I l l '
i l
i l
1
Auguft.
*JtoIocau
Aura.
eft, inperpetuum abdicatis: refurgens quippe imorcuis,
iam nonmontnr, 8ccormptipcivltranondominabitun
lauabitcarnem fuamin locofantto: quia hominem aflumptu
in ilia coelefti conuerfatione mundum exhibebit, non tam
apeccaticontagione, quam nunquam contraxitt quam a
fecuili humilitate, in qua prius quali fepro/itfapparuit, dejpe-
tfus,&noutfintus virorum, tanquampercujfus a Deo & humiliate
. Vnde &IefosSacerdosmagnus, in Zachariafordidis
veftibus indutus inuenitur: quae tamen ab eo ablatae funt,
&indutus eft mutatorijs.Hocipfum&inlege reperies.Se-
quiturenim: - ,
Indueturqtie * veftimetitisfuis: quia pofita mortalitate pro
nobis fofeepra, earn qux hominem Deum deceac, ftolam
imraottalitatis fe indutum oftender. Nobis enim quali
non erat,quod prius non apparebat.
Etpoftquam egreffus obtulerit holocauftum fuum acplebis, roga-
bit tam profe quam pro populo.
■ Egredietur tunc Dominus Iefus ad domeftiebsfoos:
quiaqihin iudicio &bonis&malisin humanavifus eft fpe-
cie,poftiudiciurn amicis diuinxmaieftatis fuaegloriam ex-
hib ebi c,(icu c ipfe promifit,dicens: Si quit diligit me,diligetur
aPatremeo:&egodiligameum,& manifeftaboeimeipfum. Ho-
locaufta veroipfius ac plebis,qux egrediens iubetur offer-
re Aaron,arietes funtilliduo: quorum vnum pro fe offere-
dum paraucrat,alium autem i plebe fufeeperat. Porro alia
funr holocaufta praefentis temporis, aliafuturi. In praefenti
namq; holocauftum efficitur,quifquis fpiritus feruore fuc
cenfus, exintegro diuinis offieijs mancipatur. Quae vero
fint holocaufta cceleftispatrix, B. Auguftinus in Pfalmo
fexagefimoquinto nobis exponit, dicens: Quid eft holocauftum
? Totum incenfum, ftdigne diuino. Totum te confomat
ignis Dei,nihiltuiremaneattibi,totumfitDeo. Hoc eric
in re forreftione mortuerum, quando eorruptibilt hocinduetur
incorruptione,& mortale hoc induetur immortalitate: tunefietfer-
mo quifeript weft: Abforpta eft mors in vittoria. Vi&oria quali
ignis diuinus eft,qui abforbet mortem noftram.Holocau-
ftum eft, cum non remanet mortale aliquid in carne, non
remanetaliquidculpabile in fpiritu.Ofterctergo Chriftus
in illafoamanifeftatione*holocaufta,foum acplebis,cum
populi fui duces lecum tradiderit patri fuo.omni labe mu-
d atos ,omni labore ex oneratos ,& folis amodo diuinis lau-
dibus occapundos.Poftquam vero egreffus obtulerit holocauftum
fuum acplebis,rogabit (inquit) tam pro fe quam pro populo.
ergo? Nunquid orationibus in ilia fufficientia politis opus
erit? Quib9 nihil deeritborii, nihil timebitur aduerli,quid
amplius necefle erit vt pro illis orctur?Scd rogabit,di£tum i eftjqualirogafle fe manifeftabit. Quamdiu enim orat pro
nobis Chriftus, 8c frudfcum orationis iplius nondum per-
cipimus, quod non du m fentitur, quali non fieri exiftima-
tur.Orat vero tampro fe quam pro mis: cum merirum ora-
tionis fuse, quantum vel fibi vel amicis profuerit, manife-
ftat.Habcs 8cmn\ta.Civai\iz.Vos,in({uit,mmtriftitiamhabetis.
Iterumautemvidebo vosf&gaudebitcorveftrum. Quandonon
videt (uos Dominus ? Sed vilurumfe dicit, quali quod vi-
deat, palam fadturum. Quali enim non videbat, cum in
tribulatione politis non ftatim fubue niebat.Sic eft &quod
paulo ante commemorauimusde diledore iplius: Etego,
inquit,diligam e«w.Nonne ipfe prior dilexit nos? Quoraio-
do ergo iam diligentes nondum diligit >.fed diledturum
promittit? Sed hoc eft quod dicimus: turn primum dilige-
re fe afterityCUm ffudfcum eisfuce diledtionis oftendit. Nam
velutodio habere exiftimatur, quamdiu quali ihimicoS>
difciplina^eos rigore perfequitur.Rogabit itaqucChriftus
in ilia ccelelti patria tam pro le,quam pro populo fuo: cu m
orationis fueefrudtum& efticaciam, hue in lira gloria, liue
in populifuibeatitudine,declarabit.Poft holocaufta vero,
ad hoftias quae pro peccatisoblatae funt, vitulum fcilicet
Pontificis 8c hircum.populi,reuertitur legislator^dicens:
Et adipem quioblatut eftpropeccatis^dolebitfuper alt are.
Delanguinehorumanimalium quid fieri deberet > fu-
periuS difpofuerat; nunc caetera fubiungit, adipes cremari
luper altarc, carncs vero cum pellibus&fimo extra caftra
efterripraedpiens. In pripcipio nafrique Leuitici huius j o-
mnium hoftiarum adipes lub vna fententia ponit, dicens:
Onmis adeps Domini erit iureperpetuo.ln ad ipibus liquide m affedliones
noftrasintelligimus. Tan quam enim lineadipe
bonum operatur, qui coadfcus& line deuotione illud exe-
quitur.Cum adipe vero hoftia 6ffertur,quandocum hila-
ritateDomino leruitur. Sicut autem de holocauftis dixi-
mus,alitercremantur adipesnoftri, dummodoindomi-
nicoferuitiolaboramus:aliter poftca, cûmlaborisnoftri
præmium percipiemus. Nam quià de hoftijs pro peccato
interim fermo eft,in hoftia Chrifti adeps fuit, quod liben-
ter feipfum pro nobis obtulit. Noftra quoque pinguis effi-
citur,fi poenitentiæ labor deuota mente lufeipitur. Habet
vterque adeps fuum ignem : quia & Chriftus propter ni-
miam charitatemquanosdilexit-,volensfead hanc humi-*
1 itatem depofuit,& nosdclidefio diuinx reconciliationis, ,
laborem prompti fufeipimus fatisfadionis'. Adeps tamen
ifte,çum tempusrettibutionisaduenerit, nouas çoncipiet
flam mas. Nam Saluatornofter Chriftus cum frudfcumlui
làboris vidcrit,tantum fcilicet populum quem fuo fangui-'
ne fibi acquiliuit,ilia voluntaria mors in quaanimamfuam
pro amicis pofuit ,gaudium illi ineffabile pariet : lieut ipfe
petProphetam teftàtur,. dicens: inebriauianimam laffamt
& omnem animam efurientem faturaui. Ideo quafidefomno fufei-
tatusfum > & vidi, & fomnus meus dulcis mihi. Hoc enim de fo- .
mno mortis illiusintelligendum eft, Sed & noftro adipi
flammxfusfplendornondeerit, cum gemitus noftri de-
uotio in lxtitiam nobis commutabitur, iuxta illud Pfalmi-
ftx : Cornertiftiplanftum meum ingaudium mihi :confcidiftifac*
cummeum, &circuntdedifti melatitia. Ifta vero adipum in-
flammatio fuper altare fiet i. quia cordis aram quam prius.
lu&uspreflit, gaudiumfublequensilluftrabit. Sedquo-
niam nunc de poenis malorum,nunc de præmijs beatorum
multa audiuim us: quicunquehxc credit futura,landificare
fe debet, & ad eadem præmia prxparare. Vnde & apte
lubiungitur;
lüeveroquidimiferitcaprum emiftarium, lauabitveftimenta
fua,& corpus aqua,& fic ingredietur in caftra.
Hunc caprum Chriftus emiflurus eft, imo &dimiflurus»
quia dimittit impiosfecundiim defideria cordis fui. Sedquodille
faciet imperij fui poteftate,iam nosfacimusfi.de, qui credi-
mus quodfuturum eft. Abluamus ergo fordes operis,ab-
luamus 6c mentis, veftes cum corpore: vt quide ventura
malorum damnatione præftruimur, cum dies ilia venerit*
inter damnandos non annumeremur. Ei namq; qui mun-
dusinuentus fuerit, caftrorum cceleftium finedubio adi-
tus patebit.Sequitur :
Vitulum autem & hircumquipropetxato fuerantimmolati, &
quorum fanguis Hiatus eft, vt in fanhuario expiatio compleretur,
ajportabuntforasfaftra,&comburent igni tampelles, quam carnes
eorum&fimum.
Repetrtur de vitulo Pontificis, quod in prima eiu$ tra-
datione fancitum fuerat; vtefferatur extra caftra j & ibi,.
comburatur.Dequaeiuscombuftione,etiamnos quodibi
diximus, paucis repetimus. Sicut vituli huius immolatio
Chrifti palfionem fignificat, fic concrematio refurredio -
nem. In ignis enim Iplendore daritas refurredionis eius
aduertitur,velut abforbens mortem vi&oria. De qua cla-
ritate ante paflionem patrem r ogans, ait : Pater, venit hora :
clarificafiliumtuum. Vitulusergo in caftris occiditur, fed
extra caftracomburitur ; quia Chriftus in Judaea pafliis » à
gentibus creditur refufeitatus. In pelle veto &: carnifius,
corpus eius comprehenfumintelligamus. .Nam luperjus
hoc aperitur, vbi lie pofitum eft : Pellem vero & ontnes carnes>
cumçapite &pedibus & inteftinis &fimo&reliquocorpore, efferet
extra caftra. Quod autem fimus concremandis membtis
annumeratur: fimus vituli, crucis eft ignominia,contume-
lix&improperia, qbxomniain Chrifti glotiamconuerlâ
funt» Sedquideftqupd hircuspro peccato populiobla*
tus, cum vitulo Pontificis comburiptaecipitur? Nonne
hac de caufa Moyfes contra Aaron o&aua die vndionis
illius, iratus fuiflè legitur, quod hircum qui oblatus fuerat
pro peccato, exuftumrepperit?' -Siquidem de hoftiispro
peccato,hop fupra ftatutum eft, vt comedantur. Omnis (in-
quit) qui eft dégénéré facerdotalh vefeetur carnibw eius, quia fan-
ctum fanctorum eft. Hunc tamen hircum videtur excepifle
ciim vituloPqntificiSjita fiïbiungens : Hoftia enim qua cadi»
tur pro peccato,cuiusfanguis infertur in tabernaculum teftimonij ad 1
exptan-
J i l l
Ifii. 38,
Epbefa
ffdm. 18.
G
7/4.38.
lfiù. Il,
'■ loan. 3.
expiandym infan£iuartof non comedetur,fed comburetur igni-. Ergo
hircus pro jjecCatopopulifi alio tempore offeratur, co-
medi iubetur a Sacerdotibtts : cum vero in haedieexpia-
tionis ciim vitulo Pontificis immolaturieadem iege qua &
vitulus,extra caftra comburitur.Vtrumque fine caufa non
fit« Quid enimfacramenti cpmeftio ilia contineatr', fuis in
locislatius tradatumeft» Nunc de concrematione in qua
vitulo fociatur, agendum. In holocauftoitaq;arietis Aaron
, quod fimul cum holocaufto plebis oblatum eft, lan-
dusillefandorumprincipibus populi fui, qui&ipfi fan-
ditatecxterisprjeminentjconiunduseft. Nunc interim
peccatoribusfeconformans, & peccatores fibiinaliafua
hoftia, ficutprimuminariete refurredionis fuae gloria ex-
primens,eandcmfpem pcenitentibus tribuit,dum corum
hircum fuo vituloin com buftionc coniungit. Quqd vero
fimul extra caftra comburi praecipiuntur,pr§ter illud quod
paulo ante notauimus, quod Chriftus fcilicet extra fyna-
gogam in gentibus glorificatus eft; quia nunc & hircus ad-
iungitur, cxtracaftraintelligendumeft, extraeamquam
nunc in vfu hahemus, vjucndi confuetudinem. Chriftus
itaq; caput omnium, 8c cum omnibus vnus, tam arietem
quam hircum populifui, adimmortalitatem prreceflit: in
combuftione tamen fua Vtrofqj fibi confociat, fpe interim
illosadiungens, poftca vero reiipfius confortescfficiens.
Ipfe ergo infignum fui datus eft,ficu 1 8c Iezechixxgrotan-
ti cum quindecim apni expromilfionediuina fuperadde*,
ren tur,datum eft ei fignum, dicente Propheta: Hoc erit tibi
fignum a Domino,quiafaciet Dominus verbum hoc quod locutw eft.
Eccereuerteturfol decern lineis pergradusquos defender at in horologia
AchazS ol autem iuftitix Chriftus: denarius vero,perfed
use ft numerus.Sol igitur decern lineis defcendit,&per
eafdem regreffuseft: quia Chriftus deicendit primum in
inferiores partes terra:,& afeendit fuper ompes cmlos. De-
feenditperfedum fe exhibens hominem afeendk, cum
plenum fe Deum, patrique coaequalem dedarauit. Vnde
feriptum eft : A fummo coelo egreftio eius, & occurfus eius vfque ad
fummum eiw.Hie igitur fvt dixi) in fignum nobis datus eft ;
vtquodinillo completum credidimus,etiamin nobis co-
plendumfperemus. Iamitaquelezechias,.accept©tanto i
figno,de promifla fibi vita prolixiori non dubitatrquiaho- j
mo continuo moriturus, vt fixum fit quod ei didum eft,
Morieristu&nonviues: poft mortem tamen vidurum fe fpe-
rat, Scfeptem annos in requie fpiritus fui, odo vero in re-
furredione corporisexpedat. O radix Iefle, qui ftas in fignum
populorum, fub hac fpe genres deprecantur te. Vi-
uentmortuitui, interfefti* tuirefurgent. Hircusifte tecum in
morte, tecum & in combuftione. Si enim ("ait) mortuifumus
cum Chriftoycredimus quiafimul etiam viuemuscumdlo. Si com-
plantatifaftifumusfmilitudini mortis eitis,fimul & refurrectionis
eritnds: hoefeientes, quia vetus homo nofterfimul crucifixus eft ^vt
deftruatur corpus peccati, vt vltra norkferuiamuspeccato. Qui enim
mortuuseft,iuftificatuseftdpeccato. Sedeccedaturreisvenia,
m utatis promittitur gloria; qui hoc audit & credit,necefle
eft vt iuftificatis conformetur,vtiuftificatorum & iple glo-
riam conlequatur. Inde eft quod lubditur:
Etquicunqueeacombufferit, lauabitveftimentafua&carnem
aqua, &fic ingredietur incaftra: eritque hocvobislegitimum fem-
piternum. ' . ^ 1
Secundum locutionem quam fxpe notauimus, com-r
burit vitulum, qui credit Combuftum. C omburit & hircum,
quideillo hoc futurumprxiumit. Quifquis ergo
Chrifti de gloria, membrorumueillius non dubitat, lauet
veftimenta, lauet & corpus fuum, vt caftrorum fuperno-
rum mereaturingrefliim. omnis ("ait Ioannes) quihabetlbem
hancinipfo,fanttificatfc,ficut & iUefanttuseft.Quod autem di-
citur, legitimumftrnpiternum eritvobis: quomodofempiter- ;
numintelligipoflit, quod fine temporis anguftatur, in
quarto huius opens volumine tra^atum recolimus; puto
quod 8c inalijs locis,nec omnia vbique repetere valemus.
Q^ia vero prxclar^ huius folennitatis ritus expletus eft,et-
hm de tempore illius ac die qua celebrare earn opor-
Kret i tacere non debuit legislator : -quam
nobis expoluit, ita fubiun-
gens:
m
Apoc.y
Matth, y.
Quo tempore Pontifex ingrediàturfitnttudrium-.
C a P. - IE
M Ènfe ènimfepnmoyécimadiemènfis, djfligetisummdsve-
ftrasmuUumjjfacietis opus,fiue indigents,ftue aduena, qui
peregrinatur inter vos.
Hie eft menfis fep tim us, aritiqua poptili illius cbnfue-
tudinepene totus feftiuui,dfc quo inferiusptçcipitur:Mew-
fefeptimofefta celebrdbitis, ^ habit abitis in Vmbraculisfieptem die-
bus. Menfis ergo feptimus, tempuseft gratiae : in quo feptem
JpiritusDei mifiifunt in omnem terrdm 3 in quo Chriftus fan-
duariumxtemum ingrefliis eft, trahenS poftfeomniafé-’
culav HxceftdecimadieSjinqualexconfiimmatut,quia
finis legis Chriftus ad iuftitiam omni credenti: qui non vehit legem
foluerè,fed implere* In hac ergo die affligerc prxeipimur animas
noftras, vt & nos fanduarium ingredi poflimus. COr
enim quodhouitamariiudinem anima fua, in gaudio illius non
niifcebiturextraneus.Sie nim plangere feimus quodpèccaui-
mus : fi temporalia gaudiaparuipendentes / hanc vallem
lachrymarum in quapofiti lumus,intelligimus, tunc rede
in corde noftro âfcenfiortesdifponimüs.Vrtdc& anima il- p r ,.
la ad Deum fitiens,qu* dicerc potuît,F#m<»f mihi lachrjma ^
meapanesdieacnofte,continuo fubiunxit ; Intrabo in locum ta- pfaim^L
bemaculiadmirabilis vfquead domum Dei. Sed 8c Ieremias 1
temporis huius gratiamexprimens, in quodiuerfæ natio-
nes ad Deum redeunt, in perfona ipfius loquens : Ecce'ego, lerem. jjJ
inquir, adducameos de terra aquilonis, & congregakoeosdb extremis
terra : inter quos erunt tacus & claudus,pragnans & pariées
fimul, ccetusmagnusreuertentium hue i Infletu ventent, inpreci-
bwdeducameos. Lu dus itaque nos introducit : & necefle èft
vtinterim animam fuam affligàt, qui ad gaudia ventura fe
prxparat. Sed ecce Venit in mentem,quod Ezras, congreV fitthsm. g;
gato populo in die folenni, cum flerent illi audita lege, di-
xit eis : Diesfanttificatus eftDomino Deo noftro, nolitelugere, & j
noliteflere. Quomodoludum quem legislator die fandifi-
catoindieit, iftecontradicit, nifiquia aliaeftfeculitriftitiai ' | ^
vt ait A poftol us,?»0rttw opérons : alia triftitiafecunftüm Deumj uCor\7-
quapcenitentïam infalutemftabilem operatur i Hxcenimfefti-
uitatem Deo exhiber,iuxta illud Pfalmiftæ: Ouoniamco- :
fitatip hominisconfitebiturtib'h&reliquiacogitationkdiemfeftum pJaim- 7î-
agenttibi. In hunc mqdum etiam Apoftolus: Etquiseft , in- c ^
qui^qiïtlatificatnos, nifi qui contriftatur ex nobis ? Triftitia ér-j
go quapeccata vel noftra vel aliéna deflemus, qua pere- J
grirtationerti noftram gémentesattendimus.ifta reftiüa eft r
&folennem decet diem, quia etiam Angelos lattificar, iu- (
xtaillud: GaudiumeftAngelisDeifupervnopeccatorepqmtteri-
ttam agente. Cum vero damna temporalia immodèrate
plangimus.cum fpei æternæ confolatione contemp ta,moe
rorihuiufmodi nos abforbendostradimus:hæc eft triftitia
mortem operans,- qüæetiam voluntati diuinx contraria,
feftiuitatis eius gaudiis creditur indigna. Ad vimftem etgo >
animi populus excitatur, cum in die folenni flerc prohibe^ j
tur, vt fcilicet terrena incommoda patienter admittat: 8c
iub fpei gaudio conftitutus, prxfentium malorum quodâ- 1 tq
modofenfiim effugiat.De qua virtute ibiderndicitur.Grf«- ifehem.
dium Domini eft fortitudo noftra. Cum ergo præcipitléx, vt in'
die propitiationis affl igamus animas noftras, non quamlk ;
bettriftitiam,fod eam quæ fecundumDeum eft,&quç gau-1
dia park fompitefna,nobis infinuat. Nuüumque,inepaiz,fa^
cietis opus,(tue indigenafiue aduena qui peregrinatur inter vos. De
operibus qoæ corporex neceffitati fubdita furie, qux 8t
féruiliafxpe nominal, hoc intelligendum eft. Nam fi qua
ipiriraaliaerànt addiuinumcultumpertinentia , vteir-
cumcifiofuit, 8c facrificiorum celebratiofolennis :habe-
musteftem Dominum in Euangelio, quia Sacerdoresin
templofabbatum violabant, & fine cri mine erant. Quid
igitur feruilia opera, nifi peccata intelligimus ? lpfacnim
font, qux hominem foruituti fobijciunt, 8c ingenitam illi
adimunt libertatem.' Nam qui facit peccatum, feruus ift
peccati. A peccatoitaquelex hominemréüocat-, cumin
die fandp ad (èruilia ilium opera non refaxat. Dignum
quippé,eft,vt pudendam foruitutem iahi dbdigqetür, ptt)-
pter quemlibertatireftituendiimDominus omnium Venit
M 4 &feruv