
Tranjibmt ab aqnis nivium, ad. valorem nimium. Et A * quôdilli, qui étant in iilo inferno junpfco inferior
£ - ’ ' ----------*— —- erant in refrigetio paradifi i unde & dives togabat ’
Lazaro guttam fuper fe itillari.
D. Quant poenam habebant - ibi.
M. Quardam tenebras tamiun :unde& dicitur • //
;..... ' . :......■ . .......\ J....... '
quia invidia &■ odium hie eos ut vermes corroferunt,
metito eos ibi vermes mordebunt» Qui autem hie fce-
torre luxurire dulciter deledtabantur , jufte ibi feetore
St putic- * putridoatrociter cruciantur. Et quiahiedifeiplinam
di" ' recipere noluetunt, Sc cum hominibus flagellari non
metuetunt j ibi ideo fine cefiationc locis tunduntUr}u.fc
dicitur ! Seine paraca judicia * blafphematoribus , &
at.derlfoii- percutientes mallei flultorttm corporibt&. Quia tenebras
b“‘ vitiorum hie amaverunt, & ad lucem Chtiftum venire
nolueruntjideo hortidis tenebris ibi obfeurabuntur,
V la Ut dicitur: In aternum non videbunt lucem. Et quia hie
p peccata confiteri* defpexerunt, quae fecere non eruomt
buerunt; ideo omnibus ibi * nudi & aperti perpetuo
confundentur. Quia hie bona videre & audire dedi-
gnabantur; jufte ibi terribili vifu & miferabili auditu. B
4 d.fisivi. replebutur. Etquiahle per fingula vitia* defiui erant;
difflnxt- jaftb ibi erunt per fingula membra eatenis conftridti.
i“ opunt v-Optabunt mori; & mors fugiet ab eis>
D. Qualiter font ibi pofiti!
D Capita funt eis deorfum rnerfa, dorfa ad mvi-
„ .p„ i . cem verfa; pedes futfum erefti, & in ♦ poenas undi-
que„ diftenti. . • i;
4/. ad quid D. Heu * quid unquam natus eft homo , qiii tali
■ *tu* ple&etur fupplicio ? ■ . n f , ,
M. Quid fles ? quid lachrymis fluis diabolus tan-
tdm, &»fua membra ifta patientur.
D Qui funt membra diaboli ? -
.1 giotiofi m’. Superbi, invidi, fraudulent!, infidi * gulofi,
ebtiofi, luxuriofi, homicids, hires, crudeles , prs- q
dones, latrones , immundi, avari, adulteri, fornica-
tores/mendaces, perjuri , blafphemi, malefici, de-
trafflores, difeordes. Qui in his fuerint inventi , in
ptsdifta fupplicia ibunt nunquam redituri.
C A P U T V.
Quomodo Btati erga damnatotfe babe ant.
D i s c i p y i u s .
bitantibw in regione umba mortis lux on a eft
Quidam ex eis erant in quibufdam poenis. Venit èrp
Dominus ad infernum fuperiorem, nafeendo • * ut j:
beraret opprelfos à diabolo $ defeendit ad inferiorem
moriendo, ] ut redinierël càptivos à tyranno, ut dic;
tur : Dices his qui vin Eli funt, exite: ér his qui in te
nebris funt, revelamini. Vimffcos vocat qui erant in
poenis ; alios verb in tenebris : quos omnes abfolvir &
in gloriam duxit Rex glori*.
C À P Ü T V I I .
Quomodo beats fe ihvicem cognofcant, & pro nobis
. intercédant,
D 1 S,C IP ULUS.
COgnofcunfc fe * jufti & bohi in gloria $
M. Anim* juftorum omnes juftos cognofeunt
& nomine & genere, & merita ipforum, quafi fem_
per cum eis fuiftent. Malos omnes etiam in tantum
cognofeunt 5 ut propter quod meritum unufquifque
ibi fit, feiant. Mali quoque malos cognofeunt, & bo.
nos quos vident, in tantum ut etiam nominaillorum
feiant; ut dives AbrahcE & Lazari.
D. Orant animx pro charis fuis ?
M. Jufti orant pro his quos in Domino amaverunt j
vel pro his qui eos invocant ut a malo ferventur, & a
mundi tentamentis liberentur: & fi in errore funt, uc
eorrigantur, & eis celerius aflbeientur.
Di Qualiter orant Deum ?■
M. Defiderium illorum «ft oratio eorum..Quicquid
enim defiderant, fine dilatione percipient, llloium
etiam orare, eft cruciatus corporis vel bene gefta pro
Ghrifto, Deo repraefentare. Nontamen aliquid orant,
nifi quod ipfe Deus difpofuit facere: alioquin incafiu
orarentd
H Eu videbunt eos jufti î
M. Jufti videbunt malos in * poenis, ut magis
C A P U T V I I I . gaudëant quod * has evaferint poenas : mali etiam an- H M H H H
te judicium videbunt bonos in glotia,ut.magis doleant J ) Ve gaudio, & manfiombto Jctwtia, & appantme
quod hanc neglexerunt : poft judtëium * autem boni
Beatorum : itemquc de.jpeElris per damnatos
videbünt femper malos in poenisjmali verb nunquam
exhibitie.
ampliùs videbunt bonos.-
D. Non■ * dolebunt jufti cùm eos * viderint ita tor-
D i s c i p u l u s .
4». viucnc queri?
M.'Non:licet pater videat filiufti, aut films pattern
in pa:na -x aut filia matrem , aut mater filiam
ibi confpiciat •, aut vir uxorem, aut uxor virum; non
4/ »mit. foldm non dolent, fed ita eft eis dele&abile * hoc videre,
ficut nobis dim videmus pifees in gurgite ludere,
p/i/. ,7. ut dicitur, Ldtabitur jufttts , cum viderit vindiElam
4/. impiorum * peccatorum.
HAbent plenum gaudium Sancfti ?
M. Nequaquam. Sicut enim * vocati ad con-
viviumvenientes de fiia vocatione& (ufeeptione funt
laeti, de abfentibus amicis folliciti j * donee fimul con-il
veniant omnes: ita animre juftorum de fua nunc qui-
dem gloria Iretantur, de abfentia autem noftra folli-
citantur. Cum autem corpora fua receperint, & omnes
in unum convenerint, tunc plenum gaudium ha-
D. Non orant jufti pro eis \
. Contra Deum fentirent, fi pro damnatis ora- E bebunt.
M. —...... - I r J4 . .
rent: ita enim Deo uniti funt, quod eis judicia Dei.
per omnia placebunt * ideo & in eis gaudebunt'.
C A P U T V I.
Qitis infer nut juftorum animat ante Chrifti aditetttum
exciperet.
D i s c i p u l u s .
IN quo inferno erant jufti ante adventum Chrifti J
M. In fuperiori, in quodam loco jun&o inferio-
ri, in quo poterantalterutrum confpicere. Qui,erant
rHebitur ibi, quamvis carerent fupplicio * videbantur fibi elTc
tfe iB quodammodo in inferno, ciitn effentfeparati a regno.
Illis autem, qui erant in inferiori inferno, videbatur
D. Qua eft domus * patris, & multas manfiones ?
M. Domus Patris eft vifio omnipotentis Dei, in qua
jufti, ut in * domino gloriantur. Manfiones diverfo
funt pro meritis remunerationes.
D. Sciunt animas quat hie geruntur ?
M. Anims juftorum feiunt omnia, qua hie agun-
tunquas autem in pcénis funt.nefciunt nifi qua: eis An-
geli vel Sanöi referunt.Qqm verb in inferno funt,non
plus norunt quid hie agatur, quam vivi feiunt quia 1
geratur. Uc tarnen olim Propheta: quaedam feiverunt,
qum alii ignoraverunt; non tarnen omnia: ita qu* '
dam animm inter malos quasdam feiunt,qua: alias ne -
ciunt; quamvis non omnia. Itaque omnia qua:
vel eis divinitus revelantur, vel eis A raorientibus
illuc venientibus nunciantur. , ^
p poftunt animæ apparerë qüando vplunt, vel A
ciuibus vbluqrt?
1 Animas Sancfcorum apparent quanuo volunt, &
libus volunt, five vigilantibus, five dormientibus.
Ous autem in poenis funt, non apparent, nifi ab An-
^eiis permitiantur, & ut pro liberatione fuà irogent, .
aut liberata: gaudium fuum amicis fuis nunfient. Quæ
autem in inferno funt , nulli apparere poftunt:
fi autem aliquando yidemur apparere, five in fom-
njs five vigilantibus ; non ilia funt, fed daemones in
illarum fpecie,qui etiam in Ahgeloss lucis fe transfigu-
■ r rant, utdecipiant. Si autem ^ veracitercontigerit, pro
alicujus fanbti merito fit ; ut cùm S. Martino anima
latronis apparuit.ubi altare deftruxit:aut pro adrhoni- ‘
0 tione, ut anima Benedi&i Papæ in ♦ nionafterio appa-
ruit, cujus caput & cauda afinus, medietas urfiis fuit
fe die nodluque per afpera & ignea loca*trahi, & ”
T, q u * ; .. « ... .w ^
I poft judicium deglutiendam afferuit olla gehennali. t *0, In qua forma apparent?
M. In humano corpore aftumpto de acre;
C A PUT IX .
Vnde fomniai
. D i s c i p u l u s ;
UNde veniunt fomnia ?
M. Aliquando à Deo, cùm aliquid futuri revfe-
latur j ficut Jofeph per ftèllas & manipulos qubdfrä-
tribus fuis præferretur : Aut aliquid neceftarium ad-
monetur-,ut * Angelus Jofeph.ut fugeret in Ægy peum:
is Aliquando à diabolo,cùm aliquid* rentareaut'bonum- C
impedire nititur : ut in paffione Domini de uxote Pi-
lati legitur. Aliquando ab ipfo homine, cùm quod
viderit vel * audierit vel cogitaverit, hoc in fomnis
i- imaginatur, & in timoré pofitiis * pet triftia, & in
Tpe per beta ludificatur.
C A P U T X.
De Antichrifto , & adventu Enoch ac Elite*
D i s c i p u l u s ;
BEnediófcum Dei verbum, qui mt fecreta mihi
teferat per ós tuum. Nunc fi rogare anderem, li-
bentér de Antichrifto audirëm. _
M. Antichriftus in magna Babylonia de meretrice
generis Dannafcetur. In matris utero Diabolo reple-
biciub& in Corôzaim à malefieis nhtrietur. Univerfö
Orbi 'mperabit, & totiim genus 'humanum fibi quatuor
modis fubjugabit. Uno modo j nobiles fibi divi-
tiis adfciffet,quæ fibi maxime affluent, quia omnis
pecunia abfeondita erit ei manifefta. Secundo modo j
vulgus fibi terrore fubdet,quia maxima fævitia in Dei
cultores*furiet. Tertio modo j fapientia & incredibili
eloquëtia cleru obtinebit,quia omnes artes & omnem
Scripturam memoriter fçiet. Quarto modo $ mundi
contemptores,ut funt Mônachi, fignis&prodigiis fallet.
. Faciet enim tam ftupenda miracula , ut jubeat
tgnem de coelo defcendere,& adverfarios fuós cota fe
cofumCre,& çnortùos refurgere,& fibiteftimoniü dare. E
D. Sufcitabit mortuos verc?
M. Nequaquam, fed Diabolus ejus maleficiis cor-
1 pus alicujus * intrabit,dc illud apporcabit, & in illo lo-
quetnr | ut quafi vivum videatur, ut dicitur : in omni-
m m & pro digits mendacibus. Hie antiquam
reædificabit, in qua fe ut Deum coli jui-
Debic. Hune Judsei ex toto orbe venientes fummo
voto fufcipienc : fed per pra:di6bionem Eli* & Enoch
m. j - ^knlharfam religionem redibunt, & omnes penè
“lrqtn martyrum fubibunt. *
D* Quali ætate vcnicncilli duo ?
M. In ea qua aflumpti funt : qui etiam ab Ahtichri- '?}**<*£&*
fto, qui vocatur , Avti/ms id eft contrarius : vel*,#,,M
Apviofiicu id eft nego x vel, titan', id eft, fol vel gigas )
interficientur. * Hie per très annos & dimidium met-
narchiam obtinebit : deinde tentorium fuum ad ex-
pugnandos juftos in monte Oliveti exrendet, in quo
iüveniètur fubita morte mortuus fpiritu oris Domini,
id eft, juffu Dei interferftus : ut dicitur, Pracipitabit ef»i. xs.v.f
Dominus inclytum unity er fa terra in monte fafoElo.
D. Cùm diéfcum fit : Dies tlli propter eieftos bretyia- M*tt. 14. v.
buntur : erunt tunc dies brèviores, quàm mine ?
M. Dies r tunc ità longi erunt ficiit nunc, ut dicitur : ai rta nunc
Ordinatione tit a perfeverat dies. Sed dies dicuntur bre- et“"c
viari, quia per breve tempus , id eft, très femiè annos
regnabit. Porro corpora honiinum creduntiir futura
minora, quànv noftra j ficiit noftra fetiam minora,
quàm antiquorum;
D. Quid poftea erit ?
M. Relinquèntur quadraginta dies his qui ejus errore
vel fallacia làpfi funt, ut poenitere poftint : poll
H*c qua die judicium fiet, * omnis homo ignorât, pfnuiiui
felt
C A P U T X I .
De novißima tuba, & refurreElione.
D i s c i p u l u s .
QUid eft noviflima tuba ?
M. Cùm Dominus legem dàret in monte, audita.
eft vox tub* :ita Angeli ad hoc conftituti, èor-
poribus & tubis de aère fumptis,terribile judiciumDei
fonitu tub* intonâburit ; ut dicitur ; Canet enim tuba, 1. c*r. iy, vi
& mortui refurgent. £t iterum : Perilt memoria eorum
cum fonitu :6c voce mortuisclamkbunr, Sur- ai. aitifona
gite j ut dicitur 1 Media noEle clamor faElus eft. Ad M*tt. xj. v.
qiiarn vocem omnes mortui boni &: mali in i&u ocu- s‘
li* id eft, quàm cito poßis oculum aperire, * imo «U noviflïmâ
àperto oculo lucem videre, ] refurgent. -“ba i.
D. Qu* eft prima refurreiftio ?
M. Sicut du* funt mortes, ita funt du* refürre-
^tiones \ una animaruïn, altera corporum. Cùm hd-
mo peccat,anima moritur j quia à vita Deo deferitur,
& in corpore quafi in fepulchro fepelitur : cùm verb
per peenitentiam ad * vitarfl Deum redit, quäfi à mot- 4/.beumqni
te.refurgit. Alia erit corporum.’ eft vît»
D. Qua die * ? al fiet refu-
M. In die Pafch*, eâ horä qûa Chriftus refurfexit. 160,0
D. Erit aliquis tune in mundo ?
M. Ita plenus erit mundùs tune hominibus ,aUt eft
hodie. * Quidam arabunt, quidam nàvigabünt, qui- ai jjjodiéi
dam ædificàbunt, quidam aliùd 6c aliud facient.
D.’Quid de illis fiet ? ' ' ^hodie qui-
M. Jufti cùm refui gent, mox ab Angelis in ac’ra oh- na^einr.. ^
viam Chriûo rapientur,*& eledti viventes cum eis ra- «dificanc
pientur, ] 6c in ipfo raptu morientur, & reVivifcenc : al’ om,t‘
hoc præceflit in Maria, & Johanne} Mariä, qu* re-
ceptö corpore pofl: morteih in gloriam eft aflumpca ;
Johanne, qui cum coniore raptus, 6c in ipfo raptu * ai. raptu afta*
cteditur mortuus * & revivifeens : Reprobi quoque ai. »mît.
de ipfo terrore morientur, & confeftim revivifcént :
& hoc eft judicare vivos & mortuos.
D. Refurgent qui in matribùs funt mortui ?
M. Quotquot vitalem fpicitum accepeiüc,rèfùrgër.
D. Quâ ætate ; vel menfura ?
M. Qua erant, * fi eflent triginta annorum j vel fu-'4/. «aat-; -
turi eflènt, nifi ante morerèntur. cüm
D. Aliquando lupus dévorât hominem, & caro hominis
vertitur in fuam cafnem : lupum verb urfus,
urfum leo dévorant} quomodo refurget ex his homo ;
M. Quod caro fuit hominis, refurgetrquod beftiarfj,
remanebit. Seit enim h*c bene fecernere, qui fei-
vit ex nihilo cun«fta condere. Sive ergo * membratim <*/. membra
à beftiis, five à pifcibüs, feu à volucribus devorentur:
p pp