De Bccleßai fanât Romani, & miraculés in * Gallani
C a p . X L I I .
EC clesiam fandi Romaniinprxfata villaGellani
rrionteconftrudamdudum Milo prxpoficus Cano-
nicoruro huius lociab eis auferebat : quam dum Bolone
Comite fibi earn reddente, recepilfent, 8 c ian&i Balderici
membra illuctetulilTent, audiences multi ad ipfius coepc-
runc confluere patrocinia. Inter quos dux case* nobiles
fosmin $ dedudx font,&quedam perlata paupercula omnibus
fere membris contrada.N ode veto vigiliarumlandiRomanijdumdemorepriuigilcsinEcclefiacelebraré
turexcubix,fub«o tantum cxlicus eft lumen effufum , vt
omnia quaefuerant accenfavidereturluminariafuperare.
Altate tantum,fupra quod fandi erant ofla depofita, den-
fa tègi videbatur nebula, ipfumq; lacripigneris quau mo-
ueti cernebaturgeftamen Cum repenteynac^carum pri-
mum, moxqj altera fefe videre proclamant. Turn media
iacens contrada, vbi ccepit clamare, auxiliumque Dei &
fandi Balderici deprecari, paulatim refoluitur ,primum
brachijs,&inde poplitibus,donee ereda ftetit in pedibus.
Quxpoftmodum tana efteófca,elericorum ftipehucufque
fuftentatur. Igitur dum prxfato morarentur in loco clerici
cum pignere facro, contigit quadamvefperacum timul
refidereptjVt cuiufdatnMilonis amici homo,ebrietatc at-
que furore fuccenlus , ccepiflet adeos dicere,quid ibi fa-
cerct,& quare in villam Milonis ingreffi fuiflent? Quibus
refpondentibus,quod fandi Baldericinon Milonis exde
res efleht ,illoque contradicente:quod non Balderici,fed
Milonis haberentur, comminantibus eum dericis recef-
fit, &in eminentem villxcontiguam rupem confcendens
fefe in prxcepsdedit,ficque attritusiacuit vt mortuus, vel
mortivideretur proXimus: indeque fublatus ante landi
corporis pr^fentiaeft depor tatiis^ibique tandem fe culpa-
bilem reddens,infperate ianatus, öcintegrxin breuirefti-
tutuseft fospitati. Item dum nuper ad prxmemoratam
villa Wafliciam huius landi membra relata fuiflet, quo-
niamGodefridusprincipisHenrici Comespalatii earnde
peruaferat villam, quidam clericorum landi Balderici ad
eumdem Godefridum pro hac caula perrexerunt: & cum '
nullam dignampotuilfentapud eumpercipere relpofio-
nem, necmagisfeproeisinde quampro fuo cane fadurü
refpondiflet, clericusquidam ex his intentando fubiecit,
quod calidum proinde fudorem fudaturus eflet, nec canis
mus adiuturus eum foretJlle furibundus ad hxc eos a fuo
prxcipiteijciconfpedu. Quibusrecedentibus ipfemox
diuina pleditur vltione,validaque correptusfebrc ccepit
gtauiflime vexari, nimijfque fu^cendi ardoribus, atqjfer-
uentiflimisdfluerefudbribus.MittensigituradEpifcopü
Colonienfem W icfridum,huncadle venire petijt,eiiq;
rem retulit,arq-, id ab eo confilij percepit, vt ad prxfatos
clericos mitteret,ebfqj a d fe venire faciens,& errata corri-
gens, ab eis de fua infirmicate confilium & pariter auxiliü
quxreret. Quod ille obaudiens, 8 c ad eos mittens, ad fe
venire mandauit: Ac miffiis eius typhojeeu videbatur, inflatus
luperbix, ccepitvtadfuumdominummoxclerici
pergerent,imperitando pr^cipere.Quib. renuentibus,fed
eum caritatem fecum facere rogantibus, ille contcmpfit,
eoq-, recedente,in ip fo egre flu equus eius incitatus ab ipfo
p ro Alien s ruit,&colIo fra d o interi j t.Sie ille hu miliatus ad
rratresredijt,caritatem quam fpreuerat egit, &itscorre-
dusreceflit.Hinciterum,tertioquc vocati, atquepetiti,
huius tandem viri eompertis incoramodis ,ad eum tü de-
mum veniunt,patientiscompatiuntur cruciatib us, & c e -
fitentem peccatumfuum,emendationemqjpromittetem
precibus luis abloluere ftudenc. At ille ftatim fe melius ha-
bereprofeflusjvbi reccflere fratres,conualuit, res quas in-
uaferat reddidit, acdeincepsab earn fe Ixfione continuit.
Verum tanta domus eius affeda clade fuifle perhibetuc,
vt vix aliqui remanferint ,qui eildem rebus vfi fuerantiipfi
etiamequi & canes interierint, &ipfe peruafor, perdicis
cum cute capillis & yngulis,vixeuaferit.. / ..
De miraculo in Übenofluminé patrato.
C a p . X L I I L
TV n c ob infeftationem Hungarorum, quç primitus
eo tempore inhocemcrferatregnum, confilioini-
to Canonici fandi Balderici Rhenumcum domino fuo
tranfmeant.Indequadam veft>era remeante s, influmi-
nis medio nauem iadis dengunt ancoris. Relidif-
quepaucisin naui cum facro pignere cuftodibus, ipfl
ad prædidam fehaphâ properantfuæ pofleflionis villain.
-fTresvero quidam ktrones, compertoquod paucirefe-
diflentinnauicuftodes, ibiquethefauros velotnamenta
fandi remanfiflè rati,confeenfa tendunt illo cymba. Sed
antequam pertingerent adipfam quam petebant nauem,
cæcati diuinitus,perditoque lènfu remigarenon valentes,
impetu fluminis ferri cceperu n t.Sicq-, nauicula eorum naui,
qua fandi corpus feruabat,impada, cotritaq;, medijs
eos in fludibus dereliquit. Quorum duobus fluuio mox
abforptis » tertius, qui etiam famulus etat fandi Balderici,
iada manu nauem fandi arripuit, & calitereuadensmor-
tem,clericorumq,perdudusinpræfentiam, nihil eorum
qux paflus fu era t eaicere valuit, donee in craftinum refo-
cillatus,fenfiiq> recepto tandem quç gefta fuerant enarra-
uit.Poftquam vero à præfatoloco huius beati viri ad fuum
monafterium fun£ ofla relata, multainibiferuntur oftc-
famiracula, quæpræmultitudine non habentur feripta.
Illuc nuper quiefam pauper candelam deferens in circulo
deuolutam, paiiloante horam vefpertinam fupra loculû
facrorumhanepofuitoflium. Qui dum data bratione re-
cederet,fubito candela, (uperoaccenfaigne, ccepit ardere.
Quae donee cuftesEcclefiæad vefpertinalia pulfanda venir
ligna,pallio, cui fuperieda iacebat, illaeff, , ’deflagauit,
nec vllam pallio laefionem,cui adh çrebat, aggeffit. Multa
prætcreafariitatum, clarificationumq; ibidem creberri-
me ad declaranda fandi fui mérita Dominus oftedere di-
gnatur miracula, ad honorem fcilicetaclaudem nominis
fui,quodeft benedidumin læcùla.
Demiraculisin monafierio fanftorum Bouttac Dgdafattit.
C a p . X L IV .
T N praememorato deniq; puellarum monafterio,in quo JL praefatarum fandarum Bouae ac Dotæ translata prsefari
lumus corpora,nonnulla poftmodum patrata probantur
miracula-Vbi frigoritici,atque diuerfisægritudinibus oc-
cupati venientes optata meren tur fofpitate donari; maxime
in die folennitatis earumdem.'j’In qua quasdam nuper
paella, auditu fruftrata, vi inualitudinis fenfus huius ob-
turatis meat ibus, internent u earumdem fandarum Chri-
ftifponfarum, perditadudummuniarecipcre meruit au-
De vijione cuiufdampueUn.
C a p. XLV.
HA b e TVRin hoc monafterio quaedam fandimonia-
lisvirgo, neptis quondam Gontiriari religiofipres-
byteri,nomine Ri cuidis, cui apparuertint olim per vifum
beatus Petrus Apoftolus, 8 c beatus Remigius, ngnificah-
tes ei,quod iterRomae eidem,dum reuertereturad ipfam
praecepcuri eflent: allerueruntqj fe medio menle Scptem-
bri,f Exaltationis fan dae crucis die, reuerliiros.Qua expe-
datione fufpenfa nihil indealicui , prohibitafcilicetab
eis,aulacftintimare.Die vero qua praedixerant redituros,
iteruapparuerutei,iubetes vt accerfiretfratrg luuFrederi-
cu presbyteru, 8 c exhortarettfr eu fequi, prout magis po-
tuilfet , veftigia prasmifli facerdotis Guntmari, 8 c ex iplo-
rum iuflione praedidum iter iniungeret illi fecum cxequi,-
1 tali videlicet tenore, vt ab ea die nec ille, necipfacarnem
comederent, aut vinum biberent, donee iteripliimarri-
perent, nifi tantum vini, quantum emi potuifletexprefcz.
Wul
Idefiv
Aprilis.
-r— fuperaltarequoddamabipfisei defignarum re- | xit. Et dum inibiaquam non haberct,^mperrauitd po£-
tl<' ^ ra eflet,ipfa duneaxat perciperet. Vcergo inde magis 1 felforibuis prqximas iUuae, arge ti libra data, fohtem.qucm-
^CCderetur,quafdamforore.s,tresvidelicet landimonia- J dam, duobus feremillibusafuo monaftcriodiftantera.l
f tehuius monafterij, ad idinquiredum^biteftesaflcifce- 1 Ex quofontemoxriuusegreirus , fecutus eft earuadece- ,
cS jenQminatis fcilicetpfonis, quasaduocaredebuiflet. I nobium remeantem. Qui adhuc largitcr affluens, pro eo
^5 ’ aUtemRemigiushocinfuperaddidit; vtdiceret I quod tantumdemfuerit emptus, Libra vbcitatur Prill
^ratrifuo.quatenus eflet memor , quod illi quondam uigni denique ipflus domnre Berta: inlurgentes contra
1 naruerat.&eilocutusfuerat. Addens etiam pro flgno earn , interemerunt illam. Quiftatim traditi Sathanx in
3 opnitionis,quod eum in palmade cultcllo vifus fnerac I interitum carnis, ab humano lenfu in beluinamfericatem
tC rduflifle. At ilia mox ad prxfatumfratrem fuum mines, J mutati, * decelflfle feruntur, Nepti verodomniGunt
* i «/tC.fpftinanrerveniret.Ouiveniensforo- I berti . nomine Montix.berti,Mbntix, aquuaxsffcceelleprriisshhuniiunss ccoonnlleennttaanneera
fuerat,no(5luvigilansi domna Bertaferturapparuifle.ciqi
pr^cepifle,vt corpus domhi Gontberti ad hunc locum referte
fatageret, aciuxtafuum funus collocaret: fleque illi
peccatum confcix necis fux Dominus indulgcret. Qux
flgnum petens , quo fibi dimifliim ideflè fciret, audiuit
quod mox vt iufla co mpleflet, ex eius ore vel naribus eru-
pcretfanguis. Quod 8cimpletum eft, dum corpusdomni
Gontbertiiuxtapignus beats Bertx reconditur. Huius
dqmns Berts corpus poft centum circiter annos inuen-
tumeftintegrum, öcplagsipfiusitatuncrecentiaffluxemandauit
ei vt ad fe feftinanter veniret.Qui veniens foro-
rem fuam hora iam vefpertina ieiunam adhuc, & de vifio-
ncvalde ftupefaótaminuenic. Qux aduocans denomina-
tas fibi fandlimonialcs, pariter ante denotatum altare fe-
ptem pfalmos pcenitentialcs decantauerunt, additisin-
fuper litaniatum precibus, acceflerunt ad altare.&exuen-
tes opcrimentis,repererunt in cornu eiufdèm altaris obo-
lumparuum, quem alfumcntes eum gratiarum aéfcione
dederuntprovino , quod tantummodo hxc fanâimo-
nialisbib«, nondeinceps ampliusvinumfumptura, dónecinterihiundum
tamipfa, quam prædi&usfraterfüus, | . ^
inirent. Quod fideliter 8 c fidueialiter arripientes,profpe- re languinae ,ac fi eadem hora viuenti fuiflent ingefts. Ad
té Deoiuuante,&S.Pétro & fando Remigiofuffraganti- horum deniquefanétorum honorem 8 c meritum,de-|
bus vtipfispromiferant,perëgerunt- Acdein^epsacarni- 1 monftrandum, multa poftmodum Dominus dignatus eft
busilla(præterDominicain)abftiner,actribusdiebusin opetari miracula , quæcaufanegligentix nonhabentur
hebdomada,vlque dum lignum fpnet ad fecuiidam,nihil afleripta. De quibuslibct autem tribulationibus ipforum
operis agit, oratiönibus & plalmödis vacans : quod fibi congregatio Domini mifericordiam, per eorum intercet
mue ad feptem annos commémorât adimplere price- fionemexpetijt, mifericorditer itnpenfamfibiconfola-
otum. Fratti véto fuo præmemotato h o c i fupra di&is tionem percipere meruit. Quxdam prxterca mulierab
Sandis per iplam madatam eft, vt quatuor diebus inheb- > altera huius monafteri) linteum nuper furata lecum ferre
domadààcarnibus , omni verofexta feriaà vinó fempcr voluit,{edcgre.diEcclefiam nullo m odopotuit, donee
dumaduixerir, debeat abftinere. Qux 8 c obfcruarc vifi fuum confefla reatum, fublatum reftituit altari velü. Hoe |
monafterium vel Abbatiam domnus FulcoPrxful ab O-
done rege concedi Ecclefix Reraen fl per paginam prxce-
ptionisipfius régis obtihuit, &pro confirmandoeohuic
Ecclefix, àrFormofo Papa priuilegium Apoftolicx fedis
impetrauit.
• Deduabus EcctefiisfancliHilarij Remis.
funt.-
De alter o Remis puellarum monafterio.
C a p . X L VI.
A L t ervm denique puelbre monafteriutn Remis
habetur fitum ad portam.quxoli mC ollaticia,fcili*-
cctdconferendis mercibus, nunc Bafilicaris vocatur , eo
quod^circafe bafilicis dudum j prx exteris portis , abun-j
dafle feratur: feu quod euntibus ad bafilicas in vico landi
Rcmgij confiftentes, pemiafuerici Supra quam dortino
Rigoberto habitaculum fuiireconjemorauimus. Quod .
monafterium domnus Guntbertus virilluftris in honore j quxeft antiquiorEcelefia, ante portamMartisfita, quam
SV nx hic Remis Ecclefix dux in honore fandi Hila-
rijîvnâinfraciuiracem, in qua nuper quxdam jyiella
! concrada & paralytica diuina eft ereda virrute : altera,
fandiPetriconftruxifle traditur , quod regale velfifeale
vocatur , co quod in regalipoteftate yfque ad moderna
B B * tempoia fuerit habitum. Quod monafterium Ludowi-
iSPaidi cusimperator^Alpheidifili*fux, vxbri BegonisComi-
ta tis, dono dedit, eidemque facro loco immunitatisprxeeptum
delegauic, vt & pater ipfidsf Karolus imperätor ege-
ratolim. Quod ccenobium pofteapet precariamiplius
Alpheidis jvelfiiiorum eiusLetardi & Ebrardi,ad partem
& pofleffionem Remenfis deuenit Ecclefix. Hie haberi
afleritur dens fandi Andrex Apoftoli : cuius Beneficia
multi,qui eum olculariprometentur,frequenter experiü-
tur infirmi. Vidimus hie, in Ecdefia f. huius coenobij,c6-
reumigne ccelefti terquoque accenlum, quem cereum
collataccrafecerantquidam ciüesRcmenfes, quiadvifitanda
nuper Apoftolorum limina profedi fuerant. Vidimus
in hoc quoqj monafterio puellam quamdamlu,dafle;
fanguinem, qux tunc hebdomada plena iacuit.immota,
quafi mortua,& vifiones ei funt oftenfx nonqullx.
Dedomno Guntberto.&ipfiusyxoreBerta.
C a p . X L V II. ,
B R ifiM issv s itaq;domSus Guntbertushuius inftrn-
dorcoenobij,relidaconiuge, maritima petensloca,
illicetiam monafterium.quoddam condidifle fertur. Vbi
&abarbaris decollatus fuifle traditun Rehda vero ipfius
domna Berta ccenobium puellareapud Auehha6um> Do-
mirio fibi locum per Angelum demonftrante , ^onftrufandusRigobertus
Pontifex anteceflotibus noftris cleti-
cis ad fepulturam ipfotum dedic. Qux dudum , fcili—
cetantedifeeflionem vel expulfioncm domni Artaldi E-
pifeopi, crebris illuftrabatur miraculis. Vnde 8 c tunc
ab eo i ciuibus quo que fuffragiaferentibus, tedisacno-
uis elite parata laquearibus. Nam quidam cxcus, nomine
Paulus, admonitusin fomnis, vt adeamdem pergeret
Ecclefiam, lumen ibi recepturus ; aduenic, &recupera-
tolumine,necmóra,videns abcelfit.. Quidam ex Epilco-
pifamulis cum ad ipfam pergeret Ecclefiam , pifeatorem
cum pifeibus ante fores Ecclefix obuium habuit.-quos ap-
prehendensvelut empturusabftulit. At pauper ille pifea-
tor,vt indé fibi cum fando Helario conueniret, deuotio-
num clamores lugubri mente in eum ingeffir. At ille de-
fpicienshuiufcemodi voces, Ecclefiam, quafi miflam au-
diturus.intrauit. Vbi dumftaret,fubito corruit,grauitcrq}
vexatuséijcituri vDequavexatione non paruo tempore
laborauit. In huius Ecclefix ccemitero quidam Scotige-
na Dei féruus olim fepultus. Sed cum iam a noftris 8 c
nomen , & memória ipfius fepulturxvidevetur abolira,
apertis fefe ccepit manifeftare vifibus. Nam dum quidam
ciuium non deinferiotibus,fed pauper rebus , olim
noftris diebus obiflet, amici eius ad Hildegarium huius
Ecclefix presbyterum accedentes,petunt ab eo,vt locum
fibifepulturx imperefter, vbi farcophagum reperirent, in
quo corpus ipfius reepndere polfent, qa de reb. ipfius v n-
! deemerentnon haberent. Quidumeispetiracócelfiflèt,
! lepulturam ferui Dei aperueruc s fed ipfum eius farcopha-1
gü aperire nequiuerunt.Quo audito, presbyter acceflic,&
cooper