K A 'K A U W . m i a u w ;.
del geplaatft is , in plaats dat in onze Euro—
peaanfche amandelen hetzelvé zich aan het.
einde bevint»
Men zecht, dat verfcheide Amerikaanfche -
Volken van deze amandelen , als van munt--
fpecien, gebruik maakten , hierom is het dat
eenige deze amandelen., Amerikaanfcb. geld_
noemen.
De Planting van de Kakauw. .
De. Kakauw is een vry aanmerkelyk voorwerp
van koophandel, in Amerika ,. hierom
gebruikt men veel voorzorgen tot de aankweking
van de Kakauwboomen.. Op de Cara-
ques K u ft, plant men deze boomen twaalf'
o f vyfeien voeten van elkanderen, om dat z y
des. te beter dragen zouden ; men gebruikt
veel oplettenheden ., om hen voor {torm winden
en onweders te befchutten-, die deze boomen
om werpen, en zomtyds met den wortel
uit den. grond rukken , die fpilswysAs , en
maar eenige w ortelen in de oppervlakte der
aarde uitfcniet;zy beminnen vlakke en vochtige
gronden., in het midden der bofTchen die
men afbrand om een plaats, om hen te planten,
te bereiden.. Vermits men deze boomen alleen
van zaad aankweekt, zoo is men oplettende
om de jonge planten fchaduwe te ver—
fghaffen; om deze reden plant men de Maniok
(Teen heefter van welkers wortel mende caiïa-
ve , „ofhet meel maakt, ’ t geen dient om het.
brood voor alle de natuurlyke inwoonders
van Amerika te bereiden, zie M a n io k ) en
het is in de fchaduwe van. deze heeflers , dat
men de amandelen van de Kakauw plant. Wanneer
ten einde van negen maanden de planten
beginnen op te fchiéten., roeit men de
Maniok u i t , en men plant tufichen de reijen
dezer jonge boomen, Ka uw oer den, Komkom-~
ïners, en Kalfsvoef , die door haare breede
bladeren , de wilde kruiden _ het» groeijen beletten.
Ten einde van een jaar, zyn de Ka—
kauwboomen omtrent vier voeten hoog; hun--
ne wyze van groeijen is , dat zy een kroon
vormen. Zoo men den boom aan zich zelven
o-verlaat, zoo vormt hy verfcheide reijen van
kroonen, de eene boven de andere; maar zy ?
zyn de èerfte fchadelyk, ’tge-ende voornaam-
fte is ; hier om geeft men acht wanneer men •-
de vruchten inzamelt, om de uitfprqitzels der -
andere kroonen weg te neemen. De Franfchen
fnoeijen deze boomen n ie t: -de Spanjaarden «
hebben , zoo men zecht , veel krachtiger boomen
, en welke veel fchooner vruchten als dié
der. Franfchen vóórtbrengen 5 dit. koomt, voort.
van dé voorzorgen die zy gebruiken om ’ér •
het doode hout uit te. kappen... De Natuur is .
in dit land zoo overvloedig, dat niemand tot
noch toe bezocht heeft om op den Kakauw-
boom te enten ,. ’t geen een verwonderlyk.
middel is om de vruchten te verbeeteren: men .
heeft redenen om te denken dat de Kakauw
hier door meede noch betere hoedanigheden
verkrygen/zou. De Kakauwboomen zyn niet
in hunne volle kracht voor het vierde o f vyf—
de jaar.„
Inzameling van-dé K a k a uw en dé wyze om :
dezelve te bereiden om haar te bewaar en
en. naar Europa te konnen zenden.
Wanneer men oordeelt dat de Kakauw ryp '
is zoo gebruikt men de bekwaamfte Negers
om dezelve in te zamelen , welke met kleine -
gaffels de rype vruchten a f doen vallen , zy
geeven naauwkeurig acht dat zy de onrype
vruchten o f bloemen niet aanraken... In de ty—
den in welke men het grootite getal vruchten .
inzamelt, oógft men alle veertien dagen : in
minder overvloedige tyderi , doet men zulks .
van maand tot'maand. Men leeht- deze vruch- -
ten geduur.ende drie ofvier dagen op een hoop; ,,
zoo de amandelen o f zaden langer in de vruch- -
ten bleeven ,zoo zouden zy beginnen te fchie—
ten; hier om heeft men.wanneer men.de Ka—
kauw van Martinique, naar de nabuurrge Eilanden
zond om te zaaijen, zorgvuldig met de
inzameling der vruchten gewacht tot dat het
fchip dat haar over moeit voeren,met de zei- -
len aan de malt gereed lag, en men plantehaar .
aanltonds wanneer zy in de haven aankwamen
Op den- vyfden dach .doet men de amandelen
uit de fchellen,... Men leeht dezelve .op een >
"houte zoldering die met groote bladeren van
Indiaanfch Riet bedekt is; men bedekt ze met
diergelyke bladeren, waar. op men weder planten
leeht, om hen eeniigte broeijingte doen
ondergaan , dit noemen de Kakauwpïanters ,.
hen weder doen zweeten. De Negqrs-roeren .
deze Kakauwhoopen des morgens en des
avonds, om. Deze bearbeiding duurt v y f '
dagen : -men ontdekt uit deszelfs • r.offe kleur ,
dat zy genoeg gezweet hebben. Hoe langer
de Kakauw-zweet, boe meer zy van haare
zwaarte en bitterheit v erlielt; maarzoo zy.*
niet lang genoeg zw e e t, zoo is zy bitterder ,„
ruikt plantachtig, en fchiet zomtyds. -.
Wanneer de Kakauw-genoeg gezweetheeft,.,
laat men haar in-de. zon op mattemdroogen, .
welke van gefpleeten riet gemaakt worden
dat., met banden, .dor. fchors van den Mabotr .,
aan.i
KAKAUW. 'K A K A U W .
.-«m een gehecht ie. Zie M a h o t . Het is
ditzaat van den Kakauwboqm, dat, dus bereid
zynde , in Europa werd overgebracht,
alwaar het door de Droogiften verkocht word,
• die ’er , gelyk wy gezecht hebben twee ibor-
ten van onderfcheiden, namen'tlyk groote en
•kleine Caraques, o f groote en kleine Kakauw
van de Eilanden , welke onderfcheiding ge-
V maakt word, volgens de verfchillende bereidingen,
en groote der kernen zelfs: want men
heeft geen twee foörten van Kakauwboomen,
die vvezentlyk van elkanderen verfchil-
•len.
De Kakauw van de Caraques’Kuft, is olie-
-achtigcr en' zoo bitter n ie t, als die van de
Franfche Eilanden ; men fchat haar in Vran-
dterykeïi Spanje, hooger als deze laatfte ;
maar in Duitfchland en in het Noorden , is
men van een tegepge'ftelde fmaak. ’Er kan
tufichen de Caraque. en de Kakauw van de
•Eilanden geen zeer aanmarkelyk innerlyk verschil
zyn , vermits zy doof denzelven boom
yoortgebracht word , die zoo wel natuurlyk
in de boflehen op het Eiland Mawenique, als
in die van de Caraques kuil groeit, èn dat de
Juchtsgefteltheit van déze plaatzen, byna dezelve
is , en by gevolg de gematigtheit der
jaargetyden gelyk. Het onderfcheid der Kakauw
is niet aanmerkelyk, vermits het genoeg
is , dat men de hoeveelheid der fuiker die men
’ er by voegt-, maar alleen vermeerdert' ofte
vermindert, om de meer o f min bitterheit van
deze vrucht te matigen. Wat het uitwendige
onderfcheid betreft, mogelyk komt dezelve
maar alleen voort van den aart der grond, en
de zorgvuldigheden van die geene welke de‘-
■ zelve aiinkweeken. Men zecht dat de Caraque
Kakauw op de plaats alwaar zy groeit, '
met eenige duimen aarde bedekt word , om
haar te doen zweeten;; eenige willen zelfs dat
z y ln kuilen gedolven word,die men hiertoe
graaft.
Hoe het z y de Caraque Kakauw is een wei-
nig p la t, en gelykt in gedaantf en groote,
•cenigzins na een van onze groote boörien; die
van St. Domingo, Jamaika, en Cuba , is in
’ t algemeen grooter, als die van de Antilli-
fche eilanden. De .pit o f amandel der Kakauw
,. heeft het voordeel dat zy niet varftiv
word. ■ '--V ■ ■ ■ 6
De Amerikaan en bereiden, voor de aankomt
der Spanjaarden, een drank van, de Kakauw
in heet water ontbonden , die zy met
Braziliaanfclie peper, fmakelyk maakten, en
met rocou kleurden , z y mengden dit vocht
vervolgens met het afkookzel van turks koo-
SSï
ren -, om het meer dikte te doen verkrygen.
Dit alles by elkanderen genomen, g a f aan dit
mengzel een zoo ongevallig aanzien en eeneu
zoo onaangenamen fmaak,dat een Spaanfche
Krygsknecht zeide, dat hy ’er zich nooit aan
zou hebben konnen gewennen, zoo het <rebrelc
aan wyn hem niet gedwongen had zich zei ven
geweld aan te doen , om niet altoos genoodzaakt
te zyn om fchoon, water te drinken. Z y
noemden dit vpch't Cbokolaat, en wy hebben
dezen naam behouden.
De Spanjaarden zochten om de onaange-
naamheit van dit vocht weg te neemen , met
in de ontbonde'kakauw verfcheide Oofter-
fche Specereijen en droogereijen van Amerika
in te mengen. Van alle deze byvoegzelen
heeft men thans maar alleen de banille , zui-
ker' en kaneel behouden. ■
-Bereiding en gebruik, van den Chocolaat.
Men ontbloot de pitten o f amandelen der
Kakauw van hunnen baft , door middel van
het vuur ; men roostert haar in een bekken
over een middelmatig vuur, hier na ftampt
men ze in een heete mortier , en men maakt
er een deeg van , die men met omtrent een
gelyk gewicht van fuiker vermengt. De Chocolaat,
die men dus bereid heeft , werd Chocolaat
voor de gezondbeit genoemt. Eenige
willeb dat het góed i s , dat men ’er een geringe
hoeveelheit Banille onder mengt, die
er de verteering van bevordert, door haare
hart en maagveriterkende eigenfehappen.
Wanneer men een Chocolaat begeert, dife
de fmaak op een. aangename wyze ftreek,zoo
mengt men ’er een fyn poeder b y , dat van,
'Banille en Kaneel zamen geftelt is : men mengt
het alles op nieuw onder elkanderen, en maakt
er plaatjes van , o f giet het in vormen. Z y
dm de reukwerken beminnen, voegen ’er een
weinig olie van amber by. Wanneer de Chocolaat
zonder Banitie bereid word, zoo is de
hoeveelheit van de Kaneel die men ’er by voegen
moet, een half loot by een pondKakauw;
maar wanneer' men van de Banille gebruikt
maakt, moet men naauwlyks de helft van de
Kaneel neemen. Wat de Banille betreft
Hieh mengt twee o f drie peulen onder een
pond kakauw. Eenige Chokolaatmakers voegen
’er Peper en Gember by; maar verftaudi-
ge lieden moeten ’er geen gebruik van maken
zoo zy deszelfs zamenftel 'niet kennen.
Op de Franfche Eilanden maakt men broo-
den van de Kakauw die zuiver en zonder eeni-
A x x 3