" ~ c -
40.
S.odtnu Clun. II .
malibusmoricamurac corporal! bus. Conclflrnîintccfgol
tettafuleos plangare eft, pet hoc vndc alntudo ßdcliü m-
fte cbntrareftorem quæncur, vbetioris vita; homines ad
lamenta peruenire.Snlciitaqi ex terramm,& tamcn a terra
vocabnlo diftinguntur.qniaqmin fanSaEcclelta men-
tern fuamUborc fact* mcaitarionis excolunt, cæterish-
delibus tantomeliorcsfant, quanto per accepta fcmina
foecundas operam ftoges reddüt. Omms ergo qui prxclt,
11 penietfain fubditisexercet, contrahnnc tmjaam.t, &
fuUi dejioit. quia contra eiusiniuftitiam rude? quidempo-
puli in murmuralionis vocibus erumpunr, fed pcrfeiäl
quique proptauo eius opere fe in ftetibus affligunt,quodqueiroperiti
clamant 8e non dolcnqhocprobauonsvitoe
fubiedti défient & tacennSequitur.
sifhtliweiuscMnediabfqtptcuniA. Fruftusemmterræabl-
que pecliniacomedereclhScEccleftq quidé fumptus acci-
pereil'ed eidemEcclefrte prqdicatioms aiijtqris pretiu non
praberc.dcqua videlicet prqdicationeauaonsvqcedicw
im.Op6rtuktecommtitmpccuuiammwnnummtiUrijs,&vrnifTJitwa
rovpilffin mam trat cum r/àrx.Tcrrç igitur
de bono quod feci fi neglexi exhibere quod fouet, lufte m
querelam ptofiliens eorum lingua me pungat. Quam re
TemperfoUicitaconfidcmioncpenfandum eft, neauthi
qui praefunt exempla mali operisfubiefifcis przbeant, eo-
rumqueyitam fu® gladio prauitatis cxtinguant:aut hiqui
alie'noregimtni fubiacent, facile iudicare andeant fa£fca
rc6toruïb>atque per hoc quod de his,qui fibi prxlad funt,-
murmurant,non humano,fcdDci qui cunikadilponit,di-
uino ordini contradicant.
Sv ODONIS ABBATIS
CLVNIACENS1S II.
ftuftus abiqt pecunia comedit.qui Ecclcfiaftica coramo-
da ad vfum corporis percipit, fed exhortationis miniite-
rium populo non impendit.Sequitur. £r anituam agritold-
rumlimafiixit. Agricohequippehuius terratfunt. hi qui
niinorilocofuntpoliti, quivolunt zelo quanto pofiint
opere ad cruditionem fanftæ Ecdefiæ in pnedicatioms
gratia coopcrari.Qups videlicet huius tetrç agricolas hoc
ell nonamigerfc.eorumlaboribus non inuidere,ne rector
Ecdcfire dum folifibi ius prardicationis vindicat. etiä alijs
redte pnedicantibusinuidia remdtdcntc contradicat. Pia
ctenim paftorum mens,quia non propriam gloriam quæ-
rit,fcdaudloris,ab hominibus vult adiuuari quod ait. Fi-,
delis namque pradicator optât fi fieri valeat, vt veritatem
quam folus loqui non fuffidt,oracunaorum fonent.Vn-
de cum Iofueduobusin caftris remanentibus atque pro-
pherancibusvelletobfiftere, refte perMoyfemdicitur.
Quid amularis pro me î quis tribuatvt omnisp op ulus f rof betet, &
dèfeis Dominus Spiritum fuum? Sequitur.
- frofiumento oritur mibi tribulus.Ac fi aperte dicat.Siiniu-
ftum quid ergafubditos geffi, fiexegi débita, Sc ipfe quod
debui non impendi,fi exercitationem boni opens ahjs in-
uidi,pro bonis qu® in «ternis reficiunt, rctribuantur mihi
iniudicio mala quæpungunt. Profiumento mihi tribulus,&
pro hordeoffima oriatur, cum in rétributions vltima dequa
remunerado laboris quætitur, pun&io doloris inuenitur.
Et notandum çp ficut a frumento hordeum diftat, quam-
uis ytrumqj refidatjfica tribulo fpina,quamuis fit y trum-
que quodpungat,quia tribulus mollior, & ad pungédum
femper eft dunor fpina. Ac fi patenter dicat.Egiffe quidem
&magna me bona&minima fcio,fed fi non ita eft,pro bonis
magnis minima, 8c pro bonis minimis mihi refpon-
deant mala maiora.Quamuis hoc intelligi &aliterpoteft.
In fhimeoto quippe fpiritale opus, quod mentem reficit,
in hordeoautemterrenatum rerumdifpenfatio figuratur,
in qua' fiepe dum infirmis atque camalibus feruire cogi-
mur, quail iumentis alimenta przparamus, atque ipfe no-
ftrotum vfus operum habet aliquid de admixtione £alea-
rum* Etplexumque contingit, vtre^pr qui przeft, dum
iniufta contra fubditos exercet,dum in nullo bonos blan-
dimentorefouet, dum quod eft grauius, bene opérantes
quoique exinuidia affligtt, etiam fi quzdam bonaaliqua-
do faciat, ac fi fra m en turn ferat, fefequoqueinhufus di-
fpenfetionis terrenis rebus nonnüquam non auariti® ftu-
dio, fed pro vtilitate cainalium milceat, 8c fic eiufdem laboris
fru£fcum,velui meflem hordei expe&et.Sed fubieâi
quoquepro eo quod in maximis grauantur audire in eius
bonis minimis nequeunt,qtdanechocopus placet,quod
alteriusoperisiniuftitiapolluit | quid terrenarum rerum
diipenfiuio provtüitate fubditorum fufeipi creditur,qua-
dois quiprçeft anhelarc per auaritiam videtur? Vndc fit vt
adipiaedampaucabönaquzfieriintermulta malaconfi-r
derant,ttoH laudes, ied mecus reddant, atque infirmafites
murmurent, dum perpenduntpiuioperis non eflequod
vident. Ac fi ergo apertedicanSi magna quçdebui follicl--
te non feci,pun^iones mur muds à iub ie&is rccipiam,etia
MORALIVM IN IOB
l i b e r X XIII.
5 Miferuntautemtres viri ifii rejponderelob,eo quod
iujliufibivideretur. Hoe quod de eodicitur,
eo quod iuftus fibi videreturtUcrx huius feriptor
hiftoriæad avnicorum iudicium rc tu lit ,no n
autemB. Iobdeelationetumoris reproba-
uit. Sequitur. * / "W'*'1 ■ j ' ^ î
Et iratui indignatufque Heltufilms Barachiel B uùthes de co-
gnutioneRam. Bene haec ipfa vel eius,velparcntis,yel loci,
vel cognationisnominanot.am-exprimunt proprise aiftio-
nis.Hcliu quippe interpretatum ibnat,Deus meus ifte,vel
Deus meus, per quern defignatur re6ta fides atrogantium
intraEcclefiam pofitorum.Nam quamuis iuxtaDominica
pr*ceptanon viuunt, Deum tamen efle Dominum feco-
gnofeunt, quiainveritatecarnis etiam formam dcitatis
intclligunt, ficut per Prophetam dicitur. Scitotequoniam
Dominus ipfe eft Deus. Baracpielivero interpretatum dicitur
Benedi€tio Dei-Buzites autem,contemptibilis. Quodar-
rogantcr praedicandbusbene vtrumque concordat, quia
in prædicationis facundia benediâionem quidem gratis
dimnæ percipiunt,(ed in elatis fuis moribus efle cam con-
temptibilem oftendunt.Ram quippe interpretaturexcel-
fus.Excellus namque eft fidclium pppjilus,qui huius vit®
intima ôc abie£ta contemnit,de quibUs dicitur.N ofiracon-
tierfittio in caliseft. Heltu itaque de çognatione Ram dicitur,
quiavnufquifque pr®dicatot arrogans inrra vniuerfalem.
Ecclefiam pofitus, famSfcis populis fidei vedcate fociatur,
quamuis ab eorum vita elationis prauitatc difiungitur.
Sequitur.
\ Iratus autan aduerfus lob to quod iuftutn fe diceret coram Domino.
Porro aduerfmn amteos eius indignatUs eft>eo quod non inue-
niffent rejponfionem rationabilem,fed tantummodo condemnajfent
Iofr.Solerter intuendum eft,quodB.Iobideo reprehendit,
quod coram Deo mftum etfe fe dixerit. Amicos veto eius
ideoredarguit,quod%ondemnanteseum,relponfionem
contra ilium rationabilem non dederunt. Iftis namq; in-
ditijs aperte colligitur, quod per eum fpecies amatorum
van® glori® defignatur. lob quippe de præfumpta iufti-
t ia , amicos vero eius de ftulta refponfione redarguii.
Cunftienim van® glori® fe&atores dum fe in omnibus
pr®ferunt,alios quidemde f^tuis fenfibus,alios autem de
indignis meritisreprehendunt, id eft, alios cenfent nihil
feire,alios non bene viuere. Et quamuis iufteomnes extra
Ecclefiam poficos praua fendre redarguant, tamen etiam
eos qui intus funt per vit* defpeâium coneeranunt.Seq.
IgiturHeltu expect auit lobloquentemjo quodfenioreseffent qui
loquebdhtur.Cum autem vidiffetquodrejponderenonpoffent iratus
eft vehementer. Quamuis S. Ecclefia fitprociildubioaduer-
larijs fuis antiquiçr, quia de ilia ipfi, non autem exijt ipfa
de illis,ficut deéis perloannem dicitut.E» nobis exieruntjed
non trant ex nobis , rede ran|en eifdem aduerfarijs Heliu iu-
nior fuilTe deferibitur, quia nimirum poft ex orta hasreti-
corumbellaétfein S. Ecclefia faftu feiehti* inflad arrogances
cpeperunt.Cum véro dicitur quia Heliu expettauitlob
loquentem,lScze\i<\\x*,aperte Béob nofi pro fua,(ed pro ami-
corum reuerentia teleruatfe monftcatur:quia videlicetar-
rogantesintrapofiti, eandemfan&am Ecclefiam quam
defendunt,ddpiciunt, & plerumque contingit vt plus in-
I getfiamale fapientium quamfimplicemvitam innocen-
tiumvefierentur.Sequitur. ____________ .
* fpcAat.
" RefrondenfqueHcliufiliusJiaracbiel Bu^ites dixit Juniorfum
tempore,vosautem antiquiores,idcirco dimijfocapiteveritusfum
indagare meant fintentiam. Sperabam enim quod atasprolixior
loqueretur,& annorurn multitudo doceretfapientia.Heliu quippe
quatpdiu pro ®tads fu® refpe&u tacucru,fapicdorfuic,
cum veto in alijs annorum multitudinemfemedpfumjp-
ferens, defpicit, quampueriliter defipiat, oftendit. Nam
contraeius fentendam & ®tas prolixior loquitur,& per
annprum muldtudinem fapienda docetur, quia&filon-
gzuitas fenfum non probet,vfus tamen vehementer exer-
cet.'Sequitur.
Scd vt video Jpiritus eft in hominibus,& injpiratio omnipotent it
datintelligenttatii. Hp^ tcdc diceret,fi eandem intclligen-
tiam fibi pr*c«tqgyfion airogaret. Quatuor quippe funt
fpecies quibus omnium tumor arrogantiu demonftratur,
autcum bonuma femetipfis habere fe «ftimant, quibus
contradicitut.Quidhabesquodnonaccepifii. dcteliqou. Autfi
fibidatumdefuper credunt,pro fuis fe hocaccepifle mcri-
tisputant. ContraqupsPaulusdicit. Gratia eftisfaluatiper
fidem,(&hoc non ex vobis,Det enim donum eft)non ex opemb.vt ne
quisglortetur. Aut certe cum ia&ant ie habere qupd non
habcnt,ficutATtgeloLaodici® dicitur.^«/?* dtcis,quoddiues
fum & locupletatus,&nullius egeo. Nefcis quiatu es mifer & mife-
rabilis,&pauper,cacus & nudus, aur delpedis c*terisfingula-
liter vidcriappecunt habere quod habcntjficüt Pharif*us
ait.Deus gratias ago tibiquia non fumficut cater i homines. Heliu
ergo quamuis dad a Dominoiapiendam cófitetur, in hac
tamen elationis fpecie labitur, vt fapientiorem fe c®teris
gaudeat. Sequitur,
Non funt longaiti fapientes, neefenes intelligtinf iudicium. Ideo
dicam,audite me,ofiendam vobisetiam ego meam fententiam. Ex-c
neç de Deo yt hzretici indignafentifit,(ed dc ic plufquam
necclïc eft, digna fuipicanrut1. Sequitur.
Etextimuerunt,netrefionderuntvifta, abfiulerunttfa afedo-
^ttbOu.Bcncab Heliu verba amici lob cxdmuifli referun-
tur,qifianonnunquam ârrogantes Ê cclefi*defenfor«,
quamuis ordinem dicendi non caceant, tamen aduerfiidos
ipfadidorumvirtutepernirbanc.Scq.
Quoniam igitur expettaui & non funt locuti, fteterunt were
fbondtrunt vltra.Emis efle lÖcutionis lâpientium fûlec,vt eo
vfq; dicatur, quo aduerfarijs filentium important. Non e-
niînfe oftcndcre, fed p raua docctes compefirere cupiunt,
Sedquoniam amicis tacentîbus H elm adhuc verba mul-
tiplicat, patetquiavirarrogans Sc formam infearrogan-
tium inten tans, non aducriariorum d id a fuperare,ftd fa-
pientiam oftentarefeftinat. Sequitur.
Reffiondebo & ego partem meam,& ofiendam fcienttam meam.
Hancenim partemfuam om nis arrogans ®fti mat, fifeien-
tiam non^am habeat,quam oftcndat.Quo comraMoyfirs
ait. Vos quodnonhabueritoperculum & ligaturam immundum
erit. Pr®dicatores autem fan éH part cm foam réparant, fi
incus quidem ipfi de fapient;iagaudeant,foris iam alios ab
errore compefcant, neqjàfe ita loqiiendo exeunt, vt gau-
dium mentis in oftenfione ponant difert® locution is : led
bona feiend® in cordis fecreto meditantur,& ibi gaudent
vbi ho c perci piunr,non vbi in tentationum laqueos inno-
tefcerccompelluntur.Sequitur.
Plenus fum fer/nonibus, & coartat me Jpiritus oris met. Non-
numquam arrogantes viri dum pdicatores fan d os magna
loqui, ac pro locudone (ua venerari confpiciunt, locutio-
nis eorum cclfitudinem non vtilitate incentionisimitan-
tur.Nam içpe condngit vt (apientes viri cum fe non audiri
pettauierim fermonesvefiros, audtuiprudentiam vefiram, donee j confiderant,ori fuo filentium indicant,fed plerumq; dum
difeeptareminifermonibus ,& donee putabam vos aliquid dicere, I confpiciunt q,iniquor urn faciuoraipfis tacenribus & non
confiderabam. Quantum adintentionem liter® * expedat, ! corripientib. crefcunt, vim quamdafpiritus fui fuftineant,
loquens Heliuindicat quam fuperb® tacuerit. Cum enim
dicit ,expectailifermoneivefiros, bt,putabam vos aliquiddicered
aperte déclarai fe ad veiba fenum, mdicatis pouus Audio
q dicentis voto cacuifle.Quamuis h®c melius vitam arro-
gantium fignant,qaIiquando intrafanâam Eçclefîâpofi-
ti, cum eiuldem fan£t® Ecciefi® aduerfarios confpiciunt,
non in eis temporum a n nos ,.fed 1 n tentio nem 1 ole n t pen-
fere vcrboriim. Nana quatolibec fine eifdem arrogantibus
antiquioresh*tetici,eosaudafter comprimunt, in quorü
verbis dogmata peruerfe reprehendunc. Seq.
Sedvtvideo,none8 quiarguerep<ifulob,&refî>onderèexvobit
fermonibus eius.Neforte dtcatis,inuenmus fapienttam,Detisproie-
cit eum von homo.S x pehçretici per ho*. cfle&homimbus
defpicabiles folent, cum à cun(ftis fere geminus fandtam
Ecclefiam venerari confpiciunt, opinionem eius quibus
valentobtredadonibus lacerare contenduntdicetes. Id-
circo illi cun6ta temporalia fuppetunt, quiacipr®miaæ-
ternorummunerum fubtrahuntur. Quorum voci Heliu
obuiatdicens.JJe/orre dicatis,inuenimusfapientia,Deusproiecit
earn & non hojno. Ac fi arrogantes mtra lanâam Ecclefiam,
fed tamcfedeles conrra,h®reticos dicant.Per hoc q. fan&â
Ecclefiam in honore hominü florere temp'oraliter cerni-
tis, proie&am earn à Domino non credaris. Scit enimre-
demptor eius & in hoc itinere folaria venienti tribuere, &
puenienti ad®ternapatriamfupernapr®miarefcruare.In
caffum igitur diciti?,qa Pens earn Sc no homo proiecerit,
cum venerari ilia i cundtisfere hominib'. videtis:quia ficei
terren® glori* adinuentum tnbuitur,vt pec hoc multiplicius
etiam ad. cceleftia fubuehatur. Sequitur.
x;NibillocutMeftmihi'Q£id.ei\?nibillocutusettmihi} Nun-
quid fendfca Ecclefia perpr®dicatores iuftos cum intrafe
arrogantesconfpicit, erudite acredarguere pr®terniittit?
Sed omnes arrogantes voç,es quidem lanbt® Ecciefi® au-
diunt,fcd fibieas dicidiffimulant, quando elationis vitm
emendate cotemnunt,ne fedefuperbia redargui æftimêt,
quia effe fehumiles putat,quji etiam redarguidefpiciunt,
dumfapictioresfc Scipfisrcdarguentibusarbitratur.Seq.
Et ego non feamdum fermoncs veftros rejpondebo tilt. Arrogantes
enim intrafendtam ecclefiam pofiti reipondent contra ea,
fed non ficut hæreticiexterius conftituti.Neqj enjm con-
ttadicuntei praua pr®dicando,fedperuerfeviuendo, quia
vtinlocutioneapertacorteptionis erumpant. HincHie-
remias ait. No» recordaboreius, nec loquar vitra in nomine eius.
Et adiunxit. Etfaäus eft in corde meûquafiignis exifluans, elau-
fustfe in oßibus méts, & defect ferre non fußinens. Scd quia fitpe
nonulla vitia virtutes fe efle menriuntur,ficuteflfufio non-
humquam mifericordia, Sctenacia nonnumquam parfi-
monia,Sc crudelitas aliquando iuftitia vult vidcri; Ita ple-
rumq; mentem ad loquendiimpetû,van® glori® anxietas
nequaq fe intrafilentium capiens, quafi chari taris inflam-
mat, a t q; appétits oftenfionii vis ad effr®nationcm locu-
tionisimpellit,Sc quafi fub Audio côfulendi,libido erum-
pit appatendi.Non enim curat loquendo quod profit,fed
quod appareat. Sequitur.
En venter meus quafimufium abfqfjpiraculo, quodlagunculas
nouas difrumpït. Quod fi fpiritalicer inteliigere dehenms,
hoc loco vidé!, ventre fuum cordis finü appellat, inmufto
vero,fendb Spiritus feruor accipitur.De quo in Enangélio
Dominus dicit. Vinum ttouum in v très nouas. Lagunculas vero
infirmas ipfe huroanitate cöfcientias, vel ce rte h®cter-
rerta corporum vafcula no inçonuenienteraccipimus. D«
quibus Paulus Apoftolus dicit. Habemus tbefaurumpêsm 11
vafisfiâilibus. Heliu autem inflarione elationis externals, ac
fiadloquendnmpercharitatisgratiam ardore S. Spiritus
accendatur,fenfus fui fpintum in eo cp tacuit, quafi mufto
abfquejptracuk compäxauit. Muftum ergo laguncuîasno-
üasdilxumpit, quiafèruoriseiuspotentia etiamfpiritalia
corda tranfeendit. Sandbi enim Spiritus feruor non fokim
veteri, fed etiam noua vita vix capitur. Sequitur.
Loquar & reffitrabopaululum, apertam labia mta & rejfionde-
b0.Bene ait reftnrabo, quia labor iuftorum eft videre praua
nec comgere: ita grauis eft laborarroganrium, fi qnod fe-
piunt,iÂn oftendunt. Vim quippe intrinfècus sftuanrem
ferre Vix poflunt, fi omneq, fentiunt paulo tardius inno-
tefeunt. Vnde neceflè eft Vt cum resbona agitur,prias eios
elatio in corde vincatur, ne fi à radice mifer® intenrionis
prodeat, amaros nequiti® fruiâus producat. Hi igiturqui
adhucvitiorum bello fubiacent,nequaquam perprzdi-
cationis vfum pneefie magifterio cartÂorum debent.Hinc
eft enim quod ioxta diuin* difpenlarionis vocem ab anno
vicefimo Sc quinto leuitæ tabemaculo feraiunt,fed quin-
qUagénariocjiftodès vaforum fiunt. Sequitur.
H h 4 Non