écptudehriam, &fiderainëolloquio angeüçôj vl}î tain1
«mftantëMbqUitur, fam pmdëhtéittnterrogàt, tam facile
credit i'Quis enim non videàtacÿidèndo miretüriufti-
tiam eius,quafic vhiüérfa pnétéptadiuihilegi's fttagébat
iïhpiërt, vtrtec àd Te perrinertriainexpleta rêlittqueret?
Verbigratiaï pbft^^himeüimplirifiëadonfelëgaUquarti
àgebat, nbft ëgebât y quiaVituin ih cortcipiendö üonno-
ucrac.Dêtetaperantiaquöque ipfius fuperiuS 'didum efts
öu?e Deo VirginitatisLilium in hümilitaris v^Ue produc
t , Curd ergo virnSribusfftprâ'did^ funt*
àtque di&a, mànîféftùmëftriôn {plürh atteftaiibne angelica
, reipidd^diento huUümyirolri? BeatifiS*
mæVirgini deferne; Depromebaiiticaque viriUtesm co?
gitarione&^edU cordis eius ihfeffabile# bâtrnoniàms
q.uamipdcréàrnx&inhabitatrixciusDeiiàpiehna dele^
âabaturàUdire, corufcabaht forisinfilperhdbfermonis
&aduS, Vnde meritöpöflèhchoibinesglóriiicare Deum*
& exempla laluttè atcipere. Taliërgo tantæqueperfonæ,
quid tandem ad honoris cumulüm potüit accedëre ma-
iuSj eo quod Dei filium Virgo cöhcepit» Virgomater edi-
dit,hac nerripe dignitate venerabilis,iàdâëft ipfis quóqüe
fandorum OrdinibuS àttgeloram. Qüód ppererttaniie-
fto declatauit ille magnus atque fords Archangclüs Ga*-
brrel y qiii earn aUtéquam Dei mater fiëret s quia futuratti
houerat, tanta veperâtione falütàhdô prduenit,hacfea?
dein dignitate feda eft etiam imperiofejecürtdum 'carita-*
temerga fiiperos, ac fijner inferos per diicfeÜonetfttVrtdé
plurimafcripta funt exertiplorum argumenta s de «Jurbus
adpræfens quædam fofficiatmemorarè. lila igifcur olihi ih
âuxiliüm riiâghipatriS Bafilii M î t ftndum angelum> &
•ittortiiura füidtauit j qui nialfe.viuehtem pëftiirti dédit
perfecutoreirtëiuS Iüliattum Apbftatam, 8c hæc hiftbria
ftoâffimâëft.IÙaétiatn të,ô peceator qüoudàrüThebphi^
lepoânitentem&fuppHdterinubcancerii abipfis diaooli
faucibüs potenter eripuit* : Scd qüid grauÿmur hüiüS
lapft ösparatiörtëïil pàuris effari,cum audiré fît operæ pire2?
tium? IsergoTheophilus incedens blirti in patria cuiuA
dâlnEpifcôpi Gilidohim vt fcriptüra qtiædain teftatur*
prbptef ihfbrtùiiiâ fila itttriftitiam tftddit, vnde cbntu-
liticie ad q^ettidaift Iudæurtt ftiâleficywn eius çorifilium
&âüxilium pëtens, hoc mediatôre lbcucitó Êüm diab olb
Chriftiaôitacemabnegauit, diabolum adorauit , eiqile
dé fua manCipàtibnè chÿrographum triàdidit artfiulo fila
figitetüm. Poftea verb fàdi pdehitens, mulfurnqueüèa-
nimo aiigens quid âceret , quoiêvèrterets tandem col-
leiftis fid e le fpei viribUs', coftfugit ad Ecçleiiarnquan-
dam beât£È Maris matris Dpitiini memcruè dediëatam,
vbiquadraginta dierurü afflicftione inacftatus ànimocdn-
trîtonômen eius inuocabat ingitër -, iC patrbcinium im-
plorabat ,quid mukà} Refpexit hunç prbpitia mifericor-
diæniàter, &per vifîônemilli apparens deimpietateco-
arguit ad Chrifti çonfeflibiictn excifartS; Confolata eft
dpleUterft pollicendö vetiia#» Sê itè dubitaret dë promii-
ft> fopradiâuni Chyrogrâplium diabolo potenter ere-*-
ptum i captiuô redditiit iripignüslibertâdSi Qupddim
ëuigil^nsiuprà peâusfîiiim pôfitutn inltëniret, qüatii ls-
tus extitërit, qüarri pid affeâd Vdcës exùltadonis & çon-
feffionisedideriÉ, non eftfacilë didu.Noâëiti Yërbiilâm
éonfecutaeft Dominica dies, quaTheophihis, qUàfî cum
Dortuttoàmortuis*e{urgerts Epfîcopo iè ëbram populo
brSfentaüit; Ét rem ficut erat ^pofilib Videtes popu-
lutti Haodô ë i auditütarrihôrreridifcelerisexpâuërè, mo?
db çonfîdefàfà ttiacie vulttique poenitentis ébllachrima-
ri. Sed àudito qtiafttàUi Bç qualii cèlerem ülifericordi-
am fiierat confecutus s ônMes qiti ftialaconfciéritiàter-
riti pdéiië dèfëcërânt} âd ipem veniæcumgaudiôteipi-
tabant; Iain vero vtrem breui fine cbncludamuS s Epi-
» fcopo iubente male cautum Ghÿrogtâfhum ThëOpni-
lus igné fcremâüici Déinde iuffraganté Glëf o & popU-
loduétusad altare s cniii facrôfanëtam communionem
de, maftu Epilcbpi ore fîiiciperct j facies refiilfît Vt £bL
Péraâoque deiiicëps tiidüb s ëüfri lândibüs in Écclèfia
piæniatris Pomini, per qUain recôndliatlis fiiérat s àla-
bpribus iuis bëritd fine quiëtiit.. TalibUs êrgo fa^fciS ap-
prpbatur jqüià D oiiiin i Marér vbiqiiè impèriôiàéft * vbique
magnifica j certe.cui ptonum eftiânétos angëibs ill
miniftedum mittére j & ad beneplaciUim fuum infeio-
rumpada càftàre y his quoqbé & aliis iöfimtinumeri bénéficias
quæ vel fcripta funt, vël paftimrugiièntiunturef-1
fedus qubd& iuftiS.& peccatbribusfîdeliter inupcàUti-
bus iè praèftd eft,.& nuhquam eis ôpitulan defîftin Veni-
àntigitur àd earn iufticum Bafilib laudantes acbencdi-
fcëntfes, eff edümqüe celerëha fuis (àindis defideriis.poftu-
làntes fine dubio percèpturi; Veniant pcccâtores ctim
‘Theophilo tundentes reàp’edora cütainternô fletu, ipfi
qu o que ft vere pcehiteaftt aëfîderatatn veniain adepturi,
dequorUm numéro tibi àffiftentibus hobis v.t tubuenire
iam & auSiliari digneris iinplöramuSi Ö prselé^la!: oian-
da/ôyenerâbilis&imperioïâ/ô clemens &propitiaDo- •
mina nqftra dub pbffimus recuperarë & habereperpetu-
am^atiamfiliituiléfü Chrifti Domini noftri j qui cum
Patrè & Spiritu lân do vîuit » & régnât vnüsDçusinærer-
nftm;Âmeni "‘A'-"- '
Sermo de eiufletn Natiuitate Uaria Virgmis.
FRatrèscàriffxmi, in kàcdiè celebramus natale glorio-
fîe Dominas noftrs Mariæ Vidélicet Redemptoris noftri
MatriiSi Volumus vobis aliquidreferre breuiçer dena-
talibus eius,& vita ôt fihe, ôC adiutdriis quS ipià Chriftianis&
iuftis&peccafbribüSimpenderefblet. Hsë ûaque
haca eft de ftirpe Abrahæ attjue Dauid Regis, qùibüsad-
ëb proriiiißd rada eft, quod iia femihe iplbtum j id eft in
Chrifto BehedicertdS’forent omnes tribus terraç* Nata
eft autem iuxta relarionëm & fcripturas föndörtim Pa-
trum, in ciuitate Nazareth ,Pâtre nomine Ioâchim ex ea-
Lem Vrbe oriundö s matrevero Annanoinihe oriundâex
Jnitatë Bëthleem.yità qubruin fimplëx & redaahteDb-
Uiinum, apüd homines irieptehenfibilis Sepia erat; Ham
bmhem fubftanriamfiiam trifarie diuidebmt, vnain par-
temtemplöi 8c rempli feriiitbribus inipegdebànt j aliam
peregrini? & pauperibus erogabânt T ertiam fibi Sefti^ fa-
miiiolæ viibusreferuabant; ItaiuftiDeö j ,&hötriinibus
pàuperes j antiöS circiter Viginri, cafturn Domini eöiiiu-
gium, fine liberorum procrèatioUè exëfcebàtit; Voue-
rünt tarnen fi forteDeüS dönareteisfobölem, earn ft Domini
feruitib maticipäturos; Eublütis ergo tot anhorum
(•.nrricJilis mifiuseft atigellisÖomini prius ad Ioachim,de-
miihä ad Annam., nuncians ,eis nafeituram filiam nbmine
MariaihjCui liniili f^nditatë,nèc anteäHata ftterit nee po-
ftfeanafcereturtFâdum eft itàqüe iuxta Verbum angelüna“ I
taeftineimtareNäzarethfandiffima^irgoMariaj&manfit
ibitribusannis in paterna domo', pöftea verp iicutpa-
rent^illamDeovpuëràttt, duda Hierofolymis iptem-
plo Doiriitii conftruata feft vfqu.ë àd qüärtüftt deeimurrl
annum s ieiutiiiSßc orätionibüs fetuicnS die ac n b ^ , &
virgin itatem iuam vouens, quod ante virgo Vila ribn ftçe-
rat y Àngelicis Colloquiis fireqUëhtèryteriS | deindë tum
ëflet reuerft ad domutri parenfum fuönfm in ciuita.rein
Naiäreth , rttiflus eft àd eain AngèlüS Gabriel à Deo nüft-
ciaüs èi CôttdejStiôrièm fllii Dei : foit Srgd/^PiiteptuS
Deifiliüsin Nazareth, natus iiï Bèthleêm; P,oft^iaritna
tatem vero Chrifti raanfif tüm filio vfquè ad PalQdiiëtU
emejs , vbiGhriftüs virginem Matrèmyirginidifci^puld
Iöanni Àpoftold cömmendauit: Nie mihifträtiit é^bft
Paffionem &Reiurredionem&Äfcenfiönem Doftiitiiirt
finem. Fuit autem lépultà (andiffiöiä.in valleldßpnat,-
vbi eft îédificatâ’ • fe cclefia ih honorem eius> Se fthduslo*
ahöes ftpuicus eftÉpheio. P,öft Vero cum religiofi Chri-
ftian» i reliquiaS tnâtris eiuS vidèlicèt Ddthirti refticere
vëllèntj Æpulcliriim vacuum ihuènérurtr î ftd & inftpül-
chroBeàti loannis refpicientes,nôn ihueüèrunt Üifi ib^n-
ha; Credititäqj Chriftiatià pietas quiaChriftus DèüsDct
filiuS mâtrem mâm gldriofe rèfufcitauerit y & exaltaüeru
füpçr ccelos Séquod Beatus Joanries Virgd&Euângeiuta#
qüi ei miôiftrauitintëria ,gldriam eius pariiciparërtterea-
furinccélo.Eft aUtemiheftabile quâitigratiàtn ot glbriâm
dedèrit Domihus Matrifus, hoctataen cèrtbicimüsquw
iuftiqüidqùid ab eO poftulant, péfiiitercefljônemmatri
ceiêriUS impècrint | péccatotes qüôque fepiusihiftritor-
y-..-..;-.----- 1 1É | .pi 1 1 f l i f â i a i n
B
D
3 ?
diamfunt conftcuriîhabemuspluraexempiâdc vtrifqüe»
fed ad præfens hæc füfficiant.
Sermo Domini Tulberti Carnottyifcop.iriortu alm&Vir-
ginisMamimiolatty cxM.S.Bibl. fan-
d i VidorisParif. ' ; v
« Vtuæ diledionis ambre & fedulæ âdhortationis
num à quibufdam D £ o fteratiffimis & diledis co^
gimurde fandiflîma, & ultraquam dicipoffitdiledavir-
gine, fponftftiliceuôc matre Domini M a r i a aliquâm
alloquurionemfacere, dè ortuvidelicet eius^ non hifto-
rialiter texere, fed myfticis exornare laudibus I & benefi-
ciis congratulari, ad cuius tanti myfterii materiam, nec o-
mnispbteft fufficere mundus, fîin vnum eriarn coêat or*-
dinem. Erit autem eis inceptum, & eXecutio meritum,
quorum pbtentu peruenerit adportum fine naûfiagio re-
migium, Igiturnimisamabilem,acftlurifèram omnibus
fæculis, & terrieolis. Matris veri æternique Regis, ac Domini
noftri natiuitatem cernua humilïcate recenfentes,
8c annua orbitarecplentes iolemnia, primo ratum du-,
ximus j Vtrorumque ftxuum collegia, etiani diuinam &
gloriofâm feftiiiitatem quibufilam àdhôrtàtionibus inui-
tarè. Vt duiù vtnurumque partiiun deuotio his facris fe-
I ftisnefas duxëritnoninterèflé, vnà omnium votajcapaci-
useiufdem facræ Vîrgjnis circa' ft, perfenriant adeife iuua-
mina.
Eftenimift^fufceptafcftiuïtas, non modicis neepau-
tis præfulgens iriyfleriis,«ut reliquorum ftndorum fe-
ftiuicàribus coasquànda, fed tantum eft excellentior,
quantumeonftateamomnibushominibus prçfërendam,
cuius hodie prælucidafecitantur natiuitaris initia. Ad tu-
iusergoinagnificentiam collaudandam, &gloriam per-
ferendam, t§nta valeant exuberarepræconia, quantum
illi congruit, quæ cundas fiiperexcellit inpræeminendo
creaturas, & Angelicam dignitatem. Èt vbi vfquam iii-
ùeniri poteràt locus, qui infra fe Concluderet maieftatem
coæqualem Patri , audorem omnium rerum, nifî vterus
Mariæ ànte.fæcula præfcitiis ? in huncfîquidem tota diui-1
nitas eum huhianifate verfàta eft. Et qui in côæqualita-1
te cunda difponebat coeleftia, & terreftria, -in virgineâ
perangufta fepta venturam & promiflàm præparabat can-,
nis fuæ redemprionem.
Félix talis partus & ortus, de cuius fubftântiââflumpta
eft talis virgo, quæ tolleret veternas parentum offenlas 4
&releuaret conculîum orbem ^qui fub&ito dilrierat hp-* i
ftis dominip. Cuius^jaque paruis, vteenfemus ad nihil
».hifî-Vt fieret eius ftnda pudiçitiadomus & fùfte-
ptionlii Altiflimi. Ad quid enim aliud? e rgo nehuius ca-
ftitas aut ante partum, vel poft dignumpignus genitum,
foedataeftaliquo contagio ? Hancenim nullagrauitasaut
effætâ fucçeflîo fiIiorumftegit,vtfoleteiscontingere quæ
humanam fobolem maternisegeruntvifteribùs. Félix e-
nim culpa, ftdianda C oniugalis focietasj quæ talé ac tantum
ipecialeque yelïîngulâre deCusprofudit in Orbe | de
Conceflohüptiali cortttibernio.
Denique in hiiius cortceptione Uéceftluia hatid dübi-
ttm eft quirt vtfumque |iarentem viiiifi cus,& aedens Spiri-:
tus hngulari munere tepleuerit » quod quæabeis ftndo-
rum Angelofum cuftqdia feu vifitatio ninnquarnabfue-^
^fer^t0 ^ ,(îllidem huius fkndæ Virginis, multûm
adeo laudandi finit & extollefldi fàudiflirni pro creator
s , qui incundis inftitutionibits tantos ac talesfcÿræ-
ftitertmt, vt non immerito de eorutti ftirpe prodiret talis
iucceffio, quæ fieret 8c prifeis ætatibus& fuRfequenti*
bus exemplum totius bonitatis; Fælix, &præeæterispa-
tnbus fæficior, qùi tantæ prolis meruit vocitari patra*-
tor- ■ Foelix èç iam qui non plures, ftd vnam prometuir
iuicipere natam, quæ vniciup conciperet ÔC proftrret Dei
mmm. Necenim decëbat vt huius lingularis virginis fan-
. -1™ Progenit°res fædarentur pluriniorüm própaga-
; tione filiorum, qui erant futuri vnicæMatris Dominipro-
nilotes 8â eduëatores egregii. Vere beata& omni vene-
tationé habenda, & quoaani priuilegio fâcroprædicanda,
mater huiui fahdx, qu* biiiriium anreceflit mattes
in concipiehdo Öfgenerando eam, qujefuüm & pmhiijiii
generaretGreatorem. Gaude & ljetare, ö fe lix, pro tali
hha, quoniani tali dote dqnata es, qua ndUaante tevel
pöffta meruit antecelln Quantaputamusprouifiofuerit
ïanótorttm Angelorurti,enxatam Deo gratiffimos parentes,
ab initio lux procreationis,&excubatio fiiper tam in-
gentem fobolèm i NunquidabfuiiTe credejidus eft Spiritus
fahdus, ab ifta eximia puella, quamfuaobumbrare
diiportebat virtüte ? Nulli enim fidelium dubium eft,
quod circa earn omms frequentia cdeftiuhi agminüm
müigilaban VcpotequamruprAfeexaltandarnminime
ambiebant. O nimis iuperque Beata Virgo, qü* nuili
comparaiidaeftmerito, neccoajquandacaftitaris titulo?
Vere etemmbeata illa fiécula, qü*ex facrato vtero te me-
meriiKexapere fuo in rempörc, Sane fi qüi folliciramen-
^ B c ftudiofa mueffigatione perquiraht, cür fandorum
pr*cedentium ïnemori* huius praefat* Virginis tempo-
raneainiriafuis fidelibus'ftquacibus ênucleatim noh éic*
ornaueruttt, yt adöinnium nötitiam vülgarénq nóuerint
nonignaroseos extitiflè haerefebs, qü*proihfJgni&:ad-
huius facr^ pUell* pr*coniö exortura érat,•&,:
ob id fiquid ex eius ortu protulerunt, fegaci induftria ex
landum smulis & infidclibus dêcièuerunr^ ne inuenï*
rer esca garrulitas perfidorum vnde maternum finum
tccleli* verbéraret, fua multiplied filiada, Mam Sc hoe
quod leuisèfflbrili rdatidne, fiit fotfltan confcriptio-
ne de Marris Domini Natiuitate Sc in&nria eiufdem Do^
mint pere*pemnt, ita verfiita & argumentofaftllaria
deturpafunt, v t nee vént deinceps a quibufdam Eccle-
(iafticisdoöoribusredtcmur, qüatouis tninbne repudi-
aufun Exftat verö quatdam uon vfitata telatiö, qua; cla*-
rilBmi iritérprens Hierofipittiprïnbtatut uotoine ,,tefèfensiBeatum
MatthaJum poft editum Èuangelium ortum
pratlatat'Vtqpnis atque iuitiamenta pueriba Ieïu Chrifti,
itaoblèurismanu propria oblignafle Uteris Hibraidsj
; Vt nullis iufidelium jMud yelfet patprefüperiiuis Scmqp
dacibus riiftibus, qua! tUnéapralihato interptete ferun-
tur ttanlporcata quibufdam obtlké peteUribus ad Latft
natbnguie nötitiam, ‘ Etquiah®crelatiomierteïferi-'<
ptura Canones uonhabcrur infttta, idëo vuaflimis Ec-'
clefix eonuentusin .tedtando, apetténee otnnino élinit
UeGmnonrecipiendoreiidt: cumnonhuifareperiantUr
dida vel fada, qu* in prsfataftriéimpo!libiJiavidcan-
tur, qu* ramen volentibus & amanribus lëgère , noil
denegar fidelium induftria; Nobis autem & omnibus
Eccleli* filiis, ftris fuperqüë fit fides & deuota creduli-!
tas, qua vere earn confitemur Virginem|&in ortu& in
omni ftiaoperatiortê. Huius namque pater & mater car-
nales hiilTe feruntur, Ioachim & Anna', qu* bene fibi
de noininisinterpretatiohé conipetünt, Ioachitfi quip-
pe pr*paratio Domini dicitur, Anna veto gratia Dei in-!
terpretatun In horumduorum nominum interpretario-
nequid innuitpr, nifi gratia qüamfimui adeptiftme ? vbi
namque potent efle gratia nifi -Vbifamulatur-pr*parario j
confciettti* i'8c vbi locum habebitpf*parario operatio- ■
nis, nifi ybiante pr*ceflërit Dei largitagraria ? Sicergo in
vhum du* cdrfipad* gratis difponente Dei ntitüpriifërtint
ex fegrariam nonparuam, prbfururam valde eundis 1
hominibus.' H*cpaucis dida de fandorum parentum f p I
gna commemoratione faris fint. Nuncadeüoluendaea !
qu* Chriftus dederit veniamus* Propterea honorificen-
tiifime fummiauthpris 8ccrea,corisgenitriceniëummeu-J
ris iubilatione fecipientes, omni conatu elaborate, vt tan-
tahodierni diêi iociinditas, dum mundanis excölitur& I
honöraturobfequiis,hancinterior& puraconftienria iu-1
ftis SC conftqüenribusprofequaturftmitiis. Namque qui
.piörürti vetter an tur facra meri ta, quique.omnimodis in-
terëfle peroptant fupèrnorum agminum feftis, ficinpr*-
fentibus exerceanturSandiorüm nafalitiis,vrttoii cöntitt-
gatillic eis abellè deinceps, de quömm hic c’ongraruian-
tur triumph^ Quapr op rer pr*ft nti Cèïebrariönë,om ni-
um prudentium Virginum Reginam fedulis expofrite •
precibus, qu* priheipatum obtinet inter choroslanda-
Bibtioth. Vet. Vatr, Tom. i i. D rumVir