lo a n . C y v a r. D écos X , M
Ideo, inquit, necefle eft porlete in
fe tft ; quia ex créa- 18c bonitateffl diuinam, vt ibidem
- • * -->—■* e i s h a b i tu s :h a b itu s i f to S d ic itD io ..,------ ... . L . . .
vt nos dicimus, fignificent, licet non pfafcfte. & - .
turis nu ne Deum cognofciinus non perfeûe;& vt cognofcimus, fie nomi-
haûanificant.Sic relpondet idem Bafilius cidcm Eunoimo obiicicnti.no-
biscompofuiim elfe Oeunu nifi concederetut idem efle «ngerntum. 8t lumen
quod de Deo dicitur: fie enimargumentabatuttSialiudfignificat lumen
quod d ePeo dicitut > Sc aUud ingènitum, compofitum exit q ip d «
alio ôc ex alio confiât: quod autem compofitum eft. non:f » §
vero idem eft,8c idem fignificat vtrunque nomen, tantum diftabit lumen,
aut vR , aut bonum, quod de ingenito dicitur, à lumine, au t vita»aut bo-
n o , niioddeeenito predicatur| quantummgenimmdiftatàgçnito.na
fubftantiam ingeniti^ fubftantia gen.ti fepatabatEunonuus. Refpond«
Bafilius : At vero ad illud quod ait Eunomius, compofitum demonfttan
Deum, nifi pro eodem lumen 8c ingepitum accipiantur ,jUud4icet<t por-
fumus.quod fi partem fubftantix ingènitum accipetemus, haberet locum
ea ratio, qua dicitur compofitum effe quod ex dmeiûs confiât s fin veto
fubftantiam Del ponimu* lumen, vel vit am. vel bonum, tot um quod eft,
bonum; totum quod eft, vitam; totum quod eft, lume^ vitam vero,8c lumen,
8c bonum fequitut «>*»e«'*>hoc éft innafcibilitas.id eft^efle Vitam,
! lumen , 8e bonum non ab alio ; quomodo non eut expets eoraf olnionis,
qui fecundum fubftantiam fimplex eftî Noni enun modi exiftcnti*,qiu indicant
proptietates,fcilicet ingènitum eflç.Scèffe genltum.rationem fim-
plicitatis lident : haftenus Bafilius Quomodo non eftudiculumdicere,
fubftantiam ; effefaculretem creandii )Hzc quoque conttaEunommm
diet intelligenda (iint, qui diuetfas propnetates Dei, diuM&p item fub-
ftantias Dei faciebat.vt ingènitum, qux Dei proprietas eft,8e negationem
tantum declarat,fubftantiam diuetfam à fubftantia geniu mducetet Sum
alioquifacultas creandi, fàcultas prouidendi, facultas prxcognofcendi.Bc
denioue omnis eneigia nature diuinx propria nmipattes fubftantixred,
vt aii Dionyfius, totum id.quodDeuieft, qui^ft ommno fimplex, et
«9»aa^t,id.eft.vniformis in tribus» perfonis.,Illud enim tanquam 4 acct-
deiis & tanquam fubieaiim non habet illïc locum )Q0od ait S.Maximus
non efle habitus in angelis tanquam accidens in fubieao, »onfolum ve-
rum eft in habitibus materiaUbus, vt §. Tho.m.in i-hq-so in relp. ad 1 yi-
tcrorctatus eft,quia huiufmodi habitus, vt idem ait, furtt dilpofitiones ad
efle natutale, cuiufmodi habitus non habentfbcum in angelis j quia materia
carent,quales funt proprieutes quxdam nâtureles, qux inammatis
Sc in I nimatis reperïuntur, 8c ad fecundam fpeciem qualitâtis peturipat.
quife pût'emix etiam naturales dicunturfnon folum, inauam. in huiul-
medi habitibqs Scaccidentibus verum efbfed etiam in hiBmbus qui lunt
qualitates, & ad ptimam fpeciem in prxrkiamento qualitatis pertinent:
quos idem S.Thomas àivitexcludia S.MaS&io in angelis. Quod quidem
non ica elfe,ex fcholijs eiufdem S.Maxin»i in eundemD,iony»um wrfpici
poteft VbienimdicitDionyfius,quemS.Thqmascitât,încxlelhhierar-
chiacap.7.èflb habfiiis in angelis deiformes. id eft,qmbus Deo aflimi*n.
tur,.feholiumhis verbis f«ipfit:interptetaborad vefbum: Nota, inqu»,
quod diuinx poteftates fangelos d i« 0 fimilitudiwm Dei fecundum ha-
bitum habent: habitas autem eft qualitas ftabilis 8c fixa: hmcigitutpate-
fil, quemidmodumliberiarbitrijfui»; fiquidem virtiites habentfecun-
dum habitus acquifitjis, quod copiofius Hammon AdrionpUtanus docet
in iis qux contra Origenem' de refurreftioné fctipfit : haïtenus S.Maxt-
mus. Hosérgo habitus S: Maximus dicit non effe tanquam accidens in
fubiefto ficut in nobis.; 8c rationem reddidit, quia angeli carent materia,
8c omiii matenali compbfiüone. Dicendum igitur eft Tummatim, qUo-
modo in nobis funt habitus feientix 8c virtutum tanquam accidentia in
fubie&o, idque propter materiam ; vnnde inielligamus »on uc eftjf habitus
in angelis tanquam ïcadens in M , vt S. Maximus refte duu.
Habitus feienti* in nbbis aotjuiritut principio petcôuetfionem ad phan-
tafmata.qux funt in poteotiis matcualibu? fenluuui,vnde«iateilal»er oc
difpofiuue, vtait S. Th6mas,aàus,ex qùo~habitusgeneratm.in potentii?
[fenutiuU eft, idcirco coxtumpi poteft in intçlleâu habitas feientix pet
obliuionem ex patte memorix.in qua fetuantur phantafmata ieMlium.a
quibus fdeçie's intèllciftiles abftrahuntur ; & pet deceptioiiemfalfx argu-
mentationis,qua fuadetur côtratium eius quod ptius fçiebMut : neuttum
habitus:habitus iftos dicit Dionyfius cap.4 -de diuinis nominib.cortucreati
pifle angelorquiceciderunt, quatenüs abetrarunt ab opêtationehabiti-
bus iftis eongtilente, quos ludas Apoftolus in epiftola lua dicit non fet-
uafl%principium, fine« vt vêtus interpres vdnit
enim étant, vt ait S Maximus, ad opera bona: «»>*>«;«" *•••*“ * y -
m vocauit ludas principium: fie Dionyfius locum ludx mterpretatus
• vtS. Maximus obfèruauit. prxtereaquodDionyfiüS.dUitcorrupifie
arelos fuum principium, Rmpf um eft ex Ezech. cap.»* .cum de mabold
„ t: cotrupta eft feientia tua cum pulchritùdind fua. Haaeiius de habitibus
in angelis,qui commpni vocabulo Jotcift*s quoque, id eft, potepti*,
à Dionvfio vocari folent, vt S. Maximus cap. J. de diuinis nomtnib. noth-
uit, quod per eos poflumus prompte operari Dicendum eft nunc de po-
tentiiseorum.qux fieptopile dic^ntur,quas etiam* tationèaecidentium
idem S. Maximus excludif. Si enim, inquit, illud elle aliud in
ali ta n q u am accidens infubie&o, locum haberet in potCntus angeU
feq ueretut Vt non per fe viuefer angélus. fed per accidens ; 8c r»
id eft.poteftas vitalis.per qilam viuit.non dflet fubftantialis » angelo.red
accidentalis;neque per fe déifiçairetur, quoad fieri poteft, fi potentia item
intelleâiua angeli accidens effet, ficut in nobis,& non potius adlubftan-
tiamangelipertinerer : nûiic autem çum potentia angeli ad viuendurn,
aut inteUigendum non fit accidens, ficut in nobis eft accidens îndiuiduf,
quod conlequitui materiam,qux eft ptincipium indiuiduatiomï, fed pq-
tius accidens per fe, 8c proptiuni fpeciéi, quod S. Thomàs^.p.q. s 4- arfcj.
in xefp.ad 1. ad formam peninere dicit, de potentia angeli loquens, no»
fequitut vt pet accidens yiuat, aut per accideris beatifiectur angélus S quia
operari petpotentiam propriath.qux ad formam ipfam teifubftantia»i
peitinet.vnde S n ^ 'f ji'S eft, fubftantialis à phUolop&îs.vbcari folet, no»
eft operaii per accidens: quia vt idem S.Maximus cap. $. de diuin.S nomi-
nib.notauit, vt antça'dixi, PhUofoghi, inqmt, propnetates duiufque fub-
ftandx fiue viuent», flue vita carentia. ad prxdicamenturn fubftantix re -
uocarunt, 8c hoc vocabulo fubftantiX eas comprehendunt alioqui non
confufisrxcionibus propriis fubftantiarum 6c ptoprictatum. immo 8c e-
néreix s illïcfaltempeUfefubfiftcntes fu»t ; Quiâ natura angelica per fe
fubfifti»idcirco potencies eii» opératrices, qiÿe e |etg ix dicuntur, 8c mo-
tum ptoprium aioperationes naturx angelicx, quieten! qu.bus ange-
lorum natura definitür, per fe dicit fiibfiftete : motus dixiad operationes,
quales funt miniftrationes propter eos qui hxreditatem capiuntfalutis,
ficut Apoftolus ait; item contemphrtio Dei, 8ç perpétua lau Jano.Sc incw
ftate. acquiefcerc; hxcinquam fubftaptialia funt, id eft. propna fubftantix
eorum : viftle Ulis ttibuit fanaus Maximus, quod fubftant.x, ad quam
pertinent, conuenit. id eft/pet fe fubfiftete 8c viuere, 8c non per accidens;
quia hxc in fubftantia angeloium cbpulata c«. » vnam
vnionemeum ipfa, faluis'alioqui.Sc non confufis propriis ranonibus fin-
gulorum, vt ibidem ait Diqnyfiu« alia eft enim ratio propnetam & alia
lhbftantix, cuius eftpropuetas, quxeft accidensper fe,
etiam locutus eft Simplicftis, quem S.Thom, in 1II0 art.quxftmms, quanj
Diulaante dixi,ciiat,etfiTionprobat: Sapiéntia autem; în q u i^ implicius,
quxSlinanima,habitus eftmux autem ininteUeaufid eft,m fubftantia
inteUeauali ) fubftantia eft : fubftantiam dixit pro eo quod eft fhbftanna-
lis: fie enim mteUigendum.eft, yt S.Maxïmus inteUexit;fiquidem fubftau-
tialia phiiofophi. vt antea dixi,8e vt idem S.Maximus notauit, ad fubftantiam
refetunt ; 8c hoc nomine fubftantix iila comprehendunt. alioquiL.
dem S.Maximus cap i.de diuinis nominib. Sclcndum eft, inquit, quod a-
,'liud eft fubftantia,aliudpotentia;fubftami,a enim eft ex 1
f1t u,nut .p o te n t _________________flint. Accidens -
icTeft fcwindmn' 6 opeAnentum.eft tegi exttinfecus.vt iiabere indumentum,
quod ad categOriam habendi pertinet; de hoc Athanafius paulo ante,
cap. r. huius decadis. Accidens xufv<pif*at, id eft. fecundum
fubexiftentiam, eft accidens fecundum priuationem, vt inuifibllc, tene-
brx,8cfimilia: priuatio enim non eftomnino non ens, quia habet lubexi-
ftentiam in habitu, cuius eft priuatio,8c pet quem cognofciturjvt tenebra
in luce, cuius abfentva eft tetaebra, qux cognofcitur cognofcendo lucem
abeffe. Accidens w « <*>»*.$*-,oil «ft aefidens quod confeguitur natu-
habitualiter, vt ait S.Thomas. perlicitur, omnes natutas re- 1 ram.quod vocatur accidens proprium, quod ex p r im u s e u « tix te i na-
iumfeire poteft.' Quate huiufmodi habitus non eft ineo tale accidens, fcitur;ita vt declarata natuta.fiifful declaretur quod ea conlequitor.vt t u-
' , vtdixitS-Maximus; nccipfeangelus huiufmodi habitus bile cofequitir natura hominis:Damafcenus vocatvxfiveftotfTy fOipf.
. r ri------h,ki»nc in«'. ! qUnd»ijenumetiimeft 1 Deo, quieftfupraquam-fimplexnatura. Cum
dicimus in Deo effe fapientii, luftitia, 8c aliafipiilia emibuimus «•»
n horn inangelo euenire poteft,qui necoblluifcïpotèft,nequedeci-
I üia liber ab'omni materia per fpecies rerum a Deo mditas 8c conge-
: Tnomas,petficitur,natures re-,
lUDiectum cm >cu |
_________ ___ HBL-S Maximi I
fij paraphraftes,- fimiliter habitus virtutum, quas per fenfum capimus. vt
aitS DiadochusHti liblo deperfeftione fpintuali, id eft, periuftumv-
fum fenfuum, 8c eatum return qux fub fenfus cadunt, q u * Ifaac Sfms
m|i«r>ideft, extetioris ordinis vocat, in nobis tanquaA acci- j
dentia adeffe 8c abeffe poffunt. quia funt material«« in pot«itiis lenfiti-
uis Sctan.iuam in fubieSq in appetitiuis.quibus accidit obedire. ant no«
-obedire rationi, vnde iufti auditu, 8c afpedu, 8c fimUiwr in reliquis, dici-
■ R R ; ficut beatus Pettits de fanfto Lotdixit .• erat enim afpeftu.Cc auditu
iuftus: 8c compofitio ex fubiefto harum virtutum. 8c ex ipfis virtutibus,
matecialis compofitio eft propter organa corporea: virtutes etiaiRillx or-
dinis intcrioris, qux Tfleologicx dicuntur,fides,fpes,charitas, accidentia
quoq; funt in nobis,quia adefle|8c abeffe poffunt propter carnem,qux poteft
lubiici 8e non fublici legifpiritus : ahud enim eft caW, aliudprndcn-
tiacatnis , quam Apoftolus ait legiDei non effe fubieftam , neceijjij
poffe: at in angelis non funt virtutes tanmiath qualiretes mutabiles| qux
dicuntut 8c funt accidOntia, vt quidem eflenn, » in angelis materia effet,
& compofitio ex matetia ficut in nobis , fed- potiu* qaafi natiRc fiupt:
fic enim ait .Sanftus JJiadochus Epifcopns Photiees in Spiro ,-qBem
Sanaus Maximus dare 8c fequi lo le t, in libello auteo.quarundam
quxftionumdeanimafeparare8cangelis, ijuem inferipfitApocalygfir
yt-Ki y i f TO» ctmftd-mt tyintti ajn/> i t ttltiflTUf n trifyi* , lov-ri v im f
wtt tpiimus 7iBXt.ii i s t^i)» XtvUriiu yinTcq, .ideft,InnafQrisin-
corporeisquodcunque ©peratio acquirit, hoc tanquam nature effit^jur
•prbpter multam.vtdixi.fubtilitatein: fubtiiiratem VocatTd’ ii>M*t,ideft,
vacationem * materia. Propofitum itaq; fuitS Maxunb ihtetpretari, quomodo'
intelligendu eflet quOd Dionyf.dixit, effe in angelis habitus deifor •
mes.ne quis erraret, fi fulpicatetur effe virtutes angdorum tanquam qualitates
qualdam mutabiles, ficiit in nobis more accidentiuift: hzeenim
quia poffunt adeffe 8c abeffe ptxter fubiefti cortuptiOirein, proprie accidentia
dicuntut 8c funt, qux veteMs Latirn vocabant coniunfta tanquam
aduentiua: fic enim vbcat Lucretius, verbum Grxcum, vt mini^idnuf,
av^tgn'yjs interpretatu*. Illud etiam non pcen»et obferuare hie, quod
iftos habitus virtntum in angelis idem S.Maximus cap-8.de diuin.nomin.
vocat, nos habilitates, fiue aptitudines incerptet^mur.S.
Thomas p^rtidpationes diuinx fapientia8c bonitatis effe did*, cum art
' '1 rcip. ad », quia ad attingendlim Deum per intelle«uro oc
loquimur, Vtaffueti lumuscogitate; quiaintelleftusnofter nonresfe-
cundum modum eatum , fed fechnduin modum fuum intelligit. itaque
4oce 8c locutione fecundum humanam cogitationem, quam deaeatmis
habet, accidentia tribuimus D eo, non autem re 8c veritate. accidens nc-
ouein 7 incorpords )Dc accidente communiquod materiamconfequi-
tu r, quod proptie dicitureffe infubiedo.intelligendumeft. acciflens e-
nim proptium ipfius naturx potius dicitur effe fubftamiale , quam efleir
fubiefto,quia non poteft adeffe 8e abeffe * fubiefto,
C A P V T I I I -
guodin vnitafe, qt&fufötfubßantiam efl,noneßquarenda vbi-
quedijßentidcauf<t,&caufam babentis, vbiexfeipfadi-
ftturexifier& vbi ex ft ipfa proditfua energta, .
• fiue operation & vbi ex fe ipfa,&per fe
ipfam ad feipfam remeat .
L \ £ A gn u s D io n y flb s cap . ix . de d iu in is n öm in . Q u id
IV L a u t e m d e d iu in o f t a tu ,v e l fe d e d ic im u s ? q u id v e ro
a l iu d , p ra te^ q u am m ane re D e um in fe ip fo , & in eo d em
ftacu im m o b il;n rm e fix um e fle , & f it f raq u am fu n d a rum I
e fle fta b ilite r , S c le c u n d u ip e a d em , & circa id em ip fum ,
& fim ilite r o p e ra r ijS com n in o efle a fe ip fo jm m u ta b ilem ,
& n o n p o fle tran fin ö ü e r i, & e fle e x to to im m o b ilem ,a tq ;
h * c q u id em fu p ra fu b ftan tiam . Id em # n h ym n is am a -
to r ijs e x S . H ie r o th e o : P ro d u c e n s , ^ in q u it , v n a e ft fim p
le x v ir tu s , p e r fc m o u en s a d am a ro r iam q u an d am m ix -
t io n em e x b o n o v fq u e ad ex tre ra ,um eo rum q u a je x iftu n t,
S c a b il lo rurfus CQnlequenter p e r om n ia ä d b o n ü m , e x
olunwtem indigent pattkipare aUquid ab extetiori, fcUicet fipientiam • a d le rp l am l em p e r e o d em m o d o r e u e r t e n s . I d em in e p i-
■ ■ ■ ■ v . f to la a d
De Dtuina §tmplicit.
[tQoalita-
ftola ad Titqm : S ic eûim concempfànçes fcilic,çt niyfterilT m ‘scholia.Scholia.
"|
nuda veiüs,venerari potcrimus fontem vita* vidantes inflè
ipfum effufiim,& iniè ipfo manentem,& vnatn quandam
virtutem fimplicem, per ft mobilem , per ft operanr^m,
numquam fe ipfam derelinquentem, fedcogmtionem o-
mniiim cognitionum vincentem, & ftmpcr fe ipfam per
fe ipftm videntciu. A dhuc id em c .i^ de diuiniJaominib.
Amorcm y.ero, inqiiits & charitätemDeum yocänr,vtpo-
te vim ad fe adducendi habetem, qüi (blus eftipfuiii propter
Sine i diuifione) fcilicCt perfonx:non enim propter Hiffereiitiam fub
flantiaruni diuinx 8c humahz'diuifus eftChriftus; qiiiii potius idem eft
perfeftusDeiis,8cperfeäushömo, rurfbsfihediuifione, quiaoperatio
diuinz nature eft opetatio trfum perfonarum, quaium vnitas vCff^ntix,
vt eft in Synoao fexta?aftione. ir. non poteft pattiri, gec alteri vnitah co-
pulati, fed potius fingularis eft;8c exrra omnem numerum Operationem
z alterut.riiis (ubftantiz coniunfte induftam dicit|quia ficopcraiwjutjv-
traque natura quod proprium erat, vt altere firtiul operar«ur conuenien*
ter^bi, 8c vt-fe decebar. fiue chim operationps effeiu Deo ebnuenientes,
vt miracüloruth,i!ard Öperabatur: vt cum pofeftafe diuiha leipitteblit pec-'
cata, 8c ore dicebati Remittuhtur tibi peccata tua*, 8c poteftatc diuiha re-
ftituebat vifum, 8c manu 8c fputo linibat oculos: fiue Operation« huira-
nz natuxx conhehirent, vt fitire.efurire, fatigari, verbum operaiiatiitper-
mittendo, 8c volendfi: fiue operationes eflent mixtz, id eft > partim diui-
nzj partim humanar. hoc eft Deo cqnuenjphtes, 8c liomini, vt ambular"
fupermate, ambtftare enim ho ' i '
conueniebat, nondeprimi
lando fupermare, Deum decebi .,
quj: operation« Dioiiy-
fio dicunAr, id eft. fimul diuinz 8c humahz.
■ Ça p v t I \(. -
Quod in Vnitate Trinitatis non oportet querere alitrd fubßantiam,
! aliud energum fiue operationem: ne% tegi bomonymia
verbi energia ; nec exifiimare non idem effe in ea fub-
fantiam&energiam.
fe pulchrufn & bonum, &qpiie(^fui per fe ipfum pa-
tefa«äio,& eximiç copu^ationisin vnum,bonaemanatio,'
& amatoria motio, fimplex, per fe mobilis , per fe agrfÄs,
prodiensin bono, & e x b o n o in creaturas manans,&rur-
fiis in bonum remeans, in quo & fine & principio carere
diuinus amotegregie demóftrat, ficut quidam perpetuus
& fempiternus orbis proptçrbonum-conuerfione inerra-
te fe circumubluens, & in eodem fecundum id em&pro -
cedens feftiper, & mane ns, & reuertens. S. Maximus
fcholiis in Dionyfium c, 1. de diuinis nominib. In.vniuer-
fum igitur non eft audendum loqui neq; cogitare dp diiii-
nitate fupra fubftantiam, & abdita, diuinftas enfin folius
Dei omnibus occulta virtus e ftjva^ xijeqrum qui d jj4i" C Andhis Gregorius Nyflèiiùs libro ix. contra Euno-
cuntur, tdm angeli ,'tum homines, quaténus efreeftrix eft ^m ium : Quise^l, inquit, die mihi-, Deus? quibus.dpmi-
eorum quip'articipatiöne efliciuntur dij; ipfâ,que vere ex natur „q u i eft aliud quid præter pore’n tiam ? Si domina-
fe&,fine caufaeft Der fe diuimtas. Gregorius TheblogUs, tur, & aJiud éft potÄitia, iginir vincitur potential non
E t ad vnum, eorum qui ex ipfb, confenfus. Quem locum potentia, quodtnim eft aliud quam 1 potentia,potenria
ciim ediflcrit S. Maximus', Nifi fall or, inquit, vnam dicit prorfiisnon eft; atq; it a. reperitur, quatenus potentia non.
diuinitatemj ex ip fo autem vno t;resperloijas. Diuinus eft, dominari potentie. luftinus martyriniisquæPho-
Damafcenus: Diuinitatem in tribus mlendcÿtem, vno . fins patriarcha ex eo Ä r ita t , Alia quidem, in quit, po-
fplendore ëx vna diuinitare trium perfonarum fulgljhte, tent» funt aliquarido, & a«ftu'i D e ^ a u tem , vt mens per-
patrem fine principio,, eiufdem nature verbum, pangs, & fpj:ax intelligere poteft, femper eft ençrgia, id e ft, a^tu,
conregnantem eiufHem fiibftanrie fpiritum.S.Theopha- Äon enim eximperfe&o adperfedtum procedit;nccaliud
nes:Vnum*triumfulgôremfubfîfteiHpmexvnaprodeùn- quidquainprêterijjfumperfeaiftum, eft ipfa per fefub-
x em d iu gita te , idem tribus fulgoribüs fplendens ex vria ftantia. Thepdorus cognomento r»v fçccrilwv,iii fua con-
diuinitare prôdeunribus. E t itcrum : Tamquam enmi-ex tra oppugr»tóres imaginum traâarionej. N o n , inquit, vt
yno foleTrinitas fplcndens.in atftis fextçSyriodi cecume-, quidam olim nugatifunt, cçlosàperfona fuavacuos cum
nicæ. Vtriufque na tu re, inquit, ytramque operatiohemv ^arnem afliimpfir,facere voluir,effeq; nobifeum fecundu
feimus, naturalem died, & fubftantiàlem, & congruam fubftantiam, energia vero & dignitate apud Deum patre,
fine I chuifiorre ex vtraque fub'ftantia & natura prodeun- quia al iud'firbftaritiam, aliud energiam, vt in iis. q ue cor-
tem fecundum operationem& •fqua&tatemnaturaliter • porea elle cogitantur, fic in verbo Dei pone bant; quod
infitam* & fimul neq* partibilem, neq* conftffam altem- quidempifîiegant.Sèiunt enim ip fimplicibus 1 & k c o r -
trius fubftanti? operationem& coniun£teindu<ftam,hoc poreis nihil ifta difterre : quianon fun t hecmterfedifcer-
facit diflFerentiam operarionum inCh rifto , fi cut & diffe- , ncnda*ne quod eft fupra omnem fimplicitatein, cpmpo-1
rentiam naturarum. Ex quibus efficitur manifefturn, in v- i fltum efle ihtelligatur. S.Maximus in ânnotàtiohe excrm-.
n ita c e , q u e fup ra fiibftacStiam e ft , n o n o p o rte re c o n fid e -
rare q u o d e x fe ip fa exifte re d ic itu r , v e j e x fe ip fa p ro d it o -
p e ra tio j v e l e x fe ip fa , p e r fe ip fam , in fe ipfam ^ u o lu itu r :
& i d d r c o difle renriam c a u f e , & cau fam habentis fequ i:
q u in p o t iu s m anifeftu rn e ft p ro d ire exyfe ip fa fin e d ifta ift l
& f in ë c a u f à , & fin e d iu ifione j v t f i e ffe t v irtu s q u e d àm
ab f o lu ta , ôc m ö tu s f im p le x ;p e r fe ip fam m o b i l i s i e r fc o -*
p é ran s , e x fe ip fa, p e r fe ip fam , a d fe ipfam reu erten s, ôc ad
ip fam fem p e r eo d em m o d o fe reu oïu en s : Ôc c o n u e rfio n e '
in e rran te c ircum ien s .S im u ltam en d em o n ftra tum e ft n o
o p o r te re y b icum q u c a l iq u id e x a liq u o d ic itu r , qiiærere
difle renriam cau(æ,ôcex caù fa p ro fic if^ n t is ,d em o n ft rà -
tum , in q u a rh , e ft n o n fo lum é x iis ^hæ prius 'llig jm u s, fed
eriamfex iis q u x m o d o fù b ie& a fu n t , qu ib u s oftgnd itur
c o n fite n d um c ffe très p e r fbnas ex v n a diu initate p ro d ire .
S i e rg o d ic i e x aliq u o * v b iq u e difle renriam c au fæ .ôc cau-
fam n a b e n t is , in trod u c e re c, n e c e fla rio ro ta T u n ic a s cau -
fam h a b e re t: e x q u ö fic re r , v t p a r k in T r in ita te e x caufa*
p ro fe d u s e ffe t: a t h o c abfiirdfi.eft, n on igitu r iam v b icu q *,,
e x a liq u o ,it ; d iu in is dicitur,ib i difFerentigcagfç,ôc e x cau-
fa p ro fic ifc e n tis o ft^ id itu r^ ac p rie t e r e ^ r^ d ir e in d iu in is
f in e d iu ifio n e tan tum d çm e ft,qu an tum fined iftantia ,fiue
d iffe ren t ia , & fine c aufe e ffe,fiqu idem q u o a d T rin itatem ;
quæ fup ra fu b ftan tiam e ft,qu atenu s T rinitas cp litu r, n on
h a b e t in e a lo c ifh i w «Accfeewy, id e f t , illu d fin e d iu ifione ,
q u in p o tiu s d iu id it i® : diu inis ôc de ificis p erfonis ; e r itq u e ,
q u a te n u s T r in ita s e f t , vere difereta T r in ira s , ficu b^ ve ro
a ic a cu r T r in ic a s n o n d iq ife , n ô n qu atenu s T r im t a s , d ic itu
r , fed qu a te n u s ip fa T r in ita s vnitâs e f t , i^itu - ** ^
rrerent*amin
d iu ifio n em in d iu in a v n it a t e , e ft n o n éfle differ«
e a , n c c e ffe Caufeme iu s. « J
fe c u sap p o fitak d cap . fe cq n d um C en tu riæ p rim æ , B o n ü ,
in q u it,p ro p rie fe cu nd um fu b ftan tiam e x iis quae fu n t ,c o -
gno fe im u s c reaturarum e ffc ifto rem , q u o d e f t , n o n q u id
fiÿ u n d um n a tu ram e f t , p lu rim um en im d iffe r t crede re a-
liq u iÄ e ffe , ab e o q u o d e f t , feire q u id d em um e ft h o c . E x
b onirate ig itu r ôc e n e r g ia , ôc e x op e r ib u s p ro u id entiæ
p r«p riis w g h o fc iru r D e u s , fed n o n e x fub ftantia. E n e r -
g iaimvocamu s hie op e ra , n on au tem p o te n t iam ,fiu e v ir -
^ itém O perationis, næc enim n ih il a liu d e ft , præterq ù am
iu b ftan p aD e i,n e com p o fitio inD e o efle e x iftim e tu r.M a-
g n u s A th an afiu s lib ro p rim o co n tra A r ia n o s : In te r ro g
e n t , Ä q u i t , Græ cos, v t cum au d ie rin^ q tip t figh ific ario *
nes h a b e t v e r b üm , dife ant fe n o n b ene feiré d e q u ib u s
lo q ù u n t u r .^ t ip ep ifto la ,ad S e rap io n em : C ü m næc fic
i f t t , ôct^antâd ifferentia fp ir itu um o fte n d a tu r , m e liorc s
e flè t is , f id e creato fpiritu au d ien te s , -de v n o q u o p ia ttie x
d ift is^ n g jte t is . f it fendkus M a xim u s in d ifp u ta tioné c o n tra
P y r rh um : D i c e r é , in q u i t , ôc n o n ^ r iu s d lftingue re
fignificata v e rb i, n ih il aliu d e ft q u am om n in o confunde-*
r e , ôc db feu ra re lin qu e re e a , de q u ib u s qüæftio e ft : q u o d
q u id em a lienum e ft a b h om in e ratioh is p articip e. Id e a l
irt e o d em : Su b e rips e t iam d iiftum e ft , o p o r te r e e um q u i
d e v eritate d ifîè rit, diftingucrecö’rum quæ d iç u n tu r , fignifica
ta , p ro pter è rrorem e x h om o n ym ia prpficifcén^
t em .S . A n aftafiu s A n tio ch en u s in lib ro ,q u iin fe rib itu r ,
Q u p d D e u s e ft incircumfcrijftu s .vT rip lic ite r, ih q u it , d i-
c it« r e n ë r g ia , p o te ft a s , fiu e v is , fe cu nd um q u am n a tu rale
eft D e o operari^ ôc h a b itu d o ob e rah tis a d o p u s fe-
âflim i & ipfum illu d o p u s f a $ u m . Prieterea f e n â u s Io a n -
nes Dam afe enu s in fe rnio n e infeript'o ,,D e pro prie ratib us
C.hrifti ; e n e r g ia , ih q u it , air qu an d o fign ificat v ir tu tem
op é rai