HI
I
II
1 1
I f i l l
dilieenrifluwcadveritatislineam: cwTexit, imieniimcur. ComponBiitarMiHiliacpieccs.veloriqupqus
moduktionis Jiarmoniam&tis vtilicercompo-1 uonMfiuecorammdaaone«,feumanu?impoiioopcs,cx
hutacoidinauir. •".ƒ;•*“ | quibuslinulkdecantantur ip ecclefia,vacantofhciaom-
J niaecdcfiaftica. Ecpauiopott.Sicucigiturorationcs,ica
De Gloria in excel ft. Cap.i. ! I &hymnosinlaudenaPeiconq>plftps,nulhisnQftrorum L
1 vltefius improbec, led pari modo* Gallia Hifpaniaque J *M»m,
V I Vncftyhis ad moucndam quaeftioricm fefe Vertat, celebrent, fintque excommiinicationppledcndi, q q i. CH>
JTvadquam totus hadenus fermp habitus intendebat, hymnos leiicere fuerint aufi. Vnde fandus Pater Benedi- J
videlicet > cur non liceat omni die Dorainico vel natali- dus iubet nos monachos ad omncs regulates puruis cele-
Matth.zS,
Efdtf. j.
ciis Sanddrum , presbyteros ilium hymnum canere.
quern nato in carne Domino Angeli cecmere, dicentes:
Gloria in excelfis Deo. Quod fi conceflumeft ilium capta-
reih Pafcha fè cundum prçtitulationemMilïàlis,non mul-
to minus licirum puto in natiuitate D omini, quandopri-
mum coepit audixi ab hominibus/in terris, qualitèr ab
Angelis canebatur in coelis. Proférant conuadidprés
in medium, vbinàm fît à fondis Patrib us, vel ab ipfo fan-
âiflimo*Papa Gregorio interdidum ±&t fi ad hæc refpon-
dere non vale thus, merito manus damus. Quifquis enim
vultexfoàæ fcripturæ audoritate aliquid (j:oniinnare,de-
betex prophecarum orâcuhs Apoftplorum d id jf, 'antiquorum
Patrum conciliis, nec non & corum fcriptis vel
geftis,& quod omnibus his maiu&eft, ex foncfci EUangelii
ivcritace locjiin oftenderc,vnde velit lentenciam fuam corroborate,
Vnde folemus dicetCiScriptum eilinillo, &in
illoloco : «klegimus in decrecis Pontificum, vel in tali j
concilio ,inillo capitule*. Sed cum fonduin Gregorium
nufquamlegamusipfum hymnum jnterdixiile, liceatno71
ftrosquoque teftes ldoneos introducere, quo eorumte-,
ftimpaio poffitprobari, vtrumnavnipre debeat decanta-
fi. Namcuinfcriptumfit,Inoreduprumauttriumtefti-
umftat omne verbum,prius proferam duos,deinde multos.
DeniqueTelefphorus Papa à beato Petr©odauus,
conftituit, vt ante foerifidum hymnus diceretur Angeli-
cus » hop eft, Gloria in excelfis Deo. Quali ter eius de be at
credi teftimonio, teftatur martyrium quod fuftinuitpro
Domino. DcSymmacho quoque Papa ita legimus. Hie
conftituit, vt omni die D ominica vel naçalitiis martyrum,
Gloria in exceliis, hymnus diceretur. Guius fondi taris vir
iftefuferit, de bonis eiûs operibus, quae fecit, ex-libro Dia-
logorumlegerevolentibuSjfatis liquebit : Vbi beatus Papa
Gregorius narrat, quod quidam.Pafchaiius fondæ Romance
Eeclefiæ diaconus.cum tanti meriti apud Deum e ffet,
vc quidam oæmomacus caéjtà eius poft mortem Dal*-
matica,à dæmone fit libqratus : tamcn quia tanti Pontifias,
ôrdinatioiiirefli tit < c.uidamreligiofovjroinpurgato-
brare hymhos,quos ille voçat itenbrolianos.. Ad hæc po;
teftaliquis dic^re , rune temporis ^allps & Hifpanos jn
Miiïàium fuantm celebritate nondum habuillèyfiiip fàijr,
riis poenis conftitutus, non perfoinnium, ied vifibilitet
apparpit,acproquaculpahirepateretur,inhotuit. Ecee
de hoc hymno Angelico duo teftes inuentifuntidonei,
qui àneminc,vt puto.pofitmt refelli.QuOd fi adhuc terti-
usquxritur, npn iam vnius, ledfe-xagintaepilcoporûm
in.mediumprofero teftimoniura,qui in quàrtô Toletano
concilio, in nomine Domini cohgregati, tam fuperhoc,
quam fuper aliis hùiufmodihymnisprornulgàueruhtde-
cretum cap. iz.De hÿmnis ,iiiquiunt, etiam canendis &
faluatoris Sc Apoftolorum habemus exemplum. Nain &
ipfe Dominus hymnum dixiflè perhibetur, Matthæo Eu-
angelifta teftante : Et hymno diélOjCxierunt in montem
oliueti. EtPaulus Apoftolus ad Ephefiosfubicnpfit, di-
cens; Imphminifpiritu ianélo, loquentesvobisinplal-
mis& hymnis & can ticis fpiritualibus. Et quia cerne ban t
nonnùllos in Ecclefîaepsnymnos Ipernere, qui humano
ingenio videbantur p laudem Apoftolorum & marty-
rumtriumphoscompofitiefle,vehementer arguebant e-
os huiuimo di verbis,dicentes.-Refpuant & ilium ergo ab
hominibuscompoiitum,quem quotidiepublico priua-
toque officio in fine omnium plàlmorum diçûnus i.Glo-
ria»honor patri & filio 3c üpiritui iando in fèculafeculo-
rum, Amen . Pro quo nos eanimus,Gloria patri & filmôc
fpirituifimélo vfque in finem. Et poft hæcinferunt. Nam
Rom. ^ccleiiæ. Qupd 3ç nos non negamus. Tëfta-
tur hoc Abbas Hilduuinus,, yirinüiuinalege ap.primee-
rudit,us,in ea epiftola quam ad* Lùdeuuicum Imperato-
rem direxit pro paflîone fànftorum martyrum Diopyfij
Sc fociorum eius. vbi inter alia, quæ fitæ narrationi vider
bantur congruahæcadiecit.- Cui adftipulari videntur an-
tiquilllmi& nimiàvetuftate pene confumpti Miiîales li- j
bri,continentes Miflàeordinem more Galileo, qui ab in i-,
tip.receptæ fidei vfus in hac Occidçn tali plaga eft habitus,
vfqueqpo tenorem,quo nunç Vâtur,Romanum fijtfcepit. •
In noftri quo qite monafterii atchiuo habeturMiflalislon-
gc aliter ordinacus, qqam Rp.manæ Ecclefiæ fe hàbcat y-
lus. Èt quodiis omnibus maius eft,çum vna fit fideSjCur
fuper Miflàrum celebratipne,Galliarum Ecclefiç» Roma-
na difcordentAuguftino requirenti, Gregorius relpondit:
Nouitftaternitas cuaRomanæ Ecclefiæ confuetudinem,
in qua Ce mepûnit enutritam. Sed mihi,placet, vt fuie in
Romana,fiue in qualibet ecçlqfia aliqqidinuexufti, quod
plusomnipptenti Dco pçflit placere, folicite eligas ,
Anglorum Ecclefiæ , quæ adhuc noua eft,ad fidem infti-
tutione præcipua,quæ de multis Ecclejûisepiligerepotui-
'ftijinfundas. Nonenim.proloasres, feapçiobonis rebus
loca amanda hint. Ex imgulis ergp quibufque eccle-
fiis, quæpia, quæ religiofa, quæ re6ta {unt, eligas, & hæc
quafi vafculocolleôta ? apudAnglonim mentes in con-
fuetudinemvertas. Hisutismftruimurexsmplis,niinos
delinquere, fi ea, quæ ex auétoritate Pontificam , qqiillü
fanôtumvitum tempprepræceflèrunt, infiituta fulcepi-
mus, & vèl ex Gallicanarum Eççlefiarum,aut Hifpanica-
rumyhimùtuauimus,fidelideuotiPne.fèruamus,itnitan-
tes ipfius beatimmi.Papç prædicandamhumiHtatem.Qui
cumreprehenderecùr àquibuldara, qu,pd aliarum e.cele-
fiarummoremlequeretur,interalia_fatetuç,,dicens.j:,Si
quid boni yel ipfà, vidéficec Conftantinopplitana, vel altera
Ecclefia habet,, ego & minores meos , - quos ab illi-
citis pr'ohibebd, in bonô imitariparatusfum. Stultus eft
etfim,qui in eo ft prîmum'exiftimat, vt'b'Qpa, quæ yiderit,
difcérecontemhat. Namfiideo, vtfiçpediétum.ilium
Angelicumhymnumprohibemùnnfeftiüisdie.buscane-
re, eo quod Romànorum presbyteri non dolent eunr
canere... pofiiimus fimili modo poft Euangeljum Sym-
bolum reticere , quod Romani vfque ad hæc temppra
diuæ memôriæ Henrici Imperatoris, nullp modo^ceci-
nerunt. Sedab eodeminterrogati, curit-aagerent ,ine
cotainafiiftente., audiui eos huiufinodi iefponfum red-
dere, videlicet., quod Romana ecclefia non fuifiè&ali-
quando vlla hærefeos fæce infeôla, icd iccundum fanôti
Petri doânrinam, in foliditace Catholicæfidei permane-
ret inconcufià : & ideo magis his necelîàrium eift illud
Symbolum fëpitis cantando ftequentare , qui aliquan-1
; do vlla hærefi potuerunr maculari. At dominus Impc- “
ratoröonanteadefiit,quam omnium çonfènfuiddomi-1
no Benedi«Qio Apoftoliço perfùafit, vtadpublicam M if •
fâm illud decantarent. Sedytrum haneconfiietudinem
feruent adhuc, affirmare non poffimus, quia certumnpn! I
tenemus. Eo etiarn .modo poftunt abiici multa, quæ ;
poftSanâi Gregorii tempora cauia deepris yideptur*ad-
dudta, cumecontrarip p&liÆifta dicat : Adiiciam fuper j
& ïlle hymnus quem nato in carne Chriftoahgelicecine- • omnera laudem tuam. ' Et mirum valde yidetur, cum
runt,Gloria in excelfis Deo,& in terra pax hominibus bo- I Gertafitrarione diferetum, quid fblilieeat epifeopo, non1
næ voluntatis-, angèlicus eft : Reliqua qaæibiftquùUtur } autempresbytero {videlicet, vt ad Epifcopumpertine-
ecclefiaftici doctores compofuerik. Ergo necipfiin eccle- | antprainationes clericorum, dedieationes ecelefiarum, (
fiisçanendifiint,quiainfànôbirumfcripturarum locis hp ; fâçri Çhçiûnatis confeâio , addandum ipiritum para-1
dijtum
Il clntumfacrainipofîtiomanuum,quid aliüd elïêpoffit in
| facramentiSjdiuiriis , qiiod ribn fit presbyteris commune
cum epifeopis j - præcipiie ciim id quod exCellentiffimum
I eft in omnibus iàcranîeritis i iàriélum vidëliCetCÔrpiiS &
J fanguinemChrifti, quotidièficut Epifcopi, ita &con-
| fecrentpresbyteri, neefanÊtius fit illordm, quam iftô-
rum. Vnde iandtus Hieronymus dicit de ijfdempresby-
I teris1: Hi nàmque in benedidtione cum epifiopis confor
! tesfuntmyfteribrum, ac m ilk in conficiertdo corpore
Chrifti ac fanguine intervbs & epifeopos crederida diftâ-
tiaeft, quia &c Eiichariftianl pridem per presbyterosbe-
nedidam, fi necemtas ëxegerit, acdpere debent; Et poli
pauca : Nam fi quis ad iniuriam reuocat ,y tpiitét nori dè-
here fè accipere EuChariftiam, quam presbyter benedi-
cit, isprofeâo pqruerfus eft, credens Deurri duo cörpö;
rahabuiftè, vnum maius , aliud minus: quodëpifeo-
pus conficit maius, quod' presbyteri minus : qui Chri-
ftumitadiuidit, Deo iniuriam facie, Super hæc ômnia
cumin capitelibri Miflàlis, quando presbyteri Romani
Gloria in excelfis Deo, canere & non caiiere foleant, legi-
miis fblummodq prætitulatum : nufquam auteni vel à
beato Papa Gregorio,vel aliquo landorum patrum nobis
interdiétum puto,quinqmni die Dominicâ vel in Ûn«fto-
rum natalitiislicéat nobis fæpe diârum hymnum canere
adaugmentum laudis diuinæ,
De oäaua Pentecofles. Cap. j.
HIsita vtciinque digeftis,non abfinjile videtur,fi quid
de odtauis Pentecoftes loquamur. Nam dum ad-
hucapud Gallos eflèm conftitutus, non modicam fuper
hac ft qusftionem cögnoui exortam inillisregionibus,
aliis adtirmantibus, quod ficut Dominies Nätiuitatis
ac Refurredüonis , ita oporteret'Celebrare & odtauas
Pentecoftes, prscipue cumiipius in noftris officialibus
libris fcriptumlegamus,poft odtauam Pentecoftes. Aliis
èregione confendentibus, in hacfolennitate, qua fpiri-
tus faniftus fuper Apoftolosin linguisigneiyapparuit,non
plus quam lep ten^ dies debere expendi, iuxtadonaeiuf-
dem fpiricus fimdti. Sedadhanc-uteminter vtrafquepartes
dirimendam, ipfo ^néto Spiritu adiuUattte, oftenda-
mus cui parti merito fauere debeamus. Nam ciim S. Au-
guftinus doëtor egregius dé fèrmone Domini in ttionte
habito difputaret, ^lingulas beatitudines feptem donis
Spiritusfanéli compararet: nam prima beatitiido incepit,
Beatipauperesfpiritu, quoniam ipfbrumeft regnn m cce-
lorum, cumad'o<ftauamperueniret, ita intulit: Oclaua
tanquam ad caputredit, quiaconfummatum perfeftum-
qiie oftendit & probat. Itaquè in prima & o6huia nomi-
nätumeftregnumcffilorum. Cumdicitur aütem,Quis
nös fêpaïabit a chatitate ? tribulatio ? an anguftia ? an per-
leCutio ? an fames ? an hudiras ? an periculum ? an gladius?
Séptem fimt ergo quspcrficiunt. nam oófcaua clarificat,
quod perfedhim eft aembnftrat, vtper hosgradus per-
fiCiantur & cajteri, tamquam a capite rurfum exordiens
Videttir etgO mihi etiam feptifomiis operatip Spiritus
lanétij de qüä EfaiäS loquitur, his gradibus ftn’téntiifqüe
congfuefe. Etpoftaliquanta:Hscoftauaftntentia,qüs
ad caput redit, perfedtumque hominem declarat, fignifi-
catfortafic & circumcifionen^oiftäua die in veteri.tefta-
inentó,& Domini tefiirreétionem poft Sabbatum,qui eft
vtique oiftauus dies, idemque primus dies, & celebratie-
nemodtauarumferiarUm quasin regeneratione nöui hominis
celebramus & numero ipfo .Pepte'cqftes. Na^nfe-'
ptenario numert) fepties multiplicato,quofitJht49. qua-
fi oefcauus additutjVtyo. compleänturi& tariquam redea-
turadcapm/quo diemiflu's eftSpiritusfaniftus,quoinre-
gnunïccÊlöruminduciiimr,& hxreditatem accipimus &
confblamur,&pafcimuri&mifericordiam cohftquimur,
oemundamur, & pacificämur. ätque itaperfedfiomnes
extrinftcus illatus moleftiasprö veritaté &iuftitia fiiftxne-
miis. Ex his S. Auguftini'verbis liqmdbpbreftintelligi,
quid.de Oélauis Pentecoftes pö lfirfthtiri, Sed interim vel
nis Ghriftiregitur, Apoftplo tefte qui a it: Quicunque
baptizati fumus in Chrifto Iefu, in morte ipfiushaptizari
fumus, Conïèpultienii^.fumuscumillo per.baptifinum
iöhlóftfemi Vt qüomodofurrexitGhriftus i mortuis per
gloriahipatris,ita&ndsinhoUitate vitsanibulemus. Si
eriim co rpplantati faéfci furriu§ fimilitudini mortis eius, fi-
mul & refurredtionis erimus, & cetera. Vnde & bea-
uisPapaLeo,» Inbaptifinatis, inquit, regulaSeniorsin-
teruenit iriferfedione peccaril ftpülturdm triduanam
irriitatiit dimérfio ab aquis eleuatio, refiirgèntis inftareft
de fepulcro. Vnde re&iflime fanóti patres duo
tantu legitima tempbraad baptizatidum, fi ntllla héceffi-
tas iriterüëhit, cöriftitüeruht, fabbatum videlicet pa;
fcH^,&fabbatdnl Pentecbftes. .Quae vtraquè per odto
dies celebrahtuf; Merito cónfêpeliuntur G h r i s t 0
baptizati m fabbató, vt cum ipfo valeat refurgere die Dominico.
Sicut Cnim febbattiln requiem ahimarum,fic Domiriicus
dies,qui eft primus & odauus, figniftëatrefurre-
diofiem cór|>orum. Si ehim efertigf atia myftérii per odd
dies riofter baptifmiis colitur, fta vt Oddlia die veftimenta
mutdnturbaptizatoriinl, ciir non magis celebratur per
odo dies baptifmiis Apoftolorum ? Quod eriiiri Apoftor
lipéradueritunlSpirituSfandlij quiinigneapparuit, baptizati
funt in die landO Pentecoftes,teftatur in Euange-
lip Ioanries Baptifta,qui confluentibus ad fè tubis,ait:Egp
quidern vós bap tizö in aqua in pcenitentiam. Qjjg auteni
poft me venturus eft,fortior me Jft,cuius non fum dignus
calceamënta portare. Ipfe vds baprizabitin Spiritu fan-
dd Scigne. Etipfe Dominus ad Appftölos ait: Ioan-
nës quidem bdptizauic aqtiaj vosaiitem bdprizabimf fpi-
ritu farido nótt ppft tiiultos hbs dies. De qua quidem
odaUai Pentecoftes,fólennitate dicit quidatii dodor e-
gregiei O dauus dies eft, qiii&primus, fècündiimfor-
mara odo beatinidinum. Prima bearitudo dicit: Beari
pauperes fpiritu,quoniam ipfonim eft regiium ccelomm
Odaua ita, Beari qui perfècutioriempatiurifurpropter
iuftitiam,qiionidtti ipförum eft tégnitm ccelorum. Ad regenerates
pertinent hæ fenteritiæ,vt dui pauperes funr, in
hac vitapropter regnum ccelorum ÿfq- ad finetn vitipér-
fèüerantèsfint, vtaccipiantregnum, proquo hiclabora-
. uerunt. Baptifmus vero Neophytoriifn, qdarriuis in fab-
batoagatur, ad ilium baptifinum pertinët, quèmApo-
ftoliacceperuntin die fandp Pèntecoftes , cuius odaua
eft diesDominica fequens ,quam folemus appellare od?»
uas Pentecoftes. Et iteriim poft-aliqua : Celebraturper
fèptêm dio? opus feptiformis fpiritus, & odaua die con-
fummatio Sc declaratio &glprificatio eiufdem.operis.
Quod fi ita eft, merito eandem glorificatiohem in rio-
ftris officiis recolit adauâ dies, quæ redit ad caput, quæ
Sc prima dies. Itàqüe ficut celebraiiirrius maieftatem -
Spiritusfàndiin Pentecofte > Celebtemus & in odauis5
eiuftiem feftiuitatis, quatenus fepilïïme recolendo e-"
iu< dona, dignçtur châritas eius fè profufius infuhdére^
cordibus noftris. Ex his. omnibus nianifefta ratio pater
, qiiOd hi qui odauam Pentecoftes célébrant , f(?r
diusagunt, quam qui hocagere nolunt. Igitur iuftif-
fime & rèdiffime , a fenda matre Cathohca Ecclefia
totoorbe terrarum diffuûjodaiiæ Pentecoftes folefinitas
celebratur, véneratur, & Colitur. Siquisverphuicfànæ
diffittjrionicontradicit, eiufdem marris Ecclefiæ vnica-
tem fcindit. Finito tandem eo,quo hadenus vrebamm,
fèrmone,libetaliamrationénîinchpare.
De Aduentu Domini. Cap. 4.
DOtniniC^primadeaduentuDomini, Dommica fe-
eürida, Dominica terria,pomin icà quarfa,qùæ pro-
xi ma eft ante Naciiutarem Domini. Aliter veroinEcdib-
nario, quémhbnim comirisâppellauir, 'fie: Dominicâ
qüintaanteNâtiuiratem Domini, quam Ahlalàriuspiÿe--
pâracionemDommici adiieptus nomiiiadic: Dëiride Dp-’
minica quarraantè Na'tiuitatem Domini, Doriiinica ^.ab*
teNatiuitâtemDomini , Dominicafècundaàhté NatitiibreuiterdeSäcramentÖnöftribaprifinatisaliqüidloqua
i tätemDominiiDominidäprimä'anteNariuitatpmDömi^
^ut.quodin fîmilirudincm mortiSifepulturæ.refurredio- * ni,vt Conuerfo modo qüæàpudHierpby.mUm.didciitpri^
Biblioth.Vet.Pat.Tom.il. * Ë 5 ma
11!
1 1