
Olympiodori tMonacht,
rata j, vidi quod nitilra qui Jem nihileft mahlmifed omttia
I qusfecundamnatutammoiienEuraefiunt, perfebona
| funt. Ocuheuiita bonifunt,qili fine prauaitatentione ali-
quid incuShcur: fed cum occupantur & conuermntutd.
j hrapliri operacione naturae ad curiofi fpeftacula , non
iamampliusbonifunt. OmniaigiturbonaitltSporefuo;
hocefl, fife cundum impheem nature operaoonem, &
iusta quod decet vfiirpentut 8c fiant. M fu u lum t r i i i l , i t
Bern mcordtbm m um , vtnon tnutmat homo opus quod f a i t B tm
ab initio vfque infinem. a c .
Permifit, inquit, Deus follicitos efie & occupari Sapr-
nefiaffidueSctranquilloanimoat-
ÆHomofoithomo Sc eftiarboffirit arbor, ac-cnamtft:
fedbari ratione fuerunt, 8c quttfiitnrafuM. IJonMnes fit-
turi mnt poft nos, SCiam priores iltas fuerunt àhi: D«u aiv
tem ^ w f « ^ # t o : h o « f t , j n n ocuum,?« * l j
Æ m m é u i é m sc j g a i f f f » »«?«•» ? *ƒ •*
So li locum iudicij, ibi impius : & lm m tu p , & t b ip m . Dial tr- ' 00 i» mit meo,Simul iufium & impiumtuitcubit.Bm,quomum
fuum 'tempus e i Omni open. Ab hisfenßbilibusadfpirituaba
nós attóllcns, ait fe.prognofticèacpuro mentis intuitu
cöntettiplatume(relocmniudicii,quifcpofimseftiinpus
fubSble, quad dicat infernumiSed 8c locum tuftife yidiifec6m0morat.
Addiditauténi8cadllic«wIa/n,paracldam
entes Mundi huius, ne f i n i t e Sc tranquillo animo at- ecqmMorat no dfif(.cUnaiunlte[arofilli.
tendiffentad&briCamSc toito am Munch huius; per-I d amvideUcetJ«as» U m top^ d.fo>Sf.n
fpeaaSccogniaaliuspultâi'ritudine,yihbihahïcDeum| phciteraccipiator, oi_,______ iLmrnp a in fe rM./ i*
elle vel debs arbitrarentur. fn multiplied tarnen occupationenonreliquitillosfuapromdentiadeftitutos,
fedhu- I » “ | S | | > e eos qm nunc ex hac vita decedunt,qui
manijnatmçcommunemmortiscogltatlonquiadiunxit, jL j „ e t u n t c i r lo m m . Dignafancinvtlcientes
uuodhicperpetuofuturi non fumus, «ernae . nondumadtegnapetu_ j^ y ia fim s g c o U o c e n -
rale fpacium, çompleébturq; omina quae m .pfo fiietmt. tun Conftat ^ m paradifv : fdendumque eft
Inquit ergo: Deus hlus hominumSiecuhpnefennsdedit i ttusLatrpn i,maitmi J ffctarara.N6_
cognicionem: vid licet qtaod temporale iôitium habmt | quo te ^ 1 d Paradifus eriamefj in inferno;
çcelum Sc terra Sc quæcumip coniplcimus ; Sc quod hæc S ^ ^ ^ l L t ^ q m u n Ü im o p Ä m e m i U u d
ipfa tempote immucancur. Eorumvero quae ante mitium ideft, iiibterraneo q Lazarumvidit ; ipfe
certamScmanifeftamfaennamnon habemus: ideoque ! .........
. nobisdicimrabaliaSCriptur^Alrwrd«!«quofieru, &pro- (fltttnl tcfcvTOcuw ouia . . 1 expreefenti
f unitoruu ntfirutam. itcogmut quoi non (Ä innam i» ipjîyu- , £,c°0 turn ex Omni facrà S crip turn, &tu-
J S S r S S lL i MM> ac tormentis. nuis auicm ****■ -—- _ - —- ---- -
t|Ul Ulllllld ^tllytullc CA aval* O . j
quantum in (è éft,quantumqj iuafacultaspatitui',bonuqt
operatur ergaDeum & proximum charitate fèruata î hic
ineffabili &.yeraktaturlætitia. Cognouiigitur, inquit,
quod nihil eft boni in vita, nifi hoc ipfum, bônuin operari
&în bona operatione lætari.Ef omnishomo quicomedit&bi-
bit & :vtdst bonum in omni labore fua: hoc donum Deieff .
Sapiens quidem n ouit quod bonum eft :• oignis autem
homo,hoceft,vulgaris,ôcinmultimdinemediafumptas: Hoceft,cric
quiaberratà cognltlone venbonl, cum voluptatefola Inquitergo; Ttnip8smrom ^ aummintelleaufic
elleexilHmat.Etlànemanlfeftuin,quod fenfîblhum reru ucçlp^.V ldlla° lumt^ r,°,. ■ & mortuos..Vidl
copia, Dei » h om in te dala eft, non tamen vt qui feüicetyenturus eft indicate vinos Sc mortuos. ï loi
* con ce ills rebusabutamur ;ïèd vt eâs communicemus, in
proximos, liberales : Deo gratias de acceptis muneribus.
Çommifcuit autem hocloco perfonas, Ecclefiaftes : eilts
■ fçilicet qui vere fàpiens, quod proprie bonum eft cogno-
Sat; & eius qui errore malodudtus, fallitur circa ipfius
boni cognitionem. Cognoui quod omnia quAcurn^fecit Deus,
' ipfa erunt tn ftculum, ad ta non eft addere, &,ab ipfis auferrenon
eftyVt timeantfteiem em.Rerum alias quidem vilui funt ob-
n oxiæ,aliæ ver o vi den non poflùnt.Hicautem ièrmoha-
beuir de'vifibilibus rebus : & harum quidem aliæ fcmper
eodem modo perdurant (vtterra, coelum, Sol, Ltmà) à-
lisevero per fuc^fllonem feruantur in fpecie, vt homines,
bonus autem acingenuus Ecclefiaftes hifton* fenfutn
potius conlèStabi'tur-T um vet9 fecundum examinansita
uiferr. Dm intrumiipfum : Hunquïi eu m imptoimuatur&
tullus! tfæc&ne verba difquifirionem ambigttaro habenr:
nOn abfolutamaffirmationem. Semel emm doemt ahum
eflè loCumlulh, alium Impii ;fed pofteanos admonet Sc
in metuni adducit, cum Deus fit amnes hommesiudica-
turus, noftrafq; res omnes diligent; examine difcuflurus.
- . ___fui ifo nnmiaoeri. Hoceit. ÈCIC
plantas, &fimilia.Nouiigitur (inquiO quodnoneft
apponere adëa quçinMundi conftitutioroe Déus creaüit,
cum éiufmodi compofîtio perfeda fit de indeficiens : fèd
neque ab ea'quicquam, vc fuperuà'caneum, éft auferre.
Qui vero adipeculationemM un di animum adiiciuht>ra-
tionefq; fingularum rerum (quantum in fe eft) confèquü-
j tur; timoré Dei occupantur attonitiq; reddüntur Âutho-
j^ris omnium iapientiani demir.uites.In omhi itaq; homiquitcüicerventurus
eit ïuuiwu. » iuuj v~ ***''**• • -
inquam loäiffl impii; a fmiftris videlicet conftnutum :Sc
iufthitem vidi locumquicftadextriseiqs,Sc dixim^orde
meoquodDeusomhesadiudiäumcoiluocabit, ptodignitate
vnicuique diftribuens; illud tempqsdefimensac
decernensin quo noftta omnisaftio 8c opetatio diftntto
examine perpendetur. lM « < »> coriomtoitfcrmomßto-
tum hominum, quoi iuiicubit Hot Dem. Simde eft hoc i h
quod in Euangeliis legitur; Qmm vtrbummofumquoilo-
quenturhominis,reiieutieeoraïionmindieiuiicq. mteluge
autem dimhoclocodicitfermonem;fubintelhgiSc internum
itaentisverbumoccultamq; cogitationem; nam
Sc-dehisqu0q;ratiodnobisdiIige.nscxigetur.Ervfs7i«i-
i,raquoltpfitummt4unt,&noftiuiirttoiiurfusfilmumbo-
minii ^ociurfusiummtitoecurritmmuquibis.Vtmmhum,
tu & buim mors. Et fpiritm tü in « « » . &nMflm batet
homo quam iumentum. Propterea; inquit^ vidi & coniide-
raui ratiohes iudicii quod exercetur lubDeonvt oftendam
hominibus-, höceft, vt homines, do ccam: mhileosaiu-
mentis differre fecundum corporis rationem vitamq-, ll-
lamquitmacorporivacat Sc indnlget.Eundemnamque
1 1- •__ :__ «e.'Une linmrHpe xis omniumfapientiamdemirantesilnomtli homi- mniff_tn__in_S_f_CUtl*
num mete infitus eft d naturaDei timor,veIlegitima qutedamratioquteabordineacpulchritudine
Vnluerli, hq- j ^___
mimirn corda comiertitadCxeatoris lapientiam concern- ( lumentoampliusmhilha .■ . Slonetau-'
firmbolaquiedamac lignafpiritutnmm rerum.Qujre 6 fi- j tem nos pet hoc, E « * “ > virtmibus excolamus:
nemfpeftes obquernI'ftafunf, omniproffts eaten;de-1,fed.ammaquCTraditaeftm e t . ; , fenliendi
feSta.Nam flue quid eorumprincipaliter DcuS prodiixit, i haceiiim (imlles Ange a s . g j communis
-at____: J -a. . n«n «»fl- in nohiscumtumentishrutifqueanimaiibus lit hacenim iimucsnngcua «i***«* > — -r ■ —
nobis cum iumentishrutifque animaiibus fit communis.
Omnia perguntinvnum locutç qua de terrafaäafunt, & omnia
in terrain reuertuntur.Et quit nouitfpiritumfilioruti hmtntt,&
_ _ - . e e a r r. AolfûAsototolfi nptwlutn
ICvLU.XNctUl u u c VJIUU vuauiu|'imvij<iui»v. ^ --- -
fiueqnidin feaindas caufes referendum eft: non eft in
eis apponere qmcquhm n?c demere; Omniaigititr bona
SC pulchra; pcrfeSta omnia funt, ac neceflaria Dei operd.
Quod e&factum,iam ejt,&quafutura funt,iam fuerunt,& Deus fi ipfe afeendatfurfum, & fi fptrt ... tL n s km aflerenquoreteum
qutperfecut'tonem, &c. Si quid olim fait nunc etia I intmaw.Manrchg ,ammashucScillnetransletnaHeren
In i>al»ntonis Ecclefiaften,Endrratio.
izhic gef
P
»lumniates,
immortales quidem illas efië aiunt, fed omnia (ubire
corpora tarn hominum quam brutorum,reptilium qiioq*,
ac plantàtum.Nos Chriftiani jcplós diuin* S criptura rae-
ÜQra erudiunt, iiimentaaccepimuS pró iis hominibus qui
non vtentesmunere rationis, cqmparàntur iumentis in1-
fipientibus : Homines autem, merito illos 'efle cogno&i-
mus qui diftinëti à bé ftiali rftu viuehdi, fecundum ratio-
nem ie moderancUu Quisigitur feit num i) qui âpttd mûl- '
tosvidentùr prudemiôres, iniploludicij tèmpore digni
ceöfebuntür regnoceelo’ium}, an potius ad Infermbara-
thritrn demittentdr î Quisitem contra, illudfcit, an qui
carere quodammodo ratione videntur, oCcultoDeiiüdi-
cio ad iupernà tollentur ? Quod enim rationalis anima fit
immortalis, bmtorum veço anima corpöri imrhôriârur,
cuius plane manifeftùm eft quipaulitm modo rationis fit
particeps. Aliter.: Multis in loçis Ecclefiaftes, Volüptuarij
homïnis perfonam fubiens, cOftUenientes iufceptæperfo-
nsé Cermônes loquitur ; quafi dieat : quis nouit quae futura
funt-.î Edamus & bibamus, eras enim moriemur. Explicans autem
Apoftolus'quaiia fint quæ ad praélèntem vitam pertinent
j inquit : Siin hacvita, itt Cbriftotantum iterances fu-
corpus hoc detruditur j vt tanquam in car'cereid conicda :
cörrijpiacur & cäftigetur ob ea delidâ q uæ antequam fobî-
ifetcorpusjadmifitjquömödo nine fcèlixefle pbteràt,cuim
peccaret, neque argùere;tur î Quern enim diligit Domïnusjaf-
guit, & cafiigattmnern filium quem fufitpit. Siautemà Deb
diligi bomtm eft^li èticNn bonufiieft eorripijdefoehdit aü-
tem anima in corpus vt coiiipiàtüf : «rgo bona erit eorpo-
rea hæc vita j & in corpore hoc fbeliciorerit ahirtia ? illis
quæ antequam fobirent corpus, peccabaht, rieque dignie.
habebantur correptione diuiiia. Facile eftitaqlie eu eitere
ill atamab illis ratiodem: Nequeenim anima, corporis
cönftitutione priorexiftit: & Salombn,Fceliciorem vbcat
vtrifque qui nondum natus fuerit, hoceft, qui in exiften-
riarti nullard veneric, nihilquefuerir; vt fertno hic cum
Domini verbis prorfos coriueniàt: Bonum iüi trat fi natiu
nonfuiffet homo ille. Haç autem abfoluta quæftione,alia nos
& quidem grauiorquæftio fufeipit : Si melius fie homini
•non natum ipfom elle,quam natumjob malüm igitur con-
rigerit homini natum eflè : Eric ergo màlotum caufaDeus
qüihbminemproduxitin vitam: Quomodo itaque vïdït
Deus cunfta qua fecit, (jrccçe erant valde bona ? Cui quæftioni
ficre^ondemus : qiiod cum duas hocloco perfonasattu-
lerit nofter Ecdefiaftes;alteram quidem,cafumniam infe-
rentis, alteram yeropadentisj non fitnplicitef loquitur de
calumniam patience , -fèd lugentém ilium inducicpro fis
quæ iniufte parieur. Verbaigiturhièexpreflàno prodeunt
àperfonafapientis aut fide(^ hominiS, fèdeius qui in hoc
Mundo pacem habere percupiar. Philofbphus enim ne-
que fiiniufte quid pariatut Lichrymàs fiindit, qùin læta-
tur |rotius & exultât, ficut & Apoftolus feribit : Rapinam
bonorum veftrorum cumgaudiofufeepiftis. Cum itaque Ecclefiaftes,
mus, mifèrabiliôrçs fumusomnibus hominibus. Vbique
igifür Ecclefiaftes per ænigmata nos erudiens # ad filturae
vitæ cogitationem tranfmictit.Er vidi quod non eft bonum,nif
i cum Utabitur homo in operijtus fuis; Quis enim adducet i\lum,yt
videatquapoftfefutura funtïSi èpcrfona-voluptuarijhomi- j
nisintelligancur hæc verba^ itaintellige: Vidi (inquit) e^o
voiuptati addi<âus,quod nihil fit boni in vicaprçprquam
laêtari iniis operibus&voluptatibus ,.&quod hæc poirtio
efthominihæreditafque conceflà- Qüæverba atmvblu-
ptuarius temere efïuderit, docet fiibindé Ecclefiaftes vn-
de fit id quodhuiufinodi cogitationes huichominumge-
neiiinnafcantur, quia videlicet nemo illis póteft(intelle-
<äum eoeclm haberitibus.) oftendere quæ futura funt eis,
poftillasquibusnuheftuuntur, volüptates ; àeterna feilt-
cet tormentà fuppliciaqùe grauifiima. Sin autem veroa
eadem è pérfcna Sapientïs d i ^ iiitelligahtuiq altior qiii-
.HamacnobiHorillisinéritfenfiis. Noneft(inquit)homi-
ni bonum excepta ilia lætitia ac foelicitate, quæ ilium ex-
cipiet ex operibus quæ fecerit in hac vita.- A«ftioenimex
qua lætitiam habereexpe&at, ipfa fcilicetfecundum vir-
tutem j hæc eritportio eius &iqrs. Eum namque qui offi-
cibfenon vixerit ; non cqntingeti vita per funâu m redire
hue ampliüSjVtperpoenitentiamemendet quæperperam
gelfit.
C a P V t I V .
T conutrtiego me,&yidïcalumnias quafiunt fub Sole: Etec-
cefletus, calumntas patient mm-, & non eft qui eos confoletur, \
neque poteftas qüa liber et eos à manu calumniantium, & non eft
qui ebnfoletur eos. AdaUavrae (inquit) examinanda eonuer-
ci;& contemplatus hôminesjvidi caluraniatores in^iuftos,
& qifi calumniam patiebancurlugentes exinfirmitate, eo
quod nulluspro illis contra calumniantes, vindidæ pa-
rentiam exerceret, atque ita eos confolaretur. Calu’mnia-
tores autem font, alij.quidem in pecunixs, alij vero in opi*-
nionibus Seftarumi ficut hæretici contra Fi4cles.Quin&
ipfe princeps audorque malotum diabolus, Cum apofta-
ricisPoteftatibuSj amdue calumnias texunt,,mendâcia-
que moliuntur. Et laudaui mortuos qui iam decejferunt, niagis
quam eos qui viuunt vfque nunc. Et fixliciormihi vtrifque, qui
nondum hatustftnec vidât.opus malum, quod patratur fub Sole.
Mortuos viuis putat beatiores. Quid ira? NerSpe quiaiu-
ftitiam laborum omfüm defliierunt, piccatores autem
. lâlïàtifimtin peccatisj vriliteritaquevtrilquemorsCom-
munisaduenit. Myftico autem fenfu itaincellige : Qui
peecato mortui funt viüentes in Ghrifto, lodge meliores
font illis qui viuuût in peccato. Tum feqaitur. Etfxlix mi-
hifupervtrofque , qui*nondum natus eft neque nouit laboriofam
banc vin*;», quam opus malum nominat. Ab iis àutëm ver-
bis Ecclefiaftæ, quidam addudi font vt dicèrfent adimam
prçexiftere ante corporis inftimtionem.Quomodoenim,
inquit,vocari poteft beàtusacfoelix,qjii nihil feit?Qqibus
itarefpondemus : Si quemadmodilm ipfi dicitis anima fo
duaS hoc loco perfonaS induxerit, adPhïlbfophiæ
jhe fÀ
normam nequaquàmfè fnbderantes , .quarum alterâeft
inferencis , altera vero calumniam patientis àc (præ dolore
nimio& ignorantia rerum)lachrymas effundenris; fiib-
iunxit quodiiî comparatione horüm dubrüm hominum
carenciufo Philofbphia , bohum fit in riarura'rerum non
eflè ; quam fententiàm bene facile poflètexperientiaac
exempio’nobis ÿerafoôftendere. Si qùis'eniid interrog^-
retfàndos Martyres, Apoftolos, aut Prophetas, vel cun^
doshomines qui fecundum virtutem vixerunt:Agite,no^
bis hoc iicite unâiviri} piopofitaVofeisoptionevel na-
fcendi authôiqDeo , vel non nàfcendi ; vtram in partem
propenfibres fuiflètis ? Nonne illico refponfuros putas:
Gratias.agimus Deo noftto qui fècüdum bonitatém foam
nos fecit j quique nos in vif tütis gy mnafio volyit decerta-
re , vt has nobis æternæ gloriæ coronas ple deret & impo-
nerec? Sarisitaqueoftenfum eft, quod depeccatoribus&
imperfedis hominibus loviuitut Ecclefiaftes : Et vidi ego o-
mnetnlaborem & omnetn fortitudinem operis, quodamulatio eft
homini-, hoc vanitas&eleâiofpintus. Forcitudo Sc induftria,
digna vitupération«; cenfetur cum quis vires foas circa va-
nkatesintendiç, &voti tarnen cottiposefficitur. Zelus
autem vituperabilis eft, qui proxime vicinam habet inui-
diam. Vidiigltur, inquit, laborem hominum circa res
vanasj & alipshômines vidi illis inuiderf. Vt exempli grar
tia : iniufte ali^uis diuitias fibi comparât î ecceWlij ftatim
huic inuidereinçipiuntjvel ipfi, fimiles confequi diuitias
affedantes, idem & ipfi ftüaium æmulantur. Huiufmo-
di igitur Qccifpatio hominum, vanitas eft ; & vt fæpe iam
diximus, elediofpiritus. StultuscompUtuitmanusfuas, &
comedit camesfuai. Manus homini daræ font, vc illis, op-
portuna fibi & conuenientia operêtur. Odofos icaquë
cefiàtor, manus clatifas & complicacas tenens, cumfutr-
inde pcenitétia tangiçur ac dolorc diftahefeit, dicitur merito
càrries proprias deùorare. Myftieoautem fènfo ; qui
Matth, iè, i
Vttum h pi !
Zelus VitU-
petàbilisi
operationes foas non exercer invirtutibus, prnesdeuo-
rat foa? cum ipfe fibi fit foppliciorum mtdiator & tor-
mentorumProxeneta. Aliter: Gomplicare manus fuas:
fignificat compledi ob diledionem , & fâlutando blan-
diri : Scultusitaque cum diligat turpeS fuas ôperationes
ôcartipledaturÿ proprias deuorat Carnes, ipfe fibi iuftum
flippéeittmparans. Bona eH plénitude pngitlicumrequit, fu-
perplenitudinentpugißorum duorum cum labore&eleäiönefpiri*
tus, Melius efithodicum iufio, fuptr diuitiaspeccatorum multos.
“ ~ ■ — Ll - 4 . Myftico 1