P fa lm .
À 1 fignificat, quibus Temper Do minus inuenittlr aduerîiis.
■ f non dip
‘f rcliquit.
^ tentori-
nquid
collocauit
inter hö-
mines.
$ gloriam
luam > Sc
decorem
fuum in
manu ho-
ftis.
B
Ad æmularionemquoqueeumprouocabant, duraliium
honoremidolisimpendebanr. H ReliSfc® enitnDeoier-
uierunt idolis,adorantes etiam in m ontibus.
65 A t id itH tD eu s& ffp reu it :
Ec * adtiihïlum redegitvaldc I frael.
H ïllos vero fpreuit-, qui tantum nomine & non-yifio-
neifracierimt.
6 6 Et f repulit tabernaculum Sylo î
i Tab c rn a cu lum fuum vb i habitauit in
hominibus.
'C Sylo cïuitas erat, vbi archa Dei fuiftè legiturcouftv-
tuta.Sylq auulfio yeldimiftio eius interpretatur ,'Stfignr-
ficat iacerdotiumludæomm à.Deo reprobatum.
67 -4-Et;- tradidicin captiuitatem £ virtutem
C O T U lïlï
E t pulchritudinem eo tum in manus inimiGi. :
G Traditi funt Iudaei in captiuitatem, quando ab allo- à
philis, id eft, Philifteis, capta archa » funtviófci. Virtutem
& ïbrtitudinem, «licit arenam teftamenti,per quaminter
genees videbantur inuióti, & fiitnma dccoiis laudc e'ÏÏe-.
præcipui., tà l V . •
Et conclufic inglad io p o p u lum fuum :
E t f hæreditatém luam fpreuit.
C Confequensfuit, vtpopulusgladiocormerctinrui-
nam, cui Ardue dignitas fuit ablata.. Sprcuit fuamhæredi-
tatem, quando pro Icelerum fiiorumimmanitate proie-
cic p opulum quem elegerat.
69 luuenes £e,orum<:©medit ignis:
Etyirgines f eo rum n o n fu n tlam cn tàtæ.
G Ignem hic, iram bellantium debemus aduertere. La-
mentate ,vacantiscft: namcumomnesimminentiaperi-
cula formidarerit,‘ nitlli licuit alrerius funeriiufta perfol-
uere. Lamenta enim didfcalunt, intra lares roonumciita,
jficut antiquis mos erat Tepelire.
7 0 Sacerdoces f e o rum in gladio cecid eru n t:
E t viduæ f eoTum n o n plorabantur.
C ïnïplaigiturcaptiuitate,filüHeIi lacerdotiS ,«b allo-
philislegunturgladio éxtin&i: quorum vniysvxor vidua
fa(£ta,poft fubitum partummorte præuentaeft: & ira con-,
tigit, vt minime ploraretur,dum vniuerfos,interims communis
occuparet ; licet & id dus muleis accidifle non du-
bitaretur.
7 1 Et t excitatus e fttan q u am d o rm ien sD o -
minus:
T anquatn porens crapulatusà vino.
C ExcitatureftimDoriiinusad vindidam, noftris ma-
lis adibus proüocâtiis:‘cuius patierftia dormitaflo’crede-
batur. Rcfiirgensautem Dominus amortuis,fanquam vi-
110 paihoms crapulatus. Ad literam aute.nyjçrapùlati & e-
brii vinó', irafci confiieuerunt dum excicantur, & fortes
fè exhibere: ita per fujjilitudinem de Deo didum eft.
7 1 Et pcrcuflït f inimicos fuos in pqfteriora:
Opprobrium fèmpicernum dedit Jllis.
rJC Perculfit Allophilös in pofteriofa, yt etiam viui, à fo-
ricibus execrabili lorde roderentur : quód opprobrium
permaneteis fempiternum. Sic peccatóres in pofteriora
perentit,quando eisfuadebitanon reliriquiç:& quafiàfo-
* ricibus confqmunmr, dum eos diaboli cohors inimica
jvallauerit.
I 75 E tfre p u litta b c rn a c u lum lo fe p h :
* Ettribum'Effiaiïnnonelegit.
J H C Hiçrcprobatip ludæorùmatquehæreticorum,&
eleétio narratur Tandæ ecclefîæ. C Iofeph interpretatur
( augmentumquod hic in contrarium acçipiendum eft:
J quia co.nftatélïè répudiâtum.Eff raim frugifer feu vbertas.
7 4 Sèd e leg ittrib um iu d a :
- Montera Syon qucmdilexit.
G Iudainterpreraturconfitens, Hue glorificins. Illam
rribum mefito diligit, qua: 3c^confeifioné fiiit humilis, &
conuerfione laudabilis. H C Mons fignîficat fandam
ccddîath. ’ '
75 Et asdificanit £ fîcut vnicornium fandifici-
. um fuum ;
In terraquam fundauitin fæcula.
H Vnicôrni iingularis potentia dicitur. H C E t vni-
cam C hrifti e c cleiiam quam fun daui t in Recula figni ficat.
7 6 ec clegit D au id fe ru um fuum, & f luftuiic
cum de gregibüS ouium :
•j* D e poftfoetantes accepit eum.
H C Dâuid ( interpretatur manufortis, fiûe defiderabi-
lis) Chriftumftgnificat, ex populo Iudæorum , ■Otlut de
gregibus oiiiurn, defiimptum atque translatum,j^dpo-
puliim pafeendum ecdeuæ. Vcl qui de grege mortaliumeledus&
fubieuatuscft. G Êtacceptusdepoftfoetan-
tes, ideftjdeloco qui cftp o ft foe tantes, id eft, fcecundas
ôc fcetofàs oues: quia Chriftus paftor ed ouium foecunda-
rum, fpiritualiq; gratia multos filios gencrantium in fan-
f iu fide & e ccleha: paftor quippe Tequitur oues, ideo did-
tur poft feetantes, non ante.
7 7 'Ê Pafcere la cob feruum fuum :
Et ifrael bæredicatem fuam.
^ciusde-
araditig.
f ciusQo
moiuxit.
f d a sg la - c
qio.
t cius uon
lune flen.
J euigiU*
'1 quaii.
“fquaGfor-
D
jh o f t t s
luosictror
fum.
i.Reg.j.
tp roie c it
wdinc m
nocefotis
fi&âuati
Un» fuum,
quafi teiri
fundauitil
iudinfx.
culum.
tralie.
t'fequcu.
ecnfaca,
adduxic
cum.
Dauid t*.
pusChrilti
C Poftumus per lacob intelligere populum Chriftia-
num, qui hic degit in terris. H Et fiippiaiitat defideria.
G Hæreditatem yero Ifiael: fiituram congregationcm.
quæ Domini contemplation© pafçendaeft.
6S f E c pauit eos in f innocentia cordis fhi :
e c in £ intelle&ibus manuum fuarum *j* de-
duxiteos.
C Pauit enim prçceptoregregius,quos doceredignatus
eft:ficutip(èdixit,noninfolppane viuithomo. Intelle-
dus vero manuum, adualem fignificat ianéfitatem, ad
quam fidèles fuos ( prout ipfe tribuit ) gloriofa imitationc
perduxit.' Oratio.
O ra d o exPfalm. L X X V I I.
T J Ificenos mannaJpiritdlif aliment0, opulentißimelargitor 0-
1^ - mnipotensi vt infenfum manuum tu arum direâijmereamur
in monte,tua acquißtum dexteraglortari.PerDomimi n'ojlru &c.
ArgumentumPfalm. L X X V I I I .
C V ox Iudteorum d icen tium , qu an ta tn p erficu tio n e
A n tio c h i v e lg en tium p e rtu lè rin t, B éiq u epo ten -
. tia fupptiùantium co rreó ïion ü vo to v in d t ca ri. H
Jg u a tam en p erfeciitio a d an im an t, q u a ja p ec iu i-
ta s fe rih itu r, referen d a eft.
T T . £ Pfàlmus Afàph.
Ç Aßph fignificat Synagogam » eft ergo totusifte Pfâl-
ijius in lamejntatione pofitus, qui futura teiuppravélut
praeterita deprôràt. Déplorât vero, Antiochipérfècutio-
jxem, temppre Machabeorumfadâm, tune futuràm, led
ifi fpifitupróphèticóqüafi prsetéritam, prbptér éercinïdi-
nemeuentus.' 4
î 'Tx e us venërunt gentes in hæreditatem tu-
^ am, polluerunt templumfândum
tuum:
Po fu e ru n tH ie ru fà lem in fp om o rum eu -
^ ftodiam.
H Propheta de perlecutione gentilium aduerrus^ccle-
fiam Dei (Quae eft hæreditas.eiiÿ)} fiue Hierufalem dicit.
Deus, &c. Ç. Gens enim diifta èft, quod vnp fit genere
procreata. PpÜuerunt ; cum impiae gentes, in fandrlfimis
Hierufalem &-templilccis ?fimulachra nephandappfue-
runt. H Sicût,enim poma ci^ î maturefcerc ccèperunt,
diligentius euftodiuntur, maturaque fàciliüs deqorantur:
ifa Siifcrârius confcientem fibi ahimam cüftedit,‘donee
ad plenum earn valeat deuorarev Eftfenim Dei hæieditas
anima lànda: in euius figuram,t©rrenæ Hierufalbm captir j
uitarem déplorât propheta.
fVtpafce.
rctlacob
populum
élus. H
lacob pc
pulusChri
llianus.
tqui.
flimplici
tare.
î PxudcQ.
tia.
fd u x «
tumfuir.
Matth-4,
i Canti-
cumAlàpl
Petfecutii
Antiochi
f àcerun
lapidum.
1 Pofuerunt —
a m
|p cd«ral
cadaucMj
jjef
Moifid*
oi*-
B
■ j-detifio. ■
$ atdebit-
î . Much '--
c
f furore t. •
îfupct. ;
tfuper. \
«
ÿdecorem
Comcdc
rtintlacob;
D
i occupée
Tattenna.
tifu.
P*upettas
Boftra,
jSbfusno.
t « -j- Pofuetunt mortiçinia lëruorum tuorum
£ efçUS voiatilibus coe li
Ca rn e s fandorum tuorum beftiis cerræ.1
C Dicendopropheraipoliieruntmorticiûia, martyres
fignificat: quiin illacaptiuitate copiolà pçrfecutitmeflo-
ruenint, Ôcelegerunt màgis mori, quam cibisaDomino
vetitis coinquinati. Sepelirét : quia officium eft pietatis.
volatilibus acbeftiis abijcere, màgnae crudelitatis confiât
exemplùm.
f t fîpderunt fangyinem eorum tanquam a-
qu am in c ircu itu H ierufalem:
E t non erat qui fepeliret.
C Secundum literam de populo dicit Iudædmm : qui
à gentibus non loîutn intra vrbem, verum etiam circa
muros ciuitatis eft intefemptus .* quâtenus ofli ciurn lepu-
turæ nullus implerevaluillèt, dum par conditio omnes,
tarn circa muros, quam ^n cordé ciuitatis ,inuolueret. H
Hxc quidem anté Chrifti aduentum in Hierulalem ada
funt : fed paflîonem infàntium figurarunt, vbi & carnes
eorum beftijs & yolucribusexpolicæ funt. i. perfeCutori-
bus, Sc tarfta làhguinis multitudo ëffula eft, vt vix omni-
un? po fleht corpufcula Tepeliri.
4 Fafiti fumus opprobrium vicinis hoftrjs :
S ubfarmätio & f illufio his qui in circuitu
noftrofunr.
C Byne ergo infirimtatemiüaminteliexit,qui faluato-
remmedicum, totis viribus inuoéàuit. Et vtiliter Tubdit,
propter gloriam Dei : non propter aliquod fiium proprium
G Dicit enim Hebræos fuilïè in opprobrium & inderi-
fum, quipriusfuerant Domini deuotione reueiendi. H 1
Opprobrium etiam fiuntfandihis, quiprius fiatres fue- j
runt : qui meliores fedos odij ftimulo pèrfcquuntnr.
I V fqu cq u oD om in e ira lc e ris in fin cm :
£ Accend eturve lutignisze lus tuus?
C Rogat enim pium iudicem, ne vlque infinem iralca-
turgénti iu&iicç : fed vt iricenderetur zelus illius in eis,fi-
cutinMathathia : qui zelo patéms traditionis incenfus,
quendamiudçum idolis immolantem lupra iplas aras oc-
cidit.
6 Eflund e f iram tuam £ in gentes quæ te
non n oue run t:
E t f ln r^gna quaî nomen tuum n on in-
ubcauerunt.
C Effundeiramfiiperaduerlariosiudæorum: indigna-;
tionemtuam abundanter emitte, vtficur illi nos compri-
mûntj itatuisyiribus opprimantur. Necvacat quod ante
dixit in gentes,pofteain régna : priUs enim çopulis.impre-
cacus eft, deinde ipfis regnis, quæ.talia fieri imp e tab an t.
7 Quiacommcderunc lacob :
E t £ locum eau dcfolauerunt.
C Dicendo enim comederunt, læuitiam impræ gentis
oftendit. Comederunt vero fignificat, comedifecerunt:
dumeadauera rriortuorum, ferarum môrfibùs expofue-
runt. Locum dëfolauërunt : cum pulcherrimam ciuita-
tem, cituum fuorum habitationénudauerunt.
8 Nememinerisiniquitacum noftraruman-
ciq u a ru p , cito £ anticipent nos mifencordizepiæ.
:
Q u ia paup e re sfa&ifummnimis.
H Prçueniatflps quçlùmus Domine milèricordia tua,
o ui eft vnigcnffll|tuus : vtveniens propitieturimquir^i-
bus noftris, & èruat no$a peccatis, pauperes enim fkdî &-
mus.in mundopräpterilliim. C Confelfionëitaqie der-.;
lidorum,propititn^bi reddit iudicem : & qpitimetiu-
diciumDomini, anticijari feeius rnifericbrdiarede'de-
Ïlàetat, paupërelque fiidos dicit nimis : paupertasefte4
1 nim nobis bonorum, Schon habemus quid bfïerre iufti-
i tiæ, fi.nosincipiatvigbfæquitatis inqùirerc; J*
I p AdrauitnosDeu» £ lalutarts n o fte r:
E t propter gloriam nominis tui Domine
; i libéra nos, & propicius efto peccatis no-
I i ftris propter nomen tuum. ________
meritum.Ideo enim laiuator dicitur,quia in le Ipe-
raiites làluat.ôc imminentes pcenas peccatorum, commutât
in éræmia.
icflf f Ne force dicanç in gentibus, vbieft Deus
eorum.
f Et :* f innotefeat in nationibus coram
oculis noftris.
E
Salaator
f Quare. ;
dicuutgcn
,^es-
^Nora
fiant in gc
tibaa i
oculosno.
f Ingredb
cul coram
Am.
Imprcca-
tio bona-
Viadi ca-
tio.
flnmagni
tudineb. .
^cclinquc
hliosimc-
ricus Filii
morcifica-
Bibltotb.VeUTat.Tom.u.
H Genteslpiritualiter^poteftates ad.uerfelunt, quæ in-
ualefcunt adüerfum nos dicentes:vbi eftDeuS vefterîficüt
pagani martyribus læpe dixerunt.C Etinnotefcaç :lubau-
diendum eftvindiéta, quam folet dôminus dé perfidis
facere,qü'ândo cos cogitpraua défideria damnare. Çutiî
vero dicit coram oculis:cejeritatem póftulat vltfónis , vt
Videat fieri, quod aliqùàndo nouit pofte cohcedi.
11 Vltio fanguinis feruorum tiiorum qui effu
fus eft-
^ f in troeat in confpeôtu tuo gëmitus £ com-
pçditorum.
H Iudicium hicinuocat,quo languis martyrum exqui-;
raturadoipino.Çôpeditos apoftqlos a,ccipe, qui propter
Chriftum çolligati incarcéré funt i Si in exilio funt dam-
nati. QfVelillos-dicit, quos pro nomine dominivinxe-
rat irreligiofa gentilitas. Non fUtem, amaricqrdis vindi-
dtam, intelligas petitam : lèdeam quæ ad conuerfiOuem
relpicit inimici. Eft autem vindicatio,per quamius ab in-
iiiria,iuftarctributione defenditur.
11 f Secündummagnitudinembrachii tui:
£ Polïîde filios mortificatorum*
H pilii mortificatorum, fpiritualiter funt fidelespo“
puli, per apoftolorum prædicarionem in Chrifto regene-
rati. G Velfilü eorum, qui pro eiusreligione morte pu-
nitifunt : pro quibus orat propheta, vtparentum virtute
proficiatttj&itaeos dominuspoflîdeat, ne diaboli virtute
feducantür.
13 E t redde *vicinis noftris feptuplum in finu
eorijm:
f Improperium ipforum quodexprobra-
nerunr tibi domine.
G Non contra illos,led pro illis rogat ecclelïa.Nam af-
ftidtio corporum,falutem tribuit animarunï.Septüplüm, Scpraplû- ;
perfeââonéth fignifica't coeleftis doni: qüodaccipimus,
quando Ipiritiis lànéiiiliuminatione eomplemur.Impro-
perium: vt quia iniuriasfeceruntjdicant laudes nunc:fûe-
runt increduli, fint deuori:extiterant ftiperbi-fiant humi-
les.In finu vero eorumùn animas eorum, ôtanimarum le--
(^eta,inteUige:vbilemper fitgloriofa conuerho.
14. No s autem populus cuùs & £ ouespalcuæ
tuæ:
Confitebimur ribi in læculum.
H Propter innocenriàm auteih,ôùes vocantur fideles,
vel quia Ghriftum paftorem habent. C Re âe vocantur
oues, qui eius gloriam cpnfiçentes, in fidei firmitare pèr-
manlèrunt.
1 y In generatione & generations:
, • f Annunciabimus laudem tuam.
H Ingeneratione.i.in prôpheris&generatiône:hoceft
in euangeliis1, temper annunciabunturlaudes Chrifti. "C
Vel in generatione ifta hic ecclefîæ, & genèratione cat-'
lefti inpatria, cumomnibus beatisæterhàliterlaudabi-
muste. I*'
O r a tio ex Plàl. L X X V I I I .
\ tfticipa nos domine mïfertcordta tua ,priufquam zelus ira
A def&uiatm adiutipatrociniis beàtorum, quorum propter te
P ' fanpiiü
£ g«*
f narrabi'
muslau-
dest.
Id genera-
tionc &
generation
,nem.