nam, Stellas esteras immortales eflè, quippe qus Anima
vitaque careant.
Obieftio Theodori & NeJlor^atc/j eiusfalHonisaliorum.
C A P V T V I II.
Aiunt Theodorus dcNeftorius aliique qui hosfequun-
tur, mortem non ob peccatum Legemye Dei vioiatam,
inuafiflè genus humanum j fed monali nos conditione d
Deo genitoseflèi neque quemquam vlla ratione mortis
tertpinum quern illc noftroegeneri natursqueprsftitue-
rayvipendo tranfgreflurum fuiflè, etiamfi Adamus non
m m * multaenim abfurda confequi, nifi id ira eflè
ftaciiàmus Qui enim inquiunt, conueniet dicère, Deum,
cuius cofilium erat nos efficere immortales, propter pec-:
catum reciflè mortales ? deinde fi proptér A d s peccatum
nosoccidicDeu^, conficitur, & iuftoseum ôccidiflè propter
peccatores, & patrum fupplicia ad filios extendiflè, ’
quorum verumque iniprobumeft;,ait enim neque patres ,
monturos pro fifijs, neque filios pro patribus. Tum vt de-
musAda^mum obijflfe, quia de arboreguftauit: auam di-
jemUs,Noe, Mefchifedeco, Abrahamo mortis fuiflè caufam?
Rrofcdko hodie nullbfn eft feelus, aut grande aur
leue,;quod à pactibùs adtniflum in filijs vindicâr/qùisigi-1'
tur exiftimetob leueilludAds peccatum, quiàdefruftu
guftauiflèt, vhiuerfam pofteriratem morte mnb
^ arî vero ‘s ^ eG mos eft vt malis ignofeat bonorüm
gradation aiitern vt probos improbörutn caüfà pefdaf ;
atqije vtpro fuamifcricordia, graridiüm ftâgidotumgra-
tiam hominibus faciat, tantutü âbeft >vt lëuepiacufum
grauiflïma poena viridicet. Ad hæê fi propter peccatum
amandati fumus in hunc Mundum diflolubilem, ma-
gnæprofeiStograriædebeantut peccato, Vt quod créant
dshuius mortalis machins cau4 fuerit.î Prstêreà fi Ada-i
mus occidit, quia peccauit;cur non occiderunt' dæmo-
nés longe maioris flagitij rei ? Si dicàt quisi hosadimööc-
cidiflè: atqui cur Adamus etiam côrpore ? Ex his confi-
cjflèputant , Adamum, fiueabftinüiflèt ab arbore quafiv-
bi fuerar interdidam, fiue non ab ftinuiflèt prorfiis mori-
curum fuiflè, cum eflèt natura moi tali conditus/ Csterum
in eius Scripture verbis trbpum eflè , qusita loquitur
ac fi Adam propter peccatum obiuiflèt mortem, nimi-
rum vt cum ille audiret peccatum fibi mortis caufam fuif--
fe, odio haberet, vitaretque peccatum : quemadmodum
multis alijs locis tropo yfaeftScripture, vt cilm habetj&
tentauitDominus Abrahamum : neque eniró Deum fadö pe-
riculo opus habere. Rurfus vbi ait, Deum völuiflèïntet-
ficere Mofem, vxoris tamen opera placatum dimjfiflè ilium
impunem. Et cum narrat,Chriftum Ielurfi inde à mane
ieiunum atq; fameliciim acceflifle ad ficum arborem;
alieöoificisnafcendis tempore. ; H sc enim, atque huius
generisalia, diuerfum quid ab eo fignificare quod verba
audita pre fé ferünt.Itaqueper tropum fimiliter accipien-
da eflè ea verba qus nobis Adamum à Deo mortalem nature
procreatum memoranr , ac deinde Legem ipfi impo-
fitam fuiflè,; vt fi ederet de arbore ilia, moreretur : nem pe
vt cum audiret Adamus feob violatamCegcm atque re-
bellionem Paradifo pulfum mortiquededitum eflè,odio
haberetfbgeretquepeccatum rebellionemque, Sed nos
adhscrefpondemus: Non ita profedo, yiri, faera Scripture
loquitur yt vösexiftimads, quippe ijuam omnibus
locisdiferce pronunciantem oflèndimus, peccatum Ada-
mi caufam fuiflè moftis>V cum illiipfi , tUm vniuerfs po-
fterirati, fècundum illud : Quo diecomedcris de arbore, mot*
temoppetes/ Etrurfus : Quia aufcultafii foci vxoris tut atque
edifiide arbore quatibiinterdixeram, malediäaefio terra propter
re. Et apud diuum Paulumlegimus; Simper mum hominem
peccatum introiuit in Mundum, & per peccatum mors-, &c.
Eralibi : abfque legepeccatum.erat mortuum ; egoveroviuebam
quondam abfquje Lege ffloceftscum nihil mortale co-
fitzxem)ponocum venijfet Mandatum fi pfo fcilicet violato)
reuixit peccatum, ego vero mortuus fum, & inuentum eft Mandatum
quod vt vita effet, datum fuerat ( ei qui ipfi parceret)mihi
( quifregi ) mortem adferré. f Alia prsterea plurima faers
Scripturelocafacileinuenias, qus cum his congruant,atque
diferte mortem per peccatum nos inuafiflè teftentur.
At ft hæc non recipitis, profertc nobis vnum aliquem locum
in quo Scripture dicat, nosnonmori propter peccatum:
verum quando illiufmodi locus nufquani eft, alteram
illud verumfit neceflè eft. Neque enim cenfènta-
neumeft, vteorepudiato quod facrisLitteris proditum
inuenimus, id ampledamur quod nufquam feriptum ex-
tat. Nam ad eaduo qus yds ceu abfurda ex noftra ilia fenten
tia colligebatis,nempe Deum occidere iuftos propter
irtiuftos,& patrum fcelera punire in filijs;dicimus ea haud
inde confequi: neque enimDeum proprer A d s impie ta-
tem occidere ipfius pofteros fiue probos fiueimprobos,
vt neque filibsobea qus patres patreuere. flagitia. Sed
fuerat Adamus natura quidem moiralis.genitus, confer-
^labatur tamen in immortalitate per effebtoris fui benigni-
tatem & gratiam: Sed vbi L'egcm violaflèt atque deliquif.
fet,remouit ab ipfo Deus fuam immortalitatis gratiam,
atque turn ille talis manfic qualis alio qui naturafuerat; ;
hoc eft, mortalis. Sed enim fi anteamiflamimmorca-
liratis gratiam ille filios procreaflct, rum vero dici potuif-
fet, eos illius filigfequi hihil.peccaflènt., immortalitatis
gratig merito deftituendosnó fuiflè. Verum quando poft,
. , * adeptam
G
Adam factor
m«r>
palis ob
peccatum^
Rom.1).
Adam na4
tura mortalis
créa-'