A | itinere fedu&us,greflustQrqueat. Vnde feriptum eft: Bea-
pfalm. 40, tusquiintelligitfuper egenum &pauperem. Ac demde: Dominus
m
P/al. 40.
D
i.Ctr. 4.
fm m
1, conferuet eum. Filius quoque Syrach Eleemofyna, inquit, yiri
quafifacculus cunt ipfo&gratiani hominis quafipupillutn conferua-
,0‘ bit. Quodaüt etiam fupfanguinemquieffufuseft protfdelidto,
fundi pnecipitur; fic accipiendum eft,quia in aure,irr
pollicibus ,vvbi fanguis prius pofitu^fuerat, ibietiam oleu‘
fundebatur. Quod fequentia mauifeftius dcclarabunc. In
hac autem fanguis ol eiq; commixtione, quid qifi vtriufqy
cooperatio delignatur ?Reftat poftremum.quod etiam lu-
per caput hominisoleumrfundi praecipitunVbi quid aliud
nifi extrema innuitur retributio, q miferigordiae debetui:
operibus: & defuper venics totum hominc gloria imraor-
talitatis operiet?Filius Sirach pofto eleemoiynam£6men-
dans prxmiüt,quia gratiam hominis quafipupillam conferuabit,
continuo fub iunxir: Pofi ea yero furget, & tqtribuet Hits retribü-
tionem vnicutfain caput illorumX) icitur enim in fine furre&u-
ra ,qu®-in hoctempore quail mortuaßc infru&uofa vide-
batut, Inpfalrnq quoq;quodiarn fupra c6meßiorauimus:
cum teftatus eflet eum qui in telligit fuper qgenunr& pau-
perem,a]Pno conferuahdurnrfubiunxic, &beatum faciat
cum in terra. Tantus eft igitur mifcricordix fru&us, vtab
hominc criminä töllat,in hömine dona cuftodiat,&in terra
viuentiumbeatum ilium efficiac. Pofthxc de Sacerdote
fubdirur;
Mogdbitfoproeo coram Donuno,&facietfacrtficium pro peccato
'Quod Sacerdos pro eo togare praecipitur, freques eftin
hoc volumine, quo ties a commiflis homines emüdantu r.
Inquo vtiliteredocemur,nullum reum qui veniam adipi-
fei defiderar, fua fatisfa&ione debere efle contentum: fed
alios interCeffores adhibere, alioium interuentu diuinam
fibi mifericordiam reconciliare. Siclobproamicisaduo-
catus acceflk: & quod generale eft,genus humanü non nifi
{anguine mediatoris propitiations inuenit. De facrificio
vero quod pro pcccato fieri iubeturjfiiuxra literamaliquis
requirat vndefieret, cumagnusprimusiapro deli&o ob-
latusji t,fecundusmox in hoiocauftumofferedus; nulla a-
iliain his q lupra oblata funt, vitftima reperitur, prater oue
quaeduob.agnisadiunda c5memoratur.De ipfa ergo fads
probabile eft,ho c facnficium pro oeccato folere fieri, ma-
ximequiapoftqoblatadljfinon hicimmolacur,nufquam
deeaquando vel vbi fiwrnolatafit inuenicur.Nos tnindi-
feuffione my fieri i , legis^toris verbis contentos efle opor-
tere exiftimamus,nec aliquid amplius inueftigadum.Nam
file vtique fi reriim fignificadonibus coferre qui p piam iu-
dicaret,poflet dicere oucmillam anniculam in facrificium
pro peccato efle ma&andam .Nunc autem rogabit, inquit, pro
eo, &facietfacrificiumpropeccato. Ergo quod lex tacetvnde
fcilicet hoc facrificium fieret,nemo difeutiat,cur vero hoc
loco fieri pracipiacur, diligens ledtor inquirat. PecEatum
nanq; ad operadixitnus referendum. Superius aüt a prima
die expiationis leprofi jftius,in rafione pilorum in ablutio-
ne veftimentorum,peccatoru purgatio defignara eft.Sub-
fequehter vero delidfcorü ex piatio ne m hue vfque tra&aui-
mus. Quia eft ergo,quodpofth®c omnia facrificiü^p pec-
cato diciturofferedum,nifi y t doceatur h'omo,poftqapec-
cacis mundatus,poftq a delidis fandfcificatus eft, edam fi iä
cum Apoftolo dicere poflit.Ni/fi/ mibi cofciusfum: Praeterita
fua crimina ad memoria refiocare, vt fi in prüfend non in-
uenic vndc confcientiamordeatur,pr*teritarecordans, &
fe 1 n hu militate cuftodiat,6cgranarum hoftiam illi,per que
inimici potcftatefti euafit,offerat?Hinc enim feriptum eft:
Quoniam cogitatio^hominisconfitebitur tibi, & reliquia cogitatio-
nis diemfeßumagent tibi. Apoftolus quöq; qui adtantufan-
dtitacis calme peruenerat;vrconfidenter diceret,nihil fibi
confcium fc eflc.-qualis tn ölim fuerit, non fine gemitu re-
Colit,äicens'Qtäpriusfuibl^Jphemus &perfecutor&contume-
liofus-.&quia nonfum dignus vocari Apofiolus>quiaperfeiutusfum
ecclefiamDei.l* oft peccatorum itaq; emundationc, poft de-
lidtorum fandlificationem, adhucpro peccato faciam9 {a-
crificium: vt quandiu hie fumus, femper humilitatis mate-
riam exquiramus : & aut praefentium confideratione, aut
praetentorum commemoratione 4 mendnoftrae ftimulos,
quibus eiusreprimacurfuperbia,prouideamus.Sequicur.
Tuncimmolabit holocauftum, &ponetiUud in alt an cum lib 4-
mentis fuis > & homo rite tnundabitut.
In hocholocaufto fecundus agnus immolabitur.Cuius
libamenta, cum quibus illud in altari ponédum legislator
decernit,portiönes il la: fu n t, quæ de fi n gu lis oblàtionibus
-in partem Domini fequeftratæ^cum holocaufto in altari
çremabantur: vt de fimilç oblatione plenus pugillus facer-
dotis, & adipesde hoftijspro peccato & prodelid:p. H^c
in opens huius exordio pleniusexplanata, qui quæfierit,
inue.niet.Holocauftum autem,totuftiincéfum dicitur. Ri-
teigitur homomundariperhibccur, quiadoâauampue-
niens, quafi in quadam refurreddonisnouitatècôftitutus,
qpere iuftus,fidefanus,de módbus internis triumphas, fij-
perfluis quibufque fefpolians, bonus fibi,proximisbeni^
gnus, totuS mente & corporeTandtificatus eft. Locum la-
boriofum&iudoreplenum, Domino ducente, tranfiui-,
mus, nunciam diuitis emundadonetra&ata, depaupere
quæreftant, compendiofiusexequamur. %
Depaupere quinonpoiefi inutnvre quapracipiuntur.
G a p. IL
B Vodfi pauper eft, &nonpoieft mantis eius inuenire qua Mel a
funt:fumet dgnumpro deliUcrad oblationem, vtroget pro eo
Sacerdos.
Diuitias efle cordis multomagis quam pecuniae, oftedit
qui ait.*Bo»4 eft fubftant'ta, cut non eppeccatum in confctetia.Vzxi-
E e th . 13.
pertatem quoque illarq veram aepeflimam eflè, qux inte-
rioradepafeitur, idemteftatuseft,iubdens:£rnequifma
paupertas in ore impij. Concinic huicPfalmifta,quicumbea-
tumefle timendum Dominumpronunciaflet, deeodem
intulir,dicens : Gloria & diuit'u in domo eins. Quo contra de \Proa. ui
diuitibus huiiifmundi:Di«ir«,inquit,eg«er«»r&efurterunt. \p r .
Vnde item in Ecclefiaftico feriptum eft t Subftanttapauperis
fecundum cor eius. T anfjuam diceretiVnufquifque qui in vir*
tuturp'acquifitioneadhucpaupereft,nondeDetattendere
quid habeat ioarca, fed quid in cofcientia. fub ftacia quip-
pehominis fecundum cor eius seftimandaefti&ficorilhus
virtutibus abüdat, diues habendus eft horilö, licet paruih-
li vel etiam nihil in marfupiorefeructur.-fi autem mes eius G
adomefticisopibusinaniseft,licetafrudtu frumendvini P/al. 4.
8c olerfui multiplicetur, pauper tarnen fapientium iu-
I dicio reputabitur.De huiulm odi itaq^pauperib .lex agens;
Si, in quit, pauper fuerit:fumet agnumpro deltüo. Diuitemergo
ilium vult intelligi, qui ad duos agnos, id eft, ad vtriufque
innocentiae,mentis Sc corporis oblationem, 1 ufficiens eft:
pauperem vero,qui nifi vnumofferre non prieualet: quia
licetaproximi ljefionemanuscötineat, diuerfis tnpertur-
bationibusSc feiplum leedit,& alioru laefiones affedkat.Vbi
& illud fatis aperte declaratur, q> fupra didtum eft, duos 9ft
gnos illos non eiufdé ordinis efle vel meriri. Adprimufi-1
quidé nëc paupertas infufficiens éft:adfcdmVèrovnifi diues
fufltciens non eft. Vnde & diues {edm in holqcauftum ob*
tulit: pauper aut quern holocauftum faceret, not) inuénin
Ifte itaq; quia mente adhuc definqt,pro delidlo 1 uo fa Item
vnum offert agnumvt roget pró eo Sacerdos. ^Nafinee va
nü habeat, vt .f. nec actu nec affedtu innocentia cuftodiat,
quis orabit pro eo? Quomodo propitiari poteritilli Deusl pj
Eft peccatum ad mortem, ait Ioannes Apoftolusjpro'eo non dico t.ïoa». f
vtroget quis.: Hociutem quale fit, IezéchielPföphetahqs
wtt.n\itdiccns:Conuertimini&agitepoenitentiamab omnibus 1-
■ niquitatibus veftris, & non erit v obis in ruinam imquttas. Si enim
iniquitasdquaper pcenitentiam conuerdmur, non eft in
ruinam, nec ad mortein eft; Vnde conftatjllam folam ad
mortem efle, qua:pcenitentftefatisfadtione non tergitur.
Hoc eft ergo peccatum, pro quo neniini rogare pmictitur.
Quifqs igitur veniam impetrare, quifquisorationemSa-
cerdotis fibiprodefle defiderat, conuertatur ab iniquitate
fua:& quiefeens agere peruerfte , innocentiam manuum
fiiarum quafi primum agnumofferat: vt fiih feeuhdoad-
hucinualidus eft, & contrarijs arfedtionibus inquietatur,'
prima tarnen oblatione quodin lecunda pectat, facial ve-
niale. Inuenies tamenfuperius in pdrificadone pari ends,
& in hoftijs pro peCcaris,nonnullos adeo pauperes, vc nec
primum agnum manus eo rum inueniat, tola auium obla-
horsnecefliras , alia
18.
Vit® adhlicprolixipris libertas. Cui enim vpekt vitam ebr-
rigfcre,quand,iulncörrediaspétmaft>K,dhtinampropitia-
tiqnerri non poterit obtinfere. Dica^èrgo :jQupdfipdupereft,
tytioftpoteft wdnus eius inuenire qua diBdjtihi,fumet agnum pró
delittoad-oblationem ,y t roget proeft Sacerdos. Deinde feqiii-
tur:
* becimamquepartemftmiUconfterfaoleo in facrificium, érfolei
fextarium.
De olei fextdrió idem pariperi quod St diuiti, iubetur:
quia vtrifque mifericordi® frufitus pro facultamra fuarurti
metifilra j neceftadus efle cognofpitur. Sed quid eft quod j
diuiti tres decim®.ftmil<j,pauperi vero vna tantum decima
in oblationemdeputatui?yidetui:ergoleJt minus capaciü
infir mi tad codefcendeie. Sunt enim quam plurimi ifi populo
Dei, qui cririitaris myftQriuitt,quomodo pater&mius
Sc fpiritus fandtiis, tres fint in pq^fbnarum proprietate vnü
in corrtmiinione fiibftantiae, capere neq ueunt: qui tameD
fi decimam fimilx öleo.colpcrfaeiófïerant, vt iuxtaipiritus
fandti dogmata vrtum Deumcottfiteantur&credaht: nec
quiatfinitatis vnitatemapprebendere nöh poltunt,có t ra-
dicere illi aut contradal,pronunciarè aliquatenus praefu-
niant': hie fiia oblatione .faiiiftific^htur; dum&iqhis qü®
tapacitatis fua: fuilt, redie de deitatis vnitate fentiun t:& in
his qu® inteiligefttiae fu® modulümtrranfcendunr,de vqi-
catis trirtirate dodtioribus non cOntradicunt.Sequitur;.
Duofque turiurés fiue duos pullos columba , quorum fit vnrn
pró peccato, &qlterin holocauftum: offeretqpe eddie oólduopu-
rificationisfua facerdoti, adoftitim tabernaculi teftimonij coram
Domino.
Quod oblado duorum turturiim ,fiue etiam puilprum
columb® pauperibus conueniat, quorum manus ad agnu
noii fufficit, quia perfedtae innoeendac culmen apprehen-
dete don poflunt: in purgadoneparientisiam fupra diftè-
fuimus, lodge etiam fuperius in hoftijs pro peccatis. Ha:
qüippéaue4,quiagemitum pro cantuhabent,vbiinobla-
tione gemiriaritur: duplicem plandlum defignant.Elaiige-
te fiquidem debet homo, Vel quod de pr®teritis reus eft,
Vel quod in acquifitione virtutum adhuc inualidus. His,
autem oblatis, de Sacerdote fulpiungitur:
11 a Q^ifitftipifs dgnumprodelitiïó & olei fextarium ,libabitfimul.
Nota,figütiam,fuprabftendimus, agnumpro delidto
cumoldfeiraf io vbiquc ddtitungi, videlicet pro obiadq-
nis vtriufqtie Virtute copfimili.
. Immolatoque agno: defanguine eiusponetfuperexirémüniauricula
dextr a Him qui mutidatuf,&fuper pollices manus eius acpedis,
dixtri. Oleiveropartemmittetinmanufudmfiniftraminquotin-
géils digitum dextr a manus,afpergetfepties Contra Dominant: tap-
getyextremupt auricula deptra Him quimundatur & pollices mar
mu ac pedis faxtrplnlocofangumqui effufuseft pro delitlo.Reliqud
dutem pdrtem olei qua eftinfiniftr,4 manu mittetfuper caputpur ir
ficati, vtpidfetpro èó Dominiim,
H^comniacum in oblatiqde diUitis jarfi e&piariata fint,
nonfuntKicftjerunjfepêrent^. Qgptpqdotamënlexibir
demfuberfaDgiiinem Sc hoftiae ofeum fundi pr®cepiflet,
hie dleclirat diepns :Tdnget extremum auricula dextraiüius qüi
• mimddtuf,&peÜicefi manus ac pedis faxtri in locofdnguitiis qui ef-
fufiueftpto de/n^o.Sequiciir^
fyturturemfiüepuiïumcolumbaofferèt,vnumproieiiÜQ,&aU
terunt'm boh)cauftmn,cun% libamentisfuis.
De turturibiis fiue pullis dqlumb®,y4us pto delidojalf
ter iq holocauftuda offertur: cum mens reatuS fui cpnfcie-
tia ftimulata,factificip fpiritus contribulati,Deuni fibijp-
picium facere hititnr.: jc.quqd i perfeftiotie lodge adhuc
ab fit,non fine mü;Fqrepetpc iens,defiderio illius tota fuc-
qenditur.; Neqiie Cdim rö?ritqrum fafti^flm tiiqx Vt defi-
deramus, adipifcivalemu^f?öe(?i,it Apoftolus )'adidcetriii*
hiyperfieere autem quipp,e filper nos
funt Dejiudicia, dsAiloCccipt^me^yJ^facitveniispondus,
data eftgratiafecundummcnfuram donations Chpfti.Feiix ergo
cuiah^Egypto vitiqrntn Uberato ,St id fqlitudinUm ttian*
fionibus(ideft,inprqfedtqum^adibuS)0nftitutp ,ad p - I
fedtionis patria n op di.cp perueniffe^qc..n\in Lac Vita ra*
riflimu eft,fed (at« afpiraug cqn.ceflum qft. Omnibusverq 1
oblatis, coplens legislator qu®de paupere ifto^pqfuerat:
Biblmh.Vet.Vatr.Toni.io, ~
tnemundationemfui. J
Sequiturlepra domus ; qu® fola fuperius in generibfti
lepr® tradtaftda füpérfuir;
P De lepra domus.
C a p. h i .
T OcutufqueeftDominusddMoj/jen & Aaron,dicem:Cumin-
^grepifueritisTerram Chanaan, quam,ego dabo vobisinpof-
lefionem, fefueritplaga lepra in adibtis, ibit cuius eft domus, nun-
titansfacerdoti&dieet: Quafiplaga lepra videtur mihieffein domo
med. 1
, Notiflimaeft hiftotia, terrain Chanaan filijs iftae! datap
inp oirc ffionem . b e a t q u ip p eD om in a s ifa c ie illo ‘
rara gentes lila s , & force diuilït eis térram in funiculo J i -
itnbnnonis. Nee ramen in eis tie temporis impleturnett,
quod A b ra S promiflam fuerat: ïnfminetuo benedUthturó-
mmgemet. Ncque enirabehedici g e n r e s i l l i i fertiine k -
bra^ledcxterminarimeruerunt.SemmautenrdfrArcériffuteft,
eui perPfalmiftam a patte d ic itu r :M «Ü im .& i d -
tonbigmtisbmiuatmtum, Iife
itaque difcipulos fads in terram C h a d a ir i, id eft»iii na-
nonesgenrmto introduxit, & elinUnatdgenrilium facro-
runVipurcitia, C h r iftian i réligibnis faiiffitatem quaqua
verfnm diffudit. Vnde&ipfi Apoftoliinpralinoglorian-
tur*dicentes! bommmatcelfmtirWlü.fexmitnmfupchm-
ntmtenam,fiibietitpiipuUsilabis , irgentesfub piiibm.mfiris.
^pnltusigtniiiimmansamdrivfyueaimm.&lflumneiré
tMmmos pbhs terumm : gratia; gentibus attnht benedï
ctionem;qui prius Ind^is dederat regisaufteritatem;Et hue
bencatcunturin ipfo unities tribus terra tomnes gentesmagnificant
eum. In hac ergo terra Chartaan ,id eft, Inecdefia qu* dec
oranesnationes diffufaeft, in ardibus etiam fnis filii Iftael
lepramobferqaieiubehtur.PorroJeprasdidniiVtittpr»-
cedehtilibrdiam prselibatum eft,corruprio fideiintemgi-
curinohirtVna qualibet^ngulari perfona , fedih popdi
muicinrdine&homiiiumaliquacongrcgarione.Dicitita-
<-\uc:SifuentpUgaltprs:inadibus, ibit cuius cjt domus,mweians
■ Saurdüti & dieet: QuafiplagaUpravidtturntihsi^eindomomea.
Indomofandbrecclefi* nonnulli qaafrinptoptia,multi
vero:qUafiinalietiaverfantur,Quidam nanq;filij,quidam
ferui inter habicacores illius deputacur.EtferiptucfttS^aas
ttaumanettn domo in uternum. Qujcuq;igirur in ilia parieces*
raciuncmec tam;en quod ad earn percineaUnnibribi often-
ddHtlmnltaibidem cörrigendaviddnr, SécorrigereüegU.
gunt.lftidicere,nonpoiïunr,quodin pïalmofiiius vnicus
loquitur pdrri; Zelusdomusiuacqmedttine.Siigiturin dótbd
eccleft ?,in bis fiiilicet qui noihine cenfentuiichriftiana,&
fidelitfm turbisannUmeiMtur, Wpraapparuerit, êealiquii
Sddcqntrarius.ertdremerferitdlliit cuius eft dotous,quern
fcilicctcuramordethuinfmodi^uiproftatutnarriseccleftxfolidtus,
qu;cquid in ea corrumpi deprehendn*, quafi
proprium plangït i ibit ergo cuius e(t domus & nuuciabic
Sscttddri.Meminiflebanqidehenrus,leprsexattien(ficut
iamfuprqtrqrtsttfmeftj&cetdqtaliiudicioreferuandum.
Ibit ergo cuius eft domus, nunciansSacerdoci, tk dieet:
QuafipUga lepra videtur miluepfe ïn domo mea.
ktilUpra'ipiitvtefcrdntbnivcrfaiedcmt.prwfquiingntlid.
turtam&vidutvtrumleiüojafit, neimmuUdafiant muia qua
tn domo juut.
Mbumvidehir, curantequam domus iepxaadliquidu
deptebénia fit,ea qu*in domo fuut, pcecipiancur eiferri,
Istam fi ingrediente Sacerdote domus ip li Icproü non
apparUerit,Va(ailliuScobcaminare nort poterUnt: fi vero
de lepra eiüs cdnftirerit^quid pfpdeft quod ante Sacere
dotisingreiTum Vaiaèadem efieruntur.Neq; enimSacer*
dösingrcdieqs tepram intujit 1 fed quam reperit, fuo tefti-
monio declarauit.Quid igitur caufa;eft,vt vaia qu*in do-
moleptofafucranc, ante Sacerdutisintroimtn noUcünta-
tbinenttlr.'qmÉaUteriilUoincrante repetta fucrint, conta-
mmaridicüntur ï DiiTeremusiftaprout Dominodonante
poterimus.Vafananquehominesintelligédosjdocètdps
Apoftolus, dum quoldam tafaiu.uUos vetoriominatVs&
_________ ______ ______ L i . miferitfa
lm . 77;
g F
G a u f .iï.
Gal.4.
P fa l. 1
lrfil.de.
\ffi~it.
Ibidem.
Pfat.6t