! À
Thre. J.
Ames.y
B
tccUftx
c
ï.Cw ..ii.
Luc. j.
Àugufh
b
- .. ... _
ê f alterfformdnsluceni & creans teiiebrasyfacienspacem& cream
matum.lçtcmizsq\ioqm:£tMèft ifte quidixit+vtfierét Domina
non tubente, exOYe altifttiiï nonegtedienturnec bonanec malaï A-
ittos etiam:5itrii, inqüit, malum in iiuitate quodDqminus non
fecittl n quibüs omnibus malum, non peceacum,fed affli-
â io piaelens intelligitur, quddiuinoiüdiçio pro rhéritis
fuis peccatoreSpercutiuntur» Pari modo * cütn animam
ream fieri legimüs»quç feu male feu bene quid facerfi iüra-
Ucrit^nifi expleuent : malum bichon pro culpa, fed pro
pôenaaccipieriidum eftjCumqUis peécatâiuâiudicansicâr-
nisfuæaflfli^o^raBeo^ouic. Male ërgb fibi facie , quif-
qujs , quia Deumcofttempfelatj fibiitatusj pcenâs débitas
à feexigic. ^ Béne^yero agere* eftvitijsabrertuhciàn-
do b onis ôpetibus ihfudare.Pq.tet itâque, vt fupra diximus*
quia port modicam digrefïîonerrt praitermiflum ordinem
repetit. Cuni ènimfiüperiu^depeccatorumfatisfadione
agcre,in hirco&capra qüara pro expiatione fuâ rëôs offerte
pfècepit /loenitentiæebrum âuftéritatenî figurâuit : in
due Veto, quæ fimilïter èls impofitâ eft, innocen tiam quae
peenitentiæ afTôciauda eft,defignauit»Han.cigiturfandio-
ttémlegislator re^iciepsrilwiOT^inquit^WAiw^mf, vtvel
benequïdfaceretvetmale,iàeft,q\ix'/tl carnisfuæin poenité-
tiaafïlidionem * quxpér hircum & capram fupra dèfigna-
taefi : aütyitæinnodentiam,qüænihilûminüsiri oueex-
breflfaçft ^ Deovoùerit. Oblitaque pojleà intellexer'itdelictum
fuum,dgatpoenitentidpro;pêccato:SiçssicA voüit&reddere mo-
rata eft* peccauit: fictif fçriptum éft ^Si quid vouifti DeOj ne
ïnorefitredderè. Difplicet ehim ei infidelis & ftulta promif-
fio. ErgOfiùblita votifui,pojledintellexerit, id eft, fi negligens
■ prius reddere quod Vouerat» poftea fuper hôc iplofe te-
pieheûdêtitiagatpoenitentiampro peccato,digna fcilicet fàtif-,
fadibhe dlluens quod neglêxit. Hoc enim primitds ne-
eèflariumeft.Deinde quidîEtofferatÂgridm degregibusjtuecd-
pjvrm.Tanquam diceret; Quod priüs vouerat, & nondum
reddiderat, reddat. Male St beheraciât * car hem aflligens,
& bonis operibüsinfiftëns. Haècnamque eftouisôCcapra,
bonorum operum executio,& malorum poenitentiâ. blec
contrariumvideatur, quodfiueouisfiùe capra offerriiu-
betur, cum nosytrunqj offerertdum diximus. Siue,enim
aliquândûcOpulàtiuumeft.-vt çumdicimus, fiueferutfiue
libeAfimiiesvnumfimusin Chrijlo, id eft,& ferai'& liberi.Èt in
hoceodemlibro Veftislineafwelaneaqu&leprambabuerint,
dut certepellis vel quicquid expelle confeftumiftjftertdettlrfacerdo-
ti. Hic enim iîue, aut, vel j prbStpâttiëuiaaccipiuntqriNô
vnum quippe eorum tantüm, aut hoe,vt illud:fed& linea
Ôdanea veftis j & pellis & quicquid ex pelle conficitur, fi
lepram habuerit ^qftendi'facerdoti præcipitur. Sic & in
præfen t i,cum àidtjfferetagnamfuie cdprdni, v trunque ci in-
iungit. Quod veto àgnamdegregibus ponit » hoc fortafte ad-
uertendum eftiquoniam infirmioribus, & his maxithé qui
adeo négligentes funt vt votOruhf fuorum obliuio-
nem admittant,ardûa SC quae paucorum fit,non eft intelli-
genda cpnUerfâtio:fcdyulgàris,&quç cuiuslibet etiamin-
ualidi vires non Opprimât. Quanquam vitanda eft in hu-
iufmddi nimia difeuffio. Forte enim in hoc loco non nb-
fi locutio eft. Vndè beatus Augüftinus in libre récapitula:
tionum fcripfifle fe feptemlibros dé feptem libris diùinâ-
rùm (cripturarum commémorât,id eft,Moÿfi qui nque, &
Vnolefu Naue, & al ter o Iudictim, notatis lu cutionib. fin-
gulorum, quæ minus vfitatæ funt lingue no ftra: : quas pa
rurn aduertendo y fenfum quaèrunt quilëgunti cumfit
locutionis genus,& nonnunquâm excUlpüt aliquid,qUod
àveritate quidem non abhorreat: non tamen hocienfifle
autor à qüo id (criptüm eft, inüénitu'r : fed genere lo cutio-
nis hoc dixifle credibilius apparet. Multa autem in literis
facris obfcurajcognito locutionis gehere jillucefcütiPro^
p ter quod, in qui t , cogno fee n da Font eade m genera
locutionurh}vbi fententiæ patentât etiam vbi
latent,Cognitioipfàfuccurrat,eafque
intentioni légentis ape-
m tiat.
Quipecus non habuerit ,vt offerat duosturtures, atit
duospullos columba.
! G A P. V I.
Siri autem non potuerit ojferrepecus i offerat duos turttires, vel
duos pullos columbaritm:vnumpropeccdto,&alterumin bolo- ■
cdujlumJabüqtte eos fàterdàii*
Multahominum erga Dei cultum&fuam famtemrie-
gligentia,fed maior Dei erga homines longattimitas& mi-1
iericordia.Éccéenim cum peccatoribuspoenitenti®&vi-
taëçorreûioris remédia oftenfa fint, fiquis falutis iter ag-
greftusdefèeerit:8tin fuo propofitofegnior faétus, bonü
quod inchoauerat, impiété diftuletit, diuina ad hue patië-
tia fupportatur:& quatldiü Viuehdi lohgiotà fpatiâ recipitj
éxpeâatur vtimpleat qüodpfothiiiti Sivero mqrteirnmi-
nenté, aut grauiinfir mitate incUmbente, exeqüendi Voti
facultas adempta fuerit , née fie deferîtur : fed fi v*el tünC
co nüertiy oluerit* quanquam irrifèntDeuni, votum ei fa-
ciens, & quod voueràtnon perfoluens, viàilli oftenditur
qua faluetutj Adeo erga omnesillius Àngelicæ falutatio-
nis feruatur polliçitàtio, vt etiaift illi qui borium quod af-
febfcant, implere no tt poflunt:pro folq tarnen voluhcatis
nutu,diuinæ ueconciliationis mercedem recipiaat. Quid
igiturhisqui eiufmodi luntj confilij detutrquisfatisfadfcio-
nismodus,legisipfiusfan6lioneillisiniungatur,audimus;
Siautenii inquit, rtonpotueritofferrepecus], offerat duosturtures,
feu duos pulloi columbarum. Qjfifunc qui ad pecus offer end ü
nçn fuffici un,r j iam prælibauimus : illi fcilicet^ qui mortis
prdpinquitatéfcuinfirmitatis ponderepr£épëditi,iniun-
«Sam fibi pcenitentiam expleré, feuiuftislaboribtis fe fub-
dere amodo neqpéunt. Offerant igitur duos turturës4 fiue
duos pullos columbarum. Turtur eniili &columba pro
cantu gemitum habent.QuiergonecfeipfuHn afifligere,nec
iuftitiae opus cÉequilufficit Vt promiferat, gemat. Duplicë
autem gemitum eum hàberé Opqrtet:fiue qüia malum e-
gttj qüodnonpoteftdignafatisfaôkioneabluefe: vèlquia
bonum quodDeo vouerat,no vacatexplëre.Irtde éft quod
de dUobus turturibus feu pullis colùmbihis dicitur : vnum
propecca$o,&ahum in holocdufiuni. Turtur quippe feu pullüs
columbae propeçcatô offertur j cum graui cordis eontn-
tione criihinum reatus dèfletur* In hqlocauftum veto alter
cediti cUm mens quæ à bonis operibus vacafTe fe plan-
git, eorum defidçrio,fi tempus & fpâtium de tur j totam fe
accendit. Quod VérO türtUrés feUpulli,facérdoti daripræ-
cipiUntur: oftenditur, noh hifipétprælatôs i feu certe per
fummutn omnium pontificem Ghnftum jfiillidefuerintj
peccatptum fatisfadionêm pqftè acceptari. Sequitur:
Quiprimum offerenspropeccato, retorquehïtcaputeiüsadpen-
nulasy lia vt collo hareqt, &nonpénitus dbrumpatur.
Quid per pennuîas hifi virtûtes.animæ fignificantütj
quibus illàaaccelümvolatî.Gaput ergoturtüris qui pro
peccato oftelturi ad-pennulas retorquetoricum mens qu^
hominis caput eft,& propeccatis luis anxia dole t, las tale hi
execràns dulcedinem vitiorum,virtutum concipitappeti-
tùm. IM,inquit, vt collo haredi, &nonpenitus abrumpàtur. Di»
gnum quidem eft, vt qui virtam toramindelicijs egits qui
voluptadbus illam abfumpfit : faltemiam môrtevidnàj
& ætate feflà,fi vànitaterh ftudiorum fuorumintelligic j Æ
iam feit plangere quod vitam perdidit, çaputà cOrpore (é-
Çprnat-, mentis fcilicet intentionem à procurahdis carnis
v olup ta tib us aiter tat. ÎSké taméh caput ip(um|»enitusab -
rumpendumeft i quia éuràqb ai carnis defiderijs negatur,
fuftettdahdis hècëffitatibus debetur.Sequituri :
Etajpergct de[anguine eins parietem altàr U: quiequidautemre-
liquumfuerit,facietdifiillareadfundamentum ciu$, quiapropecT
îâtoefi: . . a
Éâdêm penedehircb>&capra > qtïîepro peccato ofte-
|ühtur,fuperius fahcitàfunt : nifi quod ibifanguine hoftiae
cornua altaris , hie vero paries ipfius afpergi proeéipitUr.
Namquod ibiquicquid teliqüumeft, ad fundamentum
altaris fundi* hievero diftillari iubetur :mon hoc myfterij
varietasjfedhoftiarum diuerfitasfacit. Non enim tanta de
auicula, ouantadepecude fanguinis copia profiuere po-
t * . ' ' r . teft I
I in LtùittëüihyLib. Ut.
........ : < Tw . ' 57
Si in pecore fandi labotis éiercitiurti, ip aùmüs ycr -
fari dùrum affeâtium motusde/îgnatusëft | quando feilr
cet anima,; vbi pédèm non potpft ponérb boni bptirîs î$o ‘
l^t defidëHô b o n i vdluntatis : quid in fimilàiiifi lateh-
tiünic.Ogirâtionum & ci;inl.inum ,in quibus peccator fibi
ifpli noms éft, për confcflîonem expolirio incélliginu ’ Si-
%ila quippeires itidnlmata & fine fènfu eft.Sié &hoinb qui
fubtraÊtâ iam bbni operis fàcultate, pro mails fuis nec yi-
Uç doloifetransfigitür ', me b OHi bp?eri§ ardëhti defîd ërio
fûCcënditurl'gfatiapriuatui, qüicquîddgere præualet, pë-
riemotii vicalicarët. Quodtamen in.pôteftàtë habe.t, facial:
teft: &idèocongruepecudum fanghisfUndi, aüiumve^
to dicitur diftillari. Cur ergo fanguiflë hoftiarum ibi edr^
nuaaltarif tàngi, hicVero paries àfpepgi iubeatur * hoc fo-
lum rëquirehÜum eft. Nemo dübitat vnumqueixiquei
quanto gràüius exceffentjtânçq maiôrîhumilitatëfktisfà-
tër,e onortere; Qüifquis itaqüfe teum fe intelligit, fidumti
vitx «Donævâlëtüdinis f paria longiora fperare potëft ,ad
fàèisfadidnettt redit / ^fiifheit ëi vt corntiâ altaris fuo fen-
guine,tangatîvtfciIiGëtaliquos gregis Chrifti paftorçs, ftio
nëtù Ôt cOHtritionëad corhpafflonem fledatï qüorum ope
8cpôteftate,vVtpriÉdidumeft^âpecc'atdimm ruorümvih-
tulisibfoliiatü^ Qui yeroSt grauitër fe deliquifle memi-
hit,Bt pasnitenriai fe.thpus indultum cOnfdmpfilïe, imb et-
làm èmehdàtioiiis promiffie &;.iion perfolutàî voto Deo
illufiffe : necefïeeftiVtdiximus, qqàntograuiusâconfci-
ëntiafuaaccufàfür,tantO magis fe abijè'ià’t: & quoslibet fii
dëlès fuo iùdicio fibi atitépônens 1 ttort fuprëmos fblum|
VerUm quofëtihquèfibifamiliàritàsiütixerit, quofeutique
, fco"mpéten$ St tempüs Scdpcds Sbtulerit j, pronifis lachrÿ-
misad'co mpa mon è rn moueat,ôtàduocatosfibi fieri expd-
ifcâc. Hdeëft altaris pariëtëmfangûinëafpergere,quosli- :
betëtiam medidcrës»;ludu & contritione nimia ad mifëïi-
cotdiarh prdüocareiQuod verdfanguinis fùpereftiâdfun- j
daihentumaîtarisfundendümeft : qütâ vt dehirco.'priuà f^ÿnjffiffiétm
bftehdimàff.adeptishuulanispatrodniis^d iiè^etrandam • fkcatbéptrdietquMdmfâcerdoÜ. ^
Üiitinam indulgëfttiàrntdfdis contriti intèntio conüer^ I Quod oleum in ea rio^rfiitcicUt, ihdè eft; duia his qui
tenda%ft. Qiffd, in quit y pro peccato eft. Neceflë eft igitur vt èiufmodifunt, ceirtaniifërifcûrdiæfpes non promittitun
languis ipfiusad altaris fundamentum cran fëat : quiapec- Gbnfeffid quippe qüâmnul|us cdmiiatur frUdusbofrio-
càtitemiflio à DeOtnaxime & petendâ & fperandapft. pèrisi quàmqUe interni gemitUs ndn' cdmmendant, meer-'
fimiiahi ofï?rat;& mala quiapifdfë çèlâBati; pcrcoh-
fémonem faderdoH prodat.Supfa qüippbfamdiximiis.cd-
gitâtionumfubdlitâtem per fimilam défi gnâri. G ü m enim
reitricofpqre^figura In corpofëaliqâopbhehdaëlTeti illi
potiffimum côhgrdebat, qüpd pto nirma fubtilitaèë ebr-
pdream Craffitudiném pene videtinefFiigeie.Siinilafiqui-
dëm pürâ farfità eft, afiirfuris admixtiohe feÉ-età. De lidc
itâqjdecimâth partém èphi offerre pi gcipititi-.Qùid in dë-
nârio; nifi perfedio intelligitur ? Dignurâëftenim,vt qui
peccatorumfuorum'&onfemonëfflfacir^brtfumhicfteàtn:
omriia quæadmè'ihqriam reuocare poteft, DohilliOpan-
déns,-nqn aliaprodens^liaabfcondeh^Seqüicur :
Àltcrumvero adoletiit m holocauftum, vt fientfofet. Rogdbitque turneft vimmi Domino redpiâtiir. Multos düfppë vide-
proeo &fiopeecdfoeiusi&dimttetuPeh ‘ 7 '-é -s | müs timdre
Cur poft ptithum turturèm feu püllum coliithBaî'qüi; ualefcerë,mala quiliuspereofefli6ncmabtenuncM|eraï
pro peccato offertur,ex alterô fiat holdcauftum/iam'fupra | rëpetürit,& canum more ad vorifîtdm redeuntlCut® èrgd
intimattim eft. Nonëniha folü gemére debet anima quod j : cônfiterënthrrnüfiquiâhùthànüS oculüs'interidra eMîüd
perpëram egit: fed etiam quod in bdniâ adibüs fterilis [pençtrare poterat/^ttflüctterereosèrimirià'-qujf-pro:<fe-
fair,plangéiè : &.plangèndo,benëagendidëfiderid(fiàm- rbancmdndumdeteftati^fedtimoieexterritds quafièwva-
pliüs liceatjfë inflamma^è. Guids èxequendi ëtiamfi facub j lefacere.) Deo veto omnia raanifeftâfunt. Hofhô itâquè;
'fàs^legëtur^afFedus tàmen dDomiiio ztccÿtztütiAlterum; ficùtconfeffionem huiufinodi ytrüm vefàanfalfà fit nëu
inquii}adolebitinbofoeduJlumyi)tfiérifoletp. Hoc îoiiiifî hic ao* I quif examinât è: fie nec iUdicarë de ea potëft, nec eertâ ve-
tipid,quodnonin’ellimfàcerdotumcédereificUtilla ho-1 niaefpem confitentiprpmittëre.BeatusAuguftinuiinquô-
fiiaquae propëccatdfpfFefébatur: fed irîaltari tdca nodë j damfermone ad pénitentes : Qüifquis, in quit, pdfitüs in
demari^uemàd!'mbdümdëùmnibushblocaiiftis fànd-j vltimaneâsfïitateægritudinisfuÿ,volueritacciperëpceru-
turiturtüdftefiuepullüsedlùmbæ, quiholocaùftumfiti | tentiam.<&àccjpiè*ÔtmoxrecOnciliâturj&vadit-fàtëoHo^
pf«cipiàfur;Naim deVeficulâ& plümisaaprientèmprdij^ bis, tien illi negabüïmsqubH petit , fed nOnprifilihirrius
cîendis, &nonftUllisàlij5, qu* inaüibusfpdnfânëorùm rdicérejquiahihcbeiië.eXitNohprÉfumdj Honvb^fàlloi.
holdcàüftorum ( in quibus perfedorum & edtiim qui.fci- j Fidelis bene viuèns, benefiinfc exit: Baptizatùs ad hbfàmj^
èntix ftudiofe tradunt i forma expreftà éft J opèrofiffime j bene exit. Agens périitentiàmad Vltimfi,& reedneilfatüs,
füpèrius diftindaJunt, nullam hicrationem Habere ex- fifecurüshincéXéâtjegofecûrusnon fum.Nünquid dicd,
iftimo,$iqûidèm ëos qui prb pecCatfc fiiisVix vtcunque H- da'fnqabitur ? Non dico .j fëd rioh dicôëriâm jliberabitur.
tîsfaciùnt;fublimia illà hortatringunt. Gümigiturreme- Viÿtëàdùbioliber^ré? Agepoenitehtiam duhj fâiïus es. Si
diumhoceis, quiretroadaxcatcläfiitemfuam cdntem-
plerantjlex diuina pratbeac, per quod, fi explere illud p o-
tuerint,etiatn in extr6mct vitae margine faluifiant f nemini
iamehfalutis fux curam ceftfeo procraftinandam, quafi
pollicehdo fibi poft diuturftä fiagifia,b'onamvit^ Confum-
jnatiOnem-. Manifefta quippe & euidens ilia gratia efti fiec |
in hominis ditione pöfitä, quahdo fub articulo mortisim-
niinentis, fub tempore iairi d|ficientisaetatis, fpicicu vbi
tült fpirante, repentdanima peccatorisfüislachrymis ba-
ptizatur :& pgccarfdi appetitumab'i|cipnsdh affedüm iu-
ftitixcotaconuercitur. Quod fifpintus infirmitatem no-
ftram'rioh adiuuerit, vt ipfe poftulet pro nobis, id eft, no-
ftulantes nos faciat} anima humana ftolidä & infenfifeilis"
remariebit.' Ömniergq vita^noftr* tempore, omni mov.
mento quifquis fibi huius fpiritus gtatiam adeffe lenferit,
quifquis ftimiilo ipfius ad fatisfadionem fe mcitarideprehetfderit,
nedi^rat:ne dumhodie riegligitjCrasTeadS gratia
priuaturri fe inueniat. Multienim nec fub mortis pgri-
ctrlo pcccata fua.digne deflete potuerunti nec viuum bene
operandi affedum concipere.De qumiis mox fublungrtur.;
<$utnönpotefi offeneauesyofferatfimildm.
C , a p . V I I .
Vodfi non quiuerit manus em offene duos turtures vel duos
pUUoscptumba^offeret pro peccatofimilan^Q parttepbidecimd.
èriim ëgeris vèrâm poënitentiam, &rinuèuërlt te nduiffim’
dies,cuirg vfreconçiiiéris.Stificagts,fècurusës, Quarefè-
curus'èsJC^iàeg'iftipoeniéëntià.m eotemporé qudpeçcafe
potuifti.Siautem tanc visagerepcëniféfitiam, quâdopèc-
dareiam nbni potes: peccatatedimifèrùnt, non tuilla.Scd
vnde feis, inquis, hè forée Deus dihfifràt mihi? Vêtu dicjs.
Vnde fcio ? Illud fcio,' hoc neiqo:'. Nam ii feirem riihil fîfii
pfodeflë,non libidarem.Duae res fôlhf. AuélgiïfefcKur tibi,
aut non igndfcicùr.Quid hdrum tibi fiiéurü lit,ëgo nefeiol
Dimitteit^Ueincèrtum,&tëne certumi&melius tibi erit.
V t ergo ad nos redeamus: .âfo» mittet, ait, in earn oleum, nec
tburiidliquidimponet. Thus oràtionisformam habet, ficüt
Tcriptum cfcpirigdturoïntio medfitut incenfum incohjfeBû ïuos
Currièrgo thusprohibeturimponi^ejuafi oratiohisfiducia
Hominidètra'hicut.Qüi .n ipeccata fùa n.eopr^babili9 viué-
do corr%ere,née faite ea dignë deflëre potèft:puto verecû&
dia exigir,v t indignü fejdiuina mifëriedrdia iudicéi^nec im
pudentër & quahliberafrön te eam fibi éôfërri exorét. Pe -
tattn,fedqu^hqnpetendo: fpèretjfëd qüafi défpeiando:
düm,ôtfe indignü veniaconfitetuf,&tamen folaDefinifé-
ric^rdiàrfieri poffe credat yt falûerar.Hui9 oratiônis forma
eft,'vbiDefrtpgarttes dieere foiemus: vFdimKtatquæ côfci-
entia meruit,&adi£cigtqhodofatiotfohprjefumic. Quo-
dam modë enim quafi eu m mëtu Sc reugCentia petimus* ^
• n'ospetereÿôôn praifùmèré mëri toru m Hdftrofurnxftinia--
I
Sijhila.
F
. ...
Prou, ié ,
.LPet.i
Ö
Auguli.
H
Thus. ;
ffidm.iô#
tiohé ;