C&nficum Z ach ar U.
Vifitare &
redimere.
Coraufa-
(Propb't*
a fee ulo.
6 z Reddam vltionem hoftibus méis :
E t his qui-oderunt me Eétribuam.
Reddam vïtionem: hoc eft in peccacoresreddam vltionem.
, . : ..
6 } ïnebriabo fagittas mêas fangüine:
Etgladiusmeusdeuorabitc&rnes. •
1 Inebriabo fagfttâs, id eft V in peccatoribus oftendam
'vindiâ^smeas, glàdiiismeusdeuorabitcarnes, ideft,
: càrnalës iudrciümïneum coniumet.
$4 Decruoreocciforum:
E t de captiuitace riudati inimiebrum capitis.
Decruôre occiforum: fubauditur, inebriabo fagitcas
meas,ideft,inperditionedanftiatonxm. Etdecaptiuita-
tenudariinimicorum capitis: fecundumliteramcaptiui-
tati tondebantur& véndebantur ( quod eft fub corona
vénderë) fpiritualiter autem Antichriftus impiorum caput,
per Chrifti potentiam-deftruetur vindicanris. Aliter
exercct Dominus vindi&am de captiuitate inimiebrum
capitis, cum arrogantiam mentis malorum, & malitiam
deftruxerit.
6 5 Laùdatè gentes populum eius :
Q u ia fan gu in em teruorunj fuorum vlcif-
cetur.
Laudate gentes populumeius, ideft, fàn&os eius: quia
fanguinem martÿrum fuordtn vlcifeetur.
66 E t vindi&am retribuet in hoftes eorum : j
E t propiciuseric terræ popüli fui.
Et vindi&am retribuet in hoftes eorum fcilicet inhçre-
ticos atque infidèles & perfecutores. Atque propicius erit
terræ populi fui: ideft, ccclefiæ, cum mifericordiam fuam
ülioftendit.
C A N T I C V M Z A C H Ar
iæ ,L u c æ i.c a p .
BEned id u s Dominus Deus Ifraèl.
Quia vifitauit & fecit redemptio-
nernplebisfuæ. €
Benedidus : duo enim dicit, vifitare & redimere. Vifitare
namque infirmorum, redimere vèro captiuorum eft:
quæ duo humanô generi congruunt, quoniam gémis hu-
manum infirfimm erat peccatis,captiuum quoque fraude
diabolicadetinebatur. Veniëns vèro Dominus irîfirmum
vifitauit, quia à peccatisliberàüit : & ‘capriuumredenw,
quia à poteftatè diabolica abftraxit, & redimendo fecit e-
um fiium. B. Notandum vèro circa i^um verfiim eft,
quod beams Zàcharias prophètico more quodadhucin
fpiritu fututum & proximé faciendum præuiderat narrat
quafi faétum, dicens, quia vifitauit, id eft, incarhatus eft.
z Eterexitcornufalucis'nobis:
Ln dismo Dauid pueri fui.
oderunt nos : vel homines peruerfos, velimmui\dos fpi-
ritusfignificat. i ^
3 Ad façiendam mifericordiam cum patribus
B Et erexit cornu falutis : firmam celfitudinem falutis
dicit.Omnia enim oflà, carne inuoluta fixnt,cornu autem
exçedit carnemr 6c ideo cornu falutis regnum fàluatoris
Cfirifti vocatur: quo vocabulo;|piritalis, &quæ carnis
gaudia foperet, altitudo nunciatur: & quo regno mundus
ÔCcarnis gaudia fùperantur.
3 Sicutlocutus e ftperosfànëtorum:
p i Q u i à fæculo font prophetarum eius.
Situtlocrithseft. A fàîculo mquir, propterea quod to-
‘tavetérisinftriimentifcriptuffl,prophetiadéChriftopræ-
deflxt, non foli enim Hieremias & Éfàias dèteriq; prophe-
tæ de eius aduentu manifëfte locuti funt: yérum ipfe pater
Adam, Abel & Enocfi, eius difpenfàtioni teftimonium
reddunt.
4 Sàlutem ex inimicis noftris i
Et de manu omnium qui oderunt nos.
Salurem: iungendum eft fuperiori verficulo. Erexit no-
bis fcilicet fàlutem ex inimicis. noftris. Omnesautem qui
noftris :' Ä
Et memorari teftamenti fui fanéli.
Adfaciendâm mifericordiam: dixerat enim,Dominum
iuxta eloqui^>rophètarum indomoDauidnafciturum:
& ita mifericordiam fadam cum eis, cum impletum eftet
promiftiim. .* - . - ^
6 Iufiurandum quod iurauit ad Abraham pa-
tremnoftrum:
Daturumfenobis»
Iufiuràndfim : diciteundem Chfiftum, iuxta iufiurandum
quod Deus iurauit, nos efte libèràturum, ad explen-
dumteftamenttumquodAbrahæ difpofuit. Quia videli-
cethis præcipue patriarchis de fuo feminc, vel congrega-
tio gentium,vel incarnatio eft repromifla.
j Velin e timoré de manu inimicorum nQftro-
rum liberati :
Seruiarous illi.-'
.Vt fine timoré: nam qui vel ante mortem à Domini
feruitio difceditjvel coramhonunibus tantum & ngn co-
ram Deo Ëui&as perdurare çontendit : needum de manu
(piritalium inimicorum perfeâe liberàtus Domino fer-
uit, fed exemplo Samaritanorum diis gentium panter &
Domino feruire eonatur.
8 lu fanditate & iufticia coram ipfo : '
Omnibus diebus noftris.
Infanótitate : aperte &breuiterqüomodo fit Domino
feruiendupi defignat, videlicet in lànditate & iuftitia, &
coram ipfô'& omnibus diebus noftris.
$ Etcupuerprophecaaltiflimivocaberis.
Præibis enim ante faciem Domftii parare
vias eius. Hj
Et tu puer: Pulchre cum de Domino loqueretur, ad
prophetamrepente lua verba conuertit : vt hoc quoque
beneficium eue Domini defignaret. A Sedquomodoal-
loqui puerum poterat,cum eum yel aufiire vel intelligere
non potuèrit? fèdpoterat eum intelligere,quia fpiritu fan-
■ d o plénus Crat: fie enim adhucytero matris claüfiis aduc-
-•tum Domini cognoüitjiam natus intelligere valebat.
io A d dandam feientiam falutis piebi eius ;
ln remiffionem peeçatorum eorum.
Ad dandam feientiam cum dandam commémorât, ne
carnalemtemporalemqjpromittifàlutem putares, inter
miflSonem,inquit,peccatorum eorum.
ri Pervifccramife^cordiæDeinoftri:
In quibus vifitauit nos oriens exalto.
Pervifcera, vifeera nonfolum yitalia dicùnturinterio-
riscorporiSjVenimetiam orane, quod corio & pelle'tegi-
tur:& pér vifeera, occulta eius mileratio défignafùf.' In
quibus,fcil.pccultis mifèrationibUs vifitauit nos oriens ex
alfb. Qui ideo rede orielis vocatur : quod nôbft ortum
ver æ lucis aperiens, fil ios nodis & tenebrarum,lucis effe-,
cir fil ios.,
iz liruminarehis qui in tenebris & vmbramor
ris fedenc :
Ad dirigendospedes noftros in viam pacis.
Illuminare : Domini illuminate, eft his qui in peccatis
& ignqpmtiæ cæcicatè vixerint,agnitionis amorifq; fui radios
infigere. Pedes au tem noftri in viam pacis dirigun-
tur.-çum adißnum nöftrarum fiercer omuia cum redem-
ptoris illuminajorifq; nqftri gratiafoncordat.
C A N T I C V M S A N C TÆ
Mariæ ad vefpeffarn, Lucæ
I. cap.
1 \yf Agnificat anima m eaDominum.
1VA. Macnificat anima mea : tanto , inquit, me
r.ThJfd !■
H
pyälW'MBrachium
Dei Chri-j
Hus. m
ftael om-
his fiddis
jCantictipt LMari&Ltääghificat.
Dorfiihus tàmqj inàudi^itounèoefobUimuitfquôdntÜ-
•jo-KagpæôfficidèOTUcariiïèd'iq^^^âoi^ffe^^k
valeat cômpréhèndi : Eftideöi töt^aiiimiB Vires in àgén-r
jisgratiarumlaüdibusofFerö:
z E t exultauit fpîritüsmeus:
InDeo falu ta rim eö .
Et exultauit fpiritusrnèus : quia éf eiufdemléfu , idèfti
faiutans æterfia diuihitàte fpiritus meus lætatur : ëiùs inea
' carp temporali conceptions foecundatur. Güi fimilè eft id.
Pfalmiftæ.Ânimaauteriî'meaexulrabitinDômirioôcdè-
ledabitur fupérfàlutanftio; - ’^v
3 Qüiarèfpexithumilitatemàhcillaefu^:
Ecce enim ex h o c beatam m ed ic en tom -
nes gènçratibnes. «
Quia rèfpexit Çuius humiîitas refpicitiif, fèdé béàta
ömiubus cognominandà grâtùlatur. Decebât ènirri vt
ficu.t per fupërbiâm primæpafétinSnôftrç Ëüç mors ititra-,
uît in muh'dufn : ita deiiiio per humilitatern Mariæ vitæ
ifltrditaspânderetur. ; ^
4 Q u ia fccit mihi magna qui potens eft :
Et fàridum nomen éius.
Qj4a fe cit': fola qiiippè 'ilia ànima : cuiï)ominus nià-
gnà facerè dignatut, digtiis éum præcPniis magnificare
pôteft.5 ah<^in autétnridhaen eius vocatur: quod fingu-
là'rfs’ culmine pôteritiættârifèëndit omnem cteaturam,ât-
qite àb. vniiièrfis quæ fècit longe fègregatur.
j E t mifericordia eius à progenie in progenies :
Ximentibuseum.
ri Ét mifericordia: quafi dicat fiait fiipra metimentem
vènit mifericordia eius, ita& fupra omnes timentes. A
fpecialibus enim fè donis,adgerieraliaDeî iudida conuer-
tens, totius humani gelteris ftatum defenbit : & quid fu-
perbi , quA humiles mereantur, quidfilii/Vbrâhæ per liberum
arbitrium, quidfiliiDeifintpergratiam, alternis
verfîbus expïicat. Non ergo inquit foli mihifeef t magna
quipotenseft: fèd & inpmnigente & progènie, qui timet
Deum ô&operaturiuftitiam, acceptus eftilli.
6 Fecit pocentiam in brachiofuo:
Difperfit fuper bos men te cordis fui.
Fepit potentiam : nunc dè Deo pâtre loquitur, qui fecit
pptenriatn in brachib'fuo, id eft, in ipfo lüo filio', ficut
enim ruüin bïaehium eft per quod operaris,fîcDei brachium
didum eft eius verbum, quia per verbum operatus eft
mütidürtt.® Vèl brachium fiium,poteftas & ditio eius vir-
tucis dicitûtiquiâ fton alieno ad operandü auxilio indiget.
7 Depöfuit p otentes de fêde :
Et êxüîtauit humiles.
Depbfuit:pötefiteS enim appèllahtur elati, ficugfcidæi:
quidepofîri funt de fédè règni, feu intelligentia fanéta-
nim fcripturarum. B Eofdèmque potentes,quos ante fiir
pèrbÔs'dixêràt, appellate potentes igitur ,‘non quia vere
linf potentes, dicUntürl fed quia confidentes in virtute
fua', conditoris fui auxiliüin qüærere detrédant, Illiau-
tèm vere potentes furit, qüïcum àpoftolo dicere poflùnt.
Onmia poftùm ineo qui mê confortât Iefu Ghrifto.
8 Efurientes impleuit bonis :
E t diuites dimifit inanes.
B Efiitièiites coeleftià, implentüïhievifftitibus coelefti-
bus, & pöft mortem æterna beatitüdine qui terrenis
diuitiis ve‘1 honoribus gloriantur, qüibus referons feno-?
rurit, Vacüi relinquuntiir virtutibus j &pojftjhancvitâiii;
æterna labbrabunt inc^ia.
tf Sufcepitlfrael puerum fuum *.
/ Rcicordàtus niifèricordiæ fua?.
§ùfcë^içjfiaèf::lfrae^ id,eft, omnis vf^erisper fidqih :
Dcurtij fiiÉipfttif à Deo : düm puer,id eft fhumilis & o -
bediehs‘fueiit.i Siifc^>it igitur Déus Ifraèlpuèfùmfiiüm,
quandb èarhëm ex Iftàèl futfilm cepit , & èleuaiiit vfquë
ad vnionemverbi: filfcèpit diirn fibi in vtero Mariæ vir-
^ittisïn pêrfonà vniùit; Ethoc nöd mentis iiofttis àùtipffc
àâÿ
us Ifeàël pueri ffiij fed mifeneórdia fuaihdicibili j cuius fe-
fc’ôrdâtiiS'èft.\
i o j Sïciit locutus eft ad patres noftros y
Aoraarn éé féminieras infeecula.
Sicitt locutus eft ad patrèsnoftro^': hoc enim ad patres
&pr.qphetâs loqueBatuf j quod feiftunis effet hanemife-
riedfmâm ABrânæ St fëmihi biùsi id ef^brntii fi dem fiiani“
C À N T I Ç V M S Ÿ M Ë Ô -
riiSjLucæ i r càp.
i ^TVncdimittisférüumtuumDomine:
. Secund^in.verbum t.uuminpacë.
Niincdimittis: videshbhfolümnbüifed&vëtèriste^
ftameriti iuftosj fpè futuræ vitæ défiderium habuiflè dif.
fölueüdi äeörpöre: immo paèis Viam ftëputàfle,J[àrciham
aëpdherë tefrèftrëm : vqiuta qüifeinfiiiii ABrahté requiem
nortdubitarenthabiturosèffepëfpetuàrii;,
i Quia viderunc bcüli haèi i
Salutarë cuuni:
Qmâ yideriinf: Beati bcüli qui vident: qiiæSymëôâ
vidit. Bëâti qiM non viderunt & erèdideriint;
5 Quodpafafti:
Ante faciem omnium populorum.
Quod parafti. Ilfiid inquit ipfiim quod poftmodum
Omnibus gentibus &pcfotilis &lingüiS mehtè ac fide cori-
fpi’cieridtim parafti i & fpe ac dilèëtione qiiærëndum præ- r
uidifti, ipfë diu defideratum, riunc & carnis & tbrdiS ocii-
lis tuum fàlutarè contemplof;
4 Lumen adreuelatioricm gêritiurfi:
Et gloriam plebis tuæ lfrael.
Lumen, lume^qqideiti vtriqüépopulo i fàlutarè Péi;
id e ftj Chriftùs à Deo pâtarüs ëft. Qmtapien gloria foagis
diçitur ïfràel, cui diii peraturi& ex qübprônuhciams âd-
uenit. Gentium vero reuelatiô, quai vifitare &illuftrare
pariter dignatus eft.
0 R A T I O D O M Î N i C Â 3
M a t th .^ .& L u cæ il . cap»
1 T)Aternofterquiesihcoèlisik
I Difeipulus. In oratione Dominicàqübtpéti-
tiones habentur ? Magifter. Séptem; D. Qmeeftprimà ?
M.Sanëtificetur nomen tuum.D. Hoc quod in capite eft,
pater nofter qui esin coelis, quombdo intëlligitur ? M..Ibi
enim inuocatio diuiniracis eft, .dum pattern ribs haberè
profitemur Peum:,quia omnes fratresfùtnus, &Deuni
patrem habemus in coelis.
z Sanëfcificetur nomen tuum.
D In prima petitione quam dïxifti, quid intelligendum
eft? M. A Chrifto enim Ghriftianus dériùatur, & ideo
dum Chriftiani Vocamur,Chriftinonien reritmus,&fiip-
plicamus, vt opéra Chrifti facere valeamus, & riomën fu-
umper bpera borianoftrain nobisfàndificetur.
^ A dueniat regnum tuum.
D Quæ fecundapetitip ? M. A dueniat regnum muni:
D. Quidibi intelligendum eft?M. Oramus erirm,vt Ghri-
ftus regnet in nobisy &?non diabolüs, idéft,ecclefîa Gh'ri-
fti femper crefcat, in qua régnât Deus: & diès iudicii àdiie-
riiat, quia curie diàbolus regnare in muridb dëfiftit j 8c'
Ghriftus cum fanëris fuis in açternum regnabit.
4 Fiat voluntas tua ficut in coelo ôc m terra.
D QujE eft tertia ? M- Fiat volüntâs tuà ficritiricoelo 8c
in terra. D. Qubriiodô èft iritelligérida ? M: Sicut àngëli
incoelotuæobecfoirit vb.hintatiiftà& mfti iri terra fapi-
ànt : & ficut iri fàriââs ,> ita & iri pèëcatoribüs tua yoliiritas.
àipleatur. ' . . . .
j Panem noftrum ijuotidiàhüm da nobis bo-
die. .
D Quæeft quarta,? M. Panèm rioftriuri quôtidianüm
Komin. $ •
Matth, ij;
r.Câf.if: \