M u z y k aangekondigt. De Kat .bezit een
zoo fterke drift tot de v r y h e i td a t wanneer
z y dezelve verlooren h e e ft, alle andere driften
zwichten voor de begeerte om deze weder
te bekomen, Lemëry flopt, een Kat in een
kooi, met verfcheide muizen op; deze klei-
ne dieren die eerft zidderde op het gezicht van
hunne vyandin , verftouten zich. wel ras om
haar aan te randen, de kat vergenoegden zich
alleen om hunne baldadigheit, door eenige
klappen met haare pooten te bedwingen, zonder
dat deze hier door afgefchriktwierdenom
hunne voorige dartelingen te hervatten ,. die
geen doodelyke gevolgen voor hen hadden.
.-^Vermits.de Katten.in byna alle huizen op-«*-
gevoed worden r zoo is ieder in ftaat om opmerkingen
over dé kleine verfcheidenheden
van haaren aart te doen.. Het gebruik dat
deze dieren van hunne nagelen maken., gelyk
de Tygers mede doen, hangt van een byzonder
geitel in de werktuigen* van hunne deelen
a f : zy flyten nooit a f door de wryving van
het voortgaan , om. dat deze dieren hen ver-
bergen, en in derzelver fcheden te rug. trekken
kunnen, door de zamentrekking der fpie-
ren, aan welke zy vaftgehecht zyn. Dit foort
van wapentuigen zyn te gelyk. aanvallende en
verdedigende. Moet men voor de waarheid
houden., het geen Matbiolus zecht, fchoom
hy het met verfcheide voorbeelden ftaaft,dat
den adem. der Katten, de teering veroorza-
ken kan , aan die geene , welke dezelve tedik-
wyls- in ademen ? Het is zeker , dat men lieden
gezien he e ft, welke een zonderlinge en
werktuigelyke af keer voor. dekatten hadden,
gelyk andere zulks voor andere voorwerpen
hebben: men zecht, dat*H e .n d -r ik III; Ko-
ning vanVrankeryk, een zoo hevigen afkeer
van de Katten had , dat hy van kleur veranderden,
en in zwym viel,, zoo ras hy ’éreen
zach,.
Men befchouwt dagelyks , met verwondering
, dat een K a t , 'zelfs al valt zy van een
aanmerkelyke hoogte , altoos op haare pbo-
ten nederkomt , fchoon z y in % begin van
haaren val ,. dezelve opwaarts-gekeert heeft,
en op den rug fehynt te zullen nederkoomen :
de Marters , Vosfcben Bonze;.ms. en Tygers ,
leveren het zelfde verfchynzel uit. Vólgens,
de betooging van den Heer Bar ent, hangt dit
zonderlinge uitwerkzel hier van a f , dat dëze-
dieren , op het oogenbftk van hunnen val ,,
hun lichaam-krommen , en een werktuigelyke
beweeging maken , even. als wildem zy. zich.
ophouden waar door een. foort. van halvcm
draai ontftaat, die aan hun lichaam het middelpunt
der zwaarte weder geeft, en henop-de
pooten doet nederkoomen ;„ de nauuwkeurig-
fte, kennis van de werktuigkunde zou niets beters,
in deze gelegentheit verrichten konnërf,
zecht den Beroemden Hiftoriefchryvervande
Akademie der Wetenfchappeh van Parys, als-
in dit geval een verwart en blind denkbeelt,
van gevaar verricht,
De Kat flabbert om te drinken,. gelyk zulks
alle de viervoetige dieren doen, welkers onder
lip , korter als de bovenftë is.
De Wilde Kat. verfchilt weinig, van de Huis
Kat. Z y is grooter en fterker ;. haar hair is
een weinig ruuwer , haare lippen zyn altoos-
zwart,, en de ooren altoos, veel Heviger, gelyk.
die van-,alle wilde, dieren haare kleur is-
veel ftandvaftiger, en haaren. Haart veel dikker.
Men kent in deze gewefl'en maar een
foort van wilde katten , die men in alle andere
luchtflreken ,, en zelfs in Amerika, ontmoet
,. zonder dat men ’er groote verfcheiden—
heden in befpeuren kan. Men heeft, aan de
Kaap de. Goede Hoop , blaauwe , o f liever
ty-kleurige* katten, In Perfië, ziet men ’e r ,
welkers kleur volmaakt, met die. der Karthui—
zer Katten over een Hemmen ; maar welkers-
hairen lang zacht , en. zyachtig zyn , gelyk
de katten. v.an. Angola. Deeze Katten
hebben een zeer langen Haart, die met haireiT;
ter lengte van v y f o f zes duimen bezet is : z y
fpreid.en. hem .uit en leggen hem-bywyzevan.
een pluim op den rng ,. gelyk de; Eekhoorns,..
Andere gelyken naar groote wilde dieren; tot.
deze behooren de Kat-pardKat.-los ,. enz.
Men heeft redenen om.te denken, dat de P er-
ziaanfche, Angoraafche, Spaanfche, en Kart-
huizer Katten ,. tot een ras behooren , welkers
fraaiheit van den byzonderen invloed,
van ieder 'dezer luchtflreken, afhangt,. Men-,
kan in ’t algemeen aanmerken, zecht dë Heer
de Buffon, dat van alle de bewoonbaare luchtflreken
der aarde , die van Spanje en Syriën ,,
de gunstigfte voor deze fchoone voortbreng-
zels der Natuur zyn : de Schapen, 'Geiten,.
Honden Katten , Konynen, enz. hebben in
Syrië en Spanje de fchoonfte w o l , en het
fraaifle en langfte hair , dat te gelyk de be-
valligfle en talrykfle fchakeeringen heeft. Het:
fehynt dm deze luchtflreken den aart van alle
dieren verzacht, en hunne gedaante verfraait:
het is^ongetwyfelt, dus met de Vliegende Kat,
die óns niet anders als een Vliegende Eekhoorn-
heeft toege.fchecnen , niet gelegen , en die,
met de "Vfedërmuifén, en gewaande Vliegende
Honden.,wel. een, byzonder gedacht van,
Vlier-
^Vliegende Viervoetige Dieren kan uitmaken .:
t geen een verdeeling isr, die, omzu iks in ’ t
voorbygaan te zeggen , verwarringen in de
rangfehikking der Natunrkundigen , veroorzaakt,
De Chineefche Vrouwen hebben Huiskatten
met hangende ooren, en zeer lang fyn hair.
Deze kenmerken, gevoegt by de verfcheiden-
heit der kleuren , zyn klaarblykelyke bewy-
•zen van de oudheit haarer huisgenootfehap.
Deze zelfde kenmerken betoogen, ten opzichten
van de andere dieren , de langduurigheit
«der Slaverny van hun gedacht, zoo als de
Heer de Buffon, zeer wel bewyft.
Het vleelch der Katten, ’t geen vet en wel
gevoed i s , en byzonder dat der Wilde Katten
, werd door verfcheide lieden, en byzonder
door de Inwoonders van eenige Zwitzer-
fche Cantons,, zoo welfmakelyk geoordeelt
•te z y n a l s dat der konynen o f haafen.f
Een ieder weet, dat de Kat in Egypte, als
een p-odheit aangebeden wiert; en dat die geen
welke een van deze dieren, ’tzyvoorbedach-
telyk, o f by ongeluk, doode , geflreng ge-
Itrart wierd. Zoo ’er een haaren natüurlyken
dood Hierf; zoo trok het geheele huis het
rouwgewaad aan ; men fchoor zich de wenk-
braauwen af; balzemde haar, en begroef haar
met alle de plechtigheden der oude Egypti-
fche Lykflatiën. ö
Men ziet in dé Kabinetten der Liefhebberen
van de Natuurlyke Hiflorie, verfcheide
ongeboore en wanfehapen Katten , waar van
de eene mismaakter als de andere is, In het
Kabinet van den Koning van Vrankeryk, heeft
m en ’er onder andere een , die twee koppen
heeft. W y bewaaren ’er meede een dierge-'
lyke in ons Kabinet,
De Bontwerkers , bereiden de vellen der
Katten, en maken ’er verfchillende bontwerken
van. De vellen der Wilde Katten, hebben
een bruine o f jraauwe kleur : men bek
o om dezelve.uit Rusland; Spanje verfchafe
meede een meenigte van deze Pelterei.
K A T E R , zie K a t .
k o n s t a n t i n o -
i U i . K I N , o f S p a a n s c h e K a t , M u s -
KUS - K A T , C l V E T - K A T , en G e n é T-
k a t , Zie aan het einde van het artikel C i -
V E T - K A T .
K A P 1 E K R U ID , N i P T , Nepeta Vulgat
is, Deze plant die men in de tuinen aankweekt
, en langs de groote weegen >, en o.p
555
de vochtige plaatzen vind , heeft een houtachtige
en getakte wortel, ‘die een vierkante,
wollige en -getakte -fleel uitlchiet , die drie *
voeten hoog , rood aan het onderfte gedeelte
, en voor/het overige witachtig is. Deze
Heel brengt takken voort, welke met bladeren
als die van het citroenkruid bezet z y n ,z y
zyn getant,fpits, wol^chtig en witachtig, en
hebben een fterke reuk als de kruis en munt ,
en een brandende en fcherpe fmaak; haare
purperachtige o f witachtige bloemen, die
airswys gefchikt zyn , koomen aan de toppen
der fteelen‘voort: op de bloemen volgen vier
eironde zaden. De katten beminnen deze
plant driftig; zy maken duizent draaijen met
haar te ftreelen, en ’er over te róllen, ter-
Wyl zy ’.er van eeten. Z y is opftyging-kee-
rent, wondheelent, en vergift-wederflaandei
men gebruikt dezelve by wyze van thee.
K A T O E N P L A N T . Dit is een der
nuttigfte planten die de Natuur ons in de beide
Indiën aanbied, en die .de menfchelyke ver-
nuftigheit met de meefle konft bearbeid. Men
heeft verfcheide foorten van katoenplanten,
waar van eenige tot hoornen opfehieten , en
een andere een plant b ly ft, die onder den
naam van gemeene Katoenplant bekent is , deze
werd in het latyn, Xylon Herbacaum , ge-
noemt , in tegenflelling van de andere foor-
ten , die men den naam van Xylon ■ arboreum,
Kattoenboom, geeft.
De Katoenboom fchiet, volgens het verhaal
van den Vader Dutertre en Frezier,
tot de hoogte van acht o f negen voeten op ;
zyne bladeren zyn in drie deelen gefchei-
den, en beurtelings gepl-aatfl; hy brengt een-
bladige en klokswyze -geele bloemen voort,
welke tot aan het gronaftuk in vier o f v y f deelen
ingefneden zyn , en de groote van die van
dat foort van Maluwe hebben, die men Tuin
Maluwe noemt. Op déze bloemen volgen
vruchten die de groote van een noot hebben,
en in verfcheide celletjes verdeelt zyn , welke
vlokken van een dons o f vlafch bevatten,
dat een luifterryke witheit heeft, en Katoen
genaamt word, in deze vlokken zyn verfcheide
zwarte zaden vaftgehecht, welke degroo*
te van een erweet hebben. Deze vrucht opent
zich wanneer zy ryp is , en zoo men de inzameling
niet ter rechter .tyd verricht, zoo
verfpreid zich het katoen, en-gaat verlooren
.M
en kan drie foorten van deze Katoenboo- •
men onderfclieiden , welke door de fchoon-
heit en fynheit van het katoen verfchülen,
A-aaa a als
: ,a
1
I
§