IP Kil
dore$Chrifti fa]fipntiäm-Yeris laudibuis&Deö acceptis e*»J
follunt.Indeeftquod ÄpoftoUiSideieolpquens^ Iti quo,in-?
qim,futtfoesrbefaur:fdpienti<c&fiientrsabfcondiri:qnemttiarn
fecundum d io in i rate m fiiäm,D e i ,y trrücocn & Deifapientia
appcllar.Sciendum vero quod in.Ex.odo etiam arnvfi dex-'
tmmarietispttmpej^i^Cido.Oowiinus Aacotthabendam
conccffit': quanqfiam legislator deeodem acmonihilhic
diXerit.Ib j qppcDpmino prxcipie n'te.ftc IfgitatiSjnäißca-
bis&pdlufcuUim (tonfecrdtibnisj &&rniiqum deafitte fiparaßfi
quoinitiatuseß Aarfr&fiJyjeiHSXedentfo in parteAaro^ßliorum
eins,iure perpetuo a filys lfraeUquiaprimitiuafmt&imtiadeviäiT
mit eoru]pacißcii,qmofierunt Domino i f l i c non cön tcmrieda*
jiafcitur qu xftiau; -Efeißc-enim ar nhi fncü pedufcnl ö d em» c
ariete coieeratidniSjDominitsAaron cbncedit,cuin
uitfeojirrpu$.idemcütti«dip'iDu^tierisinueniarnrineem$
fus <$i c ftanqviupe ri u s legi m us: ToUens^Ht^fes^täiiifiröpane
&cqüm<Um laganumqßpofuitfuper:adipes&amumdextru,tra-
de/isßmülanimaAaroyi&Jil^sf'm^^\pb^\Miz\ietüttAC9-
ratn Do mino* rucftim fuifeepta Hemanib-. eotum, adöleui t
fvipet^rärebploeäafti.Nö ergeL'arhmsinAarodedinDc»-
mini parteth ceffif > qpi cüm adipibus arietis fupetaltarein.
lacrifisioDni concr^matus eft. Quid ergadicemus?hJtth-;
quidalittÄMoyifSqnam Dominus prXceperat; fecit* Ne-
quaquat\i.f4am,ddnExodo Domino loquente,eadem co?
trariews inuepicui^lpi hanqjeiia.m ipfe ärmus-eum Cxteris.
incendipräscipitur^Domino dieente ad M&gfenitplUsaAi-t.
pe7ndeariete&caiidam&aruinam\m\AT^(\\xt eniSmeratis, ar*
rnutnfe^nciuitydeMrumipontffoomnid fuper ttidnus Aaron & § i
Horum eiimSufciptefifc vniuerfa de inanib.eorum,&inceridesfipef
4ltare bl bolocanjhwi. Vniuerfa, in quit, fufiipiis&incendes. Hic,
&armum videcur comprehendere. Ettamen pofteaquod
prxmifimnsjfubdit: Sanäificabbpetthfculumconfecrdtu&ar-
murn quem de arietefiparaßi,cedent fein partemAaron.'HWiiX ita-
quc video quo ifta contrarietas d ifIoluatur,nifivt dicamus
hop quod habet fciiptura,vnmerfa»Moyfefufeepta &in-
cehfa,perhyperbolen didum vniiterfi,id cftp.enc vhiu.ec-
fa,armo exceptb:.v untelligamus cöifla omniaAarohma-
nibustvaderentur,arniumeum in parte mfuarti iüxtapne-
ceptumDominidetinüiire,&c^ccr^ioyUteddidiire:qu^
Moyfeaab eo fufcipiSs, vniqerfa incencferit fupaltare;. Sör
locutiones infcrippira quam plurimx huiufm od i. Dicitur
in Exodo,^iÖ4 omnis puluis terra Aegypti versus efifn cyniphes&
I tarnen legimus poftcaqüod magi conati funt facete fimili-
I ter,&non potuerunt.V nde crgoeonati funt educere cy ni»
phes , fi non erat aUquis puluis qui in eynipbeshödum ef-
fet conueifusJ Didum eft if aqjöwwif puluis,id eft,pene om -
nis.Et paulopoft; ^iortuafunt,inc\uk,omniaammamiaAegy-
! pcioc«w.Non longc tarnen jnferius monenir Pharao>y t cö-
! gteget iumentaiua. Non ergo omnia animantia mortua
eran t,fed pene pmnia.In eüangjslioPoipinus:iN'(>W furrexit>
in^üitiinternafos^mulkruminaiotloannebaptifta. C^uafivni-
uerfaiitecconclufit.Qupdtarnen nonvniuerTalftpr intelli-
gendum ipfedocuic, cum fubiunxit: Qujautem minor eft in
regnocoelorum, maioreßillo. Nemo, itaq-, dixit, id eft, pene
nemorquippe cum fe folum exclufe rir. Simile eft quod in
mantbpshabemus. CumenimvniuerfaMoyfendixitfuf-
cepifleötConcremalie,quompdohpcintelligivoluerityin-
ferius innotuit, cum armum non concrematum, fed Aaro.
relidlum fuifle nos docuit. Vniuerfa vtiqi dixitprater armum.
Aaron itaq; dp ariete concremationis,ar mum cum.
pedtufculo in partem fuam fortitur: qa do«5tores faudbi no
folum ad intelligcda Chrifttverba vulgo acutiorcs, fed ad
opera quoq;ipfrimitadafortioresdtprompfipreseXiftQt.
Eafdem Vero partes ipfeAaron de hpftijs pacificis h Ii or u m
Ifraelinprimitias fuas accipitrquiapr^dicatqres fandiecc-
cleftx ficut magiftri fuiChdfti verbo & exemplo ptincipa-
liter informantur,fic ipftfua dodkrina&conuerfacionepo-
pulum fibi commiffum in fide & religione prsfueniut. Ha-
bent itaquepedlufculumarietis, cum fcientiseChriftifa-
miliarius communicant. Habent pedtufculum pacifico-
tum cum plebs per cos edoiäa, quod dpeo return credit,
ftium efie exultant. Itecum habent armum arietis, cum
Chtifti opera in fe efficacius reprarfentant. Habent ar-
mum pacificorum , cumplebsfuo informata exemplo:
quod rede viuit , fuse mercedi imputandum confidunft
&«quitur quod iätn iüpra pdfuimus 4 fed non expo'-1
kiimusi- ■
- Ajftmenfqueynguentufn & fanguinein quterat fuper altart, a*
jperfipjuperAaron&vefiimetaeius^fuperfilios illius acirefles eorit.
»J Qnid' fibivulthafcbVhgiVefttifa'ogüini5q;äfpeffiöJNöh-'
neiamAaron vndus fueratv&filiorUmiHiüs manu scon-
fectatar-? Quid igitürr-urfüs vflguehf p al petgitur ? Sed riota
grande&vtile myftferiUm.'Omriis höino, quänquatii iärn1
ländificatus lit aut baptifnib aut quölibetalio facramCnto
quatridiuv iuit inter re n tatiönes htiius feCiili, n'opoteft efle
Sne pcccaro .S i tarnen confißi’füerimtü (ait Bdöann es)deliäU>
noßra,ßdelis*ß & iufius, vt dimittatndbisdeliftd nofira, & pur get
nosdb ommimquitateynon tafitum prjeteritäjfed & fi quacö-1
traximusexhac vita: quiahbnpöfefthombquändiucat-
•nem portat,non Habere velleuiä pecca'ta. Sed qücimodö-!
fietiftapurgatiöT5^«w,inqdk,ie^öi<»^<jl>ir«ff5^^ otnhtde^
littö.-Ergo n peccasjnecpofesomninö catierequin aliquä-
do pecces,eonÖnub vide, continue» difpliteät i’dontinuo
damfta. ManetmpebaltaTevnguefuniiniinetiängtti^qüO'
afpergaris;& puiificbtis.Eftehim'ih eeclefia grätiä Spiritus1
fandi:eft fides pafli onis Chri fti,per quam peccati tui venia1
confequarisi HaneqUötidiafi#p'öbnifentijepiirgationem!
fignifioauk&illa pedum lauäliö,quamDomitmÜme<£hä'
difeipulis exhibuit.bJätnr ogähte Petrö vthon tautütn;pe^'
desj (?d 8c manus & caput lib'iabluerentur,'refpondit:ipfe4
Dominus; Qutlom eßjion indiget nifi vt pedes Utict,fed eß m un~
dus totusSToi9 vtiq;praeterpedes.lnfeitdo.n.bäptifmc>1io-
mo totus abluiturivetüntäme‘cumin tebvhu'mänis ppfteä
viuitur,vtiq; terra calcattir.Quotidic itaq; pedeslauatno* ’
bis, qui interpellat prono bis.Dicacur bfgo: Affumenßfayn-
guentü &fanguinequi eratfuper altar e,aßerßtfupet Aaron &ve*
ßimentaeitui &fuperßimilliusaeveßeseoriim. Veftitrtentafa-
cerdotum funt operaiuftifia: j qbu^coramhominibüs ad-
or natur^ ficut feri p tum e ft: Saterdotes tuiinduarttur iußitiam.
Sedquoniam hasc veftimenta nonnunquam aliqua intet-
ue nient e iniqüitate cotamitfan turmeCelfe eft v t häd^fpei-
lione mundentur. Afpergfuur vero facerdotes Cüm; veftib.
quandt> Sc eorum confcietia a ream praux cogitationis, Sc
eorum conuerfatioareatuprauioperis abfoluitur. Dein-* :
defubiungitur: ,
CumquefanttificaffeteosinveßitufuOipracepiteisßicenstCoqui-
tecarnes anteforestdbernaculi.&ibi eomedite eas.
De quibus carnibus dicat ambigitufV nifi quod iftExro* 1
|doapertediftinguitur.IbienimloquiturDcjminusMoyfi, '■
dicens :Arietem autem confecraiionis tolles,&coquescarneseius in
locofancto,quibtisvefcetur Aaron &ßlijeins. Superius igitur de
adipibus, cauda, armo &pedufcülo fecundi arietis quid
fiey oporreret, decreüerat: nunc reliquas carnes illiufco-
qui mandat,Sc lacerdotum vfui deputari. Vt quid ergo armum
folum cum pe&ufculoin partem Aaro depütauerar,
cum nunc totum arietem in vfus^fuös accipiat ^ Gonftät ^
my fieri j ratio ibi fuit, non faccrdotalis peculij prouidetia.
Quod enimdeillisduobus membris pe£tufculö & armo
diCtum eft; dctotovtiquearietedrcipqllet, quodfeilicet
ad partem Aaron pertinebat,nimirü qui in illiusvfustranl-
iturns erat.Sedinhis omnibus cum magisdoCtrinxnöftr^
ratio habeatur, quam tranfitorix illorum hominum vtiii-
. tatis.: ficdicunr or &fic gerii ntür; quo modofignificand iffc*
gulapoftulat,non quomodo vfus hominum corporalis vi*
deretur exiger&Cum enim dixit legislator,armum feü pe».
k^ufeülum in parte Aaron cedcre: magis int cn die fpiritua-
liura doCtorum defcriberevirtutem,qualegaliS'illiuspohJ*
tificis pofieffionem. De carnibus vero quas coquiiulht,6c
aiacerdotibus cöedijquidfignificent videamu^' Superius
aures digitolq; eorum fanguine huius arietis tetigerat :vbi
intellcxi mus, quod lex diuina ta dodrina quam exemplis
CHtiftifacerdotesinfotmet , neipfiautperuerfa doccre,
aut a tramite iuftitixdeuiarc prxfumant. Sed quid prodeft
monita legis fufcip,ere ^ nifi ftudeamus eaetiä opere exple-
re ? Port taCtum itaq; fanguinis,qui doCtrinx i m butionem
defignat, carnes quoque arietis comediprxcipiuntur: vt
quem deled:auit Chrifti verbaaudire, & opera illius in-
tueri,exetnpJaquoquevirtutumipfius'non pigeat imitari.
Qux tarnen anteq comedantur, coquenda funt: vt opera
dominica mete folicicapfcrutentur,öc ardent i cogitatione
inafteCfcus
m
ïûàfteâüsnöftrostraijeiantur. Vtenim aitB. Gregprius,
eum de coquendis agni carnibus loquereturtquafi mente
coquimns?quicqutd fubtiliter cogitamns. Sequirur :
Panes quoque confecrationis édité, qui poßti.fttni in, canifiro, fi-
tuipraçepitmfhi Dominus, dicens: Aaro nc ome de nte os .
. Panes confecrationis,quod. fandfcorum patientiam de-
fignenr, ante diCtumeft. Cum carnibus ergo arietis
Ü| p an e |jJ|B p i funt; vt Dei Sace^dotes ptimum capitis
fui, deicSlfenam iànCtorum Pacrûm xdificenturexêplo.
Hi aucetdpan'ésin caniftro continentur, quiaper feriptu-
tam facramVircutcseorum nobis infinuantur. Q^iatanie
infirmi fumus, & ad imitanda fortia Patrum opéra defici-
mus, continuo fubinfertur:
Quicquid autem reliquumfuerit de edrne ^pänibus, ignisab-
ßtmet.'
Relihquitur de carne & panibus quod nonedimuSj cü
infirmitate noftra prxpediti, virtutes fanCtorum perfekte ■
imitarinon pofiumus,Sed hoc igni tradimus,cum quod il
li tanta potueriint,ex amplioriquä acceperan t, gratia fuif- -
fe eognofeimus.Igni tradimus hoc quod non poftumus Cr
de re, cum fortitudiné illorüm ad quam perçingere non va
lemùS',iSpftifut&nâoaftcBÜ>itôu$;N^enim'iü|^ ’^ 0^ Ctf,'7
rent is,fed miferentis eß Dei.E tqaiavnicuique daturgratia nottfe-
cundumfuum arbitriuni , fedßsundftm donantis menfuram. Ser
quitur.
Deofiioquoquetabernacitlinonexibitisfeptem diebus,vfque ad
diem, qmcömplebittir tempus confecrationis yeßra. Septem "enim
diebiisfwiturconfecratio,ficut inprafentiarumfattum eß, vt ritus
facrificij sampler etur.
■ Quxritur quotiiodb tabernaculo noexirent, cumpau-
lbanteprxceptumeis fit,vt arietiscâfhes coquerent ante
fores t^>ernaculi,& ibleas comederent. Icaq; extrapftiü.
tabernaculi erant, cum hfocfaciebant. Sciendum itaque
quia pet tabernaculi oftium,atrii exteriouis introitum volai
t intelligi,quod circa cabernàculum centum cubitis in
longum,&quinquagintafn làtum extendebatur.In cuius
orientali parte ante fores tabernaculi,intra velum q» in in-
rroitaatrij pendebat,altarecrat liolocajifti : cirea quod St
fpatiain quibus hoftix cædebantur,aut etiâàfaçerdotibus
edebantur. Manereitaq;in loco fanClo fecerdotes prxei-
piilntur, nee égredi de oftio atrij feptem diebus. Septem
dies bmnëm vitam prxfenteradefignant,qux feptem die-
bus voluitur. In fando vero loco demoratur , quifquis iri
fan dis operibus occupatur. Prxcipitur ergo fecerd o tibus
ne delocofandb exeantfeptem;diebus.i.ncquamdiuhiç
viuunt,ab obferuationediuinæ legis recedant. Septem,inquit,
diebus finit ur confieratio. In hac e nim tan turn vita fandi
tasacquiri poteftitranfedaautem vita,prxmium fandita-
tiS recipitur. Hieerat ritus facrificijveteris, inquonoftrx
purificationis virtus continebanir. Deinde fubiungitur:
Dieacnoäe manebitisintabernaculo, obferuantes cufiodias Domini,
ne moriamini, Sicenimpraceptum efi mihi s
.Diem ac nodem,profperitatem Sc aduerfitatem intelli-
ge,Sunt quidam qUi pet diem de loco fando exeunt,quia
nimiatemporalium rerü abundantiaaut extolluntur, aut
intempetanter vtentes cbvrumpüntur.Per node veröde
tab erhaculo exit, qui inimicitentatiohibus fatigatus,a iu-
ftitia reeedit.Sed die ac node in tabernaculo manehdum
lex prxdpitjVt feil, nee profpericasnos coi^rumpät,necad-
uer fi tas frangat. Concluditque Ca qux prxmiferat* breui
claufula dicens;
Feceruntqué Aaron &filijeiuscuncta, qua locutus efi Dominus
perntammMoyfi. -
RADVLPHI F LAV LAGEN
is is IN LEVITII;.',
C VM MO Y S I ,
LlBER. gg E P T î M ï &
P R Jlffip j t l i ) % .
RElegamus quid hucufque adum fit. Loquetis Dominus
cum Moyfe de tàbernaculo, mandauit ei de db-
Biblioth.Vet.PatTTo m.io.
' Vh ______ P
larionib.üspopuli,dans hblocauftorum legem & fecrifici-
crorum fim ilx ; fed & pacificorum Sc hoftiarum pro pecca
tOj ritumdifponens. Q i ^ etiam omnia recapitiilans, ple-
niusedidrt. T andem accedens ad cônfecràtionem Sacer-
dotum, prinium facris.eos vefijbus. induit. D einde offer
ren$,vituhim pro peccatoj & arietem in holbcauftum, qüé
annubeiarë fiue quali ter viuere debcrent,edocuir.Obtu-
lit &?.rietëm confecrationis edram eis,proponens eisho-
ftiamimicandampotius illis i- quam offcrendam a b illis ,
Quibus etiam prxeepit, v t feptem diebus à -tabernaculo
non recédèrent. H x c eft tràdatorum fumma, cuitis fines
attigim,Usji6|n de fequentia videamus..
i1 Deo£lauadie confecrationis Âaron érfiUorum eius.
FÄcU dutemfite oäaua, vocauit Uojfis Aaron&film eius, ac
maiores natii ifrael, dixitqtte ad Aaron: Tolle de armento vi-
tulumprdpeccato, & arietem in holoeaufiuni, vtrunque immacu-
latos, & offer illos cor am Domino.
H x funt h p ih ® qiias, priu* immolauerat coram eis;
quarum capidbusipfi manus impofuerant j promictentes
aureum feprxdicaturos quem lex infinuabar,aut ficvidu
fosquomodo doqebät.Quia verb Deas non eft itridend’ ,
tandem oda'ua dieconueniuntur,vt quod voueranc, hoc
exoluant.Tolfe, inquicad Aaron, dear mento vitulumpropcc-
cato, &#rie(em inholocaufium, &.offerjllos cor am Domino. Pri-
mo^Moyfes vitulum hunc& arietem coram Aaronobtu-
leratiquafiinftruens eum; nunc vero pi xeipif; vtipfe Aaron
ebs offeratjtanquarn exigens ab.eo vtfaciat quod didi
cerat.Sed quid canCxfuit,vt adhoc opus odaua dieelige-
retur? Nimirum quia Cluiftus die odauaamortuisTefur-
rexitj&.npbisin-fecredentibüs odauotempore, poftfex
fcilicet muridi-huios xtates,&Teptimam requiem animarum,
eanden^reIurredionem promifit.iSaH hacfpe agenr-4
dum eft quicquid agimus-boni^ vt odauo die hoftias no-
ftras Deo otferamus,lub fp e f odauxreforredipnis. Hinc
® - ^ re$ orius 4c 1obin moralibus ait:Cum feptem filij per
dies finguloscpuiuia facere deferibuntyr, & peradis die»
bi^ conuiüij, IbH feptem facrificiaotferreperhibetur : a-
perte hiftoria indicat, quod B. lob odauo die faerificiilm
offerens, myfteriumrefurredionis gplat. Qui eriim oda-»
uo die dfferre feptem facfificiadicituivplenusfeptiformis
gratixfpiritu,profpe refurredionis Dno deferuifle perhi-
betur. Aaron itaq; odauo die oftert vitulum pro peccatoj
cum.Chriftimortcm;p,opulisjprxdicans, pernancfitle fe-
furredioneiTiilhspromittit. 0fFert&arietem holocaufti
fuiinfplo die,cumpro eadem fpe,fpretfs mundi huius ob-
ledationibus, diuinis fe mancipat obfequiis. Sciendum
tarnen qupdailegorice.dtes odaua tempus defignet gra*
HXjinquofidesrefmredipnismanifeftc populis declara-
ta eft. Ante aduencum enimGhrifti folam hanevitamfeier
bant hominesj-promiflionisfpem non habentes. Pöftqua
vero Deus proriobis mortem noftram fuftinuit ,tertiadic
refurgens,verbo&exemplo ad fpem nos refurredionise-
rexit.OffertitaqueAaron vitulum pro peccato odauo die*
myftice prxfigurans , quod cum veniflct.plenitudo tem-
poiis , file pro peccatis noftris.immolandus eftet, quifua
morte & refiirredione refuigendifpem hominibus darcr.
Et hoequoquenotandum , Aaron in fequenti ledione
geminam habere pgrfon^m:& nunc Ghrifti, nunc autem,
ecclefiaftieorum prxfulum formam prxtendere > quod
melius fuis in locis annotabitur.Sequitur.
Et aclfilioslfraelloqueris'.Tollitehircum propeccato^vituUtm
atque agmim anniculum &fme macula, mbolocauftum, bourn
& arietem pro pacificis, &immolmeos coram Domino.
Hxfunthoilix populi, quarum xitumtradiderat Do-
minus Moyfi loquens cum eo de tabernaculo. Nec tarnen
omnes hicbpmmemorancur.Namfieholocauftis, hoftia
auiumide_pacificis,capra&ouisreticetur.Sedcumdeom-
nibus aut plures aut prxcipux commemorantur ,reftatvt
etiam illx quarum tacentur nomina, fubintelligamur.
Populus ergo oblationes quas prxeeperat.Dominus, in
dip odatfhpfferreinqipit: quoniam Ifraelille carnalislicet
H bona
E
Leüitici.
cap .IX.