Us* Pfilt», L V I. t V I t.
jJ'Cecide-
rant in me
dium eius.
Foueam
fodcfc,
■ fPfellam.
Cantare &
B
Pfalmum
dicue.
t caotabo
inferebant dolofas. Sicquoqu c voîueruntChriftumin-
curuare, v t non hóminaretur nomen eius.
9 F o d e r u n t a n te fa t iem ru earn fo u e am :
E t :• # in c id e ru n c in e am . D ia p fa lm a .
C Beftè foüfea dicitüi fenténtia mortis,quæ mittit àd foueam.
Dixeruntenim. Reus eft mortis, & ideo diófci font
fouearh fodcre, qdia vifi font eum ried tradidiflè. Êtipfi
incidetunt. Omnisenirainiufta v o x : foos damnat aurores,
& antequam alteri hoéeat : fe prins ipfacomdemnat.
H Inciderunt, cum poft reforreórionem Domini mimicis
traditi, capti, intérfeóü, & difperfi funt.
10 F a ra tum c o r m cum D e u s p a r a tum c o rm e -
um :
C a h t a b o ó c ^ p fe lfn um d ic am .
' £ ,Àgitfiliusgratias patri, peridper quod &reforrexita
mortuis.Paratum fe dicit ad agendas gratias,quiafibi fcie-
bat venturam gloriam refurre&ionis. Cantare diximus,
gratias vocibus referre. Pfelinum d icere, prædicàbilia-,
éiione ilium laudare*
n 4* E x :• u r g e g lo r ia m a a 4- e x u r g e p fa lr e -
r iu m & c i t h a r a :
i mane. ; * r E x :• u rg a tïl i d ilu c u lo .
C Efcürge dicitur quafiforge,àd miraculum faciendum:
exurge plalterium & cithara.Pial terium fifit:qupido ope-
rabatur diüina mandata. Citharavero : gloriöfempaflio--
nem fignificat, q ua tenijp neruis & offibus dinumeratis
virtutem pa,tientiæperfonabat. Surrexit diluculo, quöd
eft inter tertebras noóris & claritatem Dei.
iz C o n f it e b o r t ib i in p o p u lis D om in e :
-4- E t T f p fa lm um d ic am t ib i in g en r ib u s .
H Confitebor tibi, hoc eft, poftquamreforrexeró : té in
populis Ghriftianislaudabo. C Plalmumdicam,quiaper
omnes gentes Vlinguis variis pfalmodia Domino deuota
mente perfoluitur.
t magét i j Q u p n iam t m a g n ific a t» e ft v fq u e a d Coelôs
m ile r i c o rd ia tu a :
E t v fq u e a d n u b e s v e r ita s tua.- - ^ .
H Magnificataeft mifericordia, quia Dömini refurre-
étione pacificata funt omnia patri : quæîncoelo & qua: in
terra'font. G Nubes fignificant prophetas, ou os. irrigua
veritas fpiritus fenéri, velutcopiofosimberimpléuit: 8c
ijcoelefti fonte fatiati, foper fterilespeccatores ipiritualis
copiæ dona fuderunt.
1 4 E x a lt a r e fo p e r c ce lo s D e u s :
-4- E t > £ fiip e rom r iem t e r r am g lo r ia tu a .
H Exaltare, prophetâ hæc dicit,de gloria C hrifti afcen-
fione. Erit gloria luper terram, cum cffüderit dofturnlpi-
ritus fehüi foper oranem carnem.
O r a t io e x P fo lm . L V I .
T &tnsfer Domine iniquitatm fumïïu hum'ilis, fub tuarum
A dUrtimvwbra[perantis, vtmtffadecaelomifericordia tua,a
nequifiimii infidiarumjoueh eruamur. Per Dominion no fir urn
lefum,&c.
Argumentum P f a l r a . . L V I I .
C Cbnjlueexprobrat ntquittam Iudxorum. & eorum
retributions decUrat,ac de UtitiatuJioruniiCum
vltionem viderintpec cat orttm.
TT. £ Infinem ned.fperdasDauidintit
t r iiin fc r ip tiö n e .
C Commoneturitàque Pontiùs Pilatus, ne difoçrdat
fcripmm titulum, quiregem Domirium'declarabipRe-
gemeriim illuril qüispoteritabolere: quem conftàt eflè
coeliterràeque creatorém
i C i v e re v t iq u e iu ftitiam lo q u im in i ;
R c â e iu d i c a r e f î l i ib o m in u m .
jnfti- C Loquunturenim iüdaeifalfo iuftitiam legis, qui non
°9U1 fin tred a iud ica tur i, vereenim iuftaloquuntur : q u iiufta
fafturiiunt.Sermo enim reftusiyitae debet eflè confimilis.
Hic arguit propheta voces illorum, quando dolofe dicc-
Nabespro
phetzfunt
4 in Omni
terril.
jdclor
é Viâori,
vtnondif—
perdasDa-
aid niimi-
lem &fim-
pliccm.
bant. MagifterfcimuSjquiad Deo vehifti. No n re&eiudi-
cabant ,quando Pilato dicebantjcrucifige crucifige.
iJtz E t em m in c o r d e in iq u i t a t e s o p c r àm in i in
1 t e r r a :
în iu ft i t ia s m an tis v e f t ræ f c o r tc itm an t .
C Eteriim in Corde, ac fi dicerét, quomodo pôtuiftis dé
meiudicarfe qui in corde veftro iniquitates ôperâmini ? v-
biperfedtum eft crimen antequam fiat perpetratum. ^In
terra dic it, in arcanopedloris. permanusngnificatresa-
dtuales malas, quæ concinnantfir mente: quando ex mul-
tis partibusiibi conuenit peruerfitas adunata.
3 A lic n a t i fn n t p e c c a c o re s à v u lu a , e r rau e run t
a b v t e r o :
£ L o c u t i fu n t t aH a .
C Merito ergo proiedtos dicit peccatores tanquam ab-
ortiuosà vu lu a e cd e fl* , qui nulla dodhinx confirmatio-
ne perfedteimbwri funt, led tanquam teneraepecudisfa-
tuata mollicies, non ad lucem vitalem, fed in perfidiæ tenebras
probanmr abiedti. Ec re die eçclefia vterum habere
dicitunquæ nos fecro baptifmaté genuit in perpetuam lucem.
Errauerunt ab vtero qui contraria marri dogmata fe-
duti fiiht.Ipfi 8c fal fa locuti fun t:qui ab eiusfandiis dodiri-
nis errauerunt.
4 Pm o r f r l l i s fe c u n d ü fim ilitu d in em ferpen^is-
S icu c a fp id is furdæ & o b tu ra n t is au re s fuas.
C Obftinatorum iudxorum furorirreuocabilis eft ficut
ferpentibus. Quibus etiam mala cofuetudo afpidis com-
paratur,quç ne exaudiat verbaincantantis & fuas latebras
derelinquat : vnam autem dicitur luae caudæ obturâre in-
flexiorié, alteram in terram deprimere. Sic obturatis auri*
bus cordis iudæi noluerunt audire faluberrimam iuflionc
Chrifti, lïue làndiae feripturae intelligibilem yéritatem. 5 S Q u æ n o n e x a u d i c c v o c cm in c am a n t iu m :
E t v cn c fic i m c a n t a n t i s fa p ie n tc r ,
C Dicit enim de alpide quæ ixon exaudiet vocem incan-
vtantium,necpàflà eft audire vocem:quæillam traherepo-
tuiflèt àd lucem. Sicetiam Iudæus, vel quiuis obftinatus
maliuolus: non contrahitur à dofcente ad lumen veritatis.
6 D c u s f c o n te r c c d e n te s c o rum i in o re i
p fo ru m :
•j* M o la s le o n u m c o n f r in g e tD om in u s .
C Contriuit Deus dentes iudæorum : quando dolofe
verba eorum deducebantur ad nihilum. Leones fiierunt,
quando cruenco oreclamabant:crucifige,crucifige. Con-
rringebantur molæ in ore ip forum, quando nonpocerant
didtis veriflimisrelpondere.
7 f A d 'n ih ilum d e u e n ie n t t a n q u am a q u a dec
u r r cn s :
In t e n d i t a r c um fuum d o n e e i in f i rm e n tu r .
C O inauditafieuiciaiudceorum : cpmparantur illis tot
rrialaingentia: à quibus nouimus immania venire pericu-
la. Aqua vero decuixèns :eft torrenseito deficiens. Deus
etiam contra rriafos arcum fuum intendit, id eft, commi-
naponem fuæpôreftatfe, 8c tamdiuterret: donee infirma-_
ri cedant, & ad confcflionis felutem fe conuertant.
8 t S ic u t ç e r4q u æ flù ita u fe r e !ïtv u :
S u p e r c e c 'd i t ig n i s , & n o n v id e ru n t fo lem .
.H Sicut ceta igné diflolüirur,ita &ifti qui in fua obftina-
tione pçrdurant, futuri iudiciiigneperdunmr. C Aufc-
>rentur,|licitacon(pedluDci. H Snpcrcecidit ignis,id eft,
i irdicifim'mortis.Etnonvideruntfolem. C Ideft,Domi-
num feluat^rcm. lllunTenim côfoicere nequeunt, nifi qui
! eum mundis menribus incuentuirA CVci-ignisconcupi-
fcentiarmalae eeciclit hicfopct metes malprum,^ ideo
ftum 8c bonum & fendlum viderenon poflimc, id eft, bc-
i né agere 8c bene difeerncrc agenda.
9 * P r iu fq u â in te l lig e c n f fp in æ v c f t ræ rh am n ü :
S ic u t v iu en te s fio u t in ir a 'a b fq r b ^ eos.i
H Hicloquituradpopulum peccantem.Rhamnus fpi-
narum genus eft aculeis afperrimum 8cflore grariflînmnv
8c figniheat pcrfloresictribütiônemboilorum.pcracifte-
"" " —’ ' os poenam
t * P p « i.
diint,
$ loquej41
tes men. 1
dacium, I
?
E r ra te a i I
teorom j|
ficut (uoH
ferpt
ficitregufil I
lurdi obre»
mutamifii I
nec iocan* |
G
calidas.
$ excutt H
Ä « I
f m o la re s I
leoD inicól
fringe Do-||
mine.
Diffol-1
uantuiquB
“5 . I
H
t o s 1* 1
ant. O fI
abortmu i
mnlieris »
quod dob p
.yiditfo- j
Icm. I
$Anteq«|
c r e f o o l T
Tpin*Tf a
oaafiin«1!
tempel
rapier «o*-,!
I A
leut vi-
ieuccs.
[pedes fu- :
Empiivere
eft.
rere.
B
I c '
ffiiftori, ;
non dif- i
rdasDa-
d humiiccm,
lädo mi-
Saul,&
ftodic- .
n r d o .- ' ;
jcidcicBt
ktcgan
Woer
Jfiefot.
~ pjilm.
os poenam malorum: Iuftis floret ad ornatxlm, peccatori-
bus præbet fpinas ad configendum. C Dicit ve ro: ficiit
viuentes* quiaviucre creduntur & mortui folic. Omnis e-
nimpeccatorinpeccatis degens -.-veritati moritur. Sicut
ip ira: illudfignihcat, quia Dominus non iratus: tanquam ' j
iratus;: videturpeccatores percellere. Qu od autem àddi-
tur: abforbet eps, hoc fignificat fobituin ijhteritum eorum
cum iufta vindida.
i o Læcabitur iuftus cum viderit vitidi^am i
f Manus fuas kuabit in fanguine £ pec-
catqris.
H Lætabitur iufttis, quia quando impii^ainhanturin
poenis:iuftilætîficanturinpræmiis. G Cum enim fanguis
peccaroris effunditur, tunc manUs, id e ft, a&us iufti ho*-
minis- corriguntur. Impioehimpereiinte : commonetur
iuftus fe Cautius diligentiulque cuftodire.
11 e c d ic e c h om o *f fi v t iq u e e ft fru & u s iu f to :
£ V t iq u e e ft D e u s iu d ic a n s - r tfos :• in te r ra .
G Vult hic enim hoc intelligi, quia nec mail lh hoe fie-
culoomnino4poenafuntliberi,quâuisflorere videantur,.
quia qui non credideriniam judicatus eft. Nec etiam boni
; à beneficio fequeftrati,licet mundanis oneribus opprima-
tur. H T une erit fruéfcus iuftorcum ei Dominus coelorum
régna donauerit.llli ante iudicium in hac terra iudicantur:
de quibus d id û eft. Qu i non crediderit:.iam iudicatus eft.
O r à t io e x P fa lm . L V 11.
I yftifme Domtneconcedepopulo tuo fequiiuftitiam, diligerere-
* tie a veritatetua auditumauertens,a venefici ferpentis morfibusfaucietur.
Per Dofninum nofirum lejum Chrtftum, &c.
Argumentum Pialm. L V I I L
C Cbriftifs or ut,ne ei intmici noce repraualeantidicil-
que,quemadmodum infinefiteuli cdnuertendifint
ludoei,pro quibus & oratio mirabilipktatc depro
mitur.
TT., t In finemnedifperdasDauid.in tituliin-
feriptione : quando mifit Saul& cuftodi-
uit domum eius, vc interfice-
ret eum.
In finem : iam didum eft fine finé. N e dilperdas Dauid
in tituli iriferiptione. Ec hob quoque frequenterponitur,
vtpaflîo Dominipêrhæcindicia declare tur. D omus Dauid
indicatmonumencum,vbitriduanamortereqUieuit,
quod ad cuftodiendum miferunt Iudei mala menrerquod
tameninuitiseisfadumeft ad gloriam nominis eius, ne J
per fraadem dicerecur refilrgere.
1 p R'Pe me de inimicis meis Deus meus j
^ E t f abinfurgentibusin me libera me.
C Petit hüfnanitas verbi ex humanitate fine macula pec-
catomm:diabolumvèlminiftroseius lüdæos auerte à fe.
Nos.autem fic petimusobnpxii: abimmundislpiritibus
diuina mifericordia liberari. H Inimici Chrifti fiierunt
Iudæi:'cumeiinüidebantocculce.Infurrexérunt:cumprçceptis
eius obuiauerunt.
1 i E r îp em e d e o p e r a n t ib u s in iq u i t â t c in :
E t d e vii is fan g u in um fâlu a m e . -
C Dup genera inimicorum pofuir/cil.inimicosqui ani-
mum tantum habuerun t no céndi,& qui iam infu^ebaiit
nocere,nunc vero tertium genus ponit eorum, qui îîm o-
perantur ilialuixr. HQuia operarii iniquitatis if fe d i font,
cum manus armaueruntfd eiusinterfedionpm. Viti fen-
guinumfiieruntjcum-fenguinem iufti foper fe foofque fi-1
lios ventuVum eflè oprauerunt.
} Qiiiaecoefcepeiuntanimamraeam;
i 1 ruerunt in me Æ.i tes.
C Animahicdjciturvitacorporalis : e^terunianimani
I Chrifti nulla potuic aduerfiqas o ccupare,fed per animam
captamtémpus oftendituf pàflionis. Forres:diaboIurnfi-
gnificat hiccum miniftris Iudæis. ^
_ * r i u w
4 $ Nequeiniquitasmeàneqipeccatum nicu
r a D om in e : |
S in e in iq u ita te c u c u r r i 6t d ire x i.
G Iniquitashicpro malitiavel maiiuolcntià actipiéndà
eft,peccatum veroprooperafione foeleris: quac omnino à
Domino fiiiflèprobantiiréxtranea. Chriftus enfin m,un-
danamvitamredo tramitècucurrit, nec illi vllo modo
potuit obuiaré iniquitas:qùç4dus fenjper hamanitatis intorquet.
Hoc enim ei erat dirigi,vnde venerat,yt irediret.
y "f t x u ï g e in o c ç u r fu n i m e un i & v id e :
E t t u D o t n in e D c u s S v i r c u tum D e u s lf r a e l .
H A d natrem hic lo'quitur : àqüo fe in Euangeliô clari- '
ficari poftuiabat. E t vidé, hoc eft,fac videri,vt crcdantme
æquàlemtib^ Deusvirtutum,ideft,angcîoram&homi-
num.Deus I(raèl,hoc eft,4nimarum Deum videntiumv I 6 f In t e n d e a d v i f id r id a s om n e s g e n te s c
. N u n e m ife ie a r is om n ib u s q u i o p e r a n tu r i
io iq u it à t em . D ia p fa lm a .
G Intende nunc ad yifitandas omnes gentes , vt tibi ex
gentibuscopiacrefcat, quia fterilitatem fidei in ïudaico
populo comperifti. Omnes gentes dicit,quqniara de vni-
! uerfis gentibus Domino adiuuate eranr ciedituri. N q mi-
ferearis, oftehdit illis elïèmiferendum : qui puro ftudio
fopplicabunt.Licetomnes opcrentur,iniquiratem,illis tarnen
parceüaum eft, qui ad Chriftum deubta mente bon-
fugiunt. #
7 £ C o n u e r te i f tu t a d v e fp e ram & f am em p a -
t ie n t u r ,v c c a n e s î . v !
£ t c ir cu ib u n t c iu ita tem .
G Declaraturhk filturaconuerfio Iudaicipopuli, 8c ex
eis in fine mundi innumeros efle credituros / v t qüamùis
fetavtamen aliquando felutifera conuerfîone.feluentur.H
E t vfque ad exi'cum vitæ fuæ fàmem verbi Dei patiuhtur.
C Cants dfiftus à canendo, nam illius confoetudo éft,illa
loca defendere: vbi fe nouit alimoniam reperire: itajudæi
iam conuerfi defendentciuitatem,id eft, Ecélélîam quam
correétis prædicatoribus circuibunt.
8 f e c c l o q u e n t u r i n o r c f u o ,& g l a d i u s i n l a -
b iis e o rum :
Q u d n iam q u is afid iuit»
C Loquentur cérte tUnc in ore fo o; quod nunc habere
non merentur in corde. A C Eritvtiqjinlabiiseorügla-
dius coeleftis verbiDei,qiii legitur bis acutus,ex veroq; ce-
ftameuto feriens. C Quis enim cum pondéré proferen-
duméft, quafi nullusgentilispene, quaîî omnino rariflî-
mus,qufeqrüm ptEedicationem audiet, feilié. ludæorum,
quoniam quando conuertenturludæicpene Chriftiariiex
gentibus antichrifto adhærebunt, vt râtiflimus fit tuile
Chiiftianus,ex gentibus na tus.
9 £ E t tu D om in e d e d d e b is e o s :
f A d n ih ilum d e d u c e s om n e s g en te s .
C De gentibus qui in ah tichrifti fceleratareligione péi-
manferint,irridendoSeospronunciat, qui prædicatfones
redtas audire no hierin t. Gétes,& in bono & in malo poni
notiflimumeft.IpfesenimpronihilohabctDomintis:quç
eum creatfirarum omnium non venerantur autorém.Mos
eftferipturæ (ficut hic) dicere pro parte totum, yt omnes
gentes non omnes,fed omnes incredulas accipias.
10 , F o r c itu d in em m e am a d t e 5 e u f to d iam ,
q u ia D e u s f fu fo e p to r m e u s :
i D e u s m eus m ife r ic o rd ia e iu sp ræ u e n ie c
i;|k. m e .
C pOTtitudinehi Intmanitatis fiiæ dicit Chriftus patris
bencficiisapplicandam.Adtecuftödiajn: mutata iyllaba
fignificat per te. Guftodiamfortitudinem meam:mçritô
illi fortitudinèm fitanipronunciatdepiirandaùi,queméPiam
fufeeptorem fuum efle nofeebat. H Præuenit ilium
miferieordiapatris,cum priùs eennirio eum confeifoseft
quam ab infetis reforrexiflè Deum videreç Sed & niulri
bercutientes pedtorafoareuertebantur dicentes, verè fi-
Iius Dei erat iftè ..
M 4 ï i Deus
I Ê
iabfijîi»
I nicjuitatc .
*hca,& .
I «bfq, pcc- i
! Domine. !
j Nôû egi i-
n iqu c,& il
licüitunt ;
i & 'prépara
mur.
t Surgeex
j aducilo
pro me &
rcïpiccv
4 exercitu
um Deus
vireurum ,
Deus Ifrat
Éuigila,
omnes
F
gentes.
: ^ Renertâ
J curadre-
fperam &
! iittcnt.vc
canes,&
circumeâc
; ciuitatem
,|' vt canes.
C
■ f Ecce Jo-
quuntur
orcfuogla
d:i,iulabi-
is eorum
quafi ne-
moauaiat.
G!adiùs .
uisacutus
i Tfûàti-
rê:n.
f fubfan-
nabis o.g.
Ad nihi-
H
lum om-
nesgentes.
jf feruabo.
fok-nator.
^ Dcimci
mifaicor-
diaprc.