MAX. POT. Maximus pontifex.
MC. Mille centum.
MD. Mandatum.
MD. Mille quingenti.
MED. Medicus 3 medius.
MER. Mercurius, mercator.
MERK. Mercurialia 3 mercatus.
MES. VII. D1EB. XI. Menfibus feptem 3 diebus
undecim.
M. I. Maximo jovi 3 matri idea vel ifidi, militÏA
jus t monumentum jujjit.
MIL. COH. Miles cohortis.
MIN. vel MINER. Minerva. *
M. MON. MNT. MONET. Moneta.
M. vel MS. Menfis vel menfes.
MM. Viginti millia.
MNF. Manifefius.
M3NM. Manumijfus.
M. P. II. Millia pajfuum duo ; & ainfi des autres.
MV. MN. MVN. MVNIC. Municipium3 vel municeps.
N
N. Neptunus j Numerius3 Numeria3 Nonius3 Nero ,
nam 3 non 3 hatus 3 natio 3 nefafius 3 nepos 3
neptis 3 niger3 nomen 3 non& 3-nofier 3 numerarius 3
numerator 3 numerus , nummus , vel numifma 3
numen.
N AV. Navis.
N. B. Numeravit bivus pro vivus. .
NB. vel NBL. Nobilis.
N. C. Nero C&far 3 vel Nero Claudius•
NEG. vel NEGOT. Negotiator.
NEP. S. Neptuno facrum.
N. F. N. Nobili familia natus,
N. L. Non liquet 3 non licet 3 non long'e, nominis
latini.
N. M. Nonius Macrinus 3 non malum 3 non minus.
NN. Noftri. NNR. vel NR. Noftrorum.
NO. Nobis.
NOBR. November.
NON. AP. Nonis aprilis.
NQ. Namque , nufquam 3 nunquam.
N. V. N. D. N. P. O. Neque vendetur 3 neque dona-
bitur 3 neque pignori obligabitur.
NVP. Nuptu.
O
O. Officium 3 optimus y olla 3 omnis 3 optio, ordo 3
ojfa 3 oftendity &c.
OB. Obiit.
OB. C. S. Ob cives fervatos.
O CT . Octavianus 3 oil ober,
O. E. B. Q. C. Ojfa ejus bene quiefcant condita.
O. H. F. Omnibus honoribus funttus.
ONA. Omnia.
O O. Omnes omnino. O. O. Optimus ordo.
OP. Oppidum , opiter , oportet, optimus , opus.
OR. Ornamentum.
QTIM. Optime,
p
P, Pub liu s} pajfusy patria3 pecunia, pedes 3 per*
petuus y pius y plebs , populus 3 pontifex , po fu it,
poteftas y p r e f es 3 prstor 3 pridie 3 pro 3 p o ft, pro-
vincia 3 puer , publicus 3 publice 3 primus , &c. -
PA. P a te r, patricius.
PAE. ET. ARR. COS. P e t o & Arrio confulibus.
P. A. F. A. Poftulo an fias auüor.
PAR. Parens 3 parilia 3 parthicus.
PAT. PAT. P a te r, patri*.
PBLC. Publicus.
PC. Procurator.
P. C. Poft confulatum 3 patres confcripti3 patronus
coloni&y ponendum curavit 3 prefeclus corpöris,
paclum conventum.
PED. CXVS. Pedes centum quindecim femis.
PEG. Peregrinus.
P. II. ch . L. Pondo duarum femis librarum.
P. II. S. :: Pondo duo femis & triente.
P. KAL. Pridie kalendas.
POM. Pompeïus.
P. P. P. C. Propria pecunia ponendum curavit.
P. R. C. A. DCCCXLIIII. Poft Romam conditam
annis oélogintis quadragihta quatuor.
PRO. Proconful. P. PR. Pro-pretor. P. PRR. Pro-
pr&tores. .
PR. N. Pro nepos.
P. R. V. X. Populi romani vota decennalia.
PS. Pajfus plebifcitum.
PUD. Pudicus 3 pudica 3 pudor.
PUR. Purpureus.
Q
Q. Quinquennalis 3 quartus 3 quintus y quando ,
quantum 3 qui 3 qu* 3 quod , quintus, quintius ,
quintilianus 3 qu&fior'y quadratum 3 qu&fitus.
Q. B. AN. XXX. Qui b i x i t , id eft v ix it annos
trigintd.
QM. Quomodo , quem, quoniam.
QQ. Quinquennalis. QQ. V. Quoquo verfum.
Q. R. Qu&ftor reipublicA.
Q. V. A. III. M. II. Qui vel quA v ix it annos tres ,
menfes duo.
R
R. Roma 3 Romanus 3 rex 3 règes 3 Regulus 3 ratio-
na lis 3 RavennAy recta , relt o , requietorium, retro,
roftra 3 rudera3 &c.
RC. Refcriptum.
R. C. Romana civitas•
REF. C. Reficiendum curavit.
REG. Regio.
R. P. RESP. Refpublica.
RET. P. XX. Retro pedes viginti.
REC. Requiefcit.
RMS. Romdnus.
ROB. Robigalia , robigo,
RS. Refponfum.
RYF. Rufus.
S
s
S. Sacrum, faccllum , fcripms, femis , fenatus,
fepulms , fepulcrum , f a n ä u s fcryus , ferva ,
Servius , fequiciir/ fibi , fitus , fo lv it, fub , Jh- \
pendium 3 &c. ■
SAC. Sacerdos y facrificium.
SÆ. vel SÆC. Saeculum3 Jsculares.
SAL. Salus.
S. C. Senatus-confultum.
SCI. Scipio.
S. D. Sacrum dits.
S. EQ. Q. O. ET. P. R. Senatus, equefterque ordo
& populus romanus.
SEMP. Sempronius.
SL. SVL. SYL. Sylla.
S. L. Sac er ludus 3 fine linguâ.
S. M. Sacrum Manibus 3 fine manibus 3 fine malo.
SN. Senatus 3 fententia 3 fine.
S. P. Sine pecunia.
S. P. Q. R. Senatus populufque romanus.
S. P. D. Salutem plurimam dich.
S. T. A. Sine yel fub tutoris auâoritate.
SLT. Scilicet.
S. E. T. L. S it ei terra levis.
SIC. Y . SIC. X. Shut quinquennalia > fie decennalia.
SSTYP. XVIIIÏ. Stipendiis novem decim.
ST. X X X Y . Stipendiis triginta quinqùe.
T
T. Titus y Tullius y tantum, terra 3 tibi 3 ter} tefta-
mentum 3 titulus 3 terminus 3 triarius , tribunus 3
turma , tutor 3 tutela , &c.
TAB. Tabula. TABVL. Tabularius.
TAR. Tarquinîus.
TB. D. F. Tibi dulcißimo filio.
TB. PL. Tribunus plebis.
TB. TI. TIB. Tiberius,
T. F. Titus Flavius y Titi filius.
THR. Thrax,
T. L. Titus livîus y T iti liber tus.
TIT. Titulus.
T. M. Terminus,y thermA.
TR. PO. Tribunitia poteftas.
TR AJ. Trajanus.
TUL. Tullus vel Tullius.
TR. V. Trium-vir. .
TT. QTS. Titus quintus.
€> vel TU. AN. Mortuus anno.
©x ‘ n . Defunct us viginti tribus.
V
V. Quinque 3 quinto 3 quintiim.
V . Vitellins, Volera 3 Volero 3 Volufus 3 Vopifcus,
vale y valeo ; Vcfta3 veftalis 3 veftis 3 vefter, veteranus
y vir y virgo, vivus 3 vixit 3 votum 3 vovit 3
urb-s y ufus y uxor y villus 3 victor 3 &c.
V . A. V eterano afßgnatum.
V . A. I. D. XI. Vixit annum unum3 dies undecim.
V . A. L. Vixit annos quinquaginta 3 & ainfi des
autres.
Antiquités , Tom I.
V. B. A. Viri boni arbitratu. • _
V . C. Vdle conjux, vivons curavit 3 vir confularts,
vir clarijfimus 3 qumtum confiai.
VDL. Videlitet.
V. E. Vir egregius, vifum eft 3 verum etiam.
VESP. Vefpafianus. • . _rTf. xrro
VI. V. Sextum-vir. VII. V. Septem-vtr. VIII. VIR.
oltum-vir.
VIX. A. T F . C. Vixit ànnos fermé centum.
VIV. AN. K*’ Vixit annos triginta.
ULPS. Ulpianus y Ulpius.
V. M. Vir magnificus y vivons mandavit, volens
; ' merito.
V. N. Quinto nonas.
V* MUN. Vias munivit.
' VOL . Volcania, Voltinia, Volufus.
\ VONE. Bonae.
VO T. V. Votis quinquennalibus.
V Q T .V .M U L T .X . Votis quinquennalibus> mulus
decennalibus.
i VO T. X. Vota decennalia.
VOT. XX. vel XXX . vel X X X X . Vota vicenna-
lia y aut tricennalia 3 aut quadragenalia.
V. R. Urb s Roma, votum reddidit.
V V. CC. Viri clarijfimi.
UX. Üxor.
X
X . Mille.
X. AN. Annalibus decennalibus.
X. K. OCT. Decimo kalendas oclobris.
X • I3 C. Mille fexcentum.
X . M, Decem millia. X. P. Decem pondo.
X . V . Decem-vir. XV. VIR. Quindecim-vir.
X X- T>uo millia y & ainft des autres.
XXIIX. Duo de triginta.
I I 1 Triginta quatuor millia.
X
Ab r é v ia t io n s en ùfage dans les bulles y Cfc.
En chancellerie romaine > les abréviations S ont
d’ un très-grand ufage ; on fufpederoit même de
faux tout a<fte où les mots "qui s’écrivent ordinairement
en abrégé ; feroient écrits différemment.
Comme ces abréviations rendent les bulles tres-
difficiles à déchiffrer 3 nous • en donnerons ici
l’explication par ordre alphabétique, d’après le
Traité des U J âges de la cour de Rome.
A
AA.
Aa.
Au. de ca.
Ab.
Abf.
Abiie.
Abhs, abf.
Abfolyen.
Accu.
Adhéren.
Admitt. admitten.
Anno.
Anima.
Auri de Camera.
'Abbas.
Abfolutio.
Abfolutione.
Abfens.
Abfolventes.
Accufatio.
Adherentiam.
Admit tentes.
D