
His autem duobus cqnfideratis, non murnrorauimus» intelligentes
quod benignnsIndex ab aetcrna pcena, , qii'am
meiebamur.nos per mo m 6 ritanea m ex cu fare velit,nec vl-
lo modoVos deteli&ôs piuablmns/quippe cum ex ipfa fla-
geliiNexperienria Dei pcputdtnpa^n ita nobis im'pen-di
cognouerimus, vt-perhocipfum fpesinertèpoflic, quod
dil iôat qûibus cùram rie peccent àâhibere dignatur, iuxta
iliud,£ffo quosdmo,arguà&càftigo. fiquidem omnes dumq-
buflibec'miencis & corporis moleftqSaftkimtfr.earumdèra
moleftiarum cdnfas nolle optamus, quatenus in eo qüod
dolemus,exipfa rerum accidentium. nout'ràquoddamco-
folacionis genushabeamus.Sed non eft neceffeiam vtfin-
gulis, in eoquod quifque tolerat, Deùs refpondeat, quia
lacrâfcripturâ condidir, in quavnûfqnisqyfiféqmraccau-
fam fuaminueniec.Vt enim vnuiftëpluribus profei^irtius,
Paulus jnfirmitàte cafnistencatadaudi&k,S«jfl?ctr tibigratid
mea,nam virtusininfitmitateperficitur .In fcriptuuaéfgo facra
iccirco affligicur Paulus figdlatim, ne finguli noftromm,
qui non audiunfhanQepnfolariönem, audit e earn priua-
timquæreremus. Hincmlöb,Siïnelkquitur,&fecundóid
ipfum non repetit, nec ad of^niarefpôndebit. Quail diceret,
I)eus fingulorum cordibus priuatim non refpondet, cum
. fortafle caufas ^nguftke lute finguli feire quserunt, fed tale
eloquiumconftcuit y per quod cun&orum qusftionib. fa-.-
tisfatiat. iqbnitaqueiamnöftriscQgitationibiiSaüt affli-
âionibusper v ocesPr o phe car urn ,aiuper Angelorum officia
Deus f fcfpondet ^quoniam vis feripture quicquid fin-i
gUlis potefteuenire, comprehend«. Non enimdicit figmènt
^ftmdeftiturionevllatenus darn ftafehrimus. Quo enim
ïcriigé nos conditor deferit, eo men's noftra-in fenfibilibus!
pbdùrefpit,fitquemiferabili modo tan to fecurior, quanto
peiori Valdë enitrç difficile éft.vt aliqttis vel qüariam c6-
ririfity.vel defç&um, ad qjucrri fubiride menseius vèrgit-ÿiri
profperitate'cognbfcat. Qj a propree ille qui fidelibus'ex
pietate'pater fieri dignai;üse^.,'vid:ensqiiódapüdfilios,
quos ad regni coeleftïs hæré'ditatem vocatypericu 1 o(ane-
gligentiafabrepat, non’folumdonis teficit, fed etiam fla-
gellis érudit. Si quisergo iuftus videtùr,mernbietui;illius'
fenrentiæ iam fupradî&æ, iufiiûfifùero,notileuabo caputfatti-
ratusafflittione <^*»i/êrM.Eftautém&aliaratio,prbquaper
feófciöres, Vein primolibro de ciuitate Dei difputatur ,iure
cum infirmioribus, yel etiam prauis temporaliter flage'1-
lantur, quia videlicet non eoscomqiuht, metuentes ne
eorum giatiamoffendat, aurne bonaefamæ difpôndium
per illotûm derog?,‘ iones incurranr.. Hac ergo vitâm cum
eis a m ara m I enti u n t, cui us am an d o dul ce d i ll e m t ta nfgr cf-
foribus amarieffe negligunt.- Quaeculpamaxime praela*-.
tos vel teuerendos quoslibet virosinuoluit, quiadhôcin
Ëcclefiadiuiriitus conftituuntur, &grauireatu tenentur.
Nécideo tamenabhuiufmqîdi.culpapcnitus alienus eft, q
licetpræpofitùsnon fit>fiin eistamen^ quîbus vit*ncccf-
fitate coniungitur.multa monenda yel àrgutnda nouit,8c
nègligit, deUitanseorUtfi pffenûphes^prbptejillaquibus
inhac vitanon indèbitis vtitur, fedplus quamdcbuit de- '
leâatttr. Flagêllâhtur fergo fimut ifen quia agunt malam
Vitàm, fed quia fimul amant temporalem vitam qUainjrÔ-
temnere debetent, vtilli, fi borrigi vellçnt j confequeren-
am figulOjQurme fecifti lie? Se^eft quod dicât fe r *___ _______ _____ . ,
uus, & créât ura.quo d fUju!s.& creator. Nou mea w - I tîircümeis æternam. Sane qui propt erea non obiurgat.qa
Itmtasifed tua fiat. Sciendum tamen»quià.fieut beatus Hieronymus
in librode Pfalmis difpntat, S \ vnum corpus eft
Chriftus & E.cdçfia, & fi fineduo in carne vna, necetfe eft
vt modo paricer inpaflîone yna, èc cum tranfierint, fint in
requie vna. Î^Jam (I paflionesin folo capire^quod cftCKri-
. ftus,quare membrüm eius Paiil.us dicit, Suppteo ea qua défunt
' paßionifChfiß'tmcamemMiVnmeditenhti pailîonesGhri-
fti,qüif>afluscft in capite,idëftin fe,& pariturin mèmbris,
\ id eftin nbbis, ab vnoquoque noftrumferendîe funt à &
hoc qubd patimur quart a,d comfnuriem reipublics fun-
btionem^poflibilicate virium höftrarpm quafi cànpiiem
paflionum jnferentes exoluirqps quod dehemus. Alioqn
fi extradilcîjdïhâm fperimus,cuius$vt ait Apoftolus,partie
pipes erihnis ? Adulteribrgo,8c'non.filij : & fi difeiphna ca-
rèmüsvconiëquenseft vt haîreditâtç câreamus. Innobif-
metipfis natbque debemustransformarequodlegimuS,vc
cumperauditurnié animus excitât ) ad operandum quod
audierit vita cpncürrat.
Q^amuisitaquenefciamuspro qua culpa feriamuï,&
quamuis nilmali fi fieripoftèt-nobis confctj.fuerimusf ta-
men cOrréptionem noflnrarn nëc iciüftam qec fuperfl iam
credere fas eft,ncc ornhino triftanditm qiiiade beato l.egi-
turTobiâ.quod non fit contriftatus pro cÿcitatis plaga>et-
ianfeu n ab infantia Deum t muerit.Êrgo ftt aliquis itairt-
ftu-,■ vt pro cæceris cul pis nequaquatn indigeat flagellari.
Sed huic quoqueillüd confiderandum eft,quod ipfo humanaevitÆvfuquotidievecèrafciniuSj&
excerions hominis
impulfu ab interioribus pér lubricam cogitationem
eximus. Namiicutexnihtlo çonditi fumus »pembsipfos,
nifimanuartificisnoftrireneamur/emperad mhilum ré-
dirons.Tenet autem nos illà creâtrix manus,cum y.el ad a-
morem compungendb viuificatjivelad timovem flagellan
doreftaurat.Qubd nififecerîttèpeUtinolapfu, menstota
veterafeit,etiam,qüaelongo virtutisvfuinnouata videba-
tur. N onnefcriptuméft,r/ftfitw tua euflodiuitßnritum meül
Vifitatio, inquitjicitius enim fpiritùs victute nudatùr9 nid''
aùt per flagella,aut per compunéfcionis vifitationem abi-
pfiusvirtutislargitorecùftodiatur. Nec mir um fi fpiritùs'*
. amaritud i ne,qu«e carm contraria eft cuftodiatur,qùando-
qaidem fibiinuiccmaduerfaatunVt enim iliamolli dele-
étatione pafeitur, fie ifte amaritudine vegetatur: & ficut il-
lam dur^{auciant,ficiftummpllia^ieçant. Etindein perpétua
m fpiritùs in terit, vnde fuauiter ad temp us car o vi-
uic.Guius curam nexus preponderated hic ab auâore difvel
aptius expebfcat : vel metuit ne increpati détériorés fiat,
&inualidos peius noçeânt>hoc fiô eft negljgenriaVclcupi-
ditatiscïCCafiQ, fed çbrifilium caritatis.;Na vt in XX. Morâ-
liumlibrô dicitur,Sanâi viri cum vident quofdam fuavèr-
bade{picere,damepsdiuinitÜsinteUigqntdëferi,gemeri-i.
■ tes conticefcunt.Vndeeft illud, Quotnodo cantabinm canti~
cum Dominïin f«*r44/ien«?'Scriptumeft, Noli arguer e derïfo-
rem, ne oderit te. Tacentèrgo viri Sandli , non Vt eorum o-
dium timeatur,fed neilliodiéndopèipres fiaftr.
Vt autem de nçgligencioribus dicûmüs, ttos tantô mà-
gts flagellari indigemus, quanto & multa in nob is fitnt 3t-
ternisignibusdigna, ôtquantoadaliacommittendàpro-
cliuioresfù mus.Quippe inter ip (as anguftias mtiltiplictter
fuperbiire folemus. iHæcautemgerninànoftræaffl btiohis •
vtilitâs in primo homme demonftratur,qui dum inter Pa-
ràdifi delttias iuftitiatn leruare negligeret, Deus hûc foras
expitlfum per moleftiaserhënaauit i & côniügém,quiÉ‘pâ-
riterinpetceptohonoreglpiiara atq; detéribrat.a Fuerat,
vtili lef ùicute mçliorem eftecit. Sic & nbslilfërtatè firper-
bos.delicijs impinguatos,& ergà'diuinàm reuerehÈiaïnfa-
ftidiofos ,iniurijstradir, mpleftijs ppprimic » vt àùtnïà crë-,
bris adta fupplicijs càcumen fuperbiæ dcrelinquat,labori-
bufque ac taolçftijsinnitens » âd hocquod delèblaràpèb-
diditreparetur. Ob hoc enim t iuxta Augaftinüni, cbntrâ |
BdempofituseftjVidelicctcontrafedem delitiârum,Vtfi*
gnificaret qubdcâropeccàtiin laboribus qui delitijs iunt
contrari j,erter erudienda.Cum ergo Deus videt nos fùper-
norum bonorumobliuiici, caditas fchiarç>féciitura(up-
pliciaautparum àur nihil forn\idare, qubs gratuîta b on i-
tate refpiceredignatur, eos v.tiqueflagellointèrueriiente
corripk,&refpiciens terram.facicfiam tremere.DehinC've-
ro crefcénteflagèlh) amaritùdihem,St diuriétioném aeter- ’
ni examihiscogimur confider^te., &àdcorredubtj defa-
tisfabtione cogitare. Turn vero lingua reatum loquitur,&
moxquod animus paruidendebat,fponteeonfitetur,vtil-
li fiacres Iofeph,quosHli'nonludendo,fedargumencando
ficadëoconftringebaCjVtattriticonfiterenrdr. Metito hçè
patimur quiapeccauimusinfratremiibftïUm. Hihçbeia-
tùslob,liquor,MXMtrtbulatioriejpiriftumei; Quicquid (pi-
ritus loquitunn diuinis auril^is, locutio eft : quâ îo cu tio-
nem tribulatio cômbnet, yt vox ad confeflrouem érüpat.
Confeflipnem vérpindulgentiafèquitur,iuxtàilliid,D»^i,
confitebor,&tu renttfifti. Et cum in proprio teatu Dauid di-*-
cetet,peccaui,tk Naihaiullicorefpondir,Dow/K/«m«wJ?M//r
ciplinxdeftituitur. lain verb carnaUbusmtenci., necipfa pcccatum tuum,nonmoneris^icwt inXXXII. Moralium hbro
A
'0Ê
B
KL v i t
D
perhibetut. Qüi fe peccatorem intélligitV iamÇex aliqua '
parte iuftus efîe inchoàt, atque id quod non iuftus feéerat.
ex eo quodéftiuftus accufat.r Namiicetex merito pecca-
tipercutiaturi tamen fi hqcipfum iudicium, quod contra
feagitur, iuftum credit, & non murmurât ilèdamplébti-
rur illud, diuinte'voluntati in iua percuffionc coniungi-
tur&iccirco ab iniuftitiafua iam eo correptus eft, quo fc
vel iufte perçu flum gaudet, vel voluntatiiudiçis'eonepr-
datinpcena, cuidilçrepauitin culpa. Magnaigitnraffli-
btionis ytilitas, per quam confeflio reams eucituf, quæin-
dulgéntiam promeretur."
Contra frequenter funt filij Ifradpro peccatis affliâiij
& ad Deum rtdire compulfi. Nam vt decteteri's vicibus
taceatur, aliquando cum Deum relinquerct,& Idblisfèr-
uirenc, Syriæ, Sidonis, Moab ,& Philiftin, traditi iuntifi
manus illarum gentium aeperdeeem & o 6to annos vehementer
afflibti.Qui tandem clamantes adDeum dixerunti
peccauimus tibi. Quibus inter alia refpondit DominusV
Nom addamy t vitra vos Itberem, itè & inuocate Déos , quos colitis,
■ (fripfivos Mirent. At i\\i,J?ecçaumm, inquiunr, redde tu nobis
quicquid tibiplacet : tantum nunc libéra nos. Mox ibi (èquitur,
DolmtDomwns fuper miferias eorum, & liberaqit eos,quia hac in
figura cpntinge'uantiHis. Dicàmus & nos è contra Domino•,
aliqua tribulatione cingim ur, Fac nobis in pcscfenci quicquid
tibiplaçuerit, tantum in futuro libérés nos. Quia .
vero filiorum Iirael meminimus, adhucaliquid magni-
ficentius ad mifericordiam Dei commendandam ac cri-
bulationis vtilitatem infinuandam, deeisaudiamusquid
per Èzechielem Dominus dicit, lrritauerunt me domus if-
taelin defer to, & dixi vteffunderemfurorem meumfuper eos, &
confumercm eos, & quæde hoc exeqqitur. 'Quäe verba, vt
beatus Hieronymus in I V. libro expofitionis trabfcans di-
cit,quæriturquomodo perfecerit eis quorum cadauerain
folitudine corruerunt, & excepto Icfu Naue & Calephj
tcrrakm re pro mi ilionis nullus ingreflus eft. Ex quo intelli-
gemusviuereeos, necæternis fupplicijs releruatos, hec
de libro viuentiura efTe deletosj nec an te faciem Domini
confumpcos. Si enim ex eo quod in terram repromiifio-
nisincrodubtihon funt, perijfle creduntur, ergo&Möy-
(ès perijr,qüf in terramillamintrodubfcus non eft.Alioquin
preces eiufdem Moyfiquomodo eflèntexaudirèmui cum
oraret vc dimitteret eis Deus peccatum fuum, audire me*
taiij-aciamfecundum verbum tuum.S ciamus igiturDei feien-7
tiaminfilios velfamulos nonTperditionemeflejiedemen*-
•dationem. HucufqueHieronym. HincperèundemPro-]
phetam djeitur. Viuo ego,dicit Dominus,nonfiet cogitatio merf-
J tis vefira dicentium, Col'amus ligna, & lapides, quia in manu forti
I & brachipextento ,& infurore regnabo fuper vos, & fubtjciam vos
\fceptromeo, &wducamvosinvinculisfecundis. Quaèergomajor
vtilitas, quam vtper infufum furorem prQhibeàntur
. colerelapides,&ligna3&inducanturinvinculisfecundis&
j amicitiæDei?
I Mirum quomodopro cpnièritanda morum probitate
neceflàriam efleexteribrem äifciplinam Scipio, licetpa-
j ganus, intellexefat, qui Garthnginem Romanisinfeftam
ob hoc nolebat dirui,quo polier ab eifdemRomanis tene-
1 ri. Sciebar eniminfirmis auimis periculofam eile lecuri-
tatem, &terrorem tanquampupillis necelïàriumeile tu-
torem. Quod re ipfa probatum eft. Deleta quippe Car-
thagine cancamoxdeprofperitatemalaexortafunt, v t&
ledrtipnes-,-&ciuiliabella, 6c fanguinis efFufiones,&ra-
pinæ tarn crudcliter lièrent, vtRomanus-populus peius a
fuis ciuibus, quam à Carthaginenfibus hoftibus -vaftare-
tar. Hane animotumlabem.yqure de fecundis rebus na-
feitur, hancprolperitatis & honeftatis èuexliónemvifdem
Scipio euenire metuebät .* quando inftabat ne chéàtrum
Romæ conftrüerecur.' Sciebar enim dues facile per ciüita*-
tempollè cpfrumpiV &iccircO ludendi occafio nem vole^-
batinhiberi. Ergofiille lie, nobis quidageflaum eft , qui
rcuelataiam gratia fpechlamur quææterna liint,- qui-viue- !
re iubemur ex fide, quidiligetibus Deum omnianouimus
; inbonumcpppërarijquifeimtisnihilfortuitiscalibusge-*
rijfed cunbla diuiöitus ordinari. ^Sihpn:efcitcarpdifcipli-
nam,perfuadeat caro cóftantiam.Sicm.cum morbospel-
lere cupimus, trilles quidem amarum poculum lumimus,
ledcertidélübleqUétilalutegaüdeftiuS. Qufeetiima'dfa-
dütem peruenire corpus aliter non Valet , in potu bifiitetiâ
qùôd tçdet. Gümque amaricudini inerte vita animus con-
lpicit , moefore turbatus hilarefeit. Quod'cnim per flagellum
& preteritapeccatà pürgentur, & fijtura prohibean-
tut,Salomon otenâix,dïccns.Liuorvulneris abftergit,mala&
plagainfecrttioribusventris. Ventris nomine mens fignifica-
tur,quiaficht venter cibis extendicur,ita mens prauis cbgi-
tationibits fubleüatà dilatatur.Plagte ver o ip fecretioribus
vçritrisauguftiæfunt,quædeëxterioriaffli(àionegeneran-
tur. Abftergencurigitur mala;& liuorvulnbris & plagæin
lecretioribus yentrisjquia difdplina exterior culpas diluit,
& extetifam prauis cogitatidnibus mentem comp’unbiio
velamaritudo 2Btern^ pecculfionis transfigir.Sanbtus Hie-
ronymus in Epiftola ad R ufticura, referc quendam adole-
feeritem in Cùenobio futfle, qui nulla abftinentiæ vel opens
magnitudine flâmàm pbterat carnis extinguere, quetri
parerMortâfterijferüauithacarje. Cuidâmdefcnioribus
imperauit, vt hunc ex induftria crebris iniurijs fatigaret,
qtié anno iam taliterexpleto Pater priftinas cogitationes
interrogat. Atille, ViUere,inquit,mihinon licet, &forni-
éari liberet. Hic itaque lafeiuia mergi poteirar, fi loco tri-
bulationis non ligaretur.
Et quid plura? quod nonnunquam periculofâ profpe-
ritas fit, fâcrafcriptura & verbis & exemple frequenter in-
culcae*, vt illud, Vrojperitas flultorumperdet illos f'Bt i tem. IMcraffattueJldileclus,&
recalcitrauit.Exempla.\etomultafanti
fed vc dëreprobis taceamus, quantum ipfis eledis, quibus
omniacooperantur in bonum,nocere foieatjRex Da-
uidad medium deduótus oftendat.; Hie namque, ficut in
Paftoralidicitur, condirorisiudiciopenecundis adibus
placensymox vtprelTure pondéré car uit, in timoremvuU
neris erapit, fadulque eft in morte viri crudeliter rigidus,
quia in appetitu feminae eneruiter fuit fluxus, & qui mai
lis ante nouerat pie parcere , in bonorum quoque necé
poft didicitfine obftaculo retradationis âphelare. Prius ,
quippe ferire deprehenfum prælumptoçem noluit, & poft
Cum damno deludantis exercirus etiam deuotum mili-
tem extinxit : quern profedoab eledorum numero cul/
pa longius craherét, nifi hunc ad vineam flagella reuocaf-
lènt. Noùerantfandi viri quam periculofa prolberitas fit,
qui aduerficatem,cum force deeratjprecibus implorabanr,
vtpraedidusDauidcunadiceret, frobameDomine, &ten-
tafne. Item alius,Ingrediaturputredoinoftbus meis. Ecalius,In
flagellopofim, qui cxptttpfe me corner at. Item alius 3 Argueme
Domine, fed noninfurore tuo: Item alius, Dom/»e,inquic, tu
propitiusfuifii eis. Vnde eis propiciusfuetitmanifeftat cum-,
àicixfVlcifcensinomnesadinuentiones eorum, id eft puniensin
prelenti quicquid per humanàm fragilitatem peccaue-
runs.Nos ergo flagellis cindiquamuisexparte carnis con-
crifteniur,tamenfpiritu lgremur,afflidionis vtilitatem c3-
templantes. Alioquin ipfa naturanos inftruat, quodde-
beamus hanc vitam in mcerore expendere, & in fequenti
gaudium fperare, An non innuitur hoc cùm paruulus
quifque in hanc lucem nafeens primam vocem emittit
plorans, ridere vero, vt beatus Auguftinus in libro Cofef*
lionum perhibet, dormiendo difcic, vt quia per {omnium
mors i & per rifum lætitia foletfignari , dum infansingre-
diens; mundum plorar, dormiens autem rider , hoc per
ipfitm naturelegem demonftratur, quod vcfcrfptumeft,
Homo nafeiturad laborem,&cumdederit dilçftisfuisfomnu in ,ecce
hareditasDomini. Et ixeméçTimentiDominutn bene'erit max*
CWMw.Peccator quilibet inpfenti feelieitate extollitur,fed
vt feriptu eft,W nomfimo arttabuntur grejfiu eius.Sc d ci ni en tî
Dominum in nouilÏÏmjsbene erit, quofiiami vtitem di-,
citur, Or iufionun implebiturrifu, & gaudium illorim nemo toilet
ab eis. Quod in prafenti e/? , inquit Apoftolus , momenta■*
neum &. leue tribulationis nofir a , fapra modurhin fublimitate.
aternum gloria pondus operatur innobis; Solus Zoroaftres ante
ploratum rififfe fercur,pelfiifio fiquidem prodiglo. Si-*
quiderh ipfe fuit magicæ arris inüentor. Caeterum, vtait
beatus Hieronymus, iuxta miferias huius temporis Jmxta
fæuientes vbiq; gladios fans diues eft qui pane non indi-
get, nirhiumque potens ille, quiferuirenon cogjtur.
Qj4ifquis pr^fehté gloriam diligiri ficut ei.us preceptio-
F
■ XL VI
H
£ u x