C A P U T X I I I .
*1. qabdfi etfi non ejfet Deus, fed parus homo; necejfe
tarnen efiet ilium talem ejfe| qualis primus
homo faft ns efl,
*TTem : fi diligentcrpuro rationis intuitu fapientem
_Lüei fpeculamur juftitiam; nimis ablurdum intel-
ligitifr ut per illud femen , non creau natura, nec
voluntas creature, non ulli data poceftas.prodücit aut
feminat; fed folus Dei voluntas ptopria ad procrean-
dum hominem , nova virtute mundum ^ peccat© de
Virgine fègrfegat, alieni peccati feu debiti live peen*
ad eündem hominem neceffitas ulla pertianfeat ; e-
«/. peifona riamfi non alfumatur in * perfonam Dei, fed ujt puru£
A dicente ,Ui conildercnturqu* fupra didafunt, jam li.
bere polfumusconcluderequia nulla ratio, nulla yen*-
. tas, nullus incelledus’ permitpit ad hominem * ex fola »
Virgine conceptum de peccato mail* peccatricis,
quamvis de ilia, fit a'lfumptus, aliquid pocuilfe aut de-
buifleacced&e , etiamfi non eilet Deus. ;
C A P U T X V I .
Cur Jphannes t & alii qui ftmiliter concepti funt per
miraculum , non fint per fe liberi * a peccato.
aUod fi objiciuntur mihi Johannes Baptifta & alii
quidefteriiibuS-, 8c in qui bus, pr* fenedute,
natura genevandi jam erat emortua|propagati funt,
homo,fiat. Nam eâdeni ipla ratione, quâ non debuit B & quad per fimilem rationem ptitantUr debuiile nafei
tn't)™'**. ^ eus Adam facere nifi juftum, nee aliquo debito fi-
t*titrc»t*ram ve incommodo gtavatum, apercé mens rational is co-
facTSahwi gnofeiteum, quern fimiliter propria voluntate & vir-
mdUfubditä, tilde * procréât, alicui malo fubditum fieri non debere:
•ß^peccatum. quoniam nimis inconveniens eft omnipotenti & la-
pienti Dei bonitati, t a le m facere rationalem naturam
fola propria voluntate de materia , in. qua nullum
eft peccatum. Quod-qui, non intelligit, non cognof-
«/.^onvemat cic quid Deo * non conveniat. Quapropter etiam ft
purum hominem fie faceret DeuSa. ut'didum eft., ne-
celle eilet eum non minori præditum elfe juftitia 8c
beaticudine, qu^m fuit. Adam, cùm primum; fa&us
fuit.
CAPUT sXJ V.
Quod propofita rationi nonrefragetur quod feriptum
eft-: hominem de immundo ferpine^ & in tniquitati-
bus conceptum ; etiamfi de aliquibus propric di-
ftum fit.
NAm fi alicujh.s mens non capit qiwd de lèmine
hominis dixi, fciliçet , .non eiïèin illo; peccatum
ante* animàm rationalem :fed immundum dici peccato
& iniquitate! pfopter futuram immunditiam, cùm
ai illod jam erit hömo : atqué putat * ilium immundum el|è
ai. prpptia in iplà conceptione * propterea quia, ftciit iple mihi
i-i. oppofui,' legitur : Qnis pots ft facere mundum de im.
Tpu, io. , mundo conceptum Jei
tus fum, & in peccati sconcepit me mater me a : non hic
labö'ro, qiiia non iridigeo, ut quod nön poteft cape-*
re, capiat} fed peto ut quod breviter dicam, attendat.'
ai.Boluerunt U l j utique qui h.£ec dixerunt, aut* voluerunt ea intel- -
ligi de omni hominis lernine; aut täntum de illo quod
ai. confenfu cum * (fenfu'lfeminatur voluptatis, * quäe non eilet- nid
4uo. brutorum animaliiim, d homo non pectfalfet. At fi de
' • omni hoc lenlerunt 3 ergo fernen de lbla Virgine lump-
al. afferunt tum immundum tanti viri*alleruerunt :quöd impium
eft credere. Non itaque hoc de illo fcriplerunt. Sed 11
im!CUnium 4e aliquo-hominis lern ine * hoc juxta hunc fenfum
protulerp.pt 5 non nid de illö ,.quod cum prxdiifta vb-
luppate concipitur, intelligi voluerunt. Hoc autem
nulfatehus refragatur noftrte ratjoni, qux fernen de
• Virgine lumptum alferit eile mundui
de müfla peccatrice.
C A P U T XV
dne peccato & poena petcati, quiä per miraculu__
■; concept! funt; valde utique intelligenda'eft ab' iftis
aliena , ratio il|^ qu« virginalem conceptionem libe-
ram ab omni peccati monftrat neceflitate. Aliud eil
enim * aliquid inauditum & jnopinabile atque natura
incognitum fecere : 8c aliud naturam aut atate aut ali-
qup vitiodebilitatam fanare, & ad fuum opiis revoca-
re. ,Nam d Adam non peccaffet, dcut ipfe nullä fene-
«ftute, nullä causi * infirmareturdcvnatura prtfpa-
gandi creata irrillo, & ad utendum ,ut jam di«5tum eft defic{tK
ejiis poteftati fubdita, nullo cafuä ïïio curfu impedi-
retur. Non ergo in Johanne dmilibus, eft aliquid
I novum natura; Ada;, dept eft in filio Virginis, datqm}
led quod fuis cauds infrrmatum erat , cognjolcitur ede
reparatum. rQuare quoniam illi per propagationem atbnHli
naturalem datam Adse lünt generati; nequaquam
polfunt aut debent ei, de qtio agimus , in conceptio-
nis affimilari miraculb, * ut ab originalis vinculo pec- rum ,lt,n
cati abfoluti poffint oftendi. Wjfß >
C A P U T X V I I .
Cur Deus incarnatus, cum de Adam poßet facere
homines hon- Deos fine peccato tot,
. efuot fufficerent.
FOrdtan dieet aliquiä : d purus homo, qui Deus
non eifet, potuit fieri de Adam fine omni peccainiquitatibus
concep~Y) ti cofitagione} lient dicis; cur neeeËe fuit Deum in-
Qupmodo mafia peccat rix non fit tot a peccatrix.
nifi in* quemadmödum ca:citäs non eft * in aliquä
1 > 1 parte hominis, quamvis homo dicatur c^cus,
niß m.oculo ubidebet elfe vifus } non enim eft in manu
, vel in pede : nec .furditas^ eft nifi in aure, cum
b°rh(idicitur furdus l ita licet mafla generis humani
peccatrix nominetur •, non,tarnen in ulla parte ejus eft
voiapiate peccatum, did, ut dixi, in * voluntate, * quam in
qu* nulla hominis conceptione lernen habere cogriofeitur.
Quamobrem ntilla rations vtra aut Veridmili contracarnari}
cum aut per unum tàlem, qiy eilet dne omni
pe«catö , polfet peccatores Ï Deus red imete : aut tot,
quot necdîarii erantad perficiendam fufpernam civita-
teiîi, homines dmili miraculo facere ? Ad * quod breviter
relpondeo. Ideo Deus faiftiis eft homo,, auia non
fufhceret ad redimendos alios, dcut ln fæperato opuf-
culo mohftratum eft, homo non Deus. Idcirco eti,am l. cur Df
: non fecit tot homines tales, quot neceftarii erajic- : ne horao
d pullus de propagatione natural! làlvareturj fruftra
naturam ijlam ifi Adam condidiile, & quad * non
feciflet , corïexilïe videretür quod ftimma; fiipientiæ
non. convènit de aliqua natura;facere. * Non longé
fiiprà inveftigare propofui , quomodo lernen lufnp-
. tum Virgine M® quo monftratum erat nullum eile
quamvis lit £ peccatum ; liberum à neeeffitatibus prædibtis, in qui-
bus omnes alios homines ebneipi pofueram , polïèt
intelligi : & de illiquidem neceflitate, qùa rècupè-
rare juftitiäm , quam deferuit humana natura, per
fe neqtiit : & de ilia-, * quâ corpus s quod,corrumü
pitur, aggravat animäm , & maxime1,in infantibus,
^ illud liberari pöll'e, quia homo ille Deus elTet, d,: üiurf
ce>nddebam / d prius ab illo neceffitas peccati & d'ebi-
ti Ada; * & proximorum parentum fationabiliter alic-
naretur. »Inctepi itaque qtiaerere quomodo va|eret j.
hoc intelÜgi de neceflitate. peccati 8c debiti Ada*-} 1»®0
,* ut d« atiis pofteà faciliùs, quod^quarrebam -, inVeniretur
: & abundante gra’tiä illiiis , de cujus con^ut CuiD5
ceptionis agitur,’ munditia fadum eft, ut non*mo- horäo«-.1
do ab omni peccato,' & deb.ito, & neeeffitatibus &episfct
« liberum « gno fateu rs fed infuper homi-A filü Ad»habent, H aborigine juftitiäm originalem
nem ita conceptum eile debere prsditum non minori habere diccndus eft. & b e n
juftitia i vel beaticudine, quäm in qua fadus eft A-
dam, intelligibili ratione, etiam ii hon Deus fed
purus horao*eifet, probaretur. Siquidem pariter * ir-
*biu rationabile videbatur, & peccatum aut peenam pec-
cati abullis parentibus ad ilium per talem propaga-
tiönem defeendere} & Deum fpönte rationabilem na-
turam injuftam, aut, nullä ejus promerente injufti-
tiä, mileram facere.
C A P U T X V I I I . '
Quod- de Virgine jufta Deus conceptüs f i t , hon * 71 e.
ceffitate, quafi de peccatrice non * non pofiet'y
fed ejuiä fic decebat.
QUämvis ergo de mundiffimä Virgine Filius Dei
yeriffimb cohceptiis fit, non tarnen hoc ea ne-
ceiJicäte fidum eft, quali de peccatrice parente jufta
proles fatiönabiliter .generari per hujulmodi propaga-
tionem nequiret : fed quia decebat nt illius hommis
toneeptio de macre puriffimä fieret. Nempe deceiis
erat, ut ca puritate ^ quä major iüb Deo nequit in-
celligi, Virgo illa niteret, cui Deos Pater unicum Fi-
liilm fuum ; quem de cordc fuo xqttalem fibi genitiirrt,
tanquam feipfum diligebat, ita dare difponebat, ut
naturaliter eilet unus ideroquecommunis Dei Patris &
T Virginia Filius : & quam ipfe fiiiiis fubftantialiter fa-
cere fibimatrem eligebat; & de qua Spiritus fanäus
volcbat i & operaturus erat, ut conciperetur & nafcee
letur ille de quo’ ypfe procedebat. * Qualiter auteiri
c a p ü t x x i.» .m rte a i
Qjiare non potuit höhere perfonulem injuflitiam.
AT de pcrfortali injuilitia fuperfluum eft diipu-
tare, qubd ad illüm non attigeritj quoniam
humana natura nunqüam in illo fine divina m it, nec
illius anima unquam aggravâta contra voliintatcm ,
aut ullo modo impedita eft corpore corruptibiü. Quæ
aauma} quoniam ipfa ; imö totus ille homo & VerbSîfi
£ Dei Deus, una perfona fern per* extitit, nunquam fi- ai. «iftit
ne pertedä juftitia, & fapientia, & pbteftatc fuit, *
quam lemper à lèiplo ille lecundiun perlonam , licht
Ueus, habuit} licet in naturiS humana à divina ,*quod
habuit, * a,cceperit : altiorem autem aliam.rationem, | | iccepü
quomodo Deus aflumpfit hominem de malta peccatri»-
fce fine peccato, velut azymum «de * fermentât®, præ- 4/ ferment®
^ft I^am ’ ^uarn 5 & illäm, quam * alibi pofui, l- 1-Cur^>e,tt
«elle non nego : quàm , li mihi often fa fuerit, libenter ‘
accipiö} & meas, II ( quod non arbitror ) contra ve-
ritatem elle potuerint oftendi, non teneo.
C A P U T X X I I . * al. Cap. il.
De quantitate originalis peccati.
POrrb peccatum originale née ma jus poteft elle,
quàm dixi, nec minus : quia cum infans jam ram
I cad™ Pfr 8 ^ » ante ipfam cön^tionem mirn- C tionalis eft, humam natuîa non hâbët'
dnti alum hoc b fo . n„dr n>, am a™ .™.;.,* data fit, dixi, ubi aliam rationem de hocipfo j unde ........r ._____a juiutum
agitur hic, reddidi.
C A P U T X IX .*
Qttoniodo ifla ratio, & altera alibi data concordent
0 “ différant:
OtJâ; duæ rationesintelledui mèo videntur ad quâr-
ftidnem unaquæque per le fufficere} lèd ambæ fi-
quam acccpit in Adam, & quam femper * debet ha- ai. deb«ec
here j neque earn excufat irapotentia qiiia noh habet
, ut luprä jam didum eft. Illud tarnen non per *•
omnia tämgravej licut fuptä pofui, exiftimo. Nam
* quoniam ad hominem de Virgine conceptum often- quanda
dere volebam illud non peftinere; tale illud conftituii
cui * aliquid non pölfec addi : * ne, * fieüt dixi, a]iud
propter hoc.quod ihveftigabam , viderer pondus ejüs *L n.ee
minorare. De quo quid mihi videatur , breviter **
*nunc äperiam. * Peccatum Ad« ita in infantes defeendere,
nvul- animo vim rationis & deeorem adionis quærenti
copiosè fatisfacerc; * Et quamvis ad idem tendant} in
hpc tamen differunt, qubd ifti quidem, quam hî;c,„
protuli, monftrat Deum etiam de pcccatriciS Virginis
fubftantia, quoniam nuiquàm eft irt hbminis nacurà
præter voluntatem pcccauum, pro'lem debere juiftam
imù non nifi juftam , nullâ ratione répugnante, talïftdamufque ad Moyfen etiam
DFOfKUraUrviij» nén>)«^^. Tll. — _ \ I •• '. S. ... ” *
ut fic puhiri ptoeo debeant, ac fi ipfi. lingu-
li illud fecillent pcrlonaliter, licut Adam , nön pu-
to : quamvis propter illud fadum fit, uteofum nullus
jjoffit nälci fine peccato, quod lequitüj damnatio.
Cum enim dicit Apbftölus quia’ iworr regnavit ab A . i4;
propagatione pioduceve. Ilia verb probat quod etiam
fi in totaVirginisetfentia peccatum eifet} tamen ad
hujulmodi conceptionis munditiam, per fidem mundà
fieri * poflet. Ätqne in ifta omni« mortis neceffitas, &
ii. nomine cujuffibcc corruptionis five laboris ab illo * homine
apertc* excluditur : in illa aütem quæftjo öriri de hoc
ipfe videtur} fed fiifficienti ratione, fi diligenter pev-
ipeda fuerit, * diflolvitur. Qmipropter ex utraquepà-
lam eft quia nihil nifi piä voluntate Dominus nöfter
& redemptor fuftinuicin omnibus, quæ pallus eft.
C A P U T x x ;
Quod natus de Virgine, pro originàli peccato habuirit
originalem juftitiäm:
BT mihi videtur, de peccato quidem originali,
ficut propofui, fufficienter oftenfiim eftqqomo-
do ad hominem de Virgine conceptum nulla ratione
^emendere à parentibus potuit} fed potius juftus, 8c
eatus fieri, ratione exigente , debüit. * Quam-
o rem , quoniam de juftö Pâtre fecundùm divinam,
n.- ° eJ ^ a matre lècundùm humänam naturam , ju-
tus ab ipfa origine, ut ita didum fit, natus eft j nön
; qui ‘ pecca-
V-°mne« fiüi
incongrue pro originali in juftitia, quam omnes* alii
verunt in firnilitudine.m prävaricationis Ada : äpertS
videtur iignificare qubd liön illis peflbnaliter impute-
tur ipfa Ad* prxvaricatio, aut* aliquid tarn magnhm} at. aliud
quamvis ömnes filios Adae, excepto Virginis filio, peccatores
8c filids iric in ftriptis fuis pronurttiet. Nam
Cum ait, etiam in cos , qui non peccaverunt in fimili-
tudmem pravaricationis Ada : poteft fic intelligi, ac
fi dicat, etiam ni eos, qui non tantö’mi peccaverunt,
quantum Adam pcccavic pr*varicando. Et cum a it :
lex autem fubintravit t ut abundaret deliftum, aut in- nid. v it
tclligimüs peccatum ante legem in illis, qui non peccaverunt
in fimilitudinem praevaricationis Ad«, niinus
quäm Ad* peccatum : aut li minus non erat» abunda-
vit in eis peccatum poll legem ultra:peccätum A d * : 1
£ quod intelligere nequeo, cum ill öd cönfiderö, de cu-
jiis^onderb&färistadibne in* Cur Deus homo, quod
mihi viliim eft, licut jam legifti, expofui.' Verum eft &
tamen quod nullus ad höc ad quod homo fadus eft ,
8C pfopagatio illi datä eft, reftittfitur} nec ä malis ,
in qu* * incidit humana natura, eföitur; nifi per fatis- äL ceci(Jic'
fadionem illius peccati, per quod in eadem mala
4 ipfa le pr*cipitavit. Dicct aliquis : fi non ha- al ipfe.
bent finguli peccatum Ad*; quomodo alferis r.ul--
lum lälvari fine fatisfiidione peccati Ad *? Nam
qualiter juftus Deus exigic an illis fatisfadionem