alfequuti :’ cbm ad veri honoris culraen pervenire A 1'icèc non habeat 4 reélum ; tarnen propter improbita
non poffint, fi non hos, * pro fuorum fatisfablione
«ipmmiflbrum, reliquerinc.
C A P U T LX X I I I .
Sim'ditudo inter Deum, & aliquem Dominum.
ITainterDeum & homines agitur, quomodo inter
Dominum aliquem & fervos illius, qui vulgo
tern fuam veniens ad placitum > hoc quod eft injuftum,
juftum , & quod eft juftum vult oftendere injuftum.
Sed citmeum aliquis jurifperitus audit, & quia non
re&am habeat caufam agnofeir; judicatelfe injuftum,'
quod ille dicebat juftum, Sc «lie juftum quod illc
alferebat injuftum. Sicque ille convidlus h placito
difeedit flolens, quod * aliquid facere non poterit. Sed
aliquanto tempore tranfa<fto , poftquam hoc judicium
putat oblivioni efle traditum, fuam rurfus inci-
pit caufam, dicens fity fieri injuriam. Quod fi. aliquis
libi dixerit hoc jam effe definitum, dicit non rebte
efle judicatum. Sed ille qui femel jam vicit, non
attendst ad ea qua: dicit; fed tantbm dicat: Quod
naturales vocantur. Si enim Dominus nacurali fervo
aliquid jufferit, Sc fervus Domino libenter obedierit,
agit iervus quöd debet, Sc quod Domino placet. Si
autem Domini fui praiceptis reftiterit > gratiam ipfius ........ .
ftatim amittit. Quam li voluerit recuperare, ac dein- B ftmel eß btne depnitum, nrn eß
ceps Domino fuo fidelitef fervire , ficut prius debue-
rat naturaliter fecilfe ; fi ei Dominus time jufferit, ju-
*i. fideiftei rat qubd ejus obediet præceptis f eique 4 fidcliùs fer-
viet, quandiu vixerit. Quo radio, Dominus eicondo-
4i. fibi nat quod deliquit; & fi ita * Domino placuerit, aliquid
proprietatisunde vivat, habere concedit. Veiilm aliquanto
temporis iranfadto, fervus paulatim incipit,
quæ juraverat, oblivifei, Sc ab amore Domini
lui tepefeit. Et quia ea, qua: Dominus jubet, fibi
dura, videntur, priùs quidam» poftmodnm plura
tranfgreditur, donee in omnibus 'penè perjurus ha-
beatur. Sicque rurfus Domini fuit gratiam perdit,
quam priùs recuperaverat fpon fione corredlionis.
4Limit* Quid 4 ergo amplius faciet ? Quid aliud promittere
Sic enim fine labore femper ab inimico fuo fe poterit
liberare. * Similiter aucem diabolus placltat contra ho-
minem : locus autem placiti hujus eft cor hominis
* ipfius. Ad hunc itaque locum diabolus venit ad
placitum. Et licet feiat qubd rebtum non habeat,
tarnen ibi nflerit verumelfe quod falfum eft, & 4 fafe
fum quod verum eft. Ibi namque dicit 4 cogitatio
nem , quam immittit, veram efle , fcilicet, qubd
homo debeat mundum diligere, divitias & honores
appetere, delideria carnis adimplere, ha:c Sc his fi-
milia facere : quod" quidem falfum eft. Ex alia verb
parte dicit efle-falfum qubd homo debeat mundum
zelinquere, divitias & honores contemnere, defideria
carnis abfeindere, 4 eleemofynis peccata fua redi
poteft? Naturale jus corrupit, jusjurandum viola- pjmere,] monachatum demum accipere, hæc & alia
«.v c a ...—jj iHH — iggyl multa facere : quoâ tQtum verum probatur elfe. Sed
cum aliquis, qui inter rebtos & non reblos cogita-
tus feit difeernere, audit diabolum in corde fuo hæc
dicere, judicat injuftum efle cogitatum, quern ille eC-
fe juftum dicebat ; & efle. juftum, quern ille injuftum
elfe affirraabat. Et hoc judiciofabto, abjicit injuftum,
& fequitur juftum : contemnenfque *fæculum acce-
pit ad monachatum. Sicque diabolus convibtus , à
cordis placito recedit ; contriftattirque, quia vincere
non potuit. Sed poftquam fperat diabolus quia homo
oblitus furtit quod antea lie judicaverat, * putans
eum in âliqua parte pofle invenire immunituxh, ] ad
ëundem locum1 cordis revertitur, renovatoque plavit.
Eft tarnen aliud quod adhuc faciendum invenit
w.dftrnuetat fervus. Licentia enim Domini fui aliquid ♦ retinnerat
propnetaut ^ pr0prjetatc> Unde fe poteft , ut lantea, reconcilia-
4i. pecafle re. Poftquam ergo f e * erraffe cogi îofcit, ad Dominum
fuum redit, eum exorans hujufmodiverbis. Domine
feinquit ) confiteor meam iniquitatemj quia
quod tibi naturaliter debueram, quotdque poftmodum
jurejurando promiferam, totum ad imeam tranfgrefe-
4i. »ait, fus fum miferiam. Sed adhuc * fem el indulge mi-
Ei , fi placet, quicquid deliqui : & ego tibi reddam
quicquid proprietatis per tuam liccntiam hadlenus rc-
tinui. Me autem ipfum ita in tuofervitio aftringam ,
quod meam ex toto voluntatem dimittam , tuam ve-
, in quantum poterp, faciam. Et ut earn femper cito, quafi non redlè definito, conqueritur. Qnbdfi
yaleam implere, ponam meinillorum fubjelftione, qui 0 ille * pro certo cognoverit quia return judicavit in
me illam feiant & * velint dócere ; & admonendo, cor-
xipiendo, caftigando, faciant cuftodire. De quibus
omnibus faciam tibi jusjurandum, fi mihi indulferis
quicquid ha^enus deliqui. Tunc Dominus : Et ego
adhuc ’( inquit ) indulgeo tibi omnia quæ petis , fi
tu omnia feceris quæ promittis. Sed hoc feias, quia
4i incifuaii- nifi hanc conventionem cuftodieris, vel fi earn * cafii
«/:°poeBiten- slïqfio violaveris, nifi ad eandem * poenitendo re-
tiam dieris, per aliam conventionem me placare non po-
teris. Eodem itaque modo inter Deum & homines
agitur. Deus enim primo homini quiddam præcepit, enim fiacilè, Deo fubveniente, diabolum femper po-
profcao rui fi ille obediffet, ei profedlb * placuiiret. Sed quia terit fuperare. fcciflet quod .jj. . n . * T fecetedebuif- «Hus præccptum prætenit, gratiam ejus ftatim per- V
fet& quod didit. Hanc ergo fi voluerit homo recuperare, ncut
(et. Deus jubet, jurat in baptifinate quod audivimus il-
4i. »mit. Jum fervum jutafle. Sed quia & hoc ipfum * fepius
4i. mit. tranfgreditur » reliftis ompibus* cum propria voluntate
, ] monachus efficitur. Autergo monachus falva-
bitur, aut aliter damnabitur.
, qubd fxculum reliquendum efle cenfuit; diabolus
ftatim noli efle reblum refpondet , ut eum tam
cito, vel ita omnino defereret: * adhuc pofle fibi ipfi,
remanendo in fsculo, indulgere j pauperibus vel fuis
ad eum refpicientibus fubvenire. ] Sed ille qui feme!
mundum ipfumque diabolum re&b fuperavit ,
non curet ea qua* fraudulenter ei dicit, fed firmum
* teneat quia quod femel jiiftb & ftabilitum , non eft
denuo deftruendum : Etquod denique red^ definivit
relfnquendum, non * eft icerum appetendum. Sic
C A P U T LX X V .
Simili tu do inter Deum
Rigern.
& * quemlibet.
C A P U T L X X IV .
Similitude inter diabolum, & improbum pla.
eitatorem.
'TTErum feiendum eft quia fic placitat diabolus
V contra hominem, quomodo improbus placita-
tor contra alium aliquem. Improbus enim placitator,
DEus ipfc fee inimicitias exercet advexfus diabolum
, quomodo Rex quidam contra Principem
quendam inimicum fuum. Hie autem Rex habet in
regno fuo villam admodum amplam.
. *
CAPUT
C A P U T L X X V I .
■y iivigione De redrto '3 & villa, & cafiello , & * Diingeont.
IN villa verb Rex habet câftelium quoddam » ^u*
pra caftellum autem unum dungeonem. In.villa :
quædam domus func validæ, pluies .invalid». In ca-
llello autem firmitas eft tanta, ut fi quis illuçcon-
fpgerit -, nifi inde rediei it, ab aliquo lædi non poflit.
Tanta verb feCuritas eft in dungeone» iiç fi quis np
lue femel poterit afeendere » nunquàm eum inde li-
beat.redire. , Hæc àutem omnia ille Rçx habet in
poteftate fua; Inimicus verb ejus eft ita forcis, ut
quicquid extra villam invenit, fine u.llo obftac\ilo
nprehenflim abducat. In ipfam quoque villam fæÀ
miendi, vel foras ad vencum exeupdi : eique medi*»
eus hæc interdicit, comminans quia morietur, fi hæc
fecerit. Heu me,infirmas inquit, curpotioncm hanc
accepi ? Male mihi priùs erat, & modö eft pejus.
Heu quanto meo malo lllbs vidi, qui hoc confilium
mihi dederunt j nec mihi quia hoc Sc hoc me opor-
teret pati ., prædixerunù Si enim hoc feiviflem, nun-
quam potfonem accepiflem. Sic & fic ifte conqueritur.,
dum potione coarblatur. Cum verb roali humor
yes defluere coeperint, totumque corpus paulacim le-
viari , gaudet & exultât quia talcm potionem accepit,
per quam ad ptiftinam.fanitatem redire fe fentic-, So
homines, qui hoc confilium ei dederunt benedicit. 41.
Similiter verb multotien's accidit, ut aliquis, qui anima:
fuæ infirmitatem confiderat , medecinam inde
fpiritalcm quærat, qua ab ilia vitiorum fuorum inpius
intrat ; & domos qu»s invenit invalidas ..violât, g firmitàle mundari vaîeat. Cumque et aliquis fifintua-
• t I I r. . . _ ____Virvrrir» ner «ofque qui inhabitant t càptivos cum fuis afportat. Mnnachatum Dollet falvari :
Illas vero quas firmàs invenit * poftquàm eas irrum-
pere neqiiit j ad extremum ihvious dimittit. In caftcl-
lum quoque nori.pbteft afeendere j nec illuc confu-?
gientibus quicqiiam riiali facere , nifi rèdierint ad
proeiium villæ. Sed fi" ambre fubrum parentum tt-
dierint, quia èùs audiilnt occidi & maîè trablatij ,&
per foiamen vel feneftràm curiose refpexermt, tune
eos fac lè occidere, àut viilnerare poterie. Quapro-
ptfer rieceire eft eis ut nunqùam ad blaifiorem pa-
.j bciiandumrent'um attendant, nec ad * bellum revertantur, aut
refpiciant : fed femper, ut coeperùnt, fugiant donee
.Uivigioois a(i fummitatem * dungebnis pëtvënerint. Poftquam
lis homo dicit qubd per Monachatum poflèt falvari;
dat quicquid habet ut in Monafterio aliquo fufeii-
pjatur, vel ei gratis aliquando conceditur, Sc füfei-
pitur. Sed cum ordinis difficultas cogit eum vigilaT
re, dum vellet dormire; efurire, dum vellet edere;
fetire, dum vellet b f a e i tacerc, dum vellet loquij
legere vel icantare, dum vellet quiefeere} federe,
cüm vellet ftare vel ambulare; aut ftaie vel ambula-
rc, cum vellet federe ï injurias fuftinere multas, pro-
priam voluntatem ex toto deferere: Mc miferum, in-
quit, huric habitum quare fufcepi ? Antea malè age-r
bam, fed mödb pejus agoj quia tot Sc tanta qué
mihi jubentur, adimplere non yaleo} 4 & vix nifi inenim
illuc pervenerint, erunt omnino fecuri. Itaque p vitus, aliquid boni perficeie valeo. Quid igicur i ]
Rtv ex• i.l..l e D~ eurs. e«ft , .q u. •i ai■m diabolo bellum üh-aub-ett. . uH:ic* Yaj mihi, væ mihi. U.c quis bis credidi, qui mihi
in fuo regno habet Chriftianifmum » in Chriftianifmo
verb Monachatum ; fupra Monachatum, ConVèrfa^
*/. trriiit. tiotiem 4 tahtummodo Angelorum. In Chriftianifnip*
Quidam in virtutibüs lime validi, plures vero inva-
iidi. In Monachatii autem firmitas eft tanta, ut fi
qiiis illuc Confugiens, Monàchus efFeâiis fùerit j nifi
inde poenitendo redierit, à diabolo lædi non pofïït.
In Angelörum verb cdnvèrfatiônè gaudiüm eft fë-
curitatis tantæ i .ut quifquis illuc afeenderit, nolit in-
de unquam redire;' Hæc autem omnia Rex idèm
' t)eus habet in poteftate fua : Inimicus vero ejus, id
eft i diabolus, tantæ poteftatis eft, qubd opines Ju -
dæos atque paganos , quoi extra Chriftian.ifinum
reperit, nullo obfiftente rapiat, & in inférhum dé-
mergat. In ipfüm quoque Chriftianiifmum fæpius in- ^
trat, & eos quos debiles invenit, tèritando violât j
animafque corporibus inhabitantes, captivas a^or-
4I. que»for- tat. Illos verb, 4 qui fortes funt & benc munit!,
«oflquam* * poftquam eos fuperaie nequit ; tandem, licet triftis,
dimittit. In Monachatûm quoque non valet irrum-
peré, nec his qui Monachi effeblî funt, quicquam
facere mali; nifi ad fæculum redierint corpore, vel
il . mit. * cofdè, vel alrqua parentum affebtïone.
C A P U T L X X V I I .
Similitude inter Monaehum , & potionem, &
batem, & Adedicùm:
hoc confùluerunt ? Pùtabam qubd omnes ifti horaires
effent Sanbli. Hæc & his hmilia nbvitiùs dicit,
dum Ordo illi impriinis videtur gravis : Sed poftquam
fentic & fecum confiderat quiav,hæc uhahi-
hniter patiendo, fee omnia fua polie àboleri pecca-
ta;,' ficquë fanitàtem animé citiùs recuperare j totum
quod an tea grave videbatur, pàulatim leve
efficitur, & quafi jam nihil male habens, lætari
ineipit, Deo gratias agit, quia Monachatum fufei-
pere meruerit ; Sc omnes i qui taie Confilium fibi dederunt
j benedièit.
C A P U T L .X X V I I I :
Contentio inter Monacbos , Cènverfes, &
Nutritos.
VErum quia de Converfis Sc Nutritif congrè-
gatur ordo Monachôrum , dicendùm eft qubd
fplet elfe contentio quædàm inter Nutritos MqnàchoS
& Gonverfbs.4Afferüné enim Nutriti fehullacrimina "
commififfe, nec fe in fieculi fordihu? coinquinaflè ,*
fed quia mundam àb infantia vitàm duxerunt, & in
Deifervitio fempèr laboravertïnt : Illos verb è Contrario
femper vixiflè confidcrant, & ideb merito inferio-
res elfe judicant. At contra Converfî,;quia fcténtiâm'
exteriorum habent, & res Monaftcriî fapienter tra-
élant } Nutritis ipfis necéflaria inveniunt, ordinem
quoque fuam ferventiùs plerûmque cuftbdiunt ; illos
Ed quia hoc fæpiûs fblet evenire novitiis ; 1 at- _ verb parum in his valercconfidcrant : ideb femeliorcs
^rendant quia fie agit qui Mq^chatus arripft-diffi- E illis " ---------
tûltatem, quomôdôinfirm.us^iVi.gravem accipit potionem.
Plerumque etenim éontingit ut'qui aliquam
patitür infirmicatem cbrpóris,f porionem quxrat,'
qua ab illa infirmicate curari valeat: Gurüque medicus'ei
dicit i ut illam vel illam potionem accipiat, &
vél da»üt pa n a r j poterit; émit eam , vel4 gratis accipit da-
accipu Sed cum potiö fórtis ejus vifïera rimatur»
membra omnia percurrit, malos humores contrahit j
deriura maximum bibendi in co accendit,’ vdf' doralii
él. inlitmam vires tollit, corpus diflolvit, terra:4 profternit, defi-
fe præferunt | dum non
fuam, fed alioruminfirmitatefnattendant. Sédfi verè,
Monachi effent, fie effet inter cos, quomodo inter An-
g’elos in ccelis, Si hommes Sandos. Angelienim funt
quafi Nutriti, Sanfti verb'homines qiiafi Converfî.
Sëd nec Angeli Sandtos defpiciunt, qùîa tentation bus
.aliquando vi&ifunt, nec SanbliAfigelos, quia null am,
quam vincerent, pafïï funt tentationem. Si enim Michael
diceret Pétro : Tu Dominum riegafti : poffet Petrus
refpondere. Verum quidem eft quod dicis, fed tuf
pro Domino nunquam vel unum colaphum fuftinniftL’