A
luidtmtl'tàém.
B
% Cor Ti
t
.Cor-su,
Matth.xi
Marei 14.
D
Lue* zi.
« i t Meet OS
mbdicumfermeritumtdtam malîàm ferriiëhtât:Tlcomi
nés apprehendi & fermentari, & vriara malîàm maiorîs i-
mquitatis operari. Expurgate, inquic : vêtusfer mentum ; péd-
cati: Toliite huncè medio veftri: vt efficiamini Chrifto
noùaCônfpcrfio, ficut eftisbaprifàri, id eft, vel azy mi vfel
puri : momficaci mundo & delideriii carnis. Etenim Pa-
lcha noftrum hoc eft,quohiam vtëtiperécnosexiniquita-
1 te ac morte, immolatus eft Chriftus.Qua de re fie *iv.EpùU-
nitir non in fermenta veten : we& tnfermento malitu & nequttia,
fed in azymisfinceritatis.& verttatis: hoceft, purævitæ&ft-
dei, qùa in Deum credimus & veraees oràtores eius effici-
muriSk magnm Gregorius Theologus hoc verbum aece->'
pic, 6 rapièiuiflimi,eàquae mentis Apoftolicæ fimtintelli-
.gite, <k nönquemadmodumhoevos accepiftis, deazy^
mörum feftiuitate & p^rticipatione. Si enim de azymis &
de celebrarione eorum Corinthiis Paulus præcepiffet, &
eos in azymis eptdari iulliflèt, non promulgaflèc cum yndecim,&
omnemredueens Ecclèfiamfideliumin prdiné,
in feptuagefimo Canone.cum excommunicatione præce-'
piflètomnibus, huiufmpdi caufiun àludçis nullâtenus ac-
cipi: Si quis Epifcoptu, dut Presbyte), aut Diaconus,automnino ex
numero Clerïcorumieiunauerit cum Hebrois, aut epularn fuerït
cum eis, & acceperitfefimtamn eorum muneta, vtfunt azyma,
dut aliqutd buiufmodt, deponattpjSi autern laicus ,fequeflretur.
Si autehi dicitis : Quia àhHebræis non açcipimus, fed
demi facere confueuimus, cur hoc ? fiue ab illis aecipiaris
lïue domifaciatis azyiriafunt.Et iuxta hoc grauiorem poe-
nani hâbebitis, quoniam reîinquitis agere, quæ iulfa lunt
vôbis à G hrifto,& Apoftblis iplius:facientes velut-illi, qui
fub feniitute legis funt,quahaludçifàduritin vmbr^&te-
nebris legis fedentes, nullâtenus dicenri Paulo credentes:
Eratres vnufquiscLtn eo ordine quo vocatus eü ïnipfoptrmaneat.
Non enim inüenietis omnino in diuinaScriptura,quoniam
azymum diftum fît à Chrifto aut Àpoftolis eius, cuiti
adminiftrareturaiàillojnoiuTeftamentimyfterium. Paulus
ènim Coi i ridais feri bens dicit : difeernere vos oportet cali-
cem benedictionisquem benedtcïmus,nonnemmmunicatio fangtii-
nis.Çhrifti eft ? Panem quemflangïmus nonne communieatiocor-
poris Çhrifti eftl Quoniam vnuspanis, vnum corpus, multifumus.
Etenim omnes ex vnopanepartic'tpamur. Ego enim accept à Domino,
quod&tradidivobis: Quoniam Dominus le fus in qua no fie
traâebdtùr, accept t panem , 8c non azymum, &J>énedicens
fregit & dixit : acçipite&comtdite hoc eft corpus meum, qüod
iro vobis fiangetur. Hocfactte in meantcommemorationem. Et
non femel dixit panem, fed etiarrifæpe. Non hic folus dixit
, G d 8c eaiteri Apoftolorum, & Matthäus quidem ait :
Canantibus autern iüisatquecomedentibus accipienslefuspanem:
Alpicis pahem,-& hicinquit, &benedicensfregit, & dédit di-
; feipulis fuis & dixit: fumite& comedite, hoc eït corpus meum. Sj-
militerautem & hoc Marcus inquit, & reliqùi : & nequa-
quam azymum ab eis commemoratur.
Quoniam quidem oportebàtpatk hriftum fecundum
diem lqgaiis Pafch«, in qua & agnus ab Hebræis immola-
batür.'Oportuit enim fieri Pafcha ab interfedoribus Dei
in fexta feria,in qua tandem &quatta decirriaLuna erat iuxta
primum njt'enfem, -in qüo contingit enenire VDXXX
IV^ '.nnos r^yclus enim foils cftt XVIIL &-V. vtnonad-
huctradituSprçuenilfetpropriumPalcHfidifcipulistrade-
re : recumbéns iri cæna fecùndiim yefperumquintidieij
Poftquam eaenauit accepft panem, frëgit,tradidit Apofto*'
Iis myfterium nouiTeftamentiin node quinta,in qua traduits
eft à IudaiSiëutlcriptum eft.Sed quid dicit LuCas A-
podolas^Accepttpartem & bertedicensfregit.Ecce & Lucasàc-
dperepariëmÇhriftum dixit, fié non azymum. None-
iiim adhuc erat fextae.fërise diès. Tertia décima erat Luna
in illäquintaferia, & non erat azymum, neque adhuc ablatio
fermentari. 1, ? ^ ' i v *
Azyma èhim in quinta dëcinia Luna promulgatàerant
in lege,vt in qtiarta decifna die ad Velperam agnus iramo-
laretur, & iri qiiarta décima die Lunai primi menfisPa-
fchaappellaretlex, quintam decimam diemprimum azy-
motumôc Sabbatum nominaret. Pfah dölof infipienriä
illiteratoTiinl.' Etnöti érat azymain quinta feriä,cum effet
Luna tertia décima de riôn quarta décima; Sectmduirl
quintam de çimam Lunàm fiierac iriftitutùm iz-yma fieri,
centra Latlnol. __________ _ ______
ficut & agnus ad vefperamquartædecimae diei iuflum eft
immolait, fecunduhiquâmimmolatuseftChriftuS,agnus
Dci, qui tbllitpeecata mundi.Si atitem Chriftüs immOla-
tùs eft,& ctiicifixiis in detima quarta dieLunç,feriç fextç,
inSabbàtd autem erat feftumazymorum, quando azyma
comeditîferiaApoftolis fie facere in nouo Teftamento trar
didit : Quomodo dicitis ab Apoftolis accepiffe vosfacere
azyina iam poft refurreâàonemà mortuis ? Non yidetis
quia maUifefte ex rebus arguimjni.qUonia non tucazyma,
cum myfteria nouiT eftaméti ttaderetApoûolis Ohriftus?
Oftenc^m vobis hoc ex legtllarione Moyfi : Loquitur
enim : Ha fimtfeßiuitates Domini & ipfa fanäa quds vocabitis in
tmporibus fuis, in primo menfe in quinta décima diemenfisbu-
[ ins fefiictn azymorum Domino : & in qudrta décima diemenfis
intra medium ad vejperum er it Pafcha Domino : & m quinta décima
die huius menjis feflttm azymorum Domino. Septem enim
dtebus azyma comtdite. Ecce epim ex lcgislationeMoyfi di-
diciftis,quoniam non tune azyma,quando poft cçnarn fecundum
diem quintæ feriæ nriftus tradiaitper ftaétio-
nem panis noui Teftamenti myfterium. Ante feftum autem
az y morum hoc fecit,cum effe t tertia de cima dies mills.
Quinta décima enim die menfîs, vt legislatio habet
Moyfi, erat feftum azymorum. Et Chriftüs in feriafextà
crucifixuSjfecudum quartamdecimam diem menfîs, qua-
do debebant Iudæiimmolare agnum : Sabbato autem fe-
cundum quintamdecimam diem menfîs,cum eilet feftûra
a2ymbium,in fepulchro iacuit fèpul tus. Azyma ergô dum
;npnelfent ante feftum azymorum in totoanho ipfo: Septem
enim diebus comèdebântazyma Iudsei,ccu inftituit
Möyfes: in quintadecima die primi menfîsindpientes fc-
ftumhorujvbirepertafunt azyma quando cumdifcipulis
fuis cçnam comederet Chriftus?Si enim ficut dicitis,aDo-
inino Apoftoliacceperunt azyma, ôcilliiterumtradidc-
nznt vobis hçc in figura corporisChrifti in myfterium noui
Teftajnenti : dum nec ablatio panis fiereffecundum
conffcitutionem Moyfi, neqj erant tune azyma,vbi reperta
finit? Quomodo obiiuifeimur legislationum Moyfis? Septem
namque foils diebus faCere tradidit vobis.Sed vos in
coto anno conculcatis inftituta Moyfis. Et Chriftüs non
venerat foluere legem fed adimplerè. .
Valde enfin veritati obfiftitis fratres, Sieiiimtraditum
vobis fuit ab Apoftolis comedere azyma: quomodo Aga-
chon fandiffimus Papa vefter, præfellbr cum elfet fextæ
Synodifüb Conftantino Imperarore,& diuinus Gregorius
Agragantinoru m Epifcopus non abftinuerc t cum ficut
huiusSynodi diuini Patres aduerlum azyma legem con-
ftituilfent.ànemine fidelîùm hoc fieriÆt v t oftendam vobis
horum legislationem contra azyma; adiicio rationi,&
canonem iplorum fie habencem in vndedmo capitulo
N emo in Sacerdotali conflit ut us ordine, aui laicus, ea quaapudlu-
daosfunt azyma comedat,autcum eu cohabitettautin infirmita-
tibus inuitet, aut meduinam ab eis accipiat, vel in bàlneis cum eo
lauetur. Si quis hoc agere tnitiauerit: fiqutdem Clertcus fuerït de-
ponatur,fi autem laicus fequeflretur. Qui azymum conficit &
comcdk,& fi non acceperit hoc àludæis,fedimitàtor fuc-
ritin hocivt Iudaïus intelligit,&extra legem eft,qttemad-
' modum&fidrcumcideritquisfeipfiim, autà Iuda;iscir-
cumdditur, fimul & in fdenriaeftillis, Ganonçfqj & in-
ftituta Apoftolorum, landtorum Patrtfm tran^rediens;
& irrita omniafadt, vt ratio noftra dèmonftrauiCi Sed ae
azymo fiifficiénter-vobis quod prphibittim fit'âb omni
Scripraraëiuinademonftràuimus.-
Age nulle quia cçtera demönftrauimus yobis,& fubito
memorge fiiggeftum eft vobis de lciunio Sabbatorum,
' qnoniaminlmtarishobis: Vridè ieiunâre Sabbata, ex qua
landfa Script Ara accepiftis ? Ab Apiftolis i Nequaquam.
Apoftolorum vertices in quinto quidem librox>rdinatio-
npm, quîdeMartyribùs infcribitùr, iuxtaCfementem.
Quartamfmam & fextam >pracepit nobis ieiunâre Dominus. V-
nam quidemproptèr traditionem, altpram propterpaflionem. t-
pfum autem teiwiare Sabbatum, non tradidit nobis,ieiunâre, quo-.
I niamiton oportet, propter iltudfolum, in quo Creator omnium fub
[terra fuit. Vnde itixta ealcetneiufdem libri, iterü ficloqui-
1 tuv.Omnequidem Sabbatum &dmneihDominicum celebrâduff-
! fedicimus.Gaudercenim opoftet in his & no /«gfrf.Seprimo qdi-
' demhbro
Ntcttai tontrd
dem libre» eàrum. Conftitittionumiuxtavicefnnum-quarr
cum caput hoe inquiiint : Sabbatum ndmque & Dommcum
celcbramus, quidiüud quidem dtumaoperationisSmemerïa : h;.c
veto refurreàïonis. Vnumvero tantum Sabbatumcufiodicridum -
riï in toto anno Sepultur* Domini : quo ieiunâre oportèt. Quando
enim Chriflusinfepulchro iacuit,: diflipulipotemorémcifcaeum
Return habebavt, quamgaudium ex.mmoriadmnaoperationis.
Veruntamenhæc myftice per Clemeptem Payait) confti-
tuentem, non Ôetërunt-hiêi, fed fciëhtes magnam cîamna-
cionemelfeieiunareSabbasa, excommunicatione valida,
ligant ex hocEcclefiam. Dicit enim infex^efimp quarto
Canone. SiquisinuentusfueritDominicum diémieitinans, aut
Sabbatumpratèr vnüfolum,deponatur.Siàut Laicus fequeflretur.
Hoc autem exequentes & quiin fext^Synodo Patçes,
conuenienter huic lie promulgant Gin été * præfidente Sy-^
nodp Agathone PapàRom^ & êregofib cum eîs Agri-
gantinorumEpifcopb pvtcktité.'iQupniam quidem dicimus
ms qui tn Romanwum vrbe funt in fancuQuadragcfinuleiumis
eadem Sabbata tenware extra traâitam fibiEcclefiaflicam.confe-
quentiam: placuitfimtt&SynodoobferuareRomanorimEcclefiam
immobiUm Canonem iicentemî Si quis Clericus fuerït inuentus,
& Citera quæ deindjÇ fçribit.Hæc igifur ficutrernitis Apo-
ftolicisconftitutiombus&CanonibusfideliümEcclefiam.
ligàtcum PapaRomçAgatfj.one.Vosvndealiter & ex quo
ieiitnareS ab bata accepiftis ?Quin e tiam oblatiPnerpper-
feëtæMilîæper Omnern diem faeëre in fàcrisdièbus ieiii-
nrôfum,fiue Sabbato fiueDominicodie:vrideafliieuiftis^
& a quo Doótore accepiftis? Ex Apoftolis? nullâtenus. A-
poftoli enim ex hocpofueré Canonem fie loquentem i Si
quis Epifcopus aut Presbyter vel Diaconus autLettoy out Cantor,
ftnttam non ieiunauerit Ouadrageflmam, quartamfy & fextam
fenam,depon/ftur,nifi infirmitate corporis impedïatur. Miniftrâ-
tes ergoatqjfomplentes miniftrationc fendræ Miflifecus I
tertiamhoram diei,in qua&promulgâtü eft offerri facrifi-
cium:qiiomodo ieiuniü vfqjad horâ diei nonâ obferuatis?j
foluenteshçc in f epore miniftrationis milïç?Nequaqdam.
Si autem hoc impoffibile eft,'maledi6tione pledeniini. ^
Qui in Gaffgreno fuere Patres Gpncilio cap.i^.talia ef-
fàntur; Si quê'àntinentMflne'cotforaUnece^aÜflatmfùrit&:
confi'ttuta 'teiuniain commune & objeruata ab Ecelefla dijfoluerit,
prafumendofibiperfectam rat'toneth}anathemafk. Similiter Patres
qui in LaodicenfifiierèCPneilió,fecuildum quinqua-
gefimumGanonem fie effati flint, non opoftet ïnQuadrà-
gefimaMÀrtyruninatalitia celebrate,fedfdnüorum commemorationem
facere in Sabbatis & Dommcis <fie&«$.Et iuxçà-Quadra-
gefimum oftauum Canonem ira aiunt ipfi;^«W non decet in
Quadrdgefimapanem offerte mfl in Sabbato &Domin)co folp.
Et qui in fexjro vniuerfali ConcilioxonueneruntPatres
fimiliter iuxta quinquagefimum fecundumCanonem fim-l
ciunt cum fan^iffim o A gathone Papa dicente fic:I» omnibus
fanttis Quadragefima ieittniorum diebus fine Sabbatho & Do~
minïcodïé,&£nefinit0 annuntiationis die, fiat Miffà ex antefan-
ttificatis obtitionikus. Sic ergo.accipientes nos Sabbato Sç
dominfea die, fecus terriam dielhoram, iri qüa&Spiritus
fan6his defeendit fupeçdifdpiilos , immolante? : in ip'fîs
fan<5tifica,mus munera,ex quibus fufficientia in totà.heb-
domad^çonferuamus. Inaliis àutemdicbushebdomadis
iuxta tempus horæ nonædieiconcludentem^jmneiri mi-
niftrationemin confummationem Complëtorij , agimus
noi Sacerdôtes cum Diaçonibtis ingreflùm, thuribulum
folum ferentes. Et poft leétionem Prophetariuri conftitu-
tasorntionesdmagnoBafilio fiicientes, &munera traftf-^
ferentesappofitionis altàrio & crantes ç^m ipfis. înfuper
autem/&p:aditàm nob^ à Domino oràlion§m dicentcs,
eyaltamiis praplànârificatum panem, & daniùs præfàn<fti-
ficata fanda&indtis, & vniti cpriimunione pane & calice
riiyftei;iorum Chrifti. Et itaagentes gratias Dec^relinqui-
museos arque dimittimus ex congrégatione ,. lùmçntes
noÆCor^muneinmenfai#per folia ôçlegumina,Sçroal,idam
aquam qui völiierint. Sunçautëm&afij qui folacpmtpu-
nioné& bepedi&ione per totam perfeueranthebdomà-
dam.Yps autem referentespervnumquemquediem per-
feâramin Quadragefimaminiftrationem , quæcongrua
eft ririîça tertiam horam did offerri,pofitos trànfgredimini
Bibliotb.Vet.Patr.Tom.il^
LM'mOiL
CahönesEccldise. Et inhöcriialedidipni PäfrtUnfubia-
jcetis, ficut diptiim eft<
QuiS illeeft qui tradiait vpbis prohiberi, & abfeiftder^
nuptias Sacerdotum ? Quis ex dodoribus Ecclefi* hanc
vöhis tradiditptauitatem ? Si^uidelnriiix nppferitmanus
imppfitionis accipiet. >Et ita ad nuptias mit, qui ordinätuS
eft innitptfis, legitime. Hoc &fecilndum Canoftes Facitiü,
huiitfmödinuptias jriohibentes ? Siaiitemantehabuerit
Vxoiemille quiordinandns eftSaccidds, perfeuerauerit-
qüe in caftitace magnaqueVita, nuptias eiusföluiris,tranf
gtedimlni, vt expfxceptoApoftolicörum Carionum 0-
{tendamvvpbis. In fexto enirn libro Clemenris prdina-
tipnum, quae ab eoconfcriptsfunt^iuxtaiy.capütApo-
ftplilisec dibunt: Epifcopum & Presbyterum & Didconuin dicimus,
qui pnam h ab ent vxoiem, or dinar i, quamuis viuant eorum
conitiges ,quamuis defutiäa, noti licet eospptt maqps impofitionem
inntiptosejfeihecinfuper adnuptias in,autfinupferint,alteras amplest!
ifedfiijficgf e quas babeni cum ad otdinationem vencrunt. In
quintorandörumGarionum itäfatürin i.’Upitc-.Epifcopiis4
aut Presbyter aut Diaconus vXorept fuam non dbiieiaiobtenture-'
ligionis: Si autem abiecerit, fequeflretur. Perfeueran$i autem depo11
natur.tn qüadragefimo veroCanone,inquiunt palam.Pro-
prUEpifcopi res: Ecpoftpauca: ijeoccafioneEcilefiafticarumre-
rum cadere Epifcopum ab eis,qua ftintEpifcopi,in mulierem &put-
ros.&propinqüos,neper occafionern eorum,ea quaEcclefiafuntfub-
ttahat. Et deindc; Siqutdemfunt quiprohibeantfacerdotes legt-
t imis conuenireconiugibusJNoti vertices Apoftolorum exppfiierunt
Ecclefiafticos’Cänones. Si autem dicis muliere
Ecclefiatndixifle Apoftolos: tue ir/fideiis apparebit fermo
tuus Scvacuus ,cum faaisCanonibus ipforum,qui a nobis
pC^didi funt, no abiicereEpifcppPs 8c Presby terps occa-
lion'e religionis, vxores fanxerüc, & vt caderet res Epifcoporü
ex poteftarib.epru propter filios öcmiilieresipfpru.
-y Siautemaliquisdixeritaefanda & VniuerfäliSynodp;
quodPapam Rom« fandiflimumÄgathonemvt faepiln-
me diximus pndefibi em habuit, ipfa centum feptuaginta
Patriim., fub Conffatirino ImperatoreNeptire Eracljj.&
PaneluftinianijQupmodprionQbftititdiuinusAgachon
fanda; Synode fancienti aduerfushosimpiösqüosvfque
nünc haiberis ? Si vero ab Apoftolis haberetis has tradition
nes, obfifteretforfitan, & npnfufcepiffet h«C, qua^pud
nos ab ea promülgata funt. Papa cü effet vefter, quoniam
adulteräs cognofeebat craditiones ipfas &extraneasäb Ä-
.poftolorum dpdrina: propterea päriter cum Patribiis'fi1-
cr« fext«Syripdi, ficut de azymjs ieiuitiisSabbätöfuni
,8c facr« Mid« myfteriis, fic & de nUptiis Saqerdotum pro-
mulgauit dicens in decimotercio capite: Quia in Romanorü
&cclfiainordineCanomtradicognoumus,pr*fentesDiafoniaui
Presbyteri digrtasfore manuu impofitionef cenjhen, vt non amplius
afitis difiungantttr coniugibus: Nos antiquum exequentes Canonem
Apoftoliu diligentia & ordin'dtioriis: fanftcruni viroruni co-
pulätiones fecundum legem&amodo valere volumiis, nullatenus
dconiugum copulatwm diffoluentes aut priuantes eosab ifiuiccm,
fecundum tempusftorigr.uüm locdti'onü.Qma vero fl qüis digitus in-
uetftus fuerit manus wipofltione Diaconus vel Subdiaconus aut
Presbyter, hic nullatenus piohib.eaturad huiufmbdQradum afeen-
dere, coniugi cohabiuturus legitime: neque in tempore ordinatio-
niftxigatiircönfitenadiejfimpropyia locationis propter propfiam
vÜprem. Etpoftpauca :Si quis ergo prdfumpferit extra Apoftoli-
cosordines motus quendatn facrorum Presby tcrorum & Diaconö-
rum priuare d copulatione kgitunarum imdienm, dcommuhione
fequeflretur. Siinthter ft quis Presbyter aui Diacomts colieädheam
fuam occafione religionis proiecerit, feparetufi peifeuerans autem
depondtur.
Vnde igitur vobis, & ex quibus ha* honibiles in fi imitates
fuperuenerunt 6 viri Romanorum fapientiillmi,. &
omnium aliärum gentium nobiliflimf?^frimo qüod qui-
dam ex Iudxis in temp ore Apoftolprum credentes, Varia
lucra cupientes, Scpecuniarum amatöres reperri, volen-
tes multos fidelium abftrahere ex Euangelioihoceft,eX fi-
dei pr«dicariorie,coiTuptis düm pf£edixi(fent eis,in hoc &
■ Chriftianitas &Iüdaifmus Gorrtiptafunt.De quibus Iöan-
nesfatüseft: Ex nobis exkrunt , fed non erdnt ex nobis. Sienim
■ fiiipm-exfiob^per^anßflemvttqtu'nobifeum j dehis qui dre i
' Simonem&Deman^.Nicplaumque & Cleobiumfubte-
E e 3 xendo.