Vas fiâile.
LigQcum .
jFiftilc vas
Vasligncü
abluiaqua
Vasfiâilequodtetigerit, confringetur. Vasautem ligneum, la-
uabituraqua. -
Vàsfiàile,corpusnümanuth : vas ligneum,animam in
tejligeridam longe fuprà oftendimus. Ec quidem pet vas
fiâile, corpus humanum, quia ex terra eft, congrue figoi-
ficatur. Anima veto nonnunquam per vas æreum, quia
immortalised: niontiuquam per vas ligneum propter mo-
bilitâtemiin'hocvolumincdèfignatur. Longe enim li-
gnùm à metallis’vel lapidibus diftat in pondéré. Vas igitur
fi.âileinreo cdnfrirîgitür, cumper poenitentiam corpus
atteritùr.Vas autem ligneum abiuituraqua, cumabfque
luidetrimënto, anima poenitentiæ dolore purgatur. Se-
quicùr:
■ SÎfanatusfuerit qui huiufmodi fußinet paßionem, nu mer abit
feptem diespoßemundationem fui : & lotis veßibusac tolo corpore
'maquis viuentïbus,eritmundus. Die autem ok am fumet duostur-
tures,aut duospulloscolumba: & venietin confpeäu Domini ado-
ßium tabernaculitefiimonijjabitçfe eosfacer doti. Qtûfacietvnum
propeccato,&alierum in holocauflumïrogabitfopro eo coramDomino,
vtemundeturàfluxu feminisfui.
Hæc omnia tarn iri emundatiorie lëpræ, quam in aliis
löcis,pleniusiamlupraexpofitafunt. Vc tarnen breuiter.
repetantur, fanatur à morbo Ipiritualiquiçunqueille fit,
qui priftinæ feruitutisîugum eXcutiens, confenfum füum
vitiis fubtrahit. Scd quoniam étjamiriuitus infeftas parieur
deleâationes, quibus lponte fua prius fuccubuit ; vlq;
ad diem feptimam , donee fcilicet tentationum feruor
quiefcat,plenam non çonlëquitur mundatipnem. ;3^unc
demum lotis veftibusac toto corpore,fan diratis videlicet
operibu$,ac purgata cö feien cia,in aquis viue ntibus, id eil,
in fcripturarupi fiuentis, erit mundus. Infcripturis quippe
aquae viuaefeperiuntur: adquas quicunqueacceflerit, Sc
præccptorum diuinorum reditudini fb conformauerit, tä
corporis quam animæ purificationem aiTequipoceiit.Die
aurejn odaùo.die vtiquefefurrcdionis,iam fcilicetin no-
uitarevirç ambulans,iùmet duos türtures aut duos pullos
columbæ,vt duplicem genntum haberefcjat,fiue pro ma
lis quae geifit, fiue quia in bonis diu fterilis fuit : decet enim
quamuisfandiusiam viuentem , priomm. meminifle, &
præeeritas offenfaS deflere, iuxta illud fapientis : Depropt-
tiato peccato noli ejfefccurus.S umpris ergo duobus turturibus
mouet ob huius delidi emundatiönem, cur corpus ,$mo
I to tum corpus äblui i ubetur: cur veftis, cur mäxime peyis,
! quae aquam fine fui detrimento vixpätitur, aqua laüatür.
Nequeenim corporalibus lauacris, nifi fub fäcramenco
! fiantjdfordibusfuisanimamundatur. .Quaproptervide-
tur, prater illam intelligenriam quam non inutilem lite-
ra limplicitas nobis offert, altius aliquantulfem fodiendu
efle',&admyfteriumpertingendum. Pauloanre namqüe
oltendimus,quofdam verbipradicatores fluxUm Ieminis
paciiquos lexdefignauitimmundos. Hinc igiruradillos
tränfirum facit,qui ex Deo & coram Deo loquentes, cafte
verbum annunciant,qui non fiuam libidinem, fed matris
Ecclefiae qiuerun t fcecundi tatem. Dicft itaque Wir de quo
egrediturfernen coitus, lauabitaqua omne corpus fuum. Nota ,SC
nunc de quo nuncagitur,&eum in quo fluxus feminis fii-
prareprehenditur,viros nominari. Addodores quippe
pertinent,quaedicunrur: qui aut virtutis pratenduntima-
ginem,autvirtutisexhibent veritatem. In coniundione
verocarnali, vir &muliervnacaro efficiuntur. Porto in
collationefpiriruäli,dodor& auditorin vno fpiriru copu-
lantur.Dum enim ille ad loquendum procedit,ifte ad cre-
dendum accedit: vnafides, eademque voluntas in vtrifq;
f ormat ur .Seme n ergo verbia.dodoribus, i mo per dodo-
resab ipfo Deo in audientium mentes egreditui\Vnde per
'Petrum fidclibusdicitur: Renatießisnonexfeminecörruptibi-
li,fed incoruptibili,per verbumDei viui&permanent is in aternum.
Et Ioannesin Euangelio: Quinon exfangutnibus, nequeexvo-
luntate carnis,nequeex voluntate virifedex Deo natifunt. Tanti
ergo ieminisdifpenfatotibus,vtpfficiofuoie cpnfprment
& iandi fint qui ianda miniftranc, ne forte alijs prsdi-
cantes,i'pfireprobiefficiantur,loquitur Propheta,,dicens;,
Super montem excelfum afeende tu qui euartgelizas Siow.Decet e-
nim vt qui fiumma nunciat,i pie quoque in alto fter fcelfus
religionis excellcntia & faftigio fanditatis. Quampulchri,
inquit fuper montespedesatinunciantis bonum,pr<edicantisfalute,
mentis: Sion, regnabitJDeus tuust Super montes3non in vaüibus.
Non enim Jpeciofa efi laus in orepeccatoris-.reäos vero decet lauda-
tio. Vir igitur de quo fernen verbidiuini adfcecundandas
audientium mentes egreditur, lauabit aqüa omne corpus
fiiumrvticilicet iuxta poflibilitatem fragilitatis humanae,
Mâtth.iÿ
m
Ifai.4ot
m i t
. „ , . * V . in omnibus fuiaadibus irreprchenfibilemieftudearekhivel
pullis columbinis, veniet in conipedu Domini, vt co- 1 bere,cuius officii eft,aliorüm vitia reprehenden do corri-
ram Deo gemat, ad impetrandam miiericordiamipfius:! gere.T«ipee/f enim vtquipr*d*cdt nonfurandum-fureturt qui di
noncoram nominibus, veyan'^m ianditätis laudemac-i citnonmoecbandum,mcechetur:ftcrilegiumfaciat, quiidolaabo- I :
teftimoni'i, vt patriae, caele- j minatur. Quia tarnen nemoeß,quipoßit gloriari caflumfe ba- 1 ^
ftispreceturingreifum.-dabitque eos facerdoti. Per Praela- bere cor, & in mültisoßendimus omnes : immunduserit virißevfßi Ijurttu
tos etenim noftros reconciliamurDeo,fiept Petro didum I ad veßerum, id eft, vfque ad vitae huius exitum; Npn igitur
tfcQmdcumquefoluèrisfuperterram,folùtum eritér inccelo;fi- diuinumfernen,cuius miniftçreft, immundumeum red-
peperfiurpmumpmniumPontificemChriftum, ficutide dit.fedimmunditiam fuam illioftendit. Dum enim pro
aedificarione proximorum ledioni meditationique infî -
ftit, difeernit diligenter cum ad docendum venerit,quid ’
hortetur,quid arceat.quid laudet adum, quid arguat per-1
petratum,ftudiisque tarn falübribus mens illuftrata, per-
Petrus teftatur,dicens : Offerentcs ßirituales boßias,acceptabi-
lespeopefiéfunf chrifium. Quifacietvnum pro peccato, & alte-
rum in hölocaußum-.rogabittfepro eo coram Domino, vtemundetur
rf^«x«^»»i»»]«i.Çumnosdeliqpiiredeflemus,;propecca-
to vnum turtureniofferimus.Ex altero vero holbcauftiim
facimus,cum pro priftina fterili ta te gementes, eprf edio-
ni$ vitae defiderio nofmetipfos fiuccendimus. Hucufquc
.deh'on^he quifluxum feminispatitur,tradatumfit:iam
fequentia videamus. '
De legitimo concubiiu.
C ap. IX
Vir de quo egreditur fernen coitus, lauabit aqua omne corpus
fuum,fir immundus eritßffc ad vejperum. Vefiem &tpellem
quàmhabuerit,lafiqbitàqua: &mmunda erit vfque ad vejperum.
Clamat Pfalmi fta : Ecce in iniquitatibusxonceptus fum, àr in
peccaiisconcepit me mater mea. Vnde inteHigimus,concubi-
Sc mufieris in quo concipitur ho'mo» liçet legiçi-,
musintereosthorus fit, fine peccato non eile propter ilia
CMnalisyoluptatisimmunditiam,quaî neçeffàrio ibfeon-,
tingit.Dicct ergo foffitftn ahqifis, huius dèlidi purgario-j
n^m, haclegisktionenrnnftrafi, yt expietur vniusdiei
er&ô jContentus literae firopucitatc qui voluetit. Nos tamc
fpicacius feipfamintuetur : multaque apud fereprehenfi-
biliadepiehendit,quænunquamattenderet,ni(idocendi
neceflitate ad hæc difeutienda vigilare coepilTet.Conatur,
quantum poteft,irrepreherifibilis apparere; fedlepeit quia
quandiu corpore çorraptibiligra:uaEar>quamuis fibïvclie
adiaceat,nondum fibi conceditur vt perficiat. Immundùs
ergp manet homo vfque ad ve(perum,quiaimmundu.m fe
elïè intelligit. Alioqui diçuntur multi fani,fortes vel vider
tes,nop’qüia fta funt, lcd quoniam italcexiftimant. Non
efi,ait Dominus,opusfanis medicos,fed male babentibuf.Item lu
daeis loquens : Si uci, inquit, effet is, non haberetispeccatum, id
eft,fi cæcos vos agnofeeretis Sc fateremini,pofl'etis faluari
à peccatis veftris. Quod quiaficinteHexerit, protinus eui-
dentei: expo(uit,dicens:Nunc autetndicitis quia videmus ,pec-
cat'umvefirumfuper vos manet, Non dixit, nunc autem vide-
f tis: led, dicitts quiavidemus : aperte infinuans cur cæcos eos
prius negauerit,quod ipli videlicet fuam nonagnb(cerent :
cæcitatem.Huius locutionis exempla qui plura defiderat, j
rclega t praecedentia;& in punficationeparientis, no n nu 1-
la fimilia tradata,ac de aliis locis commcmorata,reperiet. j
Hoipp itaque ifte qui lotus, vfque advelpetum immun- ]
dus manerc perhibetur: non folum corpus fuum, fed etia .
vefteni
1 Vcfti*. I Pellis.. '
veftem & pellêm qua indutuseft, lauare praecipitur. Quid
vèro per veftem, nifi virtutum omatus: quid perpellem,
nifi vitiorum morti ficatio intelliginir? V traque autem ha>c
purgandafunt,vt nulla praua admixtione con taminenrur.
lamfiipt^quippeoftenlumeft, &invefte & inpelle, nifi
adhibeatur diligentia, leprs contagium polfe oriri. Ditm
cnim aiut boni aliquid agimiis,aut vitia noftra debeliamus>
hinc laudis appetitus late ter fe infêrit, inde alienarnm virtutum
nos vexatinuidia; ex affli&ioneetiam carnis fomi-
temaccipiens,acriorinfurgitiracundia.Do6torigitut,qui
alios aedificare ftudet non tantum verbo, fed maxime ex-
emplo', fi hab et veftem, fi pellem, lauet vttamque: vt ficut
erubuit nudus incedere, fie etiam caueatnuditatemfuam
fordidis veftibus operire.Etveftis tamen& pellis, immun>-
da manent vfque ad vefperum: quia quamdiu vitae huius
viam incedimusi indumenta etiam lota, quantulacunque
pulueris fufeeptione feedamus. Sequitur:
Muiter cum qua coieritjauabituraqua: & immundteritvfque
ad vejperum. .
Parifenfii&hqcaccipiéndum eft. Sicutenim quivef*-
bumprxdicat, fic& qui praedicanti fidem accommodat,
debet pró viribus vitiorum fordes abijeere: & quoniam
conacum illius nondum plenus Icquitut efFedtus j corru-
ptionem qua fub hoc corporegtauatur,quotidiecumhu-
militatepenfare. Sed quoniam de fluxufeminis dodores
notauerat lex, confequenter etiam quidin auditoribus de-
teftetutjinfinuat.
Dcmulieremenfiruata.
m
C A P. I I I .
Vlier quqredeunte menfepatiturfluxumfanguinis,feptem
diebusfeparabitur.
De fiuxu menftruo frequesin feripturis fermo habetur.
Manifefte autem ficut in lepra, ita & in hoc corporis mor-
bo lex figuratiua eft. Vt quid enim fluxusfanguinis tä mul-i
tipliciter exaggeratimmunditiam, cum vtique hoc natura
infirmiras afferät, non deprauatio voluhtatis? Sed myftieel
dicunturifta; & in fluxu fehfibiliquinaturaliseft, quidam
fpiri t alis fluxus intelligitur^q vitiofus eft.Sicut ergoin fan-
guine vita corporis habetur, fic affedtionib. fuisanima ve-1
gctatur. Has enim fi adDeu conuerterit,vtillum quarat,il-
lum fitiat; quiequid eciam corporaliter operacur,prp tanti
adeptione facia^diciturDeo viuere.Quod fi per varia defi-
deria defluat,&affe<äus fiios ad corporis voluptateseffun-
dat:Deo morcuaeft,& viuitmudo,fluxumq; languinispa-
.^itur,cui9 vitalis mot?,perditanaturali fede,Creatore viael.
quilolus amadus eft,dereli(3:o,p varias cocupifcentiasfpar
gitur. Hicfluxusfenerues nos facit: & ne Diabolo praecipi-
tanti refiftere polfimus,inualid©s reddit.Quemcunquee-
nim inimicus in hoc fluxu repprerit viribus deftitu tum, ad
qu^cunqj völuerit illicita fine mora compellir.Hinc eftq»
per lcrCmiä Prophetam dehmoi animalubiud«eje fpecie
didtut:Omnesquiqu*runteam,nondeficient:inmetifimiseius
inuenienr eam.Eft & aliusfanguinis fl uxus,qui in iddlola-
tria notaturrcü fides qu« vita animse eft,fi'nonintegraDeo
conferuetur, per innttmeraDeorum portecadilabitur. Ab
hoc fluxu fub aduentu Chriftigentilitatemfanandam. I-
faias prasnun ciabar, dicen s: Et contdminabislaminasfculptiliu
argeniitui,&veßmentum conflatilisauritui,&diJpergeseaficut
immunditiam menftruata. Egrcderejdices ei. Siigitur quis fic
knguinis f lu x y am fatis apparuit, quid de huiufmodi perfona
lex prascipiat,audiamus : Mutier qua redeunte menfepatiturfluxum
fanguinis i feptem diebusfeparabitur. Sicutfuperius
per virum dodtor quilibet, ä quo fernen vcrbiprocedit, in-
telligitur: fic per mulierem hoc loco mens humana, quae
fufeeptoeodemfemine grauidanda eft,defignatur,Sed qa
fluxus ifte fanguinis affert fterilitatem, vt frudus ipiritahs
afterre non poflit: quädiu huiufmodi fubiacet paflioni, fe-
paraturmulier feptem diebus,donecfcilicetfanguisflüere
eeflec j fecundum.quod fab bati iäeramentum pluribus ifi
lpcisiam expofuimus. V t enim deidololatria caceäm,qua:
manifefte hominem ä fidelium leparatfocietatej'qüicunqueper
lmmunda-defideria deflnit,-nifi feprius correxerit,
in fanâorum qui Deum diligunt, numero fórtem non
^cipit. Teftatur hoc Ioannes i n epiftola fua : Si qüis, in -
<\ön,ditigvtmundum,noneßchantaspatrisinipfo.Seà quid eft*
<luo« redeunté menie mulier fluxum iftuin pari perhibc-
tur ? Nempequiafuntnonnulli, qui nonafliduamhumfi-
modifuftinentpalfionem*. led pro reram accidentium va-
rietate, fpirituumqï'immundorum inftigärione, tanquam
lunæ fubditi miitarionibus', n une immundis defiderfjs æ-
ftuant,nunc quafî quièfcenteS, mfcliora délibérant. Cum
enim nonaçleft quod cupiant,necauaro pecunia, neefor-
nicâtori mulieribusprælentatüuillècfcbra, ad tempus paf-
fio fopicur interior. Quod fi lubito occurrat vnd'e con-
çapifeentia dormiens ëxcitetur, fi dæmon qui prius forte
diflimulauerat, mente ftimulareincipiat huila eft yirtus
refiftendi, fed continuo fuperduâæ landritarisfpeciesab-
ijcitur,reperit languis curfum fu um:& æftuantibus dcfidc-
rijs,explendçvôluptatis tempus exquiritut.Inde eft quod j
qüidamfapicnsait: StultmvtlUnamutatur, Su\s hacvicilfi- Euti.
tudioe mensconftitüta,quafi fluxumenftruolaborat: nec
quandiu defiderijsimmundis fubfternitur, debetfandto-
rum præfumere fociètatemmecrurfus eu m lèrecolligit,&
lui pcenitudïnem gerit, debetin dëlperatiónis præcipitari
voragihem. Donee nanque virtus ôëvitiumin vnamente
fibi alternant, Sc vario euentudiuerlis temporibus hominem
fibi vendicant, incertum eft çui tandem debeatur vi-
âoria: nec quoufque fine declaretur, vllam in partem po-
teft proferri fenientia.Dicat ergo : Mulier quaredeuntemenfe
patiturfluxu fanguinis,feptem diebus feparabitur.De qua& fu b-
iungitut:
Omnisquitetigeriteam, immunduseritvfquead vefperum.
Tangit earn,qui imm unditi ç illius vel ad tempus feitm*
gi t.Taâus liquidem in tranfitu fit.Namfi familiarius quil-
quamaceedat, &prauitatisillius confuetudincmfaciat:
Vnon tetigifle mulierem , fed'eum illaeoiflfe exiftimandus
eft. De quo poftea fermo habebitutt ,Qui ergo tangit,ve-
Iperamundatut : quia tunc demum ad munditiam redit,
cum illicitus appetitus in eo refrigefcic. Sequitur;
Et*inquo dormierit velfidertt diebusfeparationisfua , pollue-
tur:
Leâus irtimundæ ahims, ficut pauloàntb de eo qui flju-
Xüm Ieminis pàritur, diâumeft, fua conlcientiaeft,inqua
maie lëcura,negligenti<eque fomno refoluta quiefeit, por-
ro lèdes habet mültas, varias fcilicét yämcates, ad quarum
iucunditatem fields cordis genibus, fpititufq-, reâitudine
incuiuata,feipfam deponit. Sedleâumipfapolluit: quia
prauiscôgicationibus&defiderijsillicitisjcubihsinterio-
tisfanâitatem ajnittic. Sedem quoque contaminât : quia
dum rebus ffhfibilibus intern peranter vtitur, eius luxuria
agitur,vt res exteriùs adhibitæ,fimplicem ei vlum non va-
leanrexhibere. Omnia enim munda mundis,immundis autem
& coinquinatirnihil eßmundum.Sed quia nonnunquam hæc
eius immunditia enam ad alios trânfic, redte-fubiungitur;
Qui tetigerit leâulum eius, lauabit veßmenta fua : & 'tpfe lotus
aqua,immundus erit vfque ad vefperum. Omne vas fupér quod ilia xit.v
fedefit,qtiifquisattigerit, lauabit veflimentâfita:& lotus aquapoU
lutus eritvfque ad vefperum. '
Lcófculurh ïriülieris huius tangere,eftëxemploillius,defiderijs
immundis thente fubfternere. S ed& vasin quo il-
la federatjfangitur, cum fimilis in rebus materialibus inté1
perantia afteôtatur. Vcriqiié ergo iam refipifeenti præcipi-
tur,vt veftimenta lauet: opetâ videlicet fua aut munda fer-
uet., If nondum polluit ; aut abluere pet poenitentiam ftu-
deat, fi corrupit. Iplè quoque lotus aquajimnmndus manet
vfque âd velperiim ; quia licet conlënfum yltijs iafub -
ttaxerit, fi deleâationes prauæadhuc eum impugnant,
mundari jplene hon potèft, nifî conquicfcant. Sequi-
tur. ;
Sicoietit cum ea vir temperefanguinis menfiruàlis, immundus
éritfeptim diebus:&omnéflratum in quodorm'iërit,poüuetuf.
1 Vt paulo antediâtim eft, ‘ aliud eft eoire cum muliere
menftfu^: aliud, tangere earn. Nam taâusin tranfitufit: I
coirevetocum illa,ëftvnum quodàmmodo cum illafieri, !
löhga^ué confuetudinéimmunditiam mentis illius con-
ue rlâ t i o n is q ; prauitatëmiplenë in fè trahsfundëre;Qüi igi-
turpareftinîeâtu, nifi limiii làrisfàâionehonp oteftix-
- ' . piari.
H