A
m
G a p .
•.XXXV;
lob. ij. 7.
37<*
S .o d o n u t^/Tbb. Clun. HRt
eftt.Hxc enim dicen&nimirum colligit y t con-
fiderare debeat quanto minus Deo abtione fua ant profit
autnoceat, cuialtitudine coeli atque ætheris prodeffe vel
nocere non poffit. Quamuisin ccelo vel æthere poflumus
fiipernas poteftates accipere,diuinisfemper obtutibus in-
hæçehtes, vt cum Angelicos fpiritus longe adhucà nobis
diftare confpieimiis,ipfi creatori atq; dôminatori fpirituu
quanto diftarhusinterms agnoframus,cbrp oream tamen
coeliættôrifqùemateriam hoc loco fèritireriilobftàmus.
Nam fivigilanter exteriora confpicimus, per ipfaeadem
ad fotfliora reuOeamuhVnde Paulus ait. ïnuifibiUa eius,per Ro,
ea quafattafunt inteMa confticiuntvrfiempiternaquoque virtus
eius&diuinitas. Humanaimpietaseinocet, quern peruer-
tcndo inqufoat, & rürfumëum adiuuat npftfa iuftitia,quc
à prauis abrionibus mutât. Noceri enim vel adiubarine-
fciunteaquæ vel à bon 9 corrumpi, velamalopermutari
nonpoffunt. Supernæ igiturpoteftatèspo lædi vel iuuari
nequeunt, quo eflèiam incommutkbilès acceperuht. Se-
quitur. ë jjj . . ‘ , , /
Proptermultitudinem calumniatorum clamahqnt & ernabut*
propter vim brachij tyrannorum. Caltfmmatores rebtedicere
poflumus pmnes iniquos „non folurn qui exteriora bona
rapiunt,fed etiam qui malisfüis modbus & vitae reprobæ
exemple interna noftra diffipare cpntendunt. Illi ntm-
que ea quæ nobis extra funt,inüadere ambfoht,iftinos
prædaçiinteriùs quærunt : & quiainhocmundo abundat
malorum vita quae eruciat^re£fe:?'dicitur. Propter multitudinem
calumniatorum clamabunt. Quifquis enim male vi-
uere fiio nos exemple cpmp'ellit, adhuc in nobis voce ca-
lumniatoris vtitur. Quifquis vero peccatü fuadens, etiam
terrere nos appétit, iam contra nos brachio tyrannidis fæ-
uit. Aliud eft enim viliafuadereviucndb,aliudiubendo
terrere.Sequitur. _
Et non dixit, vbi eft Deus qui fecit me ? Mos ftcræ fcripturæ
Pxtcrmiprobetur lob vfqueadfinetn. Ecce hocqupd dear-
rogantiæ turn ore eencepetat, in verbis etiam maledidio—
nis exaltat, fed fortaflc beneuole Vim probatiopis opta-
rer,fi ftetifle eum in probatione mdicaffet. Vt vero aperte
malitiàeius crudelitatis appareat, probare adhuc peçfla-
gella deprecatur, quern int^r flagella lapfum fiiifle .iam
queriturj prsemifit,quodfenfit, v tapertiùscdgnpfcidebeat
q u o i optât. Adhuc feriripoftùlatquod iampeccaflç
fob mami ferientis accufat. Propria hasp arrogantiura vo- ,
ta fiunt,vtvitamdolentium éxapiinari âcrius deprecetur,
quia; quanto fibimeti^ns iuftiores fot^tanto alienisdolo-
,ribus%uriores exiftunt.- Nefciunt enim in fe p^fflohem a-
lienae infitmitatiftrâhere, & ficut.foae^ita etiam proximi
imbecillitati mi'ftreri. Viriautenvyeraciter faodiflagella-
ri quempiam etiam pro culpa cognofcunt, & fi quaedam
eius inordinata corripiunt, ad quaedam tamen dolentia
ccuppatiuntur, & fçiunt fietuméntïàpremere , vt fciant
etiam crucnta refbuerc, quatcnus in eis cum dura emol-
Uunt, infirma roootent. Sequitur. Ne definas ab homine
iniquitatis. Homfoem iniquitatf? vocatl quern Deus iû-
ftura prse omnibus foperna atteftatióne dcnuntiat. Sequitur.
^ :‘‘
gui ddditfuperpeccatafua blaJphemiam.Accafat eum &pro
pefcçàtis fuis flagella meruillb., & poft flagella peccaffe.
Longé vero aliter Dominusiudicat, qui dcfrujlra flagella-
tu m infinuat, & bona duplieia poft flagella retribuit : poena
enimdebeturculpæ,nonpraemium. Eeatus ergq lob
fine culpalótutus oftendituj, quem poft locutioneih premia
fubfpquuntur. Sequitur. Inter nos interim confiringatur,
& tunc adiudiciumprouocet fermanib. fuis Deum. Ac fi diceret.
Ex noftra affertion* cognofcat , quia nequaquam diuihae
examinati oni fufficlat.S ecmitur,
IgiturHeliu htcrurfum locutus e/.Omnis qui multa loquitur,
iniocutione fua fe.mperincipere ftudet, quatcnus intur.
choationeipfa fufpenfos auditores faciat, & eo attentius eft, vt à fingulari numéro ad pluralem ibbito tranfeat,atq,
taceant,quoqùahnouüm audirealiquid expedant. S e -1 apluraliadfingularcm vertatur. & c .11^ a P ulLa 1
quitur. h ^ ■ nrimero in fingularem vemens, ad perfonam lubito mnr-
N irnquid tibi aquavideturtua cogitatio, vtdiceres,iuftiorDeo | mi vniufcuiufque tranfiuit, fortaffe quia a fingulis melius
TumiQüiaB.IôbiuftioremfeDeohondixerit, omnisqui recognofçitutquicquiddicifingulanter.au itqt>vta cor
textum hiftoriælegit,agnofcit. Sed ait. Proponat aquitatem fiium quifqueredeat,&in femetiplo hoc quo e 7? °
contrame,&perueniatadviftoriamiud'tmmVitamfua_ quoque dicitur, reprelièndat. Quifquis enuna uer ita
videl.penfansjôc caufas percuflîo nis ignorans,vt fæpc iam turn tribulatione frangitur, a quo radus e minime con-
didumeft,pro§iluendispeccatisfecredidit, & non pro’ templatur.Nam qui quod non erat, fecit, a un^inegu-
aueendis meritis flagellan : & idcirco iudicium. fuum ad bernatione non deferit, & quibenignè homine ^nequa-
vidoriam peruenire confifuseft, quia culpam in fe,pro. quamcruciariiniuftepermittit.Sequitur. e ttcarmtqua
debu'iffet percuti,nphinuenit. Quod quidem de illo na ïn «oiïe.Carmen in node eft,lætitiain tripulationc^quia
&Dominus ad Diaboliihi dixit. .Çommouifti me aduerfus \ &fiprefluristemporaliteraffligimur,fpeiamtamende*-
eum,vfrffligeremeumfrujlra. VelcerteintueriRedemptoris ternitategaudcmus.GarmmaPaulusinno eprae ica at
noftripræfêntiampotuit. Ipfe enim qui eft virtus patris& A\cem.Spegaudenus,mnbulationeputtentes.^Carmçninnp- RmA
fapientia, etiameiusaequicas npn inconuenienteraccipi- d eDauidexpreflerat,quidic^bat. Tuesrefugitim aprejjura py;i.,
r . r ■ 1 :______ ________.• __ c. AvrumAeiiifme.. exultdtio mea, . redtmemedcircumiMittbus
Quamfcilicetaequitaftem,quia Deus iniquis fugienti-
bus incarnatam oftendendo contra pofuit,eosprotinus
ab iniquitatereuocauit. Sequitur^
Dixißienim. N on tibiplacetquod reftum eil, vel quidtibiproqu£
circumdeditme, exultât to mea, redimemeacircumdantibus
we.Sequitur. ^
gut docet nos fuper iumenta terra, & fuper volacres coeti erudit
MW.Iumétaterræfuht, qui vfo vitae carnalisimaappetunt:
%rit,fiegopec6aueroiSitota.\ibvi&iicsadteditur,nilhorum i vblucresvero coelifont, qui fuperbae curiohtatis ttuqio
B.Jfob djxifTe monftratür,fed arrogantes cumnon pofTunt
reprehéndereiufte quae font, reprehendunt mentiendo
quaenon font .Sequitur.
ltàtfeego rejpondebofermmb.tuu, &amicistukucum. Didis
fuperioribus quafi B. lob culpabiliayerba nWrauit, atque
ex éis fibi màteriam loquendi praepofuit, fed verbis fubfe-
quentibusforti acumine difcutit nocquod fibi ad dicendi
matèriam fallaciter finxit, Scffortes quidem font fenten-
tiae quæ fequvmtur,fed beati Iobperfonae minime congru-
unt-Sequitur.., "
. ^Sufcipe ccelum,&intuere,& contemplareàtbera, quodaltior té
fit. Si peccaueris,quid et nocebisïEtfi multipficatafuerint iniquita-
tes tua,quid faciès contra eum i Portofi iufte egeris, quid donabis eii,
aut quid de manu tuaaccipiet?Qu$xn\iis beato lob feien ti ma-:
iora uequaquam dici ifta debucrunt, yera tàmen font quae
dicuntùr,quqd videlicetDeo nec peccata noftra noceant,
necbenegefta conCurrant. Sequitur.^ .
Homini quifimtfis, tuieil nocebit impietas tua, e&filium homi-
nisadmuabit iuftitia tua. Sed inter haecillud folerterintuen-
dnm^nodiat.Sufcipecalum^intuere, &contemplareathera
foblimia perfcrutantur. llli viuendo le deponunt infra j
quam font, ifti inquirendo fe eleuant vitra quam poflunt. !
Illisperfacraeloquiadicitur. N d ite fierificutequus & m u lu s
in quibus non cil intellettus. ïftorum fupérbus labor increpa-u
tur, dnm dicitur. Altioratenequafieris, & fo rfait*, teneferi^- Ecd-y
tatusfuerü. Docet igitur nos Deus fiiper iumenta terra, & fuper
volucres cali. Quia dum hoc quod fumus, agno(cimus, nec
carnis nos infirmités deijcit, nec fuperbiae fpiritus leuat,
needefluendo imis fobijeimur,hec ftiperbiendodefub-
limibus inflamur. Qui enim labitur carne | iumento-
rum appetitu profternitur, qui vero extollitur mente mp-
revolucrüm quafi leuitatis penna fubleuatur.Xt eft fen-
fos,fobaudis,hocquoque non dîxit.Hoc itaqucqupd iu-
mentis êc volucribus antecellit, eum non dicitin tribulatione
memorari. A c fi diçëret. Infirmus quifque idcirco
nequaquâ fe in perturbatioSe corroborât, quia & in tran-
quillitare non tempérât,& ideirto nefeit aduerf a tolerare,
quia conftitutus in'profperis cogîtatione fe non noüit a
volatu volucrum premere , nec parnales motus à, iu-
mentorum ingluuie fubleuare. Quod quidem intclligi
tJMoraünm in lob Lib. XXVI. 377
jPhil.}. l8.
MJ. 10»
Fful. ioi.ijl.i
ètiam aliter pote ft. Qui docet nos fuper iumèntà terra ,& fuper
volucres coeli érudit nos. Nam ficut iumentorum vocabulo
fignatur vità hominum c'arhis adhuc motib. fubditorum,
ita appellationc volucrum figuratur elatio fpirituu m fu-
perborunî, vt per iumenta quidem terreni homtôes> per
volucres vero daemonia defignentur. Vnde cum femina
Dominusiuxta viam dicéret-cecidiflè,fobi|inxit.
volucres coeli & comHérunt ea, nimrrum per volucres fignans
aereas poteftates.Sandi autc viri,qa nec innmà hominum
exemplaappetunt,necrurfum dæmoniacafubtilfrate fol*
luntur,ÔCji<|>«>' ïumeta terra,& fuper ccelivolucres, virtute eru-
ditionis excrefcunt. PàUlu s fuper iumenta iam terra edo&us
(aéiM,àiccns.Multi ambulant,8cpan\o poft, quorum finis intérim,
quorum Deus v0ter efl, & gloria in confufione ipforutjiqui
terrenafapiunt, noftrakutem conuerfatio in coelitefl. Etrurfom,
fuper volucres coeli eruditum fç noùerat,cum dicebat. Nefeitis
quælonganimiter tolérât j quædam tamen in haé etiam
vita flagellât hic nonnüithquam ferire inchoat, quod'
æternàdamnatio confummat. Ergo St nonnulla percu-
tit, & nonnulla inültà derelinquit, quia fi nulla refeca-
ret, quis Deum res humanàs curare credidifïèr î Etrurfom
fi hic cun 6ta percüteret, extremum iudicium ynde refta-
ret î.Sequitur.
> Ergàïobfiuftra aperuit osfuum, & dbfquefcientia verba multiplient.
Hase nimirum inferens,béatum Iob,& nil fcifïe âf-
ferit,& multadixiflè: &êiimipfe quæ fentit loquaciterinférât,
hune de Viti'ô'loqüacitàtis accufat. Sed hoc quoque
cfïè propifum arrogantium folet, vr &.pauca credant,quæ
ipfi multa dixerint -, & multa credant quæ ipfis paucadi-
cuntur. Sequitur. wr
Addens quoque Heliu etiam bac locutus eïf. Suftinemèpaulu-
lum,&indicabotibi. bA.\Ax.a iam dixerat, & foftmeriadh'uc
C a p .
XXXVI.’
l’dn.ÿ.;
quoritam Angelos iùdïcabimusl Acfi diceret, infirmuspufilla- j paululum fperat, quia videlicet arrogantes graue fedam-
himitale vîctüs ifta non dixit, & idcirco eum aduerfitatis j nnm perpeti iudicant, fifcientiamfoani loquendi breùi-
tentado percülir, quiatranquillitatis tempora hase cun&a tateconftringant : tanto enim femetipfos creduntDo-
tranfeüntianullapetfeótionefuperauit.Sequitur. Ctiores oftendere , quanta fe potuerunt multiplicate loib
i clamabunt: y & non exaudiet propter fuperbiam malorum. ' quacitatis aperire. Sequitur. Adhuc habeo ,q u o d rfro p e o fo-
IbijVidelicêtjntribulatione,vfee contra de gaudioferiptü quar. Quia enim fæpe fibi fentiunt filentij reuerentiam
cfcEilijfcruorumtuorum inhabitabuntibi. Sedvidebunt,in- , nondeferri,Deumftonnumquam potetiam dequoquafi
certum,vtrum dic^t,propter fuperbiam malorum non ex- loquuntur, infinuant, ac fob praetextu illius fibi filentïum
audièt,an propter fuperbiam malorum clamabunt.Intel- ! exiguntiquod minimemaftur. Quia vero nonnunquam
ligi aUtem melius potefoû non exaudiri p o t in s ,propter ma- Dodlores fandti crcbro repetunt, fi qua obfcürius dicunt,
lortim fu p e r b iam ^ clamare referantur. Nam quod propter vt quæ occulta prædicant, auditorum cordibus voce fiæc
malorum fuperbiam clamant, fopraiam didtum eft. Ergo ! iterationis infundant, plcrumque hoc appetunt çtiam ar-
nobis hoc verfoinnuitur,cppaulo fobtiliusattcndatur,qa : rogantes imitari, Sc inlolenter ea quæ dixerintïreplicant.
fæpe opprefli quidem dum clamatferint,exfè quidem me- Sequitur.
rentW audiri, fed tarneneorum defideria propter oppri- Répétant feientiam meam a principioM Sed quia nomihata
mentium fuperbiam differuntur.IuftusquippeDominus, feientia tumor cordis in voce^elaruerat,arrogans aperte a-
& foos permittit tempbraliter opprimi, & violentorum gnofcitur,fi non citius aliquo velamine pallietur; Sequi-
malitiam nequiter augeri,vt dum horum vita in purgatio- xm.Etoperatoremmeumprobato iuftum, vt dum quafi pro Dei
ne teritur, ülorum nequitia confiummetur. Acfi diceret. iuftitialoquitur,apudhumanaiudicia quicquidarrogan-
Reatus opprimentiumaudire voces prohibet opprefforü, tcrafïluit,excufetur.Sequitur;
nec eripiunturvifibiliter iufti, quiafaluariinuifibiliter nô
merèntur iniufti.: Vnde rurfum per Prophetam dicitur.
turn viderint fap tentes morientesfimul infipiens& ftultiperibunt.
Seqtntuï.
Neque enim fiuftrd au diet beus,&omnipotensfingulorum cau-
fasintuetur. Notandüm quod duo fine d iâ a , quia & cla-
man tern n on fruftra audit, & tamen quod patitur refpicit,
& exaudiri voces difïîraulat,&quod vnufquifque tolcrat, [
non ignorât. Nemo ergo qui tardius aùditur,credat quod
à foperna cura negligitur, Sæpe enim noftra defideria quia
celeriter non fiunt, exaudiuntur, Sc quod implere con-
cite pêtimus, ex ipfa melius tarditate profperatur. Sequitur.'
Etiam cum dixeris, non confiderat, iudicare coram iüo, & ex-
Jpeftaeum. Fortaffe enim dum clamor nofter quafi negligi-
xur, fpes quæ cordi inerat, inflrmatur: & foperna adiutoria
défuturacredimus, quia tardius impetràmus, aepenein-
eôfiderataDeo efle ingemifeimus, quæinulta toleramus.
Sed cum nos ifta defperacionis procella conturbat, con-
çufla mens citius in portum foei fe collocat ,fi caufàs fuas
cumDomino fubtiliterpenfatyfi bonacius ad mèmoriam
reuocat, fi mala quæ bonis eius reddidit, apud femetipfam
eftlide non exeufat, fi perpendit quod ab eojufte meruit,
& quodelemeter accepit, Acfidiceret.Cumidcirco Deus
Cônfiderare hop creditur,quia tarde miferetur, intima co-
gitationisingredere, atque illic coram eius oculiscaufæ
tuæ iudicium fofeipe, &quæ ipfe viuendo contulifti, vel
quæ miferabiliter percepifti,difcerne. Nâquifemetipfum
coramDeo noniudicat,eum dum affligitur,non expeuftat.
Sequitur.-
Nunc enim non infer tfur oremfuum, nec vlcifcitur valde. S cë-
lusquippeDeus diutolérât, quiain perpetuum damnat,
& furorem nunc inferre diffimulat, quiaeffundendum fi-^
ne fine in poftetùm fèruat.ELxftorum namq; eft hic conte-
ri,vt ad præmiadebeant æternæ hæreditatis erudiri.-nofn ü
eft hic flagella percipere , quibus feraatur de æternitate
gaudere. Hin c enim feriptum tÜ.EUgeUatomnéfidium quem
recipit. Hincad Ioânnemdicitur.Egoquosamoarguo&cafti-
go. Notandüm vero eft, quod fubintulitiw/ée, quia & u
H Eiblioth.Vet.Pat.TomAQ.
Vereenimabfquemendaciofermones mei. Cumab ihfirmis
auditoribusfeintelliginonpofle confpicfont, folentple-
rumq; etiam iufti laudarebonaquaedicufit,non quodipfi
foislaudibus inhiant, fed quod auditores foos äudieiidi
follicitudine accendant,vt dum eorum vocepi^feruntur,
abillorum cordibus ardentiore affetfrurapianrut;' Vnde
Paulus cum miraCorinthijs,6cmultä dixnfIer,adiunxit.Ör
noßrumpatet ad vos, 6 Corinthij,cörnoftrum dilatatüeSf. Sed arrogantes
dum cor bönorumncfcmnr/&:folasiaiiqöando
voces imitantur,efferunt laücfondo-q dicunt, ho quodfos
torporaudientiumdifplicet, fed quod fibi inhianterplä-
cent.S eq.Etperfeääfcientiaprobabitur tibi. N imirurrffenfit fe
magna dibturum,. fed turnend corde hoc quod de femet-
ipfo fublimiter sftimauit, tacere non potuit, 8c idcirco q>
rebtum fenfitflaudando pr2currir,quiaiam quidem diui-
no iudicio reus eflet, fi magna de fe foltern filedö fonfifler;
Antefobtile enim vedtads examen fecuri omninonofu-
mus,etiamfihumano iudicib quod in nobis reprehend,
debeat non habemus. Sequitur.
Deus potentes non abijcif,cu & ipfefitpotens. In vfo-yita: mortal
is qusedam ex femetipfis font noxia, quasdam vero ex
his quae circa ipfa verfontur. Ex femetipfis quaedam font
uioxia,ficutpeccaraatq;flagiria. Quccdam verb nonnum-
quam nobis ex hisquae circa ipfa func,nocer, ficut temporalis
potentia vel copula coniugalis.Bonum namq; eft co-
iugium, led mala font quaecirca illud ex huius mundi cura
fuccrefcunt.Vnde Paulus ait.Quiautem cumvxore ei!,cdgitat
quafunt mundi,qaomodopldceatvxori. Magnaeft etumpate-
tia temporalis, quia habet Deum men turn fuum, de bona
adminiftfotione'regiminis. Nonnunquam tamen eofpfo
qubpraeminec casteris, elationis cogitatione intuwiefcih
fubiectos delpicit, ex a;quorefpicere caeteros dedignatur;,
ficque vfquead eius fimilitudinemducitur,de quo feriptü
efk.Omne fublime videt, & ipfe eft rexfuper vniusffosfiltosfuper-~ fob. 4.1 i;.
bia,8c de cuius corpore diemir. Geiieijpio cuius excelftfuntox Prm'
culi,&palpebraeius in altafurriäa. Deum quippe imitari de-
fiderac, q faftigiu m p otenria: alienis i nten tus vtilitatibus,
& no fuis elatüs lau di b us,ad min 1 ftrar, q praelatus caeteris,
prodefleappetit.nonpraeelle.TumorisnamqieladOjrion
.. . N ‘ Ii;{ . 3 ordo