Rom. I.
is
*M >!■
c
Philip.!.
D
* talcaat.
ruifTet:0Cccclcfiafan<fta quosad cctlum tranfmjtteteti hon
habetct. Ex hoe igitur ipfb>.quod magnaparshominü foe-
mineiscarerenon poteftillecebris:agi urDeodifponente,.
vt in ecclefiæ filiis bonü permaneac caftitatis.Itern fun t ali -
qui fuperbi,&honoributftetnporalib9inhiant:inde quoq;.
plerunqj contingitj vt in regimiheeeclefiæconftituti, nonf
Dei timoré,aut eorü qui fibi commiffi funt dilè6fcione,fèd
folius perceptædignitatis intuitu, pro ecclefiæ defenfione
'inuigiientJpfi quoqj qui ira ôc odio eotra bonos defeuiutii
bonorum militant vtiritati, dum patientiævirtute exerci-
tatis prçmia æterna multipHcant.Inde namqj eft, quod ipfe
humani generis inimicus,dum contraChriftianum nomen;
infcemuitjtot martyrum millia fua infania coronauit. Di-
catur itaque : Adipem cadaueris morticini & eius animalis quod d
beftia upturn eft,babebitis in vfus varias : quoniam cum fîngula
mente perluftro,quicquidin hoc mundo etiam a malis ge-
ritur,ad bonorum vtiljtatem fieriperpendo.NamSc Apq?
ftolus hoc teftatur.dicens.Sbmw quoniam diligentibw Deum,
omniacooperantur in bonum, hisquifecundum prepofitum.vocaii
[unifanât. EtSalomon:Quiftultus eft, inquit ,femetfaptentu
Sequi tur; f,
s i quu adipem qui offerri debet in incenfuin Domini, tomederit :
peûbtt depopulofuo.
Duobus modis adipê quemDeo ofFerre debéremuSiCOmedimus:
cü aut in bono noftro opéré intentionéad cum
nonerigimus, vt diuinakquæramus gtatiam, fed laudis hu-
manæ pafcimqrvoluptateraut fireéfcaquidé intentio eft,ad
nos iliam referimus; id eft,nobis,n5 Déo,afTcribimus.Pri-
mus iraqj dum iuftitiæ fuæ mercedem temporalem quærit»
iuftorummercede priuatus,àiuftorü etiam populo fepara-
bitur. Alter quoq; dum munusDei fibi aflcribit,neceflèeft
vt gratia perdat, pro qua gratus non fuit. Quod Propheta
Dauid etiafibiimprecatur,dicens:5i non bumiliterfentiebam
fed exaltauianimam meant : ficut ablaäatus fuper matre fua, ita
rétribués in animam meant. Quifquis-autem iuftitiæ meritum
perdideritjcertum de eo e ft,quod & iuftqrum focietate ça-
rebit.DeindeJex fubiungit : ' . » 'V'*“*
Sangutnem quo que omnùatùmalis non fumetis intibum,tam de
auibus quam depecortbus. % ' ■ -,
Hociterum,cumiàm perhibuiflèt.,hîcrepetiit. Sedvt
vehementiusab hoccibo deterruiflèt,hicquoqueaddidit:
Omnis anima qua iderit fanguinem peûbitdepopulisfuis.
Si quis plcne præcedetia recoiit, intelligere poteft,non-
nunqua per fanguine, naturale aniroae appetitu fignificari :
qui aliqn re£tus,aliquando vero reprehenfibiliseft:reâ:us,
cü iufta appétit: reprehifibilis vero,cü per carnalia defide-
ria déduit; nonnunqua vero, eo quod in fanguine vita car-
nis fit, per fanguine, carnale v itiofumq; defiderium expri-
mik Communiter quippe per fanguinem appetitqs accipi-
tur, cum de auibus holocauftorum prsécipit lex » vtrupto
vulneris loco , decurrat fanguis ad crepidjhém aliaris : vbi
intélleximüs,appetitum perfe<ftorum, qui ab huiüs vitæa-
more recedit,.tranfire debere adChriftum.Neqi enim car-
nalis amor ad Chriftum currere poterit. Alioqui fi ad eum
acceflèritjiam carnalis non erit.Sed naturalismentisimpe-
> tus, qui prius per voiuptates defiuebat, çüfanâifieari homo
cceperitj mutato curfiijin affedtum fpiritualem refiedH
valebit. Item per fanguinem, cariialem tantum eupiditate
fignificari intelleximus , cü lex de vi&ii^is boum aut ouiü
(anguinem fundi praecepiflet. Sicquippc expreffum eft, qa
quifquisDeofeipfum immolât, necefle eft vt à confeniu
(uo prauos carnismotusexcludat.Hicita^tam ab auium
"quam ex peéoru m fanguine prohibemur. Sanguined . in-
quit, ontnuanmalis non fumetis inctbum, tam de auibus quam de
pecoribus. Do&ores fanûi cum etuditione fua quenquam
adfcientiae ftudium prouehunt , quafi fpiritualem aueiq
Deoofferunt. Huiusautem fanguinem non comedunt^
quia amoremdifcipulorum non conuertunt in fe* fedâd
Chriftum tranfmittunt.PJene enim fponfi iramin feipfum
prouocat puer,qui ad fponfeminifteriumdeputatusj loco
fponfi Ce amariarfeâ:a®Vnde Beatus Apoftolus fidélisac-
' clefiæ minifter : T$on nofmetipfoy inquit , pradicatüus, [edle-
[um CbrißumDominumnoßrum, nosautemferuosvefirosperle-:
fum.NÜqutdPaulus,ait,provobisifticifixuseß?autin nomine?auh
bapttz,attefiif i Sed nec pecorum fi qua Deo immolant, fanconcilient.
Hiitaqjfi adrepropitiandujopulo Deum co-
ftituti,morum fuorü peruerfitatc eumexacerbet : nufii du-
biû,quin de popiilo Dei,in cuius mediq nuncinterim qua-
quam indigm'verfantur.fub eitremo futuniudicis examine
cum dedecore ei)dintnv.AmmapoUuta quaederit decarni-
bus hojiiapacificorum, qua oblata tpDominojeribitdépopulisfuis.
Sed ne quis opéré tantum peruerfo,&non etiam prauitatis
confeniu exiftimaret animam pollui, iuxta qubdApofto-
luscum de OTminalibusageret,tçftatus eft,dicens;^«it<*-
lia agunt, dignifunt morte: neefolum quifaciuntea, fed etiam qui
tonfentiuntfacieniibus: lex çontinuo fubiunxit,&ait;
Et qua tet'tgerit immunditiam hominis vel iumenti, Jiue omnis
rei qu£polluerepoteji,&tomederit de butufmodicarnibus, mteribit
depopulisfuis. v* .. . . . '
~ Quantum adfiteram attinet,quçfit hominisiminundi-
tia, aut iumentorü, fiueéarum rerum quae hominü immü-
dorum attatftu poilu ebatur, multifarie in féquentibus de-
clarabitur. Sed vt allegoriam qua coepimus profequamur,
tangere immunditiam, eftquamcunqj alteriusiniquitatc
ex confenfu affedtare .H omin es vero & iumenta, cü in raa-
lam partem accip.iu ntur,hi fun t, qui fapientia callent fecu -
lari: & quirationis acumincpriuati, more pecudum carnis
fua: vpluptatibus imigerguntur. Quprumomniü quifquis
confenferit vitijs, etiam fi ab eorum executione occafione
aliqua impediatur: homines quidem later, qui malü quod
per opusoon prodh,cxterius deprehendete nequeunt;fed
Deum qui cordanouit, latere non poteft. Et ifte igiturà
câfhiurn famftinbatarum èfu prohibetur : aut fi edereprae-
fumpferitjdiuingiudieiocondemnatur.
Vtadepshofliarumnoncomedatuf.
C A P. ' III.
B Oquutus eft Dominas ad Mojfen, dicens: LoquerefilijslfraeU
Adipem bouis &ouis & capra non comedetis.
Per hæc tria animalia, quae in holocauftis feu hoftijs pa*
ificis primo pofucrat, quælibet intelligenda eft vidtima
quae Domino oftertur. S ed adipis victim arü efum, iam pri-
dem nobis interdixerat in conlummatione pacificorum,&
hie idem repetijt: Adipem bouis&ouis & capra noncomedetis.
Tan quam diceret: Cum aliquid boni agitis, ipfum pietatis
afieüumnetransferatisadvos, vtvobisilludaflcribatis.
Dm enim eft, qui operatur in vobis & vette & operari pro boita vo-
luntate. Breuiter tranfi mus : quia iam fupra de hoc ipfo ple-
nius dilleruimus. Sequitur;
Adipem cadauerismorttcini, & e'm animalu quod d beftia ca-
ptum ejlyhabebitfsin vfus varias. *
Alios elle qui fponte in peceati morte labütur, alios vero
quiinimi ci fraude decepti moriuntur,&hçc efiè anima*
lia quçlex morticina,id eft,perfe mortua,aut à beftia afierit
capta,iam fupra dixim9. Adipes iginjr horü, funt vari j affe-
tftus,quibus amatores huius mundi, qui Deo mortuiîunt,
rapiun tur.Sed hos comedere quid é non debemus.qa eorü
praua defideria ab omni munda cô feien tia repelléda funt,
in vfus tamé varios habere prçcipimur.Huiufmodi quippe
homines fibi inutiliter viuüt ; fânâotum tn vtilitari defer-
uiunr.Multi namqj filiorum Dçi, quamdiu hacfragili carne
veftiuntur,multa habent neceflaria, quæ fibi ipfi mini-
ftrarenonpoflunt. Verbigratia: Nonppfiuntfibidomos
aedificare,non poflunt arare & ferere, née yeftes fibi texere
Valent. Cum hæc igitur omnia opus habear, nec tamen fibi
eadem praeparare * queant : prouidit miferieordia diuina,
quæ etiâ malis benc vti folet, vt eflc n t aliqui fcculi amato-
res:quilicetcarnaliintentfone hæc diaicerint,tamen accc-
pto præmi o fuo, in huiufmodi fanâiorû necefiltatibus ob-
fequahtur. Amant itaqj ifti præfentia: (ed vt ea quæin hoc
mundo côcupifcunt,valeant adipifei,huiufmodi fe exerci-
tijs tradunt. Manifeftu itaque quod adeps ipforü, affedus
fcil.ille quo mundialia quçrunt,cum in feruorum Dei non
tranfèatcibum.tranfitin vfum.Tranfeo adillosqui carnis
fuæillecebrisferuiüt,intueor q>concubitus voluptate canon
pc»unt,nonnunqUam aut ex'legitimo con nubio
aut etiâ ex fornicatione fufcipiunt filiosrqui patern os de tc-
ftati mores,in fànditate &religioneDeo deieruiüt.Si enim
ab initio fidei Chriftianæ totum genushumanum cælibern
amplederetur vitam, iampridc mundus habitatoribus caguinem
guiném edünt:quia cùm fimplicioreserUdiunt,peftemcu
pidi tatis quam de eórum eërdibus excludunt, Sc ipfi quo-
que à fe abijciünt.Crf/^ait Apóftolus,;cor/>K# mum &tnfer.
uitutemredigoynefortealijspradicans.ipfereprobusefficiar.
fiïàoffert viftimdmpaciftcorum, offer atftmul&fa-
■ crificium. ■
IV.
T Oquutufqueeft Botninus adMoyfen, dicens : Ouioffertviiïi-
JL / mampacificorum Domino y offeratfimul& facrificium , id eft>
lïbamentaeius.
.Libaméntüm quid fit, longe fuperius diximus ; modica
Icilicet afTumptio,quçaùt de fimilçfacrificio,àüt dehoftia
paeificain barte Dominifèqùeftcabatuf. Vnde& Septuaginta
cum hoc transferrent càpitulüm, fic edideruat : Of-
ferensfacrificium falüiâre Domino i offeret münusfuum
tur, de qüoeüàmdieitürvfaowMiç datafunt ei inctnfa multa?
quadâretdeorationib^fdnftbrum omnium fupèr altareauréiim,
quod eft ante thtimum, Ipfefeftfjtia.mq-, DorainüsChriftüs,cui
qiiicquid bbni àgimusiCQmmittimùs:& èo taediante,patii
placiturum fpémmUsi-Oÿfiww,'ait B. Pittas, ftiritualeshd-.
ftiàs^tccèptabiiesDeo jïer lefum Chriflu. Ipfe vero lacérdos adi-
pem fibi traditum luper altare Domino inccdiÉ ; quia ppn-
tifèx noftèr Chriftus affedum pietatis per quem proximis
indi|ehtibus fubùehimus>prouçnit àdiuuatque per fpiri-
tumfuum, vtexfiaternachâritateaddiuinamcbnfurgete
pbffimuiï « °
Peftuftuium vero eût Aarott &filiorum e'm.
Cur non pocius didum eft.efitipfiuii eiiih de facerdoté
prius agercturîNonne videtur filud aftruçre quod dixim9,
qukin fàcerdote quiadipem incèfidit, OErijfhs i'ntelligé-
duseftîVnde cum adAarbn’filîbfq; eiüsdefcenditur,qua-
fràd alios frtmb deriuatùrivt primo quid ftttnmbbronium
ù r c • r \ -c- r ■ --------- -----------^ ^oûtifici,deindequid:vicàrijsilliuscôueniat,diftingùatur.
famfac,. T . ^ ^ “ u m n o n q u â - | Per Aarphitaq;fiUpfq-illius,paftoresfandæeeclefiædefilibet
hpftiam vocari diximusifed fignànter fimiJæ obktib* ! ghantur.nishoftiæ pedurculum lex cbncedit: vt videlicet
R S P5ccacè deli<fto:& vnde nunc a-1 inftruatnosf fidei végulam non ab hæreticïs aut fehifmati-
gimUSjàdipespacificotumqüiDominpincèndunturjhoc cisfufcîpiehdam, hecabvnoquoquefibi proatbitriofin-
nominefignificari. Ü i c a t e t a o :^ ! gendamHEquiainhaepartedodfcoresorthodoxosaudiy
■ iffemfimul&famficmmiidéfti libamentà eius. | re^&èis,opbrtçatbbcemperare.Sequitiir :
. jjmusqUoquedexteTdèpàcificorum (^æfintautemêademlibamenta,deinde (ubinttgit; boftfc ïedet mprimitias
f-Ÿënebitmânibusadipemhoftia&ptflufculfm.Cumfedmboob- ! facer dot ü.
lata Domino confécrauerït , tradetfaârdot'i. Qui adolebit adipem '
fuper altare,peftufculum vero eût Aaron& filiorum èius.
Ömhisbonusdoâor, duplicidebetdoftrinafuisptæ-
efle difeipulis: id eft,vt othnia bona & fanôla; fadtis ampli*
quam verbis oftehdat: fi qua veto difeipulis docuerit eflè
Iuxta nbftram translationerriiidem intelligimus facrifi -
tium quæ &libamehta,cum àicitmfoffiratfacûficiiïm,ideft, contraria,in fuis fa&isindiletnon age,tuia. Alioqui fivita
libamenta.Hxcaiùiem fu ht adeps eu m pe £tu f culo .IuxtaS e* illius conterûnitur t reftatvt & prädicatio
^ ' ------- j -------------------j .iw.L/ia,Ui>auu conternnatur. I
adepseum ! Armusitaq;dextcrinprimmas cedit£icerdotis,vcperhoë
peôtulcuiodicitur;fed de Kócfacrificiö adeps fol9 qui Do.- j ipfeadmoneâtur.quodbrimituseumfandaoperariopor-- AStu.u
mino mcenditurypars Dominiyocàlür.Quod contrarium j tet, quamfandta docëré\ në alijs prædicans, ipfe reprobus
non eft. Fieri e n ^ ppteft,vte«arn adeps cuih peâufculo, eftîciatur,Ôçio iliam merirbeadat Apbftoliçam exprobra*
eo quod ambb Dbminb confecrehtùr,pârs Dopiini voce- tioiiem: Quialios docesfteipfum non doces f^uMedm prim cura Rom‘u
M l É BÉ l iquia fohis Dominoidoletunin pariem J teipfum.Quo contra de Domino feriptum eft; Ccepitléfus fau
Dotÿmae^téHir.SëUlai»^^éôamindâgeïnüs'.Cüde- j cere&docere. Accipiatergoifafcerdospro brimitiis atmum ■ ■ ■
ngpayêtquæeflentlibamenmquæiufleratofferri, Tenebit, j dextrum:vtintelligat,quiaficutpopulifidemdebetinfor-
^ffàitiMùnihusadipem boftia&peftufculurn PeAüfcülü fidem ntareyerbo, fic.ficreligionem faopræueaienteexemplo»
fignificatj^ubafcijh peétbrë fapientià fèdëm habeat,& fi* j Vnde & apte fubiungitur ; a 1
Qtùobtuieritfanguinem & adipemfiliofum Aaronjpfé babebit
.pie . ____________
delium kpiehtia, fides diqinafeft; Âde^s Vero hoftié' affe- ............... ................. .........)
Ctus^bmpafîîohiseftjdequçB.Àuguft.inlibrode charita- \ & àrmum dextrum inportionefua.
te.*Si non diim,inqui tjidoneus ès.mori prp Fratre, iam ido* |; Sanguis viófimarum Deo nnooin offertut, fed eius effufîo i
héüs ëfto dare de tuis facultatibüs fratri. Sed'pefcutiat v i - , qüia carnaljs concupifcentiaDeo acceptabilis eflènbn po-
fcératüa charitas j yt nou de ia(ftant% facias: fed de intimo j téft.fèd eiiis abrenunciatio.Offertur tamen fanguis eo ipfbr,
adipe miteficordix, vt confideres ilium ih egeftatepofitü. j quöd coramDeo^iFunditunquiainiquitas qu? difplicebat
Nampafcicfinquitjefiuientèm charitas,pafcit&fuperbiai | in corde (eruata,placet expulfa: ficut fcriptum eft^SenepUr-
yeftitnudum charïtaS,Veftit;^fuperbia.Sedaüdiatab A- j citumAftj^ofnimrM^reabiniquitate.E^nonappareb^incfinfte^ foeiaHó.
pbftolö i f t e nonha b e t charitatem; Si diftribuero omnes, ftu eius y<*c««j.Tanquam dicerer.Si proptermandaïcum Dei 'eccU. jj .
facultates rneas incibospaupprum,charitatem dutem non habedm, j dereliquifti iniquitatem',gratum mu ons ei obtulifti,nec in
nihil miHprodeft.Qüi i^itur offert hoftiatn pacificorumDo* | confoeótu illius vacuus appatuiftif Sacerdos ergo qui of-
^inb,cohfèëfetèi &adipëm;vt qui fua pauperibiisïrogat, I fert fahguinem & adipem,ipfi coneeditur & armusdextet;
^üraintemmn|hoc&c^t. Confècret &‘pe<ftufculüm,vt | vtfcilicét quipopüliimDeidocet&: mala abijcere, & in
integrain Deb fid é e x h i b e a t e ta i m tbipoftibile eft placer
e Deo. Sçd nota diligenter quod djcitlir : Tenebttmambus
adipem boftia érpeftufculuniMatiiha's enim tcn,enda,&præ fe
femper ferenda,fun t pietatis adeps &integritas fideijne fc;
elabatpijne ab aliquofedu^tofecorrufnpatur.Pierique fi-
tplidem rtègligën tes, dumiargifate fua quidappetant non
difcérhunt,inde vùhitati fetuiunt,vnde Deo fe placere c6-
& veritatem fidei fuæ düfolieite honin<|üituht,
in externbrum dogmatum prauitatèm labüntür;&Contin-
git eis,quod fpbnfæfuæ inCahtfciSDominu.s câtilminatur;
Niftcognoüefis te, inquit,ôpulcbra inter mutierei, exipoftvefttgià
grëgum,&pafce hcedos tuos (id eft,fotdidas cogitationes tu as J
iritabernaculispaftoŸÜinvNon.iii tâbernâculo Vniuspàftoris,
qûi àmt^gofum paftor bonus: fedintàbernaculis eorum, de
quib üs fub ditur : Omnes quotqnot ’vemrunt ,furesfunt & latro^
n$ ‘ Tënebif itaquë mdtiibus adipem boftia &peftufculum, id eft,
fortiter retinebit,vt née igtentionis eius fimplicitas depra-
uëfur;nec fidei integritas violctur.
C unique ambobblçia Domino confecraueût, trader fteerdoti,
qui adàlebit adipemfuper aftdre.
^ jfiçb ft fàcerdùs qui 8c Angélus in Apoçalypfi nomina-
Biblioth.Vet.Patr.Tom.ioi
bonisoperibusDeodeuotiime/rejeundeminvtioqueftu-
deat priire.S cquitur ; f Pettufculum emmeleuationisï&armumfeparationistultdfiliis
' ifrael de boftiis eorumpacificis, &dediAaron facerdotï defiliis eius
iegeperpètuaabomnipopulolfrael-i *
Error non folum in fide, fed etiam in opéré cauendus
ëft.Scriptumeftenim:S«»f via qua vïdentur bomini retta, too^
uiftimaautem earum dtf cuntad mortem. Item: Viaftulti tecta in ,
oculis eius : quiautem japienseft,auditconftlia.lob quaque;Fin>,
1 inqtiit,Cuiusabfconditaeftvia, & circumdediteum Deus tenebris.
Cumigiturin tanta ignorantiæ caligine fimus conftituti,
;vt viam ciuitatis fupernævixaliquisqueatinuenire î pauci
funt «ÿ»/,aitDominu$;g«i muenirntillami nullus de fimpli-
cioribus Sc minus,eruditis, aut credendi formam, aut nbr-
mam;viuendiàfeipft)debetfufcipere» fed rcfpicicndaeft
maiorum autotitasjôcquod illi credendum feu agendum
docucrinc,hoc femper tenendum.* Dicatergo; Pe&ufculÜ
deuationis,&armumfeparationistuU dfiüts ifrael. Pe&uFculüm
eleuationis, eft fidei integritas, quæ de terris ad coeleftia
h o min es eleuat. Ex ternor u m nam q; dogmatum prauitas
nottadcoelosleuatjfed demergitimma,atteftante Salo-
Prçu-i 4.,
Prou. n.
m .