" M i, G rfg d rij P a lam a t^Archiep.TheJfd.
ille deprehendatur : vtviceverfaduplidvënia digmfub->
dici ccnferi-debentapudeos qui plus fummo mreqfiam
clementërremdijudicant:akerâ,propteüëoramnararâm
quæ femper ducera 8c ad honeftatem promouentem re-
xniirit : altera, quod quem ad boiium præfedfcum aecepe-
rat, in eontrajrium deprauantem 8c pröuocantem inue-
n itS îih il vero tarn ad vir rarem 8c vitium a llid t , quam
prineeps eä fàciens quæ ad akérutrum exhortantür, &
fexemplo fuo adfimiliaperpetrahda trahensiquemadmo-
dum 8c charamihi mens duplices dabit poenas,vcquç ne-
que quodinhomine fuerit inordinatum correxit, quæ-
que collætaràiuerit.SC voluptatis illecebras}ûmul excitant.
Si verofuffocat aqua : aiunt, quid bpus eft adhibere»
. tur, fin autém domini vt moratii fàciehtis oblitâ »dorifct-
Uos pullàre cpntumeliofe, non pr oui den ter, cceperit, to-
tamque fe comedendo ae bibendo fniéndis volupràti-
; bus aedérit, cum ebriofis,partésdico turn quæalfcré, tuip ■
quæ ali poflunt,quæ extrinfecus allapfis fatietatibüs fem-
-per referciuntur, ytrumne, cum rediérit do'minusi qualia
.nunc coram vo b is , prætexet, achùius infolentis concu-
meliæ cafifaminnos transferens, cjuafi decipiamus & eo
v i corripiâmus ,tperuerfi ferai fiipplicia" defùgietj nonne
difcrepetur,& fors ei cum hypocritis conftituerar,vt quæ
tanqùàm in theatro,hac vita,per|pnam cuiufdam matro-
næ iàmftae & diuinæ indutafueiit, Sç ômnem incuriam ac
dementiam initio dfifimularit: libéré vero omnibus ne-
fandis voluptatibus feraient j & v t intemperans an alla ,
indecore fegeflèrit & turpius inebriaritiqpod puto. Nam
ei cunbtis facultatibus præfeébe hæe eufa demandata.eft,
v t &fegaciter moleftiam exhibèntia prouidèret, ôcido-
nëam mediçïnamadhibcret, vt illinc peripicuiim eft, fi
quando ènim mens in curandis rebus aiuinisexceflu n i-
mio, ve l, me nefeio *, morbo corripiatur, qui cogitation^
non mouendas chordas mouéat,necefiiriëi, necalimen-
ti,n ec alius voluptatis memor fit ,tùm ego quoque nulla
haram rerumeura, nulla follicitudinc tangor, quonam
igiturmodo primas ego partes teneo, & pro cürandi, &
dandi cibosi & tempus eoram aemodum definiendimu-
nus fortientis voluptâtes præripio, deôideqi ipfero, quod
eft magis ridiculum , ad eas corripio ? Itamollisipfàeft fic
delicata; ego vero robuftumacvioleiitum. Veramenim
vero ne fingulis partibus renitens defènfio contentioiâ
! vidéatur & pertinax, tua gratia concedo me primfim vo -
luptatibusinhiare & complérh-infuper te quoque ad va*
luptates fruen4as à me corripi:tu p oftea domina,& rebus
noftris imperans, cumoportetpuniendo cohibere, & in -
fenfamefle liguritionfivehementiulque increpare,potius
ad^andem turpitudinem fiifcipiëridaiii vt maiÊipium Vj
Mihi autemfortaffis venia quæpiam dabitur, quod he-
ram confequar, quæ vt ifta delinquam me dbceat. Qualis
enfin, aiunt, hera,talis 8c canis. V t autem elarius demon-
ftratdm fit, quod à me nonipfa corripiatur ad turpiiîimæ
quæque/edipfa magis voluptates abripiat,meque fecum
per trahat, me quæfo patienter audiatis, ab orationisÆur-
Tu paulpm digredientem , 8c ad tragoediarum omnium [
caufàm, quam explicate mens e rabefcit, recurrentem. |
No n finceràm, viriiudices, intelligentem vitam,8c à cor- |
poreo cqnlenifu ablegatamnofter animus fortitus eft, fed
V trique vitæei fubiedtæ infîdet,tum plantariæ,tum vitali,
1 à quibùsconftitutio noftra corporeagubemata confer-
uatur. Nam dolore8c voluptatequafigubernaçulo tem-
peramur : dolore,’cum inanitate laboramus, aut aliter an-
gimur :volup.tate,cum explemur, & nulla perturbatione
vexamur, ex opificis naturæ prouidentia, affe&ionibus
eiufmodi nobisad falutem ingeneratis : fi enim dûm de-
fluimus 8c eorrumpimur,non angeremur,neque dur^fa-
tiàmfir lætaremur, ita vtneque confide&tia, neque con-
ferùantia fentiremus,fubito perirémus imprudétia.Nunc
vero prouida natura quafi manibus duabus vtens.fatigauoneatquedele£
banone,illapungens,hacipefcàns,adedendum
8c bibendum exufcitat fugiéntesefuriendido-
lo rem,& edendi volüptatem,quod eftâlimentum,perfe-
quentes: verum prîmario loco,vt qui ex efurie moeror na-
fotur,amoueatur.fecundario,vt faturandi licentia detür.
Animus autem rarionis compos aliter fe nutrire per fe no-
uit, Ôc præftantioriquadam ambrofia frui: yerum cum, y t
diximus, erga fibi fubietSas taçulrates non intoleranter,
nec implicabiliteraffeâum fit, confenfu quoiiaen eriam
ijs parienribus côndolêfcît, & fane cum anguntur 'fimul
. angitur, & cum lætantur collæçatur: velpotius, (irem aç-
curarius definire placet,& vt aiunt artis medicinæ ftudio-
fi,primum jpfàrationis confenfione patitur,propterea&
prima ad amouenduift dolorem exurgit, fui caufa maxi-
merdeinde, vt eftdi&um,fubditoramiuuandoram gratia.
In epigitnrfàplèntis naturæ prouidentia fu it® ne maxime
principalis animus, fitpra mala pofituseminérefim-
paribiUs, &fenfibus nullasdifficultates quæ fecunäis 8c
inferipribus interuehiunt, haiuireti adeorum enfin nulla
prorfus curanda c5uerteretut;Si enfin ita ftimulata, con-
dolefcensl 8c confenfu labpransyvideris quofiiodopi-
gtefcatjdelicias façiat,& quæ reueracommunis effcfortu-
na , vtinfottunÄlmdeplöret, muitominus profeéto corpus
naprouolueris, & illa g ra u i, fen â a tigidaqiie dignitate
hu mi proftrata, de qua gloriaris & màgrtifice fends, me-
' cum volüptati captiüaferuaq; voluntaria conftringeris.
I^ec tepudet padprofitentem cadem, quæ fabulofus ille
ferpens, cuius caudam aiunt de capite conqucftameffe,
quodmotionis repetitiæ dux femper effet,ipla torius mo-,
lis fe conuoluëntis attraheretur extréma. Tandem vero
adperfiiadendum aggrefïàm, vtin hoeferpendi munere
principatus fibi deferretur: deinde perpræcipitiafàxaque
cum cceca ferretur, ipfiim caput-& reliqunm ferpentem
; cum eo labefaélatum fuiife. A t quemadmodumillic^fi-
quidem de cauda caput conqueftum fuiffet, earn accu-
fànsiniu&iæ, ridiculum & ftolidum videretur : ita etiam
tu quoqj in hâc caufa, vt quæ animi parti rationis experti,
caudam trahenti &coecç (Nam mens,ait quifpiam,videt)
duétandi cédas imperium, & te ipfam eius fidei commit"
F tas quodad perniciempertrahat. Videntes enim coecor-
uum,nonccecividenrium duces funt:&bo s currum,non
bouemeurrus trahit, & lapis ad perpendiculum dirigi-
tu r, non perpendiculum ad lapidem componitur. Quid
vero puero, contra prôuerbij præceptum, gladiumcom-
mittis ? quis venenum propinaram combibens , maius
quippiafn*ad fevel excufàndjim, vel defendendum ha-
buitjtquam mortis deprecatiofiem ? A n primus homo a
muliere prima quæ de pemiçiofà gfiftauerat arbore, po-
fterior accepto cibo comëdens, veniam apud Dtum me-
ritus eft: aut vt v i correpras mortem effugit ? Qjpiditas e-
nim & ira fub animum rationis participem fübieâæfiint:
nô vtad voluptatis fiiauitatemilk. delabens,fecumipfàm
contrahatPhæcveroad ferinamfæuitiam erampens, fecum
refpexifietjfi corporis aduerfi tâtes earç. naturæ decre-
to non attigfilcnt. N une vero, fiquidem aliud quippiam,
& hoequoque conftitutum eft optime, vt confenfione
dolorum angatur,& eo fimul adducatur,vt, quemadmp-
dum ait quifpiam, viciflim & ex parte lahores capeflat, & ,
moleftiarum liberationem cornmuniter conquirat. Qm-
busenimquorumlibetincbmmodorum communioeft,
ijfdem cornmuniter & ab ijs liberatio curæeft. His itade-
monftratislineundem locum iterumrecidit oratio:ac fu-
perius expoiîtæmemores eftote parabolæ,in quafidelem
& prudentem di(penlktorcm fiium dominus conftituit;
vt fibi obfequatur, dando fuo tempore c ib o , nunquid
nonadanimi partem rationis participem accommodate
fide lem& pçudentem oeconomum aflumpfimus, vt quæ
præclare poffitexabundanti prudentiagiibernare patibi-
lem & amentem.vitamlquam etiam in eo munere confti-
• tutam dominus beatam prædicat.fi prudenter & fideliter
l adminiftret: acplura fe commifluruni eiusfideipollice-
abducat:f%4 vt ad captandam 4> habendam honefta-
tém conueniant & confpirent ; cupiditas, v t equusfrænis
bene mqderatus, fublimen efferçns, & ad v e re defidera-
biliaconçitans,: ita , veluti generofus <^nis , vna pro ijs &:
aduerfus ea quæ oportet bqlligérans & projpugnansîvtra-
que nimiram à ratio ne per diututntm coniuetudinem ad
bene pàrendum & obediendum* domita atque cicurata.
Verummens alioqui temulentafaéla, & valde fuæjtré-
nuitatis neg^igens,effoeminatur quafi vécors,& deteritùr,
ac quantum à conftanti immobilique concenradecedit,
tantuïndem'ad currum p'erturbationum'accedit:quan- - °uftato lùmine, péripfum vt.terræconcrctionem^
tümqj'paùlatimabimperando defeifeiti tântum ilia fer- f maris refi.ifi6nem ■> cceli cpnglobàtionem, & omnia quæ
uxtiiti-mancipâtur. Itaqjnullavi cogiturvnecadpeçcan- funtincçlomiraculatanquâin fpecnlointueris.coi'iccffi:
dum ^delinqueudihu inuitàVapitur : fed quod Hiercu-
lèmpaflum fuiffe fecifleque Græci ac profimi feriptores
teftantur. ( Fëriuht eriim ilium poft belluäs §£ feeleratos
homines përdotxiitos, poftea volentëm Lydæ fcéminæ
Om’phalæ nomine, feruiiffe)-idem mihi videtur mentis
ratio perpeti.Nam quç funtin hdmine beluinæ malignæ-
que perttirbatiohes, cum eas fub fuam poteftatemmbii-
cëre poffet, lubens taineg volüptati animique appetitio-
nibus ferait: vél etiam vt alter primas, magnus > dlc Sarrv-'
fonab infidiatrice muliercüla, eadem voluptàié dccepta.
ytqvpartibfisomnibus'eoncorde co nee ntu ,q u i ine ftabi-
libus fonis opifice co clamat exaudiei is ,& ex rei u. creararu
magnitudine^pulchrirudine;c6cinna mo done ,m oues il-
lud immobile, & primu&ipfiffimu bonu informaui,& ifd
cuius exe plans primarij imagine fa«5ta fueris, memoriare-
notaui. Atqui hoc prfeclarius quid trientipoffitaccidere,
qua ex iis qute meislenfibushauriutur, D eu reperire?Ncc
folum itaper me primu adDeu afcendit,fed t da aD e o de-
lab es, eo per me rurfilm redit.Na per me paenitedi &ven ia
impetrandi lo cu inuenit,filenim ame dihudta &extra cor-.
fiium magnum robur ridicule prqdit 6c nuda, ac non iam . j ju s fuent,ne poemterequidem peccati primu potuerit,vt
ipfum yehid comam iaétans , facile à perturbationibfis^- i neq; qui deciderant angeli : nüc veto rnea coniugatio hbo
lienigeni^capriuaducitui:, &èxcoe.catur octtlisadhone- ! quoqjbônUmeilargitaÿft. Qiuntas ènim&qüotcunq;
ftas res & bonas perfpicacibus,plftrinoqi illigatuf, & cir-' i, turpitudines afper;ferir,eæ mets fudoribus eluuntur,& n i- J
cum eiindem vqluptatum orbqm, quotum ihiriufe eftÖ^ \ ue càndidius clârifîëantur:naro fupraherbam omne ablu-
velutifHmulus ventris inglquiès , inniimeras ærumnas ! éntium,&prçterhyffopiquamuisafperfionéextateâquç
perpetiens cpnifoluinu^-quäfi lafciitispueris?cupidita- defluiti meis, vtipfedixerit, fpeluncis, v t ego., fpntibus
tV& iràcundiæludibriÔ^eft. Itämensfpontefemalisim- p^llucidis,lachryma,inedià,Kùmicubitusprædurus,fle-
mer^ens, ipfàfibiomne contumeliægehus intorquet, & j xisgenibusdeprccatip, inpreeib. defixaimmObilijercó-
yndiq; coopeltâmifenis,indëcbrelafeiuit:deindë ob hóe i ftanterq; intentio,pe<Sfcóris pereuffio, è peëtoreprodiëns
Voluntarium infór-ranium de fe cpnqueftu, fuàëq; deplo- | griuis fiimu^interipiis inflamationis indicium, alfaq^ ex
ratióne calamitatis defupéla,mihicrimen intentât Óerna- j quibu^muldpotés poenitédimifcëtur medicamentû.Tot
lorumcaufamattdlÄiit^Sc, vtvidetis, poenas exigit:ac có* ; numero bonorûnoui recondëre thefàuros ego,èx mends
uitiis a^>ergeris, qüid hou in nie cafiillatur? quidnonirri* | meæ fententiapertufum', ôçnihil continôis dolium. Sed
det? fepulçhriunme vocat, catenam, fæcemimam;, & e x ineprè-fortaflisScpræterdeÿirü apud vos quibustaliatn-
Chaldaicis nugis, materiæfordes & quifquilias, dolium \ tafiint, lingula dicédoperfequorfitaq; fùmmatim & paü-
pertufum, crucem. Atqui fi yerefum ego monumentum, cis often dendum, quod quæ mi hiimen te vitiô vertutür,
•qui fit vt nonhanc penuadeàm ad Dei fimiliriidinem ef- j'ea potiüs paflafim quam fecerfm:quæ autem faciö natura
fiâ ammortém ftudiofemeditan, fed ad delicias, quod : duce,qùæmConfitiohæcfunt;Phfibfophiaenimperqua
ait, pçrtràhamîfi catena,qui fitvt non comprimens a pec-
cando cohibeam,fed ad néfandam inertiæ licentiam cor-
ripiamî Q%æ catena nonarcet ab iniuria & maleficio,fîd
eo vinëtum yèi inuftum ëbmpëllit ? Quodmonumetum
non merqbra quæfunt fiipqr terrami mortificat., & animæ
àd Deum attollimur, in eotemplarionem & aëtionemfe-
(Sta, fiquidem eontemplatricem ea vitam amplexetur, per
me naturæ oppra perfpicit, & per difeiplinarû pôtes ad eas
res qfiæ ratione intelligunturtrarifmitdtur, & poftremo,
quodaiüntjâdipfiim TheQlogiçlimèn vôlado cbnquiefvitamomniiîxpârtëbeatamrargitur,
fed potiusviuificat df.finpræcôtemplandipohtibûSj^gendifcalâaîîalic.hic
&aduerfùsanimam exufcitat ? Aut igitur ego neqf fepul- | eriam magis filé laboribus propriis ædifieas, omnesabtib-
chrum, neqv catena firm, liquidem ad delicias corripio, j num gradusinuenif. Dica,quod omnibus eminet,per rne
& vnaperriahpnifipohfiderâte & inaniter tàlibus cauillis abangelispàulùlum dimmutus bom6,mukum fùpra an-
illudor:autmonumentum re ve fa&catenafim , acnia- gelo;s excelht( quis enim angelorampbffit quç Défispaf-
gnæhiiic incontinentiæ feipfàm mens ream fac it, qfiod -luseft^.&ftrchomombiréimitaripbtuit?)permevriq; cæ-
& illiga tamihi, &confepultadclicietür, &viuensmor- j femjtbrtum,lâniatumj'&poftremomorritraditfim,&di-
tuafit , aefupra modum extollitur, tametfi crux ego fim ; uino corporiferuatoris conformatum : in quoëc pëccatû
ei datai hôc enim npmine me quoqfië lubens appellat, vt. b'co'ndemnaüit,vt in nobisDeiiuftiria côplèfctur.Qupniâ
etiam doli’um pertufain, dillimulans quot.&quantoium autem & mens feifeitaturex m e , quando quaq; ætatefibr
bbnbrumego/im tonceptaculum, vtnonmultiJpoftde i fubiecliimélfepolfim,egonihilcunäatumitafimpliciter
multis pauça; deguftans ffim demôftraruram; S i verb për-
tutumqfioqjfuufiat cerfe fenfiuimiq^tibüsomnin.o fpe- i
cularibus',luciferis.&nunciis cotdprenenfiohis rerü^vt id \
etiam ftatim appare, bit, quod perhos hauriés & fe fe çefer-
eiens in me veluti femùlentiçprifiinç Vomitum effundât, ;
Sçtuçpiffime debàcche,tur. T u meosfenffis,&eorâ facul-
tates maledibtis vexas,fpeluncas & luftra ferma cognomi-:
nahs,quoruîn opéra maximis afFeblabeneficiisitaingrato
& immemori ànimoes? nonne difeendiarribuj t^nquàm
pontibus, vcàdres cohtèmplàndas quæ fub in reloge dam
'duntaxac caduntU'àiidaris,vlaes?Qupnam paifto ets initio
fine meisfenfibus compâraffes? Afithmericani ne aut
harmonicarfi dîfcipliriàm nabüifïës vnquam,nifi auris ex-,
ritiffer,ân numeroram proportiofies,aut geometriam,àfit
afttologiam, nifi lumen ocu^briimëluxiTOt ? amabâiriïâ'
de puhfbus&medendi fciennâi nificangèndi 8c guftandi'
fendis tibi viam patefecifïèt t meis igitur fenfious oblaris,
tuis coùuifis p o n tib iS , quid tibireliquulii ajtud fuperfit,.
quam humi j 8c interres fenfîbiles vplutari, '^ 'i e has qui'-
qém in totum attingere,neq jquan’tum terrç meditüllium
c il, vitafenriendi lompote frui, fed fola fi res ira fèràt,plâ-
taria : 8c turn vere fub monùmentum carceremqj çcecum
defoflà, materiæ for^bus fubmerfà, 8c proffind'æ illigata
foecijcoecam talpæaütéuiufpiamplântanimis vitarranas,
me i^lfimvtipjfe comice perftrirt gis, oftreatbindumento
circundata ? Nürtc verb, te certe coecuriente A ab ortuad
:ôgnofcendum oCuiatamfecfiadphilofop.hiafiiadmQui
“ 3ibliotk.Vct.Patr.Tom.iu
re fpon^bojÉcquandb nbnpoflum,quaqvætatëfilmin-
bbfeqùëns, quocunq; ipfàfiuebonum, fifieprafiumfit,'
medgëedo vocer?vtex artibus perfpicue liquet. NacStum
literarfi ftudiofam'ôcamatem honeftatis mentem ,'pæda-
gbgos fequor,magiftris pareo, in fçholis 8cau.ditoriiS affi-
deo,8C de lib^ralibus difeiplinis 8cdoâ^ms quid incùlca-
tum n on^xpri m o ? rurfusfum ego i:;fTiteexercendis artib.
illiberJlibus aptam fcjrtitum îdocëor icerum çdi fi care, aut
lapidibus ftrueire,aut ftans fubièâis incucîibus obftirepéti-
buS fabricàre :#utguttulis à terra exüdantib. colleblâs fta-
gna cônficere,aut côtra/æübs venros,furencesflu<ftuso.b-
lubtari, non non qùâ etiam rnprbfündu dëorfhm vérfo ça-
pite, natansferor,8c militariter difiebtum8ciçiflum iblib.
oninibus obfto,ne, dicam adquasexercendas artes vanas
8c inànes vi coaëlü inftitubr, qfiùtfi præftigiatoribfis exe- ;
crahdisfubiidbr, doceorq; dmem fubliprien extremis pe-
'dibus feâdere 8c ambiilare,dibieâ:ispugipnibus tripuaia-
re,capitedenfiflo falire,lapillos Ôcfergparricùlas déuora-
re : atqjrerum ita difficiliumatq-, miferabilium:8c alioqui
opefofe.ram qram ilbn à puero exercitarione conficroîvi-
gentem attinges ætatéme pertinax&ambitiodimprçfto:
cam ex ce défis çratem, nihilo m in ôri conatuëIaboro:cor-
roboratutfi 8c fenefcéns , adàifeere non ceflb eriam quod
excogitatu fapientius fit quam quæiuuenes mbliuntur:8c
vrinvniuerduixclicâjnihiî eft q> arte parari,qu od do (ftrin.i
,tradi polîk,ad.quod non adducaf, nihil fadis: nihil diélis
menn volenti repugnans, vt neq; animanriü fùbiugâlium
R c ■ 8c inani