44i S A NC TI A N S E L M I
Dem homo, & de conceptu Virgindli', in uno volumi- J
ne, quia yolo eos mietere Domino Papa; : & pcecor
ut talis eos fcribac, qui aperte & diftindè fctibat. Va-
lete. Et quam citiüs opportuftè poieiitis, harc facite*
& mihi mittite;
E Ü > lS tO L A L V I i
Sandiffimo & Venerabili in Chrifto Patri
ac Domino Pafchäli, prim® Sedis antiftiti,
Machildis Marcifa, Dei gratia, fi quid eft :
tam debitum quam fidele totius fubje- .
ctionis obfequium..
INter aliä ex quifcus Päterniraterii veftram rogarö
praefumimiis, de Patris ac Domini nöftri Anfelmi
Cantuarienfis venerabilis Archiepifcopi expulfione
Clementiam veftram fingularicer poftulamUs, quate-
nus juxta debitum veflräi Sedis judicium, tarn fan61 i
ac reverendi Patris tribulationes & mifèrias quas pro
fide Catliolica & fan6ta Romana Eccléfia tolerat,
tanquam pius Pater 8c Dominus fidelitcr attendatis,
ejufque lacrymabilem querimoniam condoleatis, at-
que fan6tis negotiis manum confilii Sc auxilii clemen-
tii\s porrigatis. Indecens enim eft tarn prascipuum
fanébe Ëcclefia: Romana niembrum tanto tempore ^
exulatum jacere inter alia quafi putridum, & non age-
re fibi commifium incun£tanter officium. Dolemus
igitur corpori Ecclefiä ex maxima parte illius mini-
fterium eile fubftra&um, cujus gubernaculum fcimus
eile fibi per omnia & prd omnibus neceflarium. Unde
flexis genibus de eo veftram Clementiam poftulamus,
cujus fingularem poft Dominum fiduciam vos eile
proculdubio crcdimus , quam noftris etiam meritis
circa eum augeri non minui defideramus.
E P I S T O L A L V I L *
Anfelmus Archiepifeopus , Haimoni Vice- D
comiti, amico fuo : falutem' &
benedi&ionem.
OLim mandavi vobis.& precatus fum ficut ami-
cum fidelem meum & Ecclefiæ noftra;, quatenus
Mercatum quod de terra noftra mutaviftis ç ita refti-
tueretis fiput erat quändo de Anglia exivi ; & telö-
peum q,uod accepiftis.in FordvvicK de noftris rebus
inihi redderetis : quia.nufquam in tota Anglia res noftræ
Dominicas debent fubjacere hujufmodi exadio-
nibus, Sc maximè inter pröpriam Parochiam Archie-
pifcopatus noftri : & adhuc ficut audio neutrum feci-
ftis. lnfuper poftquam res noftræ quietæ debuerunt
efte ufque ad reditum meum ex præcepto Regis ; ho- £
mines veftri fregerunt domum noftramfin SandwiK, ,
& pifces noftros violenter abftulerunt, 8c in civitate
Cantuaria aliam domum noftram in terra noftra fregerunt
y 8c quod intus erat abftraxerunt. Rogo igitur
vos j ficut amicum in quo debeo confidere, ut & noftra
quas ficut dixi ablata funt, mihi reftituatis ; 8c ne
xnefacere clamorem ad alium cogatis. Non folùm
enim mihi & Ecclefiæ noftræ ex veftra parte injuria;
non debent evenire j fed etiam aliunde venientes ficut
feins, cùm poteftis, debetis repellere. Yalete.
E P I S T O L A L V I I I ,
Anfelmus Archiepifoopas Reverendo f?ra
tri j & fupra dile&iane araando, Domno
Priori Ernulfö : falutem & benedicho
nem Dei, & fuam quantum poteft.
MIferiis 8c tribulationibus non folùm veftris
fed & totius Angliæ, quas fama volante KgS
tis modià cognofco, maum eft fecundùm præfentem
divinäm difpofitionem /folùm Compati, 8c folius Dei
eftfubvénire. De his 6juæ erga mé funt, non aliud
ad præfens vobis póflumifcribere quàm per Odonem
Londonienfem vobis mandavi, & quod latori puj.
fentium viva voce referendum dimifi. Malum quod
Guillelmus facit de Einesford,, certus fum quiâ fi ipfc
non faceret,ab alio fiéret, 8c forfitan graviùs. Exem.
plaria Epiftolarum quas mifi ( de his quatuor mihi no-
titiani litteri% feciftis ) vobis mitto. Fratres nóftros
quos per me Deus veftra; mandavit curas, ficut fcitis
oporterc & ad toe pertinere, pio & benigno afFe&u
falütate, & fecundùm fapiëntiam à Deo vobis darani
éonfplamini ôc confortate. Et quia non ipfi funt pri.
mi fervi Dei, nec foli nec ultimi quos mundi tribula-
tio premit ; ut éXehiplo alidrum patientiam ample,
ftantur frequenter intimate; Adolefcentibus & in.
fantibus fingulis, familiarjter afFeâum dileéiionis
meæ, quam illis fdlebam oftendere, & quam adhuc
ferVo, cortimendate ; ut iriemores fint monitionis
meæ, obfecrando dulciter rogate* Latori præfen-
tium, quia faspe & multum pro legationibus noftris
laböravit, benefacietis fipaupertatem ejus aliquantu-
lùm faltem de veteribus veftibus mitigaveritis, aut
alio aliquo môdo. Yalete;
È P I S tO L A L I X .
AnfelrriuS Arcbiepifcôpus Guillelmo
Calvello : falutem & benedi-
diclionem.
 Dhuc te faluto ficut amicum & filium, donee
cognofcaih an fit pura 6c fincera amicitia tua,
an non. Haâenus enim fie te habuifti erga Ecclefiam
noftram & mejut gratiam Dei inde mereri videre-
ris', & noftram amicitiam haberes. Se d nune audio
quia mercatum noftrum de terra noftra tranftùlifti, &
mihi & Ecclefiæ Chrifti matri tuæ abftulifti. Omnia
ejufdem Ecclefiæ funt ; 8c quæ Ecclefiæ funt, mea
funt. Moneo igitur te 8c precor ficut amicus amicum,
& fîcijt Epifcopus Chriftianum Filium, quatenus re-
ftituas terræ noftræ Mercatum fuum, ficut erat quando
de Anglia exivi, fi non vis iram Dei inçurrere;
& amicitiam meam & totius Ecclefiæ, quam ha6tenus
habuifti peirdere}& graviflimæ excommunicationi,
cum his quorum hoc agis confilio & auxilio,fubjacere.
Ÿale. É't confulo ut quod tibi amabiliter mando,
amicabiliter facias ôc fine excommunicatione.
eo
E P 1 S T O L A R U M L I B. IV. . ■ 445
A mus. Id ipfurri jam nobis fecundis litteris promififti.
Geterùm de te longé aliter referunt qui noverunc.
Aiunt enim quod penè folus aut præ cæceris folus An-
glorum Regem in caufa inveftitürarum Romanæ Ecclefiæ
repugnare perfuadeas. Quod fi verum eft , gta-
Vainur maximè fuper te, cüiætas ipfa conVerfionem
ad Deum fuggerit. Sicut ergo obedienti tibi peccato-
rüm veniam Sc Domini gratiam obtuÙmus y ita non
obtemperanti ôc tantæ nequitiæ confenrienti iram
Domini comminamur. Nos quoque'ipfos non diutius
id pafturos dénuntiamus, quin ftagitium hoc in te po-
tiflimum ulcifcatur.
E P I S T O L A L X Î I Ï .
e p i s t o LÀ l x .
Aofelmus Archiepifcopus, Guillelmo Archî-
^ diacorio : falutem & Benedidionem.
BÖna quæ facitis aftio &-daudo : fi quid vèro. vos
gere audio quod vos non deceat, hoc vobis ta-
nén debeo.Puto quia meminiftis quàmgravem &
cer.C diftii^am caufam olim inter me & vos confti-
^ t familiarisas & coverfatio Petri & Saiomonis,quä
taWcum habuerunt, poftquam mihi & Ecclefiæ noftræ
quantùm in ipfis fuit.conati funt f^cere contüme-
liam-x ignbminiam , cui pàrem nunquam abhoniiné ß
Ho fuftfnuimus, Nunc utique audio quia in domo
veftra familiaritèr vobifeum converfàntur 8c veftris'
beneficiis aluntur, qui veluti de efficacia fuæ voluntatis
exultantes & eidem Ecclefiæ infultantes, ejus
afpeftibus fe quotidie de domo veftra ingerunt ad
commemorationem illatæ injuriæ. .Quod quale &
qiiahrer penfandum fit, prudentia veftra non folùm
ner fe cognofcere j fed etiam ex fupradida caufa,qûæ
inter me & vos fuir,& adhuc feriptâ apud vos fervatùr,
poteft conjedare. Quid autem inde vobis faciendum
ftt fidelem fapiëntiam veftram confulite. Valets.
E P I S T O L A L X I . ,
Anfeïmus Archiièpifcopus, vero amicb ;
Rêverendo Ëpifcopo Gundiilfo :
falutem.
DË iis quæ erga me funt non aliud ad præfens pofe
fum feribere, quàm quod per Odonem Londo-
hienfem Reverèntiæ veftræ mandavi, & quod latpri
bræfentium viva voce referendum incimavi. A,udio
quod Guillelmus fiiius Rodulfi exigit à Priore Domno
Ernulfo nummos, quos Preftjyteri folent dare eo
tempore quo Chcifma accipiunt,quia jam expenfi funt
in opus Monafterii j & ëos qui adhuC dandi funt, nifi.
cognoverit me eos in hoc öptis concedere. Sciat igitur
Säftitas vefträ & de hoc dicite Guillelmo quia,quan-
ium in me eft & hös concedo, & fi plus poflem con-
cederem. Relatum mihi eft quia Guillelmus Çàlvellus
Mercatum de terra noftra, ubi folet elfe, trànftulit, 8c
mihi & Ecclefiæ noftræ abftulit. Unde ilium monui
ut quod malè egit fine dilafione èorrigat, per Epifto-
lam, quam petite ab eo ut vobis oftendat. De qua ré
mando ut Viceconiitem ex noftra parte cum uxore fua
filia noftra falurando Cohveniatis : atque ne hanc no-
bis injuriam fieri, ficut in illo confidere debemus per-
mittat, rogando moneatis. Quamvis enim ad præfens
violenta mihi fiat injuftitia ; non tarnen judiéio Dei
rheajquam ipfealiquando requiret, périt juftida.Mo-
nete quoque eum ut audîat litteras quas de hac re mifi
.Calvello. Vakte.
Henricus Re^t Anglorum, Anfelmo Cantuä-
riênfi Archiepifcopo , & dilediffimo
Patri i fäluteiii.
NOtum vobis facio me Guillelmum deVvarel-
waft a feftivitate fandi Michaelis ad vos mifife
fe i Sc iiiinc Romam pro negotio noftro, quod erga
Romanam Sedem ad invicem ego & vos locuti fumus,
nifi procella tharis & jeftüs & ventus contrarius eum
detinuiftèt. Teftö Vvaldrico Cancellario apud Vvice-
combaml
e p i s t ö l a l x i v .
Henricus Rex Anglorum, Anfelmo Archiepifcopo
Cantuarienfi : fälucem
de amicitiam.
MAndo vobis ficut chariflimo Patri meo, ut Bal-
devuino Monacho pr^cipias quatenus ipfe cum
Guillelmo de Vvarelvvaft Romam in negotium eat,
ut per utrumque firma diledip & pax inter nos fiat^
Telle Y valdrico Cancellario & Roberto Comité de
Meliemoj & Eudone Dapifero apud Pontefadum.
E P I S T O L A L X V.
Änfelmus Archiepifcopus, Reverendo
Archiepifcopo Gerardo Eboracenfi:
falutem.
CHaritaci veftrsr pro tribulationibus . . . . . . . . q.uas paila eft,
E P I S T O L A L X I I .
Pafchalis Epifcop us , fervus fervorum Dei,
dilecfco filio, Roberto Comiti dé Mellen-
10 : lalutem, & Apofloiicam benedidionem.
NOs te in familiàritatem afcivlmus 8c in t)ei rebus
& bead Petri ferVitio fociutn habere credi-
_poftquam de Anglia exivi, quamvis opere nequeam
ad præfens exhibere confoladonem, mente tarnen
debiiam gero compaflionem. Quód autem &
verbis pér multos, & veftris litteris veftram volunta-
tem zelo Dei accendi contra mala quæ in Ecclefia Dei
fervent & pullulant,intelligojficut in adverfitate con-
_, dolèojità in virfute cogaudeo.Precor itaque & moneo
^ ut bono propofito non défit cpnftanda, nequç ufque
ad perfedionem perdngens perfeveranda. Ad quid
enim fumus Epifcopi fuper Deipopulum conftitud, fi
quafi canes non valences latrare, permanemus muti ?
Spero in Deo quia Dominus nofter Rex, ficut ipfe
mihi Deo.infpirante promitdt, ad omne bonum nobis
bonus^djutor aecedet y neque fi Deus concordiam in-
eeptam inter ilium & medignabitur perficere,aliqua-
tenus à confilio noftro in iis quæ ad noftrum Ordi-
nem pertinent,recedet. Quapropter de noftro negotio
in præfentiarüm nihil aliud faciam, donee Apqftoli«*
cam in proximo cognofcam fentenciam. Valete.
■ ' K k k ij