A ! Ecclefiaftes nófter philofophatiir' de mafiaac gljfbo hu-
manicorporis.Në quisenim putaret hoe corpus nbftrum
quod in morte refoluiturin nihilunl, perpetuo abicurum
èflqfymbolice nobis oftendit fuam reparabilem perenni-
tatem- Sicutenim hydria iuxta fontem attrita, aqua
<^ A )pon périt nee euanefcit fedin-fontem fuum reuertirur;
[rmfulq-, cùm quis voluerk,aquam poterithaurire defon-
te: ira & corpus qaodijh elementa réfoluitur; in fontein
fuum (terrain videlicctipfam) redit paiatüm itërqm
in membra componi quando Author die voluerit qui ab
initio illudplafmauit. Aliter* Aquahydriæ>infonte,non
perk,fed adiuam plenitudinem integricafemq-, accedit in
*#•«• Fontë ipfe) 'exiftentem. Quatdo igitivtquod ex parte euacua-
tum ftierk, iuxta Apoftolüm, tune vernet quod perfectum eft.
Paqicuiàris itaqî hæcnoftracognitio quænunc hobisin-
cft, cuncpcrfcdtionem fuam accipiens, eritvtlut aqua hy-
driæ ad plenitudinem fontis deueniens, fonti parte tunc
additaquafohs prius earebat. Atantequam conuoluaturrota
[tiper locum. Alüs eandem fententiam verbis expreflïhCon
B uólui enim rotam fuper lacum ; eft,rotam conuoluendo
infrinoi ac decidere in lacum Hue cifternam vnam cum a-
qua ipfa,quam figuliluo operi fuperinfundunt.Rotam e-
nim hoe loco accipit cifternæ vel puteo appofitam,qua fi-
guli folent aquam exhaurire.Simiiiter aurem hic quoq-, a-
quam mtelligitin lacum deferri/icut fuperius fuü infon-
tem. Aliter:Rotaaccipifùr pro.noftra hacvita, obipfas
tfi-, reuolntiones acihotus, iuxtaillud;-voxtonitruitui in rota:
s Inquit èrgo:antequam rof&émius vitæ nos fecumpræcipi-
’ ', tes deuoluat in îachin.propriam curemus falutcm.Lacus
7.- vero pro inferno accipi.tur iuxta quod alibi dicitur: Salua-
'»■ a p me de lacu inferiori,& à defeendentibus in lacum.Et aftequam.
r men at ur puluis interramput erat. Corpus namq; noftrum
in affine fibi elementum terrain foluitur,iuxta illudjferra
es,&in ten am reuerteris.Etfpiritus reuertatur ad Deum qui dédit
ilium. Spiritus fi cum animæ vocabulo coniundtuslega-
tur, potiorem animi vim; hoc eft inteüe&um mentetpq;
figniheat: Sin vero itafimpliciter & abfolute pofi(iun
G invenias fine vlla mentionç animæ, ficut hoc loco ponj£
tur; pro anima ipfa pofitus. intelligitur. Inquit,ergo:
Cum in terram Corpus refoluitur; anima reuertitur ad
Deum redditura rationem ferum quasgeffitin vita, Cre-
atori fuo. Neque enim de terra plSmata cft anima noftra
rationalis , fed tails exiftic qualem fcjus i l ® nouit, qui
earn creauit: Noftroque huic terreno corpori colliga-
turficut etiam & a corporeeducitur cumilli foli placuerit
qui earn corpori colligauit. Vanitas vanitatum dixit Ècclefi-
aftes,omnia vanitas-, &lius, quodfuent ipfe Ecclefiaftes [api-
ens,&docuerit hominem feienttam. Etauris inueftigabit elegan-
tiamparabolarum. Repetit hóe loco- quern fuperius perfiepe
vfurpàuitfermonem, aflerirque omnia, qûæcttncme
funtin Mundôvanitateih eflè | fe ycroipfùm^nonnêiil
ampli us quam cætcros hominesaccepijïe, hoceft, egre-
gjæac fingularis fapientiæ propriam pouèffionem : fola
namque fapientialoliuseft fabientis po fie iÏÏo. Aitpræter-
ea fejianc -fapientiæ poflèfuonem fine inqidia- cxjwis
communicafïe hominibus; tarn videlicet ea ttadentem
D quæad fenfibilfhm rerura fpeiftaht cognitionem, quam
ea quæ à materia feiundta inteiléân lolo percipiuntür.
Turn fubinfert, quod qui purgatam habuerit aurem,
qualem videlicet ille qui dici'c; Appofuitmihiaurem vtaudt-
rethy poterit facile inueftigare elegantias feientiarum quæ
in prodërbiis continentur. Aut aliter ita in tellige: Qui
habuerit elegantem aurem ornatamihauribus verbidi-
uini, qualèm habuit Rebecca quæ accepitinaures àpue-
rp feu fèiruo Abraham : hic poterit audire atque percipere
*• quæ parabolice traduntur. Multum quajiuit Ecclefiaftes vtintmiretfermonesvoluntatùy&
piptosrettitudinis femonesVeri-
tatis. Verba fapientiimput ftïmuliboumy & putclaut ignitiy
qui ex conftïmionïbus tradita funtapapre vno, & pperfiuum
exipp. Sir moues voluntatis, jntelligit fermones conformes
voluntati diuinæ, quos quifque fèqùutus homp
fuerit,percipiet gloxiam vitæ acfoelicitaris æternæ. Vel
f fermones intéîligit myfteria continentes, de quibus ait /
Üeusmeus volai: Voluntas auteih fuitPatris, vtynigenitus '
Filius eius hunlanam ca'rnem aflumeret. Voluntatis itaq-,
diuinæ fermones ipfiufquc fipicnciæ quæ Ôc redtirudo &
veritas iure optimo nunçupatur, quæfiui ('inquit, nofter
Ecclefiaftes)ex iis monumentis q u i feripta Prophet» no-
bis rclïquerunt. Neqjènim ’fatis eft tantümofio voluiflè,
nifi &mufto quoq; ftudio perquiramus. Qui enim quant,
inuenit, &pulfanti aperietur. Hæcigitur cum qüæfiflèt
Ecclefiaftes, cognouitquod verbaProphetarum.pieque
de Deo fentientium Patrü funt per fi milia ftimulis noum.
Sicut enim ftimuli,boues pungunt vrgentque aratro fiil-
cum profeindere, ita & Theologorum verba excitant
nos qui Ipe bona aramus ,• profeindète fulcum lpiritua^
lem; vt cum purgàtus fuerit ager cordis noftri, pülchros
in eovirtutisfurculoscoriferamus. Similiaquoque fimt
claiüs ignitis, atque candentibus qui altius ac facilius li-
gnis infiguntur r ita enim ôc fapientum verba Theolbgo*
rum, in penitiflimos finus inrelledtus noftri altius figun-
tùr. Hæcautem verba tradita [tint nobis ex conftitutionibus:
alia vero exemplaria habent è compopiontbiu. Çonftiturio^
nés autèm fiue compofitiones, intelligi opera Dei qua:
admirabili ac fupceino ordine & harmonia difpofita&
conftituta furit : ex quibus pröportiorie quadam aefimi-
litudîne ducimur inaliquamDeiopificis cognitionem.
Poteris & conftitutiones hoc loco accipere, padta vtriufe
queTeftamenti : VeterisfcilicetadNoui. Vndeautem
cognît'io data eft nobis v t& fenfibilia fpecularemur &
intelligeremusquæihtelledfcualiafünt; Exvnonempepa-
ßore. Quo autem? qui fciliçet & inccelis & in terra ratio-
nalespafcitcreatutas, qui & dixit: Ego pm Paßor bonus,
Sequitur autem, Etfuperfluum ex ipfis. Quodnam fuperflu-
um ex harum feilicet rerum cognirione ? Amplaenim &
permagnifica cognbftimus^ vtputa, quodhæreditasno-
ftra, vita æterna futura èft : quod bonus ille Paftor digna-
tus eft nofter fieri magiftet : & (quoddeniquefh fuprema !
felicitate locaridum eft) quod qüidigni habitîfumus
imperfeda hac cognitione quæeft ex parteidumvivimus,
adperfedtum deinde in futurofæculo veniemus, puri pa-r
liter à fandfca confîibftantiali T rinitate illuftradi. Ètli, caue
tibiàfaeiendis multislibris, quoniamnoneßfinis, &meditatio
multa, camis labor. Multi libri multiq ue fermones qui non
tenduiit advnum eundemque propofitum finem, con-
turbarit animam legends atque confimdunr. Quoti-
éfeunque veröde Vera reli^one fennonem quis faci-
at, tametfi in longum fpacium temporis ilium protra-
hàt(ficut Apoftolus Fecitj quiin fchola, trinoélium de
myfteriisChriftiperdotùit) isneq; tuncmulta dicitneq;
moleftifSeft&importunus, immoveropotius auditores
fetiare non poteft. Taliaetiamfunt fandtæScripturæ Volumina
quæ multis conferiptaverfibus, multa tarnen ne-
qùaquam dicuntur,fed Lex Domini nuncupantur: quan-
doquideni vnüs învtroq; Teftamento legis eft lator, li-
briq; omnes fandtæ fcripturæineundem finem feopum-
que feruntiir; ficut & nos Dominus docuit, qui vere mâ-
gnuseftE.cclefiaftcs,Patrirq-; fapientia,hismaxime verbis:
Diliges Dominum Deum tuum ex toto cordetuo , &proximum
tuumficut teippm,in hisenhn duobus Mandatis,tota Lex '& Pro-
phetapendent. Videshe igiturvt in ftimone vno Ôc verbo
Æbrefeiato,multiloqui Libri & argiiînento fi comprehe-
danturnéqjideo multi fint? Quæ funt itaque volümina,
quæ nos dçhortatur componere Ecclefiaftes ? Nèmpe
Gentihum volümina & monumenta: qui fçilfeet alterius
euêrtuntôcimplîgnant fententias, fe piper que interfe fe
grauiflimum bellum gerimt. Nec nonabfterret nos ab
næreticorumhbrisinuicem diffidentium recenribufque
Iudæorum vofeminibus ac fecund%iisquæinfinitapro-
pe fimtfabulifque conférta. • Dura enim fcrlpturas nouis
quibufHamfiguris interpretari ftudent, inrioiculasfallas
&genealogias conuerfi fünt traditionefqüe edideruntà
fententiaScriptorislongilTime aberrantes. Multaitaqüe
meditatio quæ in huiusmodi conficîendislibris adhioe1-
tur,folum affect laborem cârnis, affligit corpus fine vlla
Ytilitateacfru&u. Meditatio vero quamintendimus cir»-
G
Tiinitas
confubflai
Saluacofin Plâlmis Duuid: Vtfacmm vohmutnn tuam, J cadiuiposLtbros, inquaposTei:&ri d ienoàilgue
^ ; • f '/ • - ■' ôkttsDa-,
P |
b :
-taot fer- i
•ills intxo-,1
licit nos in
■iiioti» viï.
c
imoi fan-
D
'[*tmj,
<ftus Dauid hortatu r , cum elicit: Et in Lege ettts meditabitur
die ac natte : non. labor eft cariiis, fed exultatio fpiritus.'
Quamuiseniminfudpre; Idchrymis feminemus labo-
rances circa horieftum , in exultatione tamen metemus inly
turn virtutis frudtum: bonorum Ci^iudemlaborumglorio-
fus ettfruttus. Aduertendum eft autemquodFilium fuum
vocatEeclefiafteS, quern admonenduihfufcepic: cauen-
dum eft igitur nobis , vt omni ftudio,paternam hanedi-
gnationem feruemus: quod profedto raeiemus fi paterna
mandatanon tranfgrcdiamur.Qupd vero ait,, non eft finis:
intellige fine fine vcrfari cjrca res vanas vel quodres van
s , propofitum finem frudtumquc ilium non habent
qnem confequi pofIimus, illas , perfequentes: vel quod
infinica laborum eft multicudo,quiper Orbemterrahim
dte\in\femntm:Audifupremumfihem fermonis:Deum time,&
mandat a eius obferua,quoniath hoc eft omnishomo.Omne opus ad-
ducet Deus in indicium , in omni quod omijfum fueritfiue bonum
fiue malum. Ego, inquit, tibi compendiofam & breiuffi-
mamfalutis viamoftendo: Deum time, dr mandaiaeiusob-
ferua. Timore m vero intellige :non qiii eft Valde imperfe-
dtorum quafique fer uilis: quo incipieiites ac timidi intro-
ducuntur in virtutis ac £ietatis yiani ( Hic namque pro-
p ter imminences minas formidataque fupplicia, pertur-
batione non caret ) fed intdliige rimorem Domini fan-
dum & fandhficantem, quern debemus ex charitatepio-
que affedtuerga ilhim qui Leges tu lit mandacaque fer uari
fix a inftituit.Si enim carnem a fornicatione compefeamus
fupplicij metunoncharitareiubentis j quis dubitet quin
fublatoiudicijpcenarumqueterrore , in fedas libidines
prolapfuri fimus, cum ftupri defiderium in pedtore.ha-
beamtisJ Quod& decsceris flagitiis qus Lege nobis pro-
hibentur intelligendum eft. Si vero non minarummqtu
atque fupplicij, led odio ViriotUm peccare nolumus:tunc
charitateprofequentes Latoremlegis, mandataeiusfer-
uamus &fcauemus feduli ne defiuamus. Sandlo enim ti-
mori adiundta eft operatio, ficut &.qui operatur,idem et-
iam timet ne quod prSceptum contemnat acque poftlia-
beac. Timor hic itaque fandtus cum ab honeftate profi-
eifeatur ,noftras fan&ificat animas & charitatisquipol-
Iet.Qni vero timorem hunchabet & mandata Dei cufto-
dit jhiceftfapiens omfiis homo: hoceft, integer & vnde-
icrunqueperfetftus. Haec itaque (inquit )fecurus operare,
qertus quod omne opus humanum a Liberi arbitrij facul-
tate profedfcum adducet Deus in iudiciulal,rarionem a nobis
exigens eotum qusgeflerimus in vita, qusque etiam
facere omiferimus, fiue ilia bona,fine,fiue etiam mala.O-
mittuntur autem perfspe multa , fedulo ac volentibus
nobis:multaque rurfusnobis inuitis. Namficumpoffim
bene quid&cere, illudtamenFciensbonum efle omitto
atque pofthabeo: hsc voluntaria eft omiffio. Si vero per
ignorantiam boni,omifi operari bonum quod poteramij
hsc.ipfa omiffio prster voluntatem contingit. Aecidit
autem vt inuiti quandoque-bonum operemur: perfiepe
vero, feientes atque confuko: rarfufue contraria ratione
malum perfiepe aggredimur confcij quid patremus, no-
ftramque confcientiam contemnentes : hoc fane ipfiirn
voluntariumeft peccatum. Quandoque vero per igno-
rantiampatramusaliquidquodLege diuina prohibetur
ne fiat: quod fane peccatum, prater noftramvoluntatem
coritigifle putandumeft. Dehuiufinodiverq,peccatis &
beatus Dauid orabat dicen s:Delifta quis intelligiiiAb occult is
nieis mundame Domineihoc eft,qusper ignorantiampecca^
ui cum mala efle nefeirem. Nos autem bene iam per Ecc
clefiaften edotfti, .timeamus Deum & illius mandatacu-
ftodiamus omni nqftra conrentione ac ftudiof fumrna e-
nim falutis noftrs in^iifericordiis Domiqj, ac benignita-
; teIudicisrepqfitaeft:cumquo,&|perquemiDeoPa-
trieftgfo.ria, fendfoque Spiritui;& nunc &
in fiecula fieculorum.* ..
Ameii. • ?!V.
I N#LIBRVM S V VM DE MÉS-
S IÆ A D V E N T V .P R Æ T E R I T O jR A B -
bi Samuëlis Præfatio;
Samuel ÇHriftianus, Ifàac IfraelitæS.
OnfiruetteDeut, ofrateré r permartere
te f adat, vßptte quoterminetur
tßa noßra captiuitas, (p congregetur
ifla noftra difperfio, <p appropinquet
Jpes noftra, (pßgnet Deus beneptaciturn
fuum fisper v it am nófirarn. A -
men. Noiti d r expertusjum quo dp Unit udo fcientU no-
ft r i temporis eftinte>(ptu 'esjpes nofir a certifications in
dubiislegis <p Prophet hr urn , cum tuis expofittonibtss
gloiriofis. Vnde egoparticeps tua dottrinafieri defiderans,
tibi expóno f exttus cordis met, fuper illis qua legtsfunt
dr Prophetarumfitper quibus anxior cum timore.Jpua-
propter recurro ad abundantem feiehtiam tuam d r fa -
pientiam,dr mitto tibilibellum tftum/perans per te» Deó
volente,inveritate confirmari,ac in dubiis declaran.
E x Mag. St. Palatij.
. Cum Samuel ifte dicac capit. 1. fe feripfiffc hanc epifto-
lam poft mille annos completqs, & vitra, ab vlrimaHie-
irofblyraorum perTitum dfiiaftatione,& ea elides fecun-
diim certioremChronologiamincideritin annumDom.
7z. colligitur j SamqelerhTcripfifle circiter annum falutis
iicjp: _ . ,
ExBeliarmin. descriptor. Eeclefiafiicis.
_ SamuelMarrochianùsexIudæôÇhriftianusfcripfitv-
tiliffimam eptfiolam, fiue Itbrum de Aduentu Mefiia, & deeis
quæ Iudæi moderni negant, & qb quæ in Iudaifmo perfc-
uerant, ictipfit adeem vcipfe teftatur,poft 10p o. annos ab
vlciriia euèrfîone Ierofôlymæ fuB Xit; Imp. id eft, poft an-
hos 10 72.1 natali Domini.
R A B B I SAMVELIS M A R RQ -
C H IA N I , D E AD V E N T V M E S S IÆ ,
• quern Iudæi temere.expédiant,
Libeir.
C A P V T I.
Quare iudai fint in ira Dei.
Efidero ; domine mi, çertificari per te, f t tefti-
mojtiiis legis & Prophetarum, dc ajiarumferi*
p tfirar iim ; quarènös Iudæi gêiieraliter percufi
fi fumus à Dëö in captiuitatë ifta,in qua fumus,
quæpbteft vocàri proprie ira Dei perpétua,quoniam non
habet finem: Näm ftibdöfiintmille ahni complet! & vitra
quodperTitiimfuimus captiuati: Nos.fcimûs quod
pâtres rio.ftri âdoraüéruht idola, & occiderunt Prophe-
tas, & legem Dei abiëcèrunt,& proptèr #mnes iftas traril-
greffionesDei^ non pereuffit epscaptiuicate,nifiperfe-
ptüâgihtâànnosinBabylonia, & poft tempus præfatum
placatusefteis * &reduxit eos in terràmfuam. Etfecun-
dum S cripturam iraDei fuie run,c rempqris validilfima fu-
pér omnes iras,quas aiité rempöraillacbihmemörät Scri-î
ptura, & tamën, vt didfciim eft, poena tantbrumpëccato-*
ritill noh fuit nifi feptuaginta ahnis. Étnunc , domine mi,
iraDei quæ in prfefeiiti punit rioS-, non habët terminüirij
née finis iii PrOphetiSw Si volüerimus dicêré quod ifta
prsêfensirain qua fümus, fitadhücillairaproprërqüatn ,
’fuit ilia captiuitas feptüaginta. annorum, quia tune !
complete fàtisfaâum eft de pëccatis pi^didtis per illos !
patres noftros , nos facimus Deum mendacem , quod j
abfitquoniam ipfe Dèils verus ôc gloriofùs illi capti-1
uitariimpofiiitpræfatum terminurti pér Prophêtas, feilicet
feptüaginta annos. Vndè tails libri eft refponfîo,
:“fed éuafio, feu exéufarib, liée effet coram intélligènti-
! bus ptoponenda. Ërfi dixeriniusquod DeuS'iniliattanfe
Bibhoth. Vit. Pat. Trn.i 1.
f Æftus.
F '
..r