I — T T^rtriëntalè duntaxITParadifi,: nabeftijl&völucribus, conditfcEua, deccpnperSet- £ •
l tam falffe aD.co ard, „?„hibcre Adamum .Voloojt ' pentem primi Parentes, violatalex I vmdicatpmmnq^^wpV,.
1 quafi è x ea parte (djum piohibete A ■ W H M B j ios eieftique deniqueilbextta Paradifum. De hacret?«»“"»
paal- . . . .
h *ïg g a z m B n B m ~ a S n ÀdSum.effei inde etiam fetnit.m hnlii duftam
nu Sohs portam Mille a Sh r' - , si vi i * dominusEphr*m Commentai] s m B Ê gm M Ê U g .
medium Paradifum vbi fità tu t vit* A tb o i, atque
Meo ne turfns abqnando A d a f , iliac fe intro «cipe-
tetiïuftodfam 9 6 effi eollatara.Cïterum M f tM H P
dam vit*-Aibötem, «tcendumquç a b k Adamum vo-
luetitDeùs fWite eii i nqjbis diàüm | M | l l | »dtut,
comparution!! facile mtelligeret.
fica ilia raftodia (C h f à b dico, Sacietn Gladi| ver&ti
lis ) ob oculos nobis'ponit pracellentem Arbotis vit*
dienitatem. Quod veto vetfetilem Glad«“ ;” dicitj per- WËM agimione hue illue vibratumeffe figmficat
Peorufco fulgote inde emicante quo obtuentiMn ucuh
lacobi s J o o » fine h*ttore
Lgeafis mb & Gladio'videamus, cuiUlraodiresMermu Dotn_
ofatipn« bus Iaeob Sarugenfis ea Öratipne quamdePaffione, Sc
jdeChnfti jmj'Ms eaquatnde Afcenfu icnpfit ; & cutfl eo alij dicunt
■ f i f l l euftodern Paradifi Cherub fuitfe vnum quempiatp e i
“ A pmleftibüS Angelis incorporcum 1 “ iem veto Gladi,
vctiatilis fufife figuram quan4am ignejp laqces quam
Cherub TnanU tenens atque eptofcans , ntôtotebat,
primos parentés d Paradifo , arcebatque ab Arbore via
m Caicerum lance* formam inde argujjnt, qnöd^eo
mvftice ipefeaife-ilideatur Lancfâ dia quàm «ÿrrftus
fuo latere esc, p it, quafi ianVMm erépM S f e dé-Manu
Cherub, illa lanceai-patefaélaqueadatborem v it* , via.
Alii diculit acietnGladi) v^Catam effe, non ferrum nev
» aue ïetjcni * ica a*—- ( o *•
Cktmbadi J 1C coMicere atque.fulgéré videbatlir : Cherub vero
Olbum 4 nQU cmleftem aliqueÏA Tpiritum atquerincorporeqni
quoddam vd»ei»«»i.ld-
E P uueCherubnominevocatum effe, quiafolèat Scripiu».
£ < É *m a gn is viribus magnaque vehemebtiapollent,,
ea hocnominevocitare: quale ell illud;fi«i tqmamtfu-,
tet cbmibis., & rolauit: rignificatenim.peum magna vr
adueniffe, SC veluti infidentetn Chetübis, appatuUes
hop eft » potenter exetcuifTe imperium. Secundum hos
habent ifta Mofis verba huüP (enfam» quodDeas coh"
ftituerit füe6|tum quoddam vebemens ae terribile pro
foribus inque ipfo aditu Paradifi} fpecic anirruntis cu-
iufpiam, detetrendicoercendique AdaihiPaufla. Adte-
' *unt autem Ki, fuse fententiibanc rationenrt nomen»in^
quitint , Cherub, ad iuuenile quoddam febur praptje
? « . ___j^ r'Ui.mkini fnirihis Deo viciniores
PfaL 17.
Interpretationoïra
lentic i'nnoxruus y>Y^wv*.c*1u«i»M*ywr ‘^**r-*‘ ---p F ^uty
vit* i & dominusEphræmCommentarijsin Oè;nelim^:jjtaii |
atque etiamdominuS.Iacobus Sarugenfis, Orattonede pian,.
Paflîpne -. 6c cümhisl a lij, omnia haec eodém Vno die At. U
qui feïitüs erat 'a eonditó ceslp terraque, aótaatqüéCön-
feóta éflei eiufque rei* duo faciunt argumenta; alterum*
quod adhuc nihil édifient Adam. vxorquei ham fi ve-
fcentesante vidiflet Serpens,«minime dixiflet ad Edam;
Ÿerene itißitDtus ß»t ederetïs de omi âïborè ïaradifi ? iam ,Adami
verbtfimulto anteconditi fuHTent* nequiujfient adhuc peccamiij
abiqde fame & cibo vitam tolerare. Alterum oetitum i&Chnffij
efl: eX ijs qu«e paflus eft Dominus nofter Chriftus ; eâ |P^‘c“°y
enimemendando Adâmïdeliâo» exaftotenoreref|>on-
derè aiunt. Verbi gratia SeXto finquiunt) die cteatus,
eft Adam, eodem excruciatuseft Dominus nofter ,in
eifis diei, initio ide eft exluto compofitus * hie item ad
tribunal taptüs j horailliusdiei tprtiaindudus eft Adam
in paradifum > & Seruatbf nofter tertia hora extra&us
eft exvrbe lerufalem , humeris Crucemiuam baiulans:
& quo tempore Adam mânus protendit ad deccrpen-
dosfrudus negatos » Podem Chriftus fuas diftendit fi^
per lignum, hu rfu s l Sexta ad Noham horam cxutüs
çft Adam fua gloria , nóxseque deditus *, itaque & ob
Crucem Chrifti. So là S e xu ad^îonam , amifio fplen-
dore obfcuràtus e ^ » arque vniuerfa icreatura luftu
cooperata,-quafi refricata priftini Adie cafus memoria*
Elapfa deinde nona hora > diflÎMtàè atqüe abaâae funt
tenebrse; qua re fignificabatur fôluta iam tum éfié ea N^ |
mala quæ genus humanum circUndedéraht * atquè oc* tcncftrtni
cüpâraAt propter Legem Dei.ab Adamo violatam. în^ panifia
fuper qüo tempore çonfqflus Dominus nofter Lahçeaÿ g ™
eodem a Cherub çuftode Paradi(L& Arbjfcis v i tæ a b la ^ ^ ^ l
ta eftlancea. Denique qua hprä pblfiis'eftParadiio Ada|; ped
mus à Deo * cadem prorfus à Chrifto. jmmifla eft in Pa|; fiam. J
radifum Anima Latronis : ae proinde quo tempore Daer /« Jîj
m on viftens ciedum paradifo Adamum gauifus eftjl eo-
dem &: doluit cum cerneret Latronis aniiham •in,Para^ cnrs*
difum teduâam, . QuipPf earn Chrifti ÀnimainCrUce*
èîfet àcorpore fcparata, ipfa diuinitas fimpliciter * nés» pU$cias
que corpus nequeanimam ^eferuiti fed& VnaCUm-co% „cq; ani-
pore fepulchrum fiîbijç j 8ç fimul cum Anima ln f e r q y | j j |
HLuif! .rx ,ia4r1 «se anima« r ma».inibi tehebantuf i con-
Ezechi.
&>MjL
jCautclege;
ûam
'Angelt
pote îepuicuAuii» »ut";1 » — » *çy-igaM— P r ,1
tó r rc s ir)M q u e sd é isan in ia sqa * in ib ite iicb an ta ri c d n | '“ »jn
cioflem habuit flçut ait Petrus Apoffolus iq fua cpM0l â | ^ „ » , f
itàquqanjmaChriftieas animasqu*infecredebant, ab ln(m J
Intérim fuftulit, ffubuedaque induxitcum latronis aniÆ.ro.j. |
main Paradifumvpfiecipulfusffnqrat Adamus. Verm t
ferttentia, aliorum Doaornm e ft, neqnaquam
omnia ilia effe pétafta h ,non,qtti,a non ppMçtiî Deüî sèPffiJ
tam breui eâ fpacio conficere , cûius porentia prorfus. aifoàctj
- - .......................... , , J -K „ . vnl,intatirefi>ondet, fed dnianon(arisdodfentâoeunl élurnimt
q u ifin t, v icM M r « 1 Viderur ea f i / a â a E l ve to fi Adam etiam turn nulf, B l
fp c& a t, ac ptoinde Cherubim lpiri _ . , Parâdifi früâcùm guftafiet pr^ter vetiturri illûm j neadliftnnt,
necVdMrras demrttmirnr ! neqneeMm Sc Mm P— “ “ orlpenmipfnm^, a o l eins deliqias e s - :
ptura ijs proentationém aliqnanï m tetris a g a , ^ folum vertiflèc i qui pptuiffeeper comparatio- I L
Angeli’ font qui adeertam ableganmt, tefque inea ad petrus f J lcitate / earn in
ïniniftrant&difpeh&nr, Vcrum priores i l , m t e aüam’4 etrudebâtar,dnram,horridam,.atqbeinfoelicem
dominum l ^ b o m ^ ^ f t e & d n p n m i Sfddicqs : AüdiuereVocemEleigradientis
per Paradifum die iam mm inçlinato pulfi crgo’f unt co
die atqniScripturanoii dicit, eurtl fniffe diem quo c o il'
dims fuerat Adamus. Pari ergo conïpccris ratioKe,. eo*
dèm die & Ioannem Baptiftam & Chriitum veniffe,
qnandpquidem hifto ri* le t ie s , ejsdiebusmiibus'appa-
.'il. *1__i__(ilkin nn ir. GmA n i-ttn ï iTliid ( it is f iïaomtnum
Mi.uuu.ii. o.m&. --- ---------- r - vJPV
hanc efle nominis Cherub notipnejn *. immo Ordinem
quondam Êoeleftium fptrituum' non afpeaabihum fi-
gnifteare id vocabulum aiunt s quales apparueruüt E?e-*
chieti", & q^rum fimülachra quaedam erant in Adytis
Tabernaculi pofita * itaque Geniorum cceleftium ali-
que ni po tiils fuifleautumant ipfum.Cherub l qui Genij
cceleftes dolent fi quando peccent mortâles » açjrutlus
Âneeli ( eaudïo afficiùntur cùm illos dethftorum pcônitet, Vtait
proprie Dominus. Etat igitur Cherub euftos Paradifi * ccfileftulm
non dolec Spitituum vnus aliquis tenens lâneeatA igneam , eam-
auttriftâ- | f e vibrans arquecorufcànSi ^ptimosParentesdeter-
- f P - 1 Ju s ab exceflii i vt fenfit dominus lacobüs SAMgenûs#
minum.S. ! & plerique cüm eo e it tfd en ^ ^V irL . iam 8t locus,
Thom;i, ) & tempus poftulântj vt difpütando inueftigemUs, vnor
par.qnæft. i ne eodemque die an pluribus hæc pmnia gefta fiat : créa- .
fcdtaaiû I eus Adam, immifiusinEaradifum »latalex, indicanomiquanopqujuAiii*
ii.ii.wa.».r " f l f i1 h
tuicille t. huius dietü fubiungit* Sednéquè îlluq lâti| tir
mumeftArgumenfiim, ëür praepropefafeftinatione con-
turbeihus rerumgeftMU^feripm, atquevnius eiufdem-
que dieitpaçiotamn)pltacohaudamUSj quqd deChii-
fti, cruBiâtibps alîatpnijefti Mam.yc lubentes fatem«^
Chriftum die fexto enierfÜafle atqpcexpiafle quaeab A-
damp admifla fuetantl ita fi^ri pomiiÇç çpntendimuS
vç Adamus , cum di«? conditi Ofbis' fexto eflet, creatus
atque ébdem etiam deliqüiflèti alio die fexto, pro e«a die-
rum ferie qua récurrentes recenfentur, fui flagitij çoh-
J ’’ '-f' ■■ ^ . • I . • '*■ . ; ■ demna-
A
jparadifî ‘
^iitium f
fcnpü®'
lottin.
pnimalia
i ipfo die:
iio A dam cicatus
(ii,orra
■ Te.
J)cusdc-
Bcruer c
m*-
de5 w t â î ^ ô f i cWfl“ c cliÿiiatus Paradifo. Enimueroi eodetnXaradtfo dijfereretnyflice, vtficdiMtn,Jpiritualïter : vt
^juis crèdat (cum ampliflùhum eflèt Pàradifi fpatium^) I snù-ï&Mx
vno dieAdartium efle çgrefliim ad împonenda aiiimanti-
bus nomina,eodemque reuertifiçin medium Pàtadilum ;
hoc eft» multorum dierumitereonfeëiflè ï eodemetiam
exemptamipfi coftam efte, & fti multóré transformatàm ;
eodem, de Vetita arbore ambos édifié Pàradifoqj,efle cx-
trufos! Sane* & exîre, & reuerti, & ptæterea tântis alijs in-
terefie rebus *, haud eft pro vnius diei fpatio -, Sc quide m
nônintegrifedàdilucùlo adnonam duntaxat hofamvf-
qne.Vt ilii aiunt.De)iique dicftnus,haud verifimile videri»
eodem die&conditum efle Adamum & animantibus fua
eum indjdiflè nomina.Namfi quo tempore funt procrea-
ta animâlia, ^odem fimul & nomina Adamus dediflet j
profeiftononmemoraret£criptura, Deum ilia ad Ada-,
mum àdduxifle. Neque eriimante eum diem quo creatus ;
eft Adam illafuére orta;fed eo ipfo quoAdamuSjetiam ilia
funt procreata: quare parum congruenteripfa dicantur
eodem vno cum Adamo die in diflitis régionibus orta, &
fimul,ad Adamum a â a efièj quamuisidin volucres qua-
drare poflit, quippe quaeiàm inte fuçranr enatæ- Quod
enim memorahturanimalia ad Adamum à Deo efie addu
«fta,fignificat varijsalioqui loçisilla procreata,miperfaqueagicafle.
Verum enimuero liberum efto L e âo ri, vtra
velitharumduarum inter iè aduerfariarum opinionum,
ampleâiatqueretincrç, Nam icertaearunirerumco^ni-
tio in futuro demum fæculo ijs abfoluce contingçt quian-
teavircutisexcrcitijs fe ipfi hic à peccati tenebrisperpur-
gauerinr.Iam.vero hoc quoque e^pediahiussquanto tem-
pore.man(èric Adam in Paradifo.Hic quidanjëXiftimanc,
trigintaannos inibi fuiue , nempe quot Dominus nofter
in mundo egit pro expiando illius feelere : vt quamdiu
primi homines magnificentia Paradifi funt potitijtamdiu»
i fie Mundi huius humilitacem toleraueric. Alij putanc,
qùadraginta cÂebus Adamum illic hæfifièjeoque Chriftu
diestotidemieiuniumdurauiflè, nimirumvt huius ieiu-
nium remedio eflet illorum ingluuiei per quam admifere
pcccatum in Paradifo. Sed Dominus Ephraera,Philoxenus,&
D.Iacobus Sarugenfis aiunt, Adamum in Paradilo
cornmoratum efle horas non âmplius fex ; à cercia fcilicec,
adnonam vfque diei fexti : îdque tribus rationibus de-
monftrare nituntur:quarum prima eft, quia multofacilius
decipipotuit Adamus in ipfo ftatim initio qùam fi lon-
giorè tempore Paradifum incolùiflèt :' altéra, quoniamfi
diutiui apud animum fuum meditàndo expendiflèt imr4
peratam fibiLegem,cautiorfaâus fuiflèt ; verum quàndo
exiguùm illic temporis fparium egit, fimul Vt. mandatum
à Deo acceperat, fraudem etiam fibi facile fieri paffns eft.
Tertia, credibâle eft,Deum, quem Paradifo puliurus état,
eum haudlóngo tempore tanta foelicirate fini fiuîfle ne
nimium excmciareturjfedmollius çninufqueaegre ferrer,
fè cantisdelicijsfpoliari : folet enira Deus dementer cafti-
gationem eXfercere. Arque hic finis efto primi Cpmmcn-
tarij.
M O SJ S BAR-CEPHA
SYRI ,* EPISCÓPI COM-
M E N T A R I O R V M d e p a r a d i s o
partis iccunda- p rooe m ium , interprète
Au d rç a Matïü.
SVperioris Commentary ,pie îgnati, primo capite, dijferendo
oßendimus, Paradifum dupliciseßeconditionis , corporea,&
Jpiriialü : atque ad id comprobanduyiaâdùxmus argumenta fir-
tnißtma: tum abipß rer um.natura petita, tumeorumvirorum
außtoritatenixaquißdemin ÿs rebus merentur. Profeiutipórro
iüicJunius corporatum Paradifum ^ qitaque eo cum jpeftarent,
memoratu digna effe videbantur -. ejcplicantes, non modo res ipfas
fednominaetiam nrum,pro,tenoreeorumverbórum quibus Diuus
Mófc? w* deferibehdo Paradifo vfus eft., Iam vero in hoc fecundo
Goirim&itarioconßitümus. adtuuante operaih nofiramCSpiritu
ftnttoqüiomniaperfcrutaffir etiam arcana atque intima Dei | de
Biblioth. Vet. Pat.Tom
quem^dmodum ipfe P aradifus duplex eft, it a a nobis dyplici modo
traftetür. ïçpnfentaneum porroeft , vt in*huius quoque fecutidi
Sermonisprincipioj ipfafeptem capita quibus totum Opus à nobis
abfoluetur jftmmatimproponamus, Primp igitur capite oftendi- .
tur, quarantine induäifint Doctores Ecclefu, vt de Paradifo my-
fticeloquerentur ; & quibus vocabulisappellauerint myfticum Paradifum.
Secundo capiteexplicabitur, quid fit Paradifus myftir
eus. ,Ttrtips qumam fit terra tiiyfiica. Quarto , quales fuerint
arboreiatqueplanu in hoc myfiilo PâraMfo. Quinto, quafue-
rit arbopfeientia boni efymali in hoc Paradifo myfficbfat/ts Sdxto.
qua fuerit arboryitfi in hoc Paradifo fhyfticoy$èptïmo > expo-
nentur myftice verba Mofis quade Paradifo feripta tile reliquit.
C a p *v t I . '
V^riaeien-
tentixDo-
ftorumEc
clefiafti- i
corum dc
Parad fo j
I i F * !
O&ores Ecçlefiaefacrar, quipræcipui, cer-
tiflîmæquefidei habentur; aliasatqdealias
opiniones habuère de'Paradifo myfticoi'
Quidàm enim ipforunLfacrofah<$karn Ec- j
clefiarh exiftimâueruht myftiçiam Pàradi-
fum efle : atque huius figuram mÿfticam fuifle olim cor-
poratum ilium Paradifum|n quo erat Adamus. Alij Paradifum
myfticumfecerunteam Chrifti cfoiStrinam quàm
baptizatusdiuulgabat, cuiufmodifunt ilia: Neirafearis
tuoftatrigratuito : Ne intuearefoemtnamper cupidinem: Si quis
percufferit maxi Ham ttiam dexter am, obuerteei alteram, quoejue,
Vade, vende quidquid babes, (y dato pauper thus, & huius generis
alia. Riirfum alij putant, my fticum Paradifum efle anima:
typum, arbotefque in iilo fatas, animæfacinoraper
virtutem fada figuificare: hi, quatuor Paradifi flumina ad
quatuor animæ virtutes naturales accommodant; nempe
ad earn qüae rationalis partis animæ prôpi'iaeft,jkptuden-
piayocatur,&ad temperanti^p: item ad cam quæ animo-
(am fiue irafcibilem parterft anirnæ fpedat, atque nunc
fortitude), nunclenitas, manfuemdoue appellatur, deni-
' que ad iuftitiauu hæ enim quatuor, caCteras animæ vircu-
tes omnès.velutirigant, fouent, augënt. Sunt præterea
quiarbitrentur, myfticumParadifum efle Senfus quof-,
dam figuratosfiueparabolicos ( vtvocamusj aucæftagor
gicoV: eàenimquæàMofe de Paradifo dida finit, par-
i tim de rebus ipfis quæ vocabulis fubiedæ funt, àccipien-
da efle ; partim ver© per firhilitudinem alioaccotptho-
danda. Verbi gratfà, quod aicDomihum Deumformä^
Adamum, & quæ funt huius generis, de rebüs ipfis elle
intelligendadieunt: Iliad vero , quod Dominus Deus
confeuerit Paradifum in Eden ab initio, alio fenfuefle ac-
cipiendum quam verba ipfa oftendunt ; Nempe Deum
compàtàuiflè fpiritualem quandam atque foelfc.em viuenV
dirationem, ôcc. Præterhos funt qui velint, myfticum«
Paradifum efleipfum corporatum Paradifum, dum eum
ahimo contcmplamur fpirituali ratione. Poftremo funt
alij Dodores » quorum fententiæ nos quoque fubferibi-
mus,qui ipfumParadifum duplicis conditionis efle aiunt:
partim'enim ex rebus çotporatis, partim ex ipiritualibus
conftare.’ficuc Sc ipfe Adam caius gratia ille conrlitiiserat,
ex corpore & Anima fiue fpiricu fuerac compoficus : corpora
tafque Paradifi partes efle arbores, plantas, & eiüfce-
modires alias:pactes vero fpirituales,viram beatam atque
fecundnm virtutem adam,drr.fîcut prions Commentarij
fecun'do Capite explicauimus.
C a p v t I I .
Paraiffusfpiiitualisfiuemyfticus , vita eft fpiritualis
qu* anitnoagicamr, plena fu,mra* tempeianti* atque
'ianAicatis , Sc perpetuis meditatioaibu^retuin diuina-
rümieatumqUequ*.funcà Deo condiraeuaddiAa: atque
omninovitabeata & Angelica, proeulah omnibus.animi
pcirurhatioüibus, anxictaubus, i'.lipliij], luctu remüta,
atque cum gaudio, l*rftia, exultatione coniu8|la , iraque
pollens potenfque vt radios atque Mlendotem di-
uinatuin Notionum concipete queays qftippe,, qui in
hocVaradilo verfanmt, inlumma viuunt’ beantudme
Myfticus
P aradifus
multiplex.
Matt. j.
Luc. 6.
Qugtuor,
SenfusPa-
ratolici, !
fiiie Ana- !
g ?8ici- !
Paradifu*
partira ipi
ritaalis,
partim
corporeus
fus myfti