Vox enim ipûus eft, Quod vnïex bis minimisfeeißisymibifeei*
ftù. Curoergoaffliguntpaupetes,vriqueDeumaftligunty
ficut ipfe teftaturdieen$,S<Mift >i S4#/e, quidmeperfequeris?
Caelum iam afcenderat , &adhucSauliperfequutiohic
lua membra cangebar. Sicutenim per bonos loquitur,di-
cen te code,Paulo, an experimentu qiuritis eius qui in me loquitur
Cbrifiufi Siçipfein afflittione humiliura laceratur,di-
cente Malachia, S i afflige t homo Deum, quiavosconfigitisme,
malediät eß is gens totaqui configitis me. Et non folum qui af-,
fhgunt, led etiam.fi. nimis ma qui diripres.funt vendi.de-
runtjVtique peccant. V nde 6c Amps, Audite qui conteritis
pauperem, quidicitis, poßideamusegenos, & quifquili'djsfruiiitnti
vendamus. lurauit Dominus, f i ob Utusfuerovfquead finem, &
conuertam omnia c antica veßra in planftumt&nouipmain diem
atnarum. Item ipfe, Vaqui opultnti eflis opttmates, capitapo-
pulorum: ingredient es pompatice, qui dormitis in leâis eburneis, &
lafciuitisinßratisveftrisjbibentesvinuminpbialis i quia videlicet
dedignanciK bibere in rufticànisvafis, ÔÇquod fequi-
tur. lurauit Dominus in manu fftd, deteßor ego fuperbiam, Et Mi-
cheas. Nonne verba mea bonafunt, & cum eo qui reâe graditut,
&c contrar io populus meusin aduerfarium confurrexit. i, viduas
eiectfiis dedomo, & a paruulis tuliflts laudem meant. & item. Audite
principes qui abominamini indicium, &omntareäa peruerti-
tis, abfeondam faciem meant àvobis ,ficut.maleegtfiis. Et vt pfté-
fteretfeeffequi in ferais fuis omniaaduerfapaceretur , ad
beatum lob ait., Nun quid impetus, aquarum Oper iet te i S ubau-
di, vt pie, quoniam iniqui per prædi catio ne m fan&orum
loqucQteçn quidem audiunc, led non intelligunt, 6c per
aftliófcos patientera vident,fed non confiderant. Quapro-
pteraudiant confilium fanëti Iacobi dicentis. Agite nunc di-
uites, plorate v lu tant es inmiferüs quafuperuenientvobis. Diuitia
veßra putrefaftafunt, érveflimenta veßra a tinea comefiafunt,.
aurumßp argentum veßrum aruginauit » & aerugo eorum vo-
bisin teflimomumcrit& manducabit carnesvefirasficutignis.
Alioquincurft hæcillorum vmbratilis dcle&atio Sc cran-,
fitoria pauperum peruolauerityafflit^io , fietytrifque ft?. •1 ud lfaiæ, Scceferuimei comedent ,&vosefurietis: ecceferuimei
bibent & y osfitietis, ecce ferai mei latabuntur,&vos confundemi-
ni, 6c qu id multa? omnis totius feript ur* comminacio iacu-
latur in eos,nift refipuçrmt.,-
Non ergo lætenrur, & diuidant fpojia, remordeantut
Homo ille cui diftum eft, Stulte,'bacnoüerépètentdnittfaM
tuant abs te , qua praparafti cuius eruni ? Non condemnatus
quod aliéna rapucrit, fed quod inmultitudihe diuitiarutn
iuarumgloriatus fit. Sed neaueille purpuratuspropterrà-
pinaminteriit, fed quia eièëmofynam nonfecit* Quales
ergo fiint Chriftiani raptores, vel quid moerentuf, quiff a-
treS fùos occidunt, pro quibus animas pqnere iubentui ?
Occidunt,inquam, dum aftligunt, quoniam non folum
quirapit,;fedqui mercenarium d efraudatpar homicide
perhibetur. ;
i Cum omnis eflet mundus in maligno pofitiis perfua-
fum eit tame n hbminibus ti mere Deum, 6c non folum nô
diligere mundum,fed Sc contemners,vt pro ambre fequé-
tisyitæ femetipfo* ad quaelibet tormen ta tradiderint.-nunc
vero cum vniuerfaad cruditionem Chriftianorum pertinent
& yerbis&exemplis.dilucidata funt ,,tamen ifta fi-
mul omnia contemnuntur » vt Iudæorum peruerfitatem
noftrismoribusineiledemonftremus. Namergaillosad-
eo diuinae prouidentiæ cura in tendi t , vr praecæteris mpr-
talibus noua quædam & magnificaviræinftituta procura-
tafint.Omnisquippé,vtiradicam,naturaadrainifteriutn
èruditipnis eofumferuit, qui videlicet poft omnia diuina
virtutisinfignia , poft tan tam gloriam fibidatam,quam
hucufque mundus omnis miratur * caput; vituli adora-
uerunt, poftea habentes^teraplum^&illaquibus quotidia-
nafacrificiaçonfummabarttihabentesctiamProphetasa-1
li os defunctos, alios fuperftites, qui eos de de a£ti bus prç*
fentibusinformarent, & deantiquis Dei fieneficiis corn-
monerent, quae in Ægy pto fecerat cum eis , quas in defers
to , quaeëtiaminterrarèpromilfionis, oÉk ingreffififnt:
tamen in his pmnibus nihif non folum non profecerunt,
fedetiaminipfptemplpidolacoluerunt, & nui\c degen-
rein.gentem, nunede regno ad populum altefum ttanf*
migrantes fine lege , fine D ëo, fineiacrificio relict funt*
Nos| <}uqquegenus ele&um , regale facerdotium | gens
fanâ a , populus acquififionis, quibus'manifèftatum eft
magnum illud pietatis facramentum , quod manifeftum
eft in carne , iuftificatum in {pi ri tu apparuit Angelrs,
prædicatum eft gentibus, creditum eftmurtdo , aflum-
pturn eft in gloria : qui- guftauimus, vtait idem Apofto»
.ÏUS;.>. ccelefte donum , de illuminât! fumus , Haben tes
illiusverbimçmoria,qimdicituri VaquipraddriSi nome & quoque tantatnimpofitami).ubem4:eftium,videlicetvni-
ipfepradaberisï & quod in lob perhibetur, aiifértut violentas j uerfa vetéris aç nbiuf Teftamcntiinftïtüta , ëumdebere-
abfque manu. Videt enim râptor quos tapit, iëdeos qui in J mus deponere otnççpondusA: circunftansriospecca-
morte îllû rapturi funt non videtiaufertur itaque abfq;ma- ! tum , & per patienriam ad propofitum currerc certâ-
nu qui violentus manu fu it, quiafubitoëxitu vrgentein- ! mcn , rurfusad egenaelementadeuoluimur, & VencoSi
uifibiliter rapitu^, qui vifibiliterrapiebat, & raptofçs fiios vt air Prépheta y quafi dracones attraximus , rùrfus
npn videt , &tamen ad exitum impellitur. Nunc enjm ( Chtiftum;Crucifigentes8ç oftentui nabentes. Qirapro-
dum quifque violentus quos voluerit opprimit , dum ; ptcr otnnimodisnmend.Um.çft, ne fiatin nobis illud quod
omne quod nequiter concupifCit exercere permittitur, 1terribiliter Apoftolus de talibus ibi çbmincmorùt. Di-
fit^làepe vcitf maiorè cordis cæcitare profiliat! .,, & quia j cendumefthuiufmodiillucl I«b,5«r<>reej/ei«(/ici«w. Eti-
non ftatim -percutitur , quia poena'ei.usin pofterunr, tt^Statim vt fe mouerit,turbabit vos,<&terrorillius irruetftlpeŸ
differtur,nequitiamfuamautàDeoviderenonputet, autJ vos,ffl.titem,^uidfacietiscumfenioueritadiudicdndutnDeusl :
hanc&nondifplicerecredat.Vnde&eandemnequitiam Hiçfane > quospraefensgloria,& vitanitnisdeleôar,
cqrrigere negligit, proquanonftatim vltionemincürrin ; quorum yoceProphetadicit. Manducemus & btbamus, eras
Sëd mperiori verbo de Deo fübiangitur. Oculieiusfuper enim morieniur,diçere folenit, Cur D.eus diuitiàs fiitius vi-
viasbominum , & omnes vias eorum cpnjiderdt. Tune enim I ta crëaùit,fi,eis ad libitum vti non debemus?Scd fùffice-
Deus non confiderare nequitiam eredebatur, quâdo vio- r re deberet ilia vis eloquij, quo d ic i t u tNolite diligere muti-
lentusifte omne malum quod poteratinultèperpetrabat, dum, neque eaquainmundo funt: qûiafequù diligit mundum,
& magna eius patientia quafi quadam negligentiaputa- non eft car'ttas Patris in eo,& fiquisamicus voluerit ejfe, inimictu
batur. Sed eat nunc, & ad quamlibet violentiam præfu-
mend o proru mpat, volun tatum fuarü nequitias im pleat,
aliéna rapiat, innocentum oppreiliöne utietur, & quia
needum percutitur , vias fuas à Domino aut non vjderi
exiftimet, aüt quod peiuscft, approbari. Veniet prôfeâo,
veniet ærerna 6c repentina pereuffio , 8c tune cognofcet
cun6ta à Déo profpici, quando fe improuifo exitu viderit
procunëtorumretributionedamnari. Tuncin poenafua
oculos aperit quos diu tenuiç claufos in culpa. Tunccon-
fiderareomni^verumiudicem fentit, quandomalorum
fuorummeritumiam euadere fentiendo nonpofiit. Tamen
quemlibet raptorem, vt in exameron dicitur, bene
filurus i 11 e pifeis fignifieat, qui cdm iugiter alibi» pifees
deuoret iple tarnen capitur & voratnr. Sed raptores vti*
nam quæcos fupplicia maneant, vel vtcunq-,addifcerént.
Dei conftituitur. Etitem. Quifeftinatditari, non eût innocent t
Quod in Efaii exprelfumeft, qui lemis edulium præpc-
cupare geftiens, primogénita quæ erat fua tempore perce-
pturus amifit. H*c ergo, & mult-a huiufmodi fufficete
aeberént i quia nonpotçft foluifcriprura, fi tamen hoc humane
metitur excmplo’, feiendum quia poftquam à Pa-
radifigaudijs ,dëcidimus , {piritualia , vt funt, cogitare
nullo modo vale mus. Vnde fa&um cft^Vt carnales quique
nullaiam nouerint, nifi eaqux corporeis oculis palp^n-
fto , vtitadixerim, cogpofci valen t n e c fe iam ad fumma
curamcrigerc, fedin infimis fionfentiunt libenter iacére«
Quorum mentis excçcatioln tantum denfata eft,vt ijdém,
cum ilia inuifibilia fendre per experimentum re non valét,
iam dubiteht vtrumne fit aliquidq» oculis corporels non
videtur j mfi quibufdam yifibilibns cxcrfi^liseadc vifibi. i
lia
lia quqdammodó monftrarCritur, iuxta illud exemplum j
'quödft.GregóriusinDialógóponitdematre, quasforte ‘
pr«gnans casco eärcetc damhata fit,& ibi pariat,6c nutriat:
qü* fi filio iini intfeUigenti return mudialiumfpecies narrare
volüerit, ille qninlnil nifi ténebras vidit * atidirëqui-
dern poteft qu« marer dixerit, fed ipfas, vtfiint, fpecies fi-
héèxpefimcntQintêlligerënequa^poteft. NeergonÖftia
cäcitas nos ab in.telle«äu principaliomnimodisexcludat,
piäcuit diiiin* ptvitiflhntis quaèdathin hoc mundo crea-
fé,qdéè quihqué jfenfibüs cór|oreis placidavidcahtur. Videlicet
quaèdaiïi placènt col ore»,quad am odöre, quaedam
'fapörë i qÜ«dam fhtiö, iqu«dam lèui taftn: vt ficut vena-»
tores vifó yeftigio beftiaè lam qualis il!a beftiafit experi-
mento veftigi) cognofcunt, ita nos quaein hoc mundo de-
leftant vidèhtes intclligamus qüantafint cóèleftia, fi tanti
motttenti videhtiir cfle terreftriai.&illavelut iam notä có-
cüpifeentes, iftä retro faciamus ficut venatorcs veftigium
poftbeftiam feftinantes. Aliöquiri ficut venatores fruftra-
turj fi veftigium tantüm ammirahtes, beftiamnonquas-
fietint: {icöfticiperdi hos erimüs jfi cädücis nimitim inhac-
ierithus. Haec ergo ohinia, quaèiti rtiundo dcledant,vefti-
»iaquaedam funtcasleftiunibonofüm. Noneréoiftisin-
ïiemuSjfedexperimentoillorum bonorum, quibus meri-
to inhiandum eft.Nunquid iccirco fe debet in aquam buis
mittere, quia fitim indigui t ex ëarefo ciliare? Aut ob hoc
ignis eft amplexandus j quia vel äd coqüendum, vel ad fri-
■gÜS‘arcendumprobaturäcCömniodus Ï Raptores igitur,
qujpauperesinrebus temporaliter affligunt, videnturfi-
biftultitix veftigium eligere, illos vero licet nolentcs ad
quxrehda casleftia lalubriter irripellére.
Qua vëro detneritiä pro tranfitorijs rebus & Déum of-
jfendërej&pfo'ximuni grauere, & niedfurambonamper-
derè hon trepiddhtiëa quoque dementia tahtö fe meliores
putant,quanto in ëifdëm irebus, per quäs pciores funt, bo-
riis öc pijsfratrib.exceHere videntur,8cputant fe tantöplus
ftaberei quanto plus videfint pofte, 6c cum ipfi multorum
vitiorumfintfetüi, gäudent qüibiifque fratribusfepofle
dominar i.Sed fi äfteo süt animales, vt hihiljiuXtaApofto-
lüm,{piritalitér itltelligetèpoflitttjVël xqualitatcm nature
confidérarë deberënt. Nóbilitatèift quippe muridanam
hohatura,fedambitio praeftitit. Ad vnitätem qilippe com*
metldandam, Euadcipfó Adamformatacfti&Adamli-
cet maior,tamen extra päradifum,illain parädifum. Vnde
fcriptum eft j Nmo ex regibus aliud bdbuitndtiuitdtis initium,
é ’vnusefi omnibus introïtus ad vitam,&fimiïiséxitus. Et certe,
vt aitHieronymuSjOihrièS per diuinä gratiam aequales ëffi-
Cimiir, qüos natiuitas fecundaregenerauit: per quath tam
hobilisquam igtiobilis Dei filius efficitür i 6c f errena nöbi-
litas fplendore cceleftis gloria ob um br atur. An pauperes
fordidius generan tur, cum & Daüid p 1 arigit fe in peccatis
concept urn ? An hitidiu®cnetänturnobiles', cum iuxta
ïacobum pauperes elegttDeus, diuites in fide ? lob te qua*
litatem penfabat, qui non cohtemfit fubire iudicium cum
feruofuQ,licetëifetrexi Etdómnus Martinus,quiitafer-
ü o fuo Verfä Vice ferüiebat, Vt eius fcaldamerita detergeret.
Èfaii,quem Dodiinüs odio habuitj cum tjuadririgentis vi-
ris gradiebatur; Iacob, quem elegit, in baculó fuo Iorda-
ném tranfijc. Qmnes libros antiquitatum confidera,
potentiores fenipet inuenies peiores. Nam, ».Vt hoeirife-
ram; füdoriblts paupèrum praparatdr vrid? potentiores
fagin an tur. V eftes i ll* , & h i ftriata tento ria, fe d & eXotici
cibi num pauperiörum manibus prjeparantuv ? fi qua vero
pulchritudoin éis eft, aut fu&uitas, artifices laudandi funt,
vt Boëtius dicit ,6c rioh hi qui eis vtuntur: qui ciim emen-
dicata'ab.extcrioribus rebus Vefitatedeëorarigeftiuntjjpr
pf iäm fibinon filfticerè produnt Vnde Hicrony musi Of-
fetidere tiirtet odore^ppriö qui pUccrë quxrit alieno. Sed
hi qüiathplexahtür vehtöS, Öécóiifldüilt innihili ,haemi-
niflc debent qüiäj iuxtälob, diuitias quas deuörauerunt
euoment,& de ventre corum éxtrahet Deus*& fi duxerint
in bonis dies fiios,in pun&wm itlferna dëfcëtidennln pü-
6to videlicet,quia ficüt ftyluS du potiitür eleuatur, ficini-
quus diuës pr^fens gaudium dü tangit amittibNam quart-
tiflibet annis fcelidter vixerit, cum ad finem ventrit, ita
templis illud longum confumi tur, ac fi breue fuiftèt.
Bibliotb.Vet.Patr.Tom.ïo.
Vt autem interim de lequentibus poe nis taceamus,non-
nepro ipfo defeótu contemnenda magisfucrat præfentis
vit* gloria ? fuehint ante hos & potentes,&fuperbi 6c vo-
luptuofi. Sed quid illis profuit immodératalætitia, veftes
& odoramenta diuerfæ voluptatis, 6c rerum opulentia?
vbi ilia nunc funt, vel’ vbiip1f1i ? accedamusàd eorum fe-
pulchra, 6c quid ibi-videbimus? foecidas vermium reliras.
Probabimus yerum elfe quod de impijs dicitur. Trdnfietvt
nocturnavifio. Vt enim qui in pcenà qualibet pofiti profpe-
ritatem,quam vigilantes defiderant, fotte fomniantes habere
fe Vident, cum expergefaâifuèrunt, Vanumfuifle q>
fomniauerunt, nëcfibiprodelTe cognofciint: ficamâtor
&conquifitor huiusyitæ, cumabeadifcedit, nihilfuific
quod tranfire licet deledtarido pôtuit, & nudatus, & defends,
&annullatus addifeit. Sed vtinam omnis pompa
mortalium vlque ad cineres 6c vernies folummodo euc-
niflet! fed cogitemus horrendum iudicis tribunal, arden-
tem fluuium »vernies qui non moriéntur ’Jgne s gehenn*,
fletus 6c ftridorëm dentium, 6c pr* oculis habeanras quafi
iam ad hæc ventum fit, përtimefcamus quafi iam piræfens,
quodetfitardet, futuirum eft tamen. Adhuc autem luper
his que diximus eft multo grauius m al u m ëxcludi à peiren-
nibus bonis, qu*præparatafunt fanftis. Omnis enini fu-
perat cruciatus, remôueri ab ilia gloria, quam habucris in
potëftàtëfruëndi, maxime a confpeétu Chriftiforas eijei,
cum viderimhs alios etiam, cum quibus hanc vitam du-
cimus,intromitti. Crede mihi, vtin increpationelapfi
dicitur, hoc eft quod geherinamfuperatj quod omnibus
poenisgrauiustorquer. Demusfi pîaeetad fruendum de-
litijs centum attnos,& fi màuis decies tantum.Sed quæerit
ex h is côpenfetio ad i*ternitatem?Sed qui in eis paflîbili-
tër inhérent delirare nos crédunt. Attamen ignorare non
poffunt, quiadelitiæquidem velut vihbrâ pertranfeuht»
de velocitér fugiunt, pcenæ veroperpetuo tnanent. Quod
fi æqüale te m pus &idem fpatium elfet, pene effet aliquis
; ita ftultusj& i ta démens,vteligeret pro vno-die delitiarum
vnum diem poenarum,cum foleat dolor Vnius horç,&qui-
libët corporis cruciatus,in übliuionem mittere omne pr*-
teritum tempus voluptate tranfadtum. Hoc enim proui-
dit Dèus, vt hæc vita laboris quidem eflèt ,fed tamenipfe
breuisvita, vtlaborescnofiniahtur,meritorum præmia
fine fine durent, vt.qui Deum timet j ficut fcriptüm eft*
cito fitfecurus : temerarij vero volüptates, quas eipræpo-
nunt, vëldciter amitratit, 6c meteedem, quam oportetj *-
ternaliter incurrarit. Non igitur eligamusinter fallaces
volüptates quafi vnius kor* deleëtabile fômnium viderc*
ne hos cotingàtinter vetas miferiasæternos cruciatus (ubîtifinuandum
igitur eis eft vtcaute confiderent quid fit» x :
homôj&ante qualem iudieem ftabit.tntüCantur illiu§ po-4
t e n t i am ,p e n f e n t f i i am in f i tm i t a t em ,e n u m e r e n t m a l a p r o -
tirij opëris, 8c contrahoc exaggerent bona illius largita-
tis. Gonfidërentquam diftriéfce malaj quam fubtiliter bona
difcütiat, quam diftridtus contra hæc vttaque veniet.
Verfetur in mente quântusille fit tanti iudicij aduentus^
qü* tune ilia fit hominum angelorumque frequentiâi
quanta ilia fit vereeuhdiain conipeiftu totius huriiani generis,
orriniùmque Àngelorum 6c Archàngelotum cou*
fundi :-quanta vi contra reprobos ardentiâ pugnettt .elér
rrientâ, &ipfeiiidex, cui f'ipern* virtutes ôbfequuntür,
quahtàvi vniuerfemagnicuainis cordium fecretaillumi-
nët, & omnes culpas ante omnium ocUlosreduXerit. Po-
ftremo quamterribilis ilia fententia prodeat, qua repro-
bidamnabuntur, 6c quæfint gehennæpoenæcum grauia-
iharitudinis obfcuritate penfent, qui poft confafionem
cruciatus maneat, cumreatus animum imæortaliter mo-
riëiitëm 6t gehëiitta éàtnemindeficientem cdnfuramaue-
rit deficientenJi Inter hæc mens ad fe refpiciat * & iüic di-*
ftriëtiOhem iuftiti*, hinc meritumporiat culp*, & peri*
tu rum fe homo abfquë aliqua ambiguitate pernofcat,fi re-
motà pietare iudicetur. Conuertatur ad poémcentiam,
vt pro Certis cülpis pictas ei aflît, quæ pér lamenta præfent
i a e r u e r ë ab s t e r n a p ô s n a c O n lu e ù i t j& q u ç v ic am n o f t r am
fie adfe conueriam iudicat, vt tamen culpas apud mife-
ricordem exeufet. Libeatflerc falubriter quod deflenda