
quâexjbas intres»'nunc qua intrâbas ëxéâ's» ite.rum êàn- i
derti yiam terjs diceris • Si tradieum vobisfuitabApofiolisco*
wciUi'e, azjfmi, quomodo Agatbo Papa vefier, pr&fejjor fimcla
fixh^hodi i cum Gregorio AgragentinorumEpiJcopo&aliispd-
tôbiu , couru azyma ne fièrent legem fiatutt ?Audi. Smite*
vane non tantum ab Apoftolis,quantumab ipfo Domino
tioftro Iefu C hriftp tradiuim eft npbis.azyma , noii
dé pjaafe Iudaico cOmedere^èd df PafchaG htiflàano per-
cipcre. • p „■ ' ’ . . ' ; . 1 • $$$}
NeçreHenemût illbquodobiecifti X I . cap. fextæSy;--
nodidicens:Nu/«o i» Sdcerdotaliconfiimusordine, ata Laicits
• ' tA qtue^îud&sfuiftd*yma.f<tmedati aut cum eis habitet, aut
in rnfimhatibui ces imtitet, auimeAicïnam ab eis accipjat ,vel in
bdntis cm eis lauetur. Si quis bac egerit/iquidem ckncusfient,
d^onati^fiahtteà loiciujequ0 iiur. Qpisnoftmm rogoaf.
zyma,quæa^udludçosfum,comedit?Qmimuisehinl etianireliqua
capituli huiùs qbfeniqmus >àliud tamen fuper
omnia de azy mis.©b ffrüamûs.
Sedquid dicesîN onne magnus Bafiliusd Iotèph Iud ço
medicinam multotiens accepit? thàütem ficutDiabolus
Pfalmum,ita exponendocapitulum fubiunxifti : Oui ergo
azymuniconfiât efccomedit, quamuis hoc non acceperit a Iuddis,
imitator tamenïudaonm eftfficut & is qui circmnculïtur. Per-
desDomine omnes qqi lpquuntur mendacium.Nunquid
omnibus oronino Chriftiariis inter<fi.citur, ne aliquando
aliçubi àzyma.cpmed^itjdcutinterdicitur, ne fc aliquaiW
do çircdmçidant? Qtûreh#bî quia in his imitantur Iu-
dæos î Conccclimus tamen circmpcifionem foluiqduifïè
Iudæorum: vçruntamen azyma omnium gentium ,q'uæ tu
malitiofenon folum à diuina, tèdàhumana men (à omni-
no repeïlis.Sed quid fedes ô fermentate ? Iudæi ceufupe-
rius afièruifti exçeptis feptem diebus toto anno fermenta-:
turn eomedebant, & aliquando offerebant. Nunquid
hoc toiles hominibus î,
- Hinc vidéamus fî npn eftis Sabbaâam^qups cmnem p-
rant Patres feudal quintæ Synodi.Reptehendés enim nds
curieiunemus $abbatis?.;diris:fl«wrn* & fextaferia iugiter ie-
iunandum-,vna propter trqdittoném,altera propter pafiianem De-
mini,Sabbato autem nunquam nïfi vno. Et hoc atfèreïe cona-
ris ex apocryphis libris & Çappnibus paiffententia fan-
doruniPatrumrepudiatis. Nam Clementis liber,id ëft,i-
tinerarium Petri Apoftoli, &CanonesApo(ftol<$tum nu-*.
merapturintçrapoeryphajexceptisGapitulis quinqùagin-
ta,quæ dpcreueruntregulis prthodoxis adiungéda. - Vnde
nosquoqueomne apocryphon abiieientes, dedignamur
audire eorum fabuldfàs traditiones, quia non hint , vt lex
Domini. Qmproptef his omiffis,in alteraepiftola, vide
quid fenferinr de S<ibbauo bead & antiqui Ppntihces R.o-
manijSvluefter & ïnnoceiirius,quoni fententiæ i'entenria
Agathonis.quamüis làndtiffimi nullatenus præfertur.Se.d
abntvt.ahquando contrariacisAgathoieniiflèt Ettaméh
in hoc/icnri-: in aim falleris,quod eum preidïoreni illius
lynodifiufe dicïs: cum tantumlég'atieius eidcraSyhodp
præfederîht.Guiusgefta hiciiimmarim placuic inieri.
Tempore ^ohftànpmiiilii Co ndantini Itnperat. ani^o
imperiieius feptimpdecimo, AaathbPapaexrôgatu Co-'
ftantini Héraèlii &Tibërii Principum piillîmoïum, milit
in regiam vrbe.m legatpsTups. In quibus emt Ioannës Ro-
manæ Eceleiîæ citnc DiâcpnusdpngëpoftEpifcopus, pro
adunatione facienda,(an6barü De i ecclëfiàr u m. Qui beni-
gniflibie ÇiiCeptijà rederendiilîmo fidëiCatholicæ defen-
lpre Conftan dnp|iu fli furît re'milEs diipüïatio nib. i; hdp-;,
fiaphiciSjpacificc^ëQiloquio de,fide vera perquirerc | datis
éis de Bib lio thecaC ônftan tinopo ljtaria cündris antique^
rum Patrn,i^ospetebantlibeiris. Affueruntautem & E-
pifcp|>iCL.præudêtè<5regorio,regiçvrb|sprçfulp,jj|£Ap-
dochiæ Macn.ariôipt copuidbifiint quivnam voluntaté 6c
opqratronëaftruebantipÇhriftQ^iffllaflePatmmCatho-
lic.orum diëfca pér plQrima.Çinitpautemcpnlliclù,eahpra
tantæ aranearum telæ in medium pbpülî ceciderunt,vt o-‘
mnës mirarentu.r. Ac per h o i lignifiçatpni eft, quodipr-;
des hæretiçæprauitaps depuliæeilènt.. Et Gregorius qui-.
dëmcofrèëlûs e ft,Macharid saute çum{liis|çquacib'us ii-
mul&prædéceflbribus jÇyrOjSérgi o ,Hon p rio, Pyrrho,
Paulo ScPëtro anâthematizati:&: in locd eiusThëpphaniiiS
âbb^de CiôiliaEpifcopus faélus. Tanta -, gratia;lega-
tôscàtholicæ pads çpmitata eft, vcloannes P ortuenfîs E-
pifcopüs,qui erat vous ex ipiis, Dominica o étau is Pafchæ
Miftàs publicasihëcclefiaS.Spphiæcbrarn principe & E-
pifcopoipiïusvrbislatine celebraret.Eo tempore Damia-
nus Ticinenlis Ecclefiæ Epifcopus fub nomine Manfücti
I Ëpifcopi Ecclefiæ S.Miçhaelisjfâtis vtilem rpfteq-, fidei e-
piftolam conjpofuit,quæ in præfata iÿnodo, non médiocre
fuffragium tulit. Ë-edaaute&veràfadeshæceft,vtin
Domino noftroIeluÇhriftoficÂt dùæ funt nÂttiræ1, hoc
i-eft, Dei & hominis,fîcetiàm duæ credantur çflè yolütates
fiüë operatipnes.yis audirë qiiod deitatis eft i ï.go, inquit,
& Pater vnumfumus. Vis audire,quodhumanitatis ? Pater
maior me cB. Cerneffeeundum humanitatem eumiivnaui
dormientem.Cerne ëiùs diuinicatem cumEuangëlifta di-
cit:T«wcfugrensmperauit vends & m a r i fa â a efttranquilli-
tas magna. Hæc eftlèxtalÿno'dusvniuerfalis Go.nftanti-
nopoli celebrata & Græçp lèrrnorte coferipta, temporib.
Papç Agatho.nis;,exequente ac refidente piiflimo principe
;Conftantino intrapalatium ïùü,fimulq; legâtisApoftpli-
cæfedis & Epifçppis C L.refidçiitibus: Qui omnes quîdc
hærefim damnauerunt. Turicpiiilimus pnneeps Confta-
tinus interrogaurt eps»qualiter Romana Eccleua de lacri-
fiçiocorporis&fangUinisDomininpftri Iefu Çhriftior-'
, diném .tene‘ret.Illirelponderunt : In calice Domini non debet
folu offerri vinu fed aqua mixtü. Namfi folum vinu offèrtür,fan-
gu js Clmßiinciptt ejfe fine nobis. Etfiaquapura offertur,folaplebs
inêipitejfcfine Chrtfto.Quando vtrumçfa admifeeturjd ett,vinum
; &aquaituricfacramentufpiritudteperficitur.Oblatio vero qua in
facnficium altaris ofiertur, nuüam comixtionem aut corruptione
fermenti debet habere ficut B. Virgo Maria abfife Omni corrwtio-
ne Çbnfiutn concepit &peperit. Hinein Ecclefiamosbbtinuit, vt
factificium al taris non infer tco aut in panno tinfto ,fed in lino ter-
‘.renp celeketurficUt corpus Domini fuit tnfyndone nltînda fepuU
tum.SiÇj& oblafto manda debet ejfe àfermento, iuxta quod inge-
ftis Ponîificalibus à B.Sylueftrp lïgimusefieftatutum^unc pla-
cuit pniluno principi Conitantino hæc traditio apoftoli-
cæièdisEcce iftius&fexbçterarum iynodorum omnibus
tandis Patnbus &£OrthodoxisImpçratoribus,per omnia
plaçuit tides & traditio appftplicæ,fedis. Ettu quises, cui
diiplicent? Sëd voliimus diças-Videtur fietibicorigriiUni,
. vt pmni quarta & fextaferiaieiunës prpptëf traditionem
&paffiönemGhnfti, & propter fèpulturamnüllo. iàbba-
tp,ni(i vno ? Çüm ergo pmni Dominica celebfes^efurrC"
' d^pnetrijOiTViiiq; quarta &ièxta feria ieiunesproptèr tradi-
tioneni & emeem j ctir non & omni Sabbato propter tc-
pulturam/cum décelèbrandoSabbato nüllamratioriem
teneäs,nifi qüam Iudæi,fcili’cetqtliaiheorequiëuitDeus?
Quivtiq; fatlgatus noneft vçrbo creans quidqüidvpluit:
Sect in hocnoftiam requiem præfigürauit. Quod fi vno
Sabbato intpto anno ieifinandumeft, propter fepultura
j-ChriftijCrgo &-vna quarta feria propter traditio ne m,& v-
Tiafexca feria p rop terp a fiî o nein ih tôtp anno,eft ieiiinan-
dum. V naquoque pominicapropter'rcfùrredionemce^
lebranda;'Vi
| Non âutem mir,um fi Agathoni Papæ & tandis Patrib..
fextæ (y n odi vc lira i m p u ta ci s de 1 i ra m e n ta, & quæ au t cot-
, rupiftis^ut finaftis ca^tfila, cumdtiam ipfi Domii^p'Iefu
& apb$olis%id|imputëtis' figmefafa. Vriae nbsjlciehtcs;
textamtynodliih Maeftriiendä hærefiin Græcôrâin Mo-
hbthelicaru, non antéad cradgndtim Romanis nouaéin-
ftitutipnes coiigregâtam : capitula quæ nobis fub eiùs au-
toritate qppOïiitis|bhinino rçfutamuslquia prima & apo-
ftoliça têaes,nec iliquado caaccepit,ncc obferuat hade-*
nus, & quia aHirfuntnulia*aiitvtVfibis libuit, depràuata
funt. Deprauaftis Ioanfais Chryfoftomi atque Grègorii
.Theblogi aUbrumd-'oijthodoxorum Patrunvdfdâ: &ëx?
diibuiftis irfëadem tyiiodofexta. Nempei prima ^nodp
Nicénavtquê adhanç fëxtam treçenri K^amdiius amïidi-
cuntur euoluti. Et quomodo in Nffcena & réliquis quatuor
tÿnpdisvniuertàiibüsiiulla mentio fit de tàninecefiàri-
is rebus ? Nunquidy fq; ad tèxtam tynodum Græci & La-
riniratioiîcm Mifiæ aç ieiuniorum ignorauerunt ? & per
fexcehtos & amplius annpsà patîjone.Chriftiin talibus er-
ràrfaht ? An,fortànrGræci hæ;'npuenmt,, ScRomani ignoraucrunt
?
rauerunt?Sedex MiflàlibusRomanorumlibns,abomni
Ecclefiaôcciderttali,âritiquitüs rcceptis>cûideter cogno-
feitur: Quam ration^ ieiunii àc Mitfe habüerint tub reiie-
rendiflimis PóntificibusjSylueftrP,fc.audóre NicençSy-
nodijGelatio damhatore yeftri Acacii, maxi'mèqj GregP-
riiDialogOjCompatre ImperatorisMauritii.In cuius libris
Miflalibus omnis diés quadragefimæ habet fpecialis Mif-
feplenarium officium, Sc excepta Dominica, nullus dies
eins tb lui t tùfceptû ieiunium, quam tradi ti onê fi tetnptafiadiudicium
noftruth, Pmni horareficeremut. Sëd qiiia
pprpbrecorruptiBilb&nimiamiferia coiafdëiitiîe npftræ
gratlàti,etiâm bonum hoftrum nequimus-Tufferre ,à Tandis
Patribus certe àd percipiettdum tantum tâcratnen-
tum,pràèfixæ funthoræ.Qubd ne riletcat cârnalibus,& in
percipiefado" efearii tpïritus fubmiirtnutët aliquis tamis
appfedtuSjCUm tîmimapàrcitatë præguftamuSjvidetfc tan-
tumniödo cupiehteS quàm fualiisëft DominüS, cuius pa-
nis nóri vult, fiëutlriec manna feftidium. Née dubitandü
fet Papa AgathoaliquatequsremouereRômaniSjnonau1 . in quantulacunqiieportiorte eius fideles mànducare fibi
diicmrab eis. Quialicet ipfë magnuseXtitérîtjpræfàtis ta- rôtàmyifamddéft^hriftum,infidèles autem môrtem,id
o , -
eft,iudiciüfuurhjVtpoteqüirçifiüntebrporis&tànguinis
D o mini . Deinde quótidie fiue tertia tîue nona, fiue qua-
fcunq; hora fiat à nöbisMifla,fiónfit hifi perfeda. Necré^
feruatur ex bblationt eius pars aliqüa$ vt pér dies quinque
agatur inde Mitïà impetfeda.Qüia nec S. Apoftmi legun-
tut quidquam èx illp primo Corporis& fàhguinis Ghrifti
myfterio tub ipfacoena diftributo refeniaflè: nefcàdüseô-
rum indicant ePs aliquando talé quidegiflèjàut p ræcepifc
tê.Qdinimo,ficüt Lucas narrat i Etant fideles per feutrantes in
do£trinaàpoftoloru&‘comuriicationefra£hoûispam'.Qu£ com-
municatio qualiter & quibus diebuS fierëtjpoftpaucade-
monftratjdicens : Quótidie'perfeuetantes vùdrimiter ih templo
&frdrigehtes circa domospanemftmebant. ÈCce VeraXEüan-
gelifla teftatur fiib Apoftolis fideles qùbtidie bralfe 8c pa-
nem fregitfe. Et vos qui eftiiqui dicitis duobus tantUm
diebus Hebdbmadis Miflàm Qprfedam fieri debere ? reli-
quisveroquinq-,imperfedâ? Nèmpehicinpanisfradio-
he Sc cbmmunicacione,nbn nitî pérrèdarti àdionem Mif-
fæ,debemus accipere,quëmadmbdum & ijitlim Dominü
leginius, non imperfedarri, fedperfedamcómbmöratio-
né fuis difeipulis tradiditfe,in pane à fe benedido & mox
firado atqj diftributo. Non enim benedixit tantum & fer-
uauit frangedum ïri Craftinumjnec fregi t tantuih & repo-
fuit.fed fradû ftatim diftribuit.Vndè B .Alexander martyr
&Papa V. ab Appftolo Petro j patfidnem pomîhi infe-
rerts Ganorti MiflS ^nbn ait:hbc qubtietCünqüe feceritisj
CèàiHac quotiefcnnjJeceritisM eft, benedixeritis ; fregeritis
8c diftribueritis, in met memoridm facietù, quia quodlibet
horum trium,fifinè réliquis fiât, fcilicët, benedidio fine
diftributione autfradio fine beriedidiorte &diftribptio-
në,perfe<?y Chriftimemoriândn repræfentant j ficUt dit1
ttiburib nulla fine benedidibne ôt nradibne. Quod auté
i quotidie & quotacunque hora diei, nbri autem tola tértia
perfedam Miflam agimusi audoritatc tenemus ex vérbis
ipfius Ddmini iuxta B.Paulum dicentis : Hocfùcite quotief
aintfe fumais, in meam commemotationem. Vnde mox idem a-'
poftolus fecutus adiecit: Qttottefcunque manducabitis pahem
bunc,& calicem bibetisimortemDomïmanhunciabais.'è.t quan-
f diu? Dohec venwntcilicet, iüdicare viuos & mortuos; Pu-
tàfnealicubi dixerit : hoc feëite hofa tertia in mçam Com-
memorationem ? Non vtique,tèd nullam horam aut tempora
ëxcipièns dixit: Quotiefcunq-,. Nec iptè Paulusfeiunia
aUquaaut éerra qùamlibet eudlütionc aiindrùm attendes
ait: QuptiefeunqJ per tot ahnös hora nonamafiduéabitis
panem hune,& calicem bib>eti$,nlbrtem Ddtûinianiltin-
ciâbitiSjfed indifferchter iQtiptiefcuhtfa. Et,doHec ventât:
hîeenefcimusltndos Paeresdiei Dominicæ & præci-
püarum folennitatû Miftàs hora tertia celebratie folitbs,
propterfpiritus tandieffufione hpratertiâ in difeipulos,
ôt hoc mâdâtfe àd pbftef os,quatetius illavnius adib MiÇ
fógemitto priuilegid ihfigniretür,refiirredione, ÿidélicet
men decelïoribus fins fient temporc, ita feientia & audo-ritateminorfuit. Quamobrc caput quo aÏÏeritis eumprö-
mulgaffe,vtfi quis clericus ieiunai'et Sabbatüm præter v-
num deponeretutjmagis diccndum eftNazarcnorum efie
qüam apoftolorum:Cerinthi&Hebidm$,qùamfextÇ tÿ-
nodiôç Papæ Agathonis. Cuitane capituld epiftolaPatili
aperte cbntradieit, vbiait : Nemo vos iudicet incibo autpotu,
aut in parte dieifefli,&Eleomenia&fabbatorum,qua funt vmbra
futurorum.Vnaç Romani proprio audori&magiftrb gen-
tiuminfideËé veritatc obedientes ,nulli tabbato feftum
vel © ti u m dependun t: ficut nec Neo menia,quia profedo
Iadaica tunt,& vtique vmbra fixturonimi |
Pbrro vnde acceperimus omni die ieiuniorum petfe-
damMitïàm facere,tilpra curauimus oftendcreînec time-
mùs caput,quod dicitis apoftoloru de his qui non ieiunar
uerint qûadragefimam,quarta quoque & fextaferia, qua,
excepta grauifiîmainfirmitàté, follicite cundi ieiunamus
diebus quadragefimæ,ade9 vtirtterdum decenneS pueros
hobifeu faciamus ieiunare : riec fo luimus per tàbbata qua-
dragefimalem abftinentiam, quam Ddminusnöfternön
fölrtit in quadraginta ieiiihîi lui diebus. Nec foluèretnus
etiamihdieDominica,,qùémadmodurtinecipfe, nifî ptae
gaüdiorefiwredioniseiushocîhterdixifièt ab initio omnium
catholicorum patrum feritenria, ctiamcüm anathe-
mate.Qüps fecuti tandi Patres Gangrenfis Çpncilii dixe-
runt : Si quis non diiudicans diem Dominicain, ieiunauerittan-
quam in eius contdnptu,anathemafit. Vbi certe ficut eis atte-
ftatur b mnes autentiei libri,-iiôn con tradicunt ieiunio tàb-
bâti jtèd Dominicæ diei* ' 1
Sed ô perfide S tercorianiftà iqdipütas fidelipatticipa-
tiorte corporis & tànguinis Dominiquadragefimalia atqj
Ecclefiaftiça ditlblui ieiünia, omnirto credens coeleftem
efeara velut terrenam per aqitaliculi fætidam & tordidam
egeftionem in fecetTum diniitti,plane tends eum Arrio;
QuicumproaliisbIalphemiiSinfaliùm Dëijtum ètiâ pro
ifta fpueam delapfus iri atram,vifceriba^ fufiâ vacuus quoque
vehtré retiianfit.£t vbi eft Saluàtor qui datis difiapuHs
panemàtè bertedidum & fradum dixit: Acctpite& comedi-
te,hoc eft corpus meum.ln quo quid trâderet,alibi dicit : Panis
quein ego dedero,cato meà eft,pro mundi vit a. Et, car o med vereefi
abus,&fanguis meus vere eftpotus. \ Quomddo verus ? Quia
qui manducat carnem meam, 6t bibittahguinèmrneum, :
habet vitàtfa æternam. Et quæ eft vira ætërna ? Nempe
Chriftus Ietîis, ficut ipfe dicit : Ego fum via, veritas & vita,
Qui ergo.pafieirt Dei manducat,cartiem Dei Chrifti man-
ducat.Qui autem cartièm eius manducatjChriftüm niant
ducat,qui Chriftum manducat, proculdubio vitâm æter-
nam manducat,ergo 6 pefiiferLenoantiqui(èrpentis,qui
conaris aftucia tua corrumperetènfuS Chrifti tpontæ,quæ
eft EccIëfîàjVt cXcidatura charitate tanri & talis tpohfii
ctedisntisvitarn.ineorruptibileni comedentes, corrumiereintegritafemieiunioriimjvelütâliqüo
clbo corrfapti-1 Ghrifti &aduentüPatacliti,vtq; proptergaudiäfeftitem
periusrdaxarentureuridisfiënaielunii.ymuitamenalia
cautà eft Db'minicæ dièi,ae folennitatû,aliaiêiuhiônim- fi
ergo hdranpnaàut yetpërtiqadiëbus.ieiünioctiy perfeda
agitUr Mifla, nulla proculdubio iûde cbntràhitiltrtôXa,
quia & DbminuSiri coertaad vëtperu primam & perfedl
adihiriiftratiori5 tahtifecramëci difcipiilisinflituit, & hora
nbnatpiritum tradehs tacrifiçiuin ve^jérrinÛ ;ëxpaii0
manib.in crucè,&pr^miflà oratiohe adPatrecontiirnma-
uit.^ropterèa qüatnuis Hbra tertia & ndna prdpter fupra-
d jdas rafionëS fîrit àptibres Miflarfi a^ohi:quööetcuhqj
tamë horiSaliis fiutit occupatibne itineriS àutgratiâ ciiiuP'
w m
Hqrremfas quids dicere, tedeompeUiriitij a tflaimpu-
dentiimprobitate.CofRrisGhriftum, imo iptam^ta per
degeftionerp'fieut coenum olidiim demittfcrc ifk latrinam.
Et vbi eft jqiioid dixit: Qultndnducattatnem media, & bibit
fangutnem iheumfinmt manet, & ego ih eo ? Sine quarefedio-
ne,quiarlorihaberar vitfiipfe vita qu* eft Cfiriftus qfiafi
qubdathiureiurdndoprbteftatur,dicenS': Amen amen dico
vobis,Hifimdnducaueritispanemfilti hdmlnis,efilbiberitis eius fan-
gkinem,ni)n babebitk vita tii voftw.Nuiiquid hicdixit:Si man-
ducaueritis carnerfa meam & Biberitis .tanguiriem meum'
diffoluetis ieitirtiilm? EtVtihämhdctoldiacramentö,hon libet neCeflàriæ rfei,in metnoriä fiùnt Ghrifti : necyiolatuf