sjmfisBtr-Cephi,S)riEpifeopi>
[ Porto-ijfaetn iffis ab Adamo.pofius npmimbus vfam
eflè vniucrfam hoAiinum pofter.tatem
tempus quo font confuhehnguaj
E S I & Euam, itaomnesiUmsfecuUttB-
minas adconlufas.lthguasy.fque, appellatas eiTe tnultetes
Qualis
fuenrAda
msönus.
& Èuasi quandoetiam hodie multi mottalmnjijs
vtuntttt vocabJlis, quïfuntab Adamo ptitpum ptodt-
ra At altj Intctptetum, vfnupet often^m inobis eft,
diceremalunt, WtafigruEcareiUisveib.s, imperium
Adamo eiufque pollemail conceffita, pro quo, uomi-
„a animantibus cunais rebufque alus tmponete pof-
fiot Abt vetqexiftiruant . hsec ad iplam tattonem Ipettate,
quadooatiabopificeDeohomines» lutstes quafque
-vocabulis queüut appellate.. fi A lm . m > m ^ l a t u r
a d lu tim m quatü tffim trut. Haudquaquam exiftimanda
func hsc verba pto tefponfodata qflè cuiptam: quis etum
interrogate potuiffet num :Adamus haberet fublidmm
M fimile, quando prater illüm etiatatum nemo erat
bominumiYemmfpeaahtadcoguofcendumdtfctimen
inter Ad* conditionem & Cïtetornm ammantiutn ta-
tione carentium in eo poliram quod m hts ma? & ta -
mina pariortufiinulèxuterta; ju genere vero humaoo
Adam ioloscohdi tusfit, Sc deinde ex tpfofcemina.Erit»-
eft pró quietein GticoKsniri»: hoc eft, menus ftnpotem»
eirefciiptomiirtHebta:oveto,fomnum Csterueoquod
ait.Deum milïlTe in Adamum,qaietem flue menus ftnpo-
remiarguitur , non natura neceffiiudine fomnumillnm
Adamoacceffiffe,&dDeöconciliante. Qnalisvetoiuetitillaquies>
aut'.«!a«t.fiquisqu*tat;mfpondemUshaud
^ s SÜS__ i.iiiic.fixJrtprmihiicvrfnlemuSsnacuraein-
"rubinoS : quaIfaias Deum fedehtemin fede foblimi S'ew* I |
phinofque ftantes eirçum ipium : deniqüçquaPèttus.de- 1
rcendchsçcoèlp.vèluni contuebatur. A tq;h®c haéfcenus Am
de quietefiuc Ecftäfi, quam Deus Adamo ihijciebat, di- 1
16taa nobis funto.Illud porro quodfcribitur ,dormiuifteA-
damutn : ofteiiditipfum adhuc.ignarumquid rei efletSo-
mnus jfe'nüdum bu mi abie cille, atqüeftertuiflè : fedin-
ducum interim gloria, (plendentemqù® Solis in mörem.
.ßprrö indifquifitioncm autem hie Venn , numperinfo-
mtiium viderit coftam quç fibi fiibtrahebatür,atque côn-
formabat ur in foèminàm:anverp rêipfa earn coftam intui-
tüs fitîRefpondemus vëfo,eum minime coftatnipfàna repéra
adfpexifle, cü dormierît : neq;etiam per ïnfomnium
Vera fin
P info.'
(quan quam non negandum fit efle quçdam Ïnfomniave-
racuiufmodi Fuere ilia quçlofepho cuenerunt&Pharao-
nbitem Danieli & Nabuchodonozori, atque etiam Iofe-
pho M ariæ fponfo, denique vxori Pilati, compluraque a-
lia hums generis ) fed per diuinam reuelatione, çn fomno
tarnen intérim eflètipfe occup^tus.Ççterum diuinç rejiie-
lationes non vno omnes modo hominib-.ofFerri iolet : ïèd
partim repraêfentatis rebus ipfis jali*per infômniatdeniq;
nonnullàe etiam neqùeper resipfas nequepèr infomnia,
fed per Animæfenfus : occlufis fcilicet {enubus corporis:
|icut nobis v(nùenit§dum claufis oculis, ôbtùratiiqbe au-
ribus cogitationem noftràm itaintédimus in rem quam-
piam remotam,vt neqj audiamus illos qui nos ex propin-
quo alloquuntur,neque videamùs.Sun t aütem reuelatio-
nes.quæ p res fiunt,cuiufmodi fui t illudMofis vilum,quo
ignem Rufiumque ipfum, & caetera vidèbat: eae vero quae
perlnfemnia.-qualesfuei'e^ofephi & Pharaonis,atq; Da-
Gw.j7i
Reuclationom
diuinaroit
plùresmo
di.
ßxoly ■
Gm 37-ê
Cur Adamo
dorfimilem
conluetisilli? h1 n W _ ,. » g . Deùs ! Infomninm accidont, illins funt genéns cniuS étant qnas
dulgeptes. PumnenuBe o f o ^ ! yidebat Abraham, Ifaacifttrns, ,|h o c lo ço Adam. Sqlet
'uisC^upetci^poffint,atqueita^^^^oadmcitYtil- Scillndqu^hcurnonvigiltfntisAdamOïfeddotmietico^i.^^^
g»tionesMnitnsab o c r a ^ > n ib ^ f a le j j aatn 1 1 tetutinauFetcndacoftaàüthnllo.Iamvetofidoltiîfferi « m ,
odia[nad„ ctfiftconi mfualnE n am c o n c e p i f f e t **-,*!I
l i i M M g m : nülloraStusfuiflètdolote, exiftinufletfaliaih^untaxàt G
îndereuelation p ^ H , _ . rUjL S p jf c imaginationem fuifleeaqi quaede Eüaî conditforte fuo aefficiénua
ficille co J • . t , uærnfcipfoàccir- j nimo obuerfabatur.ncque reïpfa& v*erdâccedifi'e.Imbuit
Titrf<p«,tndapt« t y . ■ I jg^iUuûifonwoDeusswqrtididLtijfciilIteïâwiicoa
lamahiittetetitntrnfqneeffecityftntelleanSiS'mOtn,
oe^ftbieidm^batüratquei^mu^erem concinnabatut, 1 coftam fibiadimiinque Euam cqncthnàrivideritfqiioea
çoita 11 tu eximeDatut u j0fam vj. tes ipfius âttimo împtelfa fixaque penitus mehte hæreret,
d î e n d i q af e n f îb u s r e f p 5 d e r e t» id e ô ip f u m i ln f i tm à ü i tp è u s p l l i g e n t i a a t q i n o t io i e x d i u i n a e f t o r t âm u b l à t io n t t ^C in f tm -
d ie n d iq ,ie nU D U s re ip ü Y m e n t i a ü e c e r t a c b n - i û u . I g i t u r n o n n a t u r a l c m f o m n u m & v f i r a tum f l lu m îm - Æ
û a m t t ^ iU a d u ^ à g e b a t u r J h i te l l ig e te t i ju e l l le T e h o f a n - m * ^ t A d a r t îo D e U s , ^ u o e f f e ^ u i f t e f t n e f e n t i ç é t d o l d r e n k
ta ^ ia o ^u a p iam a t q u e v a n a im a g i n a i io h e f e d u é lu ô l à v e t o s c g re q u e h a b e t e t .d u tn r ib lc o f t a d em e r e ç f t r : e * d o l c k raas i01
effè f e d ^ r c ^ p f a m peKepiffe.-nonalitetatquenobisâc- l t e f u b i n d e i n m e m O t i a n t i f t t t e c u t rM t e i h o f t i s a d u e t f i t t f t à n io
cfflt qu7 rumocuhsaliquidcetnimusautibufqueaudi-|«mmuhetemeet.potu;iret, qU |ab ,p foD eo e ta tco J *
musH«enos quod tes eft didiciiïè fcimusi funt enim duo formata, fed eaipfum quiete i Jiue Eefta&deuinxit ,.m ft“ ®
illffenfusf'viiumdieo.auditum^uejinômnitecertiflimi, fcirepoffetatqueitirelhgete,illudremipfameflè,quodin
vetitatistefte^ Et veto vt hic cum Adamofita alias cum ; fe,&citcumfeagebatutaDeo nullotamen.nterimdblt.;
fanât Ptophetis agebat quoqUeDeuSquando ipfotum | tisfenfu taftus Adhæcftiendutneft,quodPtophetB>cu
p e ^ t a dïu^is fuifreuelationib. illufttabatiante omnia itqbuercntur diuinisreuelanonibus dabatutiimul men-
; enta abducebat ipfotum mentes eogitatiSnefque ab o- ! tiscontemplauua visquatdam, qua fatras illasrepetat.o;
I emm abd ^ ^ ^ ^ £ u;1 irt fcnfum nés penitusmtuercntur atque expwiderent: qua c0ntèmplationis
vi aiioqui non ferqper ledfolo illiuimodi reue-
lationum tempore méns ipforum illuftrata manebat,: au-
ferebatutVeto eaab ipfis ppftteüelationës,fed teinanente
interim fixa ifl ipförnm mente» vera contemplatiüae illius
yirtutis memoriâ^étiatn po fteâquam euànuificn t ipfae re-
Uelationes fimul cum viilIaCbntemplâtiuà.îta enim açci-
ditAbrabamoËcftafi córrepto,Élif*o vifumvidenti,item | P J J
ifaiae cum cerneret Deum iedçntem filper föliuhi* pfgte^ 6[
ea ËZechieli intuertti Cherubmos idueólos, deniquë Ë e |. fafai
troccrtitemplantivel«m; Igitiir fie Adâmüs quocjüe affe- '
6tus erat cum quietemfiue ccftafirrt ipfiimmififlct Deus:
f apparuit enimeiDeuSj dataqUeeftipfifimul visea nien-
Gen. i j .
lf».6.
enim abduceoat mmwbw w 6i»u«uv.r . — -
mnibus rebus ipeftabilibus aut in quemuisàlium fcnfum
cadentibus atque marerians,ÔC plane ab Omni mündàna-l
rum tetumoecupatione.i quo j mentis agitationibusani-
niique cogitationibus intente contenlplât.entur çà quae
apu d fe gereb’antqr : eaque non aliter inccUigererit quarn
quae oculis auribdjjgue corpoteis corâ.mfleri vidèrent atque
auâîrent % 4einde radiisdiuinârum reUelatibhum pe-
6torâipfôrum collhftrabat : reuelatiottutn (inquam.) earu
rerum quaeauc euenturæ erant>aüt iam tü accidcrâm.Ve-
rumilliufrnodi reuelationes d iuini ^cSpiritÜs fandi efti
caces aftiones, Propbctiis vigilanfibus çontingeb^nt i at
Adamo dormienti obuenit iàcra ilia reuelatio rei quæ circailiumagebacurincondendaexipfoEu^.
Fuitigitiireà apparuivcmmci^u», e g
SSquiesfiue,S*s««t,quaDeusAdamumdeuineiebat ’üs a ^ _ c o -
qutae^ipfius deçtaâam cbtpoti cpuformabat Euam, illi 1 ftam Sc ftgmmam formatl i fedpo^uam abfceftit ab ipfo
lümilis làctie vifioniqua Abraham certtebât latupadem tedelitio, ^ f t e a b ^ i i t a ^ T O C o n » » - .
, J " , inmtfruftAqua Etechiei'.nueaosChe- \ platmaimanfit tainen mh.lommus fitmamtptiusammo,
o ------— ---------^ ^ — i ~ f ~ - r r r . tei
Commentariorum de Par ad iß , Pars I.
it Ada*9 L puluere
l0rinata
ptri&
fe-;
to*cS-.;
;iti,noa
princi
B
kata lit.
, rc,de legeft^ verarecordatio.Ef accepit vria e coßis ipfiusjlatl-
t 1 lfoquecarne eins locum.Cmcx ipfo Adamo formaueritDeiis
^ etiam £ Uam, & non e i terra: puluere finxerit ficutipfum Ada-
’ ‘ mumjtfari# funt caulfie. Prima, vcyiiaeadcmqueradix,&
nafcendiprincipium eifet omnibusbominibusipfe Ada.
Altera ne dicerent con tentiofi homines,^iumfuiifeAda-
oi,alium Eu* conditorem fed faferi cogerentur, ab vno
v odemque Deo amb os efle fotybatos. Tertia, vt ardiiore
conftringeret amorevirum&fceminam, eo quod h«c ex
ilioeflstörta* Quarta, vteffe&umreddereturquodMo-
fes de Adamo dicit} Mafctdum &foeminam creauit ipfos.
Quinta denique, nefcemina pringipatum atFedaret,qui
viri eft» Quseri porro pöteft, cur Deus Euam non fiimpfe-
rit ex parte corporis Adami anteriore, aut infima, äut po-
fteriore,aut denique ffiprem^, fed ex medio corpore. Di-
cimus veto ex anteriore parce acceptam non efle,ne vellet
potiqt haberi vinimque imperio premere j neque rurfus
ex pofteriore,ne viro eflet contemptui :?ex capite vero ab-
lätam non efle ,ne primas qu* viro debenturfcemina fibi
vendicarctj&vero neque ex vltima parte cörporis forma-
tarn efle,ne vir fceminammulto feinferiorem humiliore
queaeftimaretjfed ex medio corpore,vt mediocriapud vi-
. rUtndienationehabetetur.Soletvlteriushocetiamqueri;
fcurexfi-|| -'k . '
lifttaparlepotius,
|pOUUtUUI.vj.«v.i.Vij/v»i»i»vi.v., 1UWW y uvailc* iu tu j,u .u .
Euafor- ^j non efle ne cum viro eonferri sequarique ie vellenduas
veto efle rationes,cur e finiftro latere fit formatajalteram,
Vt fit viro obfequiofaeiufque imperio obtemperansjalte-
ram,vt 1 ciatur infirmioris earn natural efle.Naitiiiniftrum
latus dextuo imbecillius eft; neque enim fefe poteft abfq-,
dextriauxiliofubrigere ,*vt nequefcEinina feabfqueviro
fuftentare valet.Et vero finiftrum^arg^iereimbecillitatem,
vel ipfaanimantium natura mctnftrat; quorum omnium
finiflra pars imbecillior eft quam dexcra.Eft itaque infoe-
mipis tcmpejähaentum corporis frigidius, imbecillius,
crudius, vt in patte anifnantium (ini lira. Quin inter ipfos
viros reperias cuius dcxtrum latus fit calidum,vegetumq;
jfiniftrum vero, frigid um ac flaccidum. Ad haecmafculus
I in dextro latere concipitur,femella in finiftro. At enim ex
! ipta imbecillitate quam in fexu fceminino palamcerni-
muSjfatis arguere Ucear, Euam e finiftro Adami latere,vt
minusvalido, efleacceptam. Porro cut cöftafn & non-a-
liam Corporis partem Adamo detraxeritDeus,quam con-
cinnaret in fceminam, plurimas habemus rati ones : nam
cum in cofta & carnem & ofla, & nerüoS, & (anguine in-
uenire fit;ex ipfa, vt perfedto abfolutoque mem bio, per-
fedtam numerifq; omnibus äbfolutam efle Formata,m fce-
minam^e&eeolligitur. Praeterea eo etiam fighificatü eft,
itafceminam prote$ore,viro opus habere fubcuiusym-
bra tutalareat, vt cofts brachijs contents proteguntur.
.Deniqueeodem fpedlat quoqu'emyfteriumperfoflilate-
tis Domini noftrimcruce, ex quo proflux,it fanguis & a-
qua,yt hac renafcerentur FidelesperBaptifmum.illo vero
expiarentur.Ideo enim lan cea Domini noftrilatps pettu-
fumeftjVt iuetet expiaretque fee minx illius fcelus, quqex
^ latere viripercoftarueratenata.PorroideoeXpleuiccarne
[curDeos 'lpcum exempt® coftas, ne dolore adficeretur experre<ftus
SCoftaelo- , Adam,eoquodparteeacorporis«.flet'mutilus;fimultate-
Scura carne que aduerfiis detraClam fibi partem concipsret. Etvero
iv.PoUe" —duösüt,q,expedite DeuspereeitinAdamicorporetaltelü
■ quod coltamablque do lore exemit,alteru quod pro coita
carpem fuffecit j ÖC quidem ngutrum horum fentiente A-
damo,remtarnen ipfam intelligente atque cqgnofcente
per diumamreuelationem, quam mentis contemplatio-
neintuebatuj:. Et concinnauit Dominus Deus e Cofta quam futn-
pferatex Adamo,faminamM^c non funt a Deo tribussdiuer-
lis pcraCla vicibusjneque id dicit Mofes, fumplifle Deum
primo coftam, poft expleuifle locum eius carne,ac tunc
de mum concinnafle fceminam : verum fubito , Scoculi
breuiflimamCtatione exempta eftcofta, fuffeClaqueca-
io,& cojafqrmatafcemfna.Nkm fi intra oculirnomentum
refurgety niuerfum genus humanum, vt*diuus Paulus ait,
multo faciliusintelligere poflumus,fimulillatriaapudAIdamum
a Deo pera'fta efle : vetum quando non potüic
Mofes fimul omnia hac.verbo vno compledi atque e-
IBibliotb. Vet.Eatr.Tom.i04
44 y
Cur Eua
'ormata
icexConunciare.
& defcribèrè,coàfl:Uséft éx ordine dicçrc De im
caepifle coftam,, & coftæ loco carnem fuppofuifle, ac fae-
minam concinUaflè.Rurfus quxriturÿcür Mole > de Adamo
vfiirpèt iGebal | hoc ëft,fingendi fine fubigeridi verbfi:-
at de Eua.^wM.hocçftjConcinnà'ridi.Refpohdemusifin^
genfli fubigendiue vocabuiüm luto co'nuénirejcx quo A-
dam^ormacuSeftifubigi enim lutliin debet j vt qtiippiam
, ex ipfo fiat: at cofta cum iam turn fiibaéto ex lutoformati'
exifteret.folaconcinnitudine Opus habebat, ytin fceminam
euaderet. Iam véto hoc quoque interrogari poteft,
.curnonfitdidum deÉua, qUodînfufflàûéritDeüsini- 'fiutnon
pfam, Animam, ficut de Adamo feriptum eft} Et infuffld- dixeric
uitinfaciemipfeusanimamyitalem : Refpondemus nequa-, Mofes, in^
quam eo iftud fadum'efle quod Eua nôh fueritpràéditâ
ration^lianimaperindeàcAdamusj aut npu oompofitâ
excorpbre&anima,vtille:neque vero etiam quafianima |main,vtde!
ex corpore nafeatur, ficut os ex oflè & caroex carile : ted Adamo '
duabus decaufisillud prætertniflum in hiftoria eflè, quâ-1
mm altéra eft,cuin ante eflèt de Adamo eXplicatuni ,• hu- , ^
manamnaturam ex corpore & animainipfiusfapiemin-*
I fufflata coriftare, minime eratneceflarium idem deEuâ
hic.repeterg;altera,quia cum coftam tèmperàflctDeus rebus
omnibus quibus opus erat conformatfetquein fceminam,
dubium efle npn potuit quin fimul Animam in i-
pfiusfaciem infpiraflct,idque velbincintelligitur quod&
h alio modo Adam alio Eua ortilunt( Adam enim ex luto
fa6kus eft, Eua vero ex Adamo concinnatajatque Adam*
nongeneratusextitit; Euayero ex Adamo.çft prodùéta)
tamen confimilis prorfusambo furie naturx, parique co-
pofitione naturàli conftânt,qu® eft corporis & anim® co-
, mixrîo.Et adduxit ipfam adAdamiM.Vndc, & quo duxitil-
lam?fanénon ex vho loco ad alreirum ; fed cum ante in re-
rum natura non fuiflct,produxitin rerum naturam.Cçte-*
rum ideodicitur ad Adamumduéta eflè,quia eius gratia
ipfam condiderat,c5cinnaratque Deus:ait enim Scriptu-
ra;F4ci^w ipfi admimculum qualis ipfe eft. S ediipfeft, v t a b ip fo
ablatafuerat rudisatque informis cofta,ita & reftitutaj
verumiamconcinnata, effeélaque foemina. Et ait Adam1,
Hac vice os de oftibus mets, & caro de carne mea. Hie y aticinan-
tis Adami verba nobis prodit diuus Motes: nam qui fdpo-
re atque quiete obrutusiacebat, anim® vero tu® Interim
agitatibmb.mentifque eontemplationerem ipfam quç in
eximenda cofta conCinnandaque Euaagebatur, confidc-
rabatj fiibito experre^us, cum earn ip (am mulierem qua
per fommum conforma» anhnadueitëràt, coram fe (lantern
vigil inuenfiet ; diuina (anCli Spiritus gratia impulfus
vaticinàbatur, inquiens, Hqc vice os de oftibus mets, &cafo de
edrnemea. Quod ait; Hac vice,ad illius temporis fpedlat di-
terimen, quo Deus beftiasac iumenta volucrefque -0.A ilium
egeratjimponendorrim nominum caufla:perindeac
.fiDep-diçat Adamus.Quam huncad me aHduxifti mulierem
, longe alia eft atq; Fuere anitriantia ilia qnibus ad me
adlis nominaindidi : neque enim ilia ex me lumpta, aüt
me® f uerant natur® ; at h®c Os eft ex dflibus trieis » & caro
excarnemea:hoçeft , ex me ipfo accepta eft, mexqueeft
penitus natur®particeps.; vnaquippceademque natura - Adam pi
conftàm\is ego iliaque. Cæterum duabus id Orationibus jSomnum
fcieb'at Adâmus quodhic pronunciabat,&mentis (u®co- j didicjrac
templatione qua dormiens cerhebat,&Spiritus fan6tibe-i ^“ p^aa'
nignaefficientiaquaintusiHuftrabatur. Sedanimaduer- pKerauit.
tèndûm eft, Adamum quoque pxE u ® cottpofiturafuam *
ipfius intellexifle agnouiflèque : cürn enim per Anirm fui
'contemplationem intueretur Creatorem ebm qui Euam
teondebac efticiebatque,agnofcebat (im ul Sc fuam ipfe côr
ditionem & ëum qukfé craaùiflèt: ficut etiam Angeli cum
videVent animas Adami & Eu® dDeO creari piæditas ra-
tione & ifitélligentia > fiafcimortalés: hoçeft, fibi fimilesi
tutiedemum intelligebant, quçiipfiefl'entconditioqe natur
® çreati; He à quo Opiffce.PoflumuS etiam aliter Verba
ilia ÇHaCvtce oSyôcc. in hanc (éntentiâm interprétât!: ^(ac
duntaxatvice iriulierita formatur.*vt fit os ex oflibiis meis,
& caro ex carne m ea; in pofterum vero non fic for-
mabuntur mulieres, fed per maris cum foemina cott-
nubium procreabuntur. Hac vocabitur mulier ; quia è viro
, accepta eft. Videtur quidem h®c oratio hune pr® (e ferre
”, ■ IPp fenfum
KrCatpla-
Bar--
Cepha, n
plettiflima
rerum hafuperna.
c
utraliumquecognitione
qua
imbutus
fuirAdam.
refteoriginemfua
nouitS.
Thomas
ifpar. .
quçft,$9._
art.;. -