I A L O G U S
Î 38
4- quod diéhim oft: Non fades tibi fculptiüa , non ado-
rabù ea y neque coles ; fimiliter quæ vcra funt refpon-
derem : fed prias eft ut peragam quæ fuperiùs cæpta
fuerant de. facrificio carnis & fanguinis, quod in lege
per Moyfen ordinatum eft, & de facrificio panîs 3c
vini quod Chrifto juravit Dominus fecundùm Ordi-
nem Melchifedech. Et hoc quirlem facere infiftam :
fed ut benevolum te reddere queam ad audicndum*;
perfuadere cupio quatenus deponas animi contemp-
mm, quo foies contemnere nationes gentium, te
folum exlftimalis nobilem populum, aut omnium
populorum nobilifîirnum. < ■ ' •
J ud. Reârèegofic exiftimo quia Judæus ego, five
Judaïcus populus, non fum ficut cæteri hominum,fi-
cut cæteræ gentes funt. Nümîjuid tu ipfe aliter fentis,
aut de noftri nobilitate generis contrariai» fernen»
tiam proferre vis ? '
C h r i s t . Ego' fententiam proferre non cupio con-
trariam veritati ; fed li de nobilitate carnis gloriari
vis , ego tibi verâciter demonftrare poflum quia non
eft unde gloriari pofîïs. Et ut breviter hoc faciam,
die mihi nunc in quibus höminibus nobilitas generis
tui maxime claruerit.
J ud. In Regibus noftris, maxime in David, & in
Jerufalem civitate Dei J in templo, & in omni gloria
Ordinis Sacerdotalis & Levitici.
• 'C h r i s t . In primis de tota tribu regia, tribu Juda,
A
quæ nobilifïima fuit, ego tibi dico quia fi id quod ve.
rum eft atcendiffes*; numquam dixilïes contra Dotai.
num meumtnos, non ex fornicatione fumus naû'
fornicata quippe eft Thamar nurus Judæ cum eodenj
focero fuo, 3c concepit Phares. & Zaram, de quibus
tota Judæ Tribus propagata eft: Levi quoque, de
quo fuerunt omnes familiæ Sacerdotales atque Levi,
ticæ, de Lia quæ per fraude fu.bintrodu&a fuit Jacob
cùm ilie pro Rachel fervierit, progenitus eft. Et fi
rite confideres, foli duo Jofeph 8c Benjamin de légi.
tiraa conjuge procreati funt.Unde & idem paterjacob
ad decem filios fuos ? Fos feitis, a it , quod duos fi.
lias gemterit mi hi ttxor mea. Egrefius eft un us| & wjfejuj
xifiis, beftia devoravit eum, & hue ufcjue non com.
_ par et : Si tnleritis & iflum Benjamin , & ali^uid ei
® in via contigerit, deducetis canos meos cum do!ore ad
infhros. Solam ergo Rachel uxorem legitimam intelli.
gi voluit, ubi hæc dixit ; & fie fuit, quia videlicet
fexfilii de fubintrodudfca Lia, & quatuor de ancillis
nati fun-t ; & , ficut jam dictum eft, pro fola Rachel
fibi defponfata ille fervivit. Quid dicam de patte
Abraham ? GenereChaldæus extitit, cæteris homini.
bus fimilis. Hæc dicens nequaquam gentem tuam five
Ifraëlitici generis feriem volo haberi ignobilem j
conftat enim illam fuiffe nobilem valde. Sedhoc in.
tendo ut feras quia nobilitas ejus non fuit fetundùm
carnem , fed fuit fecundùm fidem.
W È Ê È Ê M ä " : » 3 -
L I B £ R IIID
C H R I S T I A N U S .
PRjecedente difpntationis noftr® breviculo fatis C
demonftratum effearbitror quod carnalia legis fa-
crificia non juffa,fed permiffa; non poftulata fuere,fed
iiltt ó ab höminibus illata. Unde ne adhuedubites, re-
‘ cole quis primus fuerit litator ejufmodi facrificii; &
vide utrum juffus, Scriptura tefte, litaverit, an non.
J u d . Abel primus litator Fuit, ficut feriptum eft;
fuit autem Abel paftor ovium, & Cain agricola ; fa-
dtum eft äutem poft mulros dies, utofFerret Cain de
fruftibus terr® Domino munera: Abel quoque obtuljt
de primogenitis ovium gregis fui, & de adipibus «oiü.
Et quidem neutrum illorum lego juffum eile utofFer-
ret: veruntamen prius placuit Domino facrificium de,
primögenitis ovium, refpexic enim Dominus ad Abel,
& ad munera ejus ; quam oblatio de fructibus terr®,
. cujufcumque generis fuerint: Sequitur enim3ad Cairt
verb, & ad munera ejus non refpexit.
C h r i s t . Certè quód ad fruótus terrte munera LJ
Cain non refpexit Dominus, culpa fait ipfius Cain,
quia bené ejuidem obtulit, fed malè divifi t , cor fuum
fibiininfideünte retinens, & rem fuam Domino ofFer
reus: cum ofFerret Abel femetipfum, five cor fuum,
Domino per fidem, & rem fuam «per dileótionem.
Nam de frudtibus terra: cum fideofferre, praefertim
oblationes panis & vini, laudabile Deoque placitum
non minus animadvertis , ubi jam tune temporis
quis obtulit: licet Scriptura nufquam ante diluvium
aperte memoraverit, maxime quiarecenti poQ diluvium
tempore tam infigniter Scriptura quendam proé
«8 hujufmodi oblatioiie commemoravit, ut Jiceret: jit
verb Melchifededh rex Salem proferens p-wem & vi»
num ( er at enim fueerdos altiftimi) benedixit e i, videlicet
Abrahse. Ei qui behedidtiones.acceperat in pre-
mifiione, benedixitfacerdos hujufee facrificii. Dico
. ergo quia femper plus placuit & plus placere debuit
facrificium panis & vini, quam facrificium cu juflibet
bruti pecoris, Scriptura quoque teftante, quæ iftud tm
hoc modo præfert '.Juravit Dominus & non poenitebit
eum \ tu es facerdos in aternam fee un dun ordinem Mel.
chifedechNt rumtamen hoc te feire & concedereopor-
tet, quia neutrum illo adhuc tempore facrificium juf-
fum eft ; fedutrumque, proutmerebatur fides volun-
tariè ofFerentium, verbi gratia, fidesNoe, fides Melchifedech
, ab Uno eodemque Deo fufeeptum eft.
J ud. Si juflum non erat -y unde habebant ut
offerrent ? Quæ caufa höminibus fuggeffit, ut offer-
rent quippiam Creator i cundta poffidenti j fi non ipW
prior juflït? '
C h r i s t . Caufa facrificii vèl muneris, quod in
facrificium Domino deberet ofFerri,pedtatum fuit.Ni-
fi enim peccatum accidiftet, nullo facrificio, nullo re-
demptionis munere nobis opus fuiffet : Ipfum autem
peccatum comededo admimim fuit;per cibum yeritt*
hominem inobedientem, hominem fimilitudinis Da
nimium appetitoreaijComprehendit & morti tradidit.
Nam cibus ille, ligni vetitifructus,res quidem parva
fuit,& apud Dominum fecundùm fe nullius momenti;
fed intentio comedentis nimis magna, nimifqueruit^
horribilis : fecundùm verba ilia ferpentis i Comedite
& eritis ficut ^ii.Nonne hoc fuit peccatum diaboli,^1
primus in coeloappetivit fimilitudinem Dei?
quia rapiendo vetitum & comededo,peccatum admi
fum fuit ; ratio juftitiæ poftulabat facrificium
ferri, quod tanti effet pretii, ut comedendo illud
fieret, & recompenfaretur rapina illius cibi, quem 0
mo tali intentione comedit. Sed ubi, vèl unde
tale quid acciperet ; tale quid invenire poilef ?
hil ergo Deus homini fuper facrificio
luit, aut -jubere debuit;quia feiebat eum nihi
bere, quo peccatum ejus poffet redimi. At ille,
delicer homo fidelis , qualis fuit Abel » (1U/.1;C
fuit Noë, qualis fuit Melchifedech, qualis
* C H R I S T I A N I ET JUDÆÎ . 539
fes 'rècuperare geftiens gratiam Creatoris fui, ficuló : De ionente in via bib et ; propt erea exaliabit /
W voîiint’arius-, voluntariè ftcrifîcàvityvoluntaria <caput ? Dico tibi quia fedet nunc à dextris Dei, fe-
VeHl!era öbtulit, qualia vel quanta Cönféqui potuit çündùm carn'em Filius David, & fecundùm Divini-
^îaboribus füîs ; ille de gregibus fuis, in quorum taiem Dominüs David. Qu.iAaliud erat in primo verdC
a laboravit ; ille de frudibus terræ, qui majore ficuló ejufdem Pfalmi : Dixit Dominus Domino meoy
CU laboreadquiruntur, quorum videlice^fruftuum fede a dextris mets? Dico tibi quia regnum & fa-
CU panis & vinutn præcipua funt, & cum labore cerdotium ejùs ad tetr^ P® ■ - _ . . . , .... ... Jerufalem incipiens , ad gentimo
veniunt. Nam injudorevultus tut, ait Do-
panUS vefeeris pane tuo : & citm opérât us fueris
°1 am ‘Uon i f t ® fruïïus.fuos ; fed- fpinàs & tribu-
Ï M m f m W Vidit Dominus voluntaries of-
ferentes, & «uniera eorüm refpicere dignatuseftj
cùm‘ nuîlo horum indigeret,* juxta quod Pfalmifta
Vixi inquft > Domino , Deus meus es tu s. ejuoniam
| jjlnorum rneorUm non eges. Vidit & accepta habuit,
prout■ <o fFerentium - merebatur fides ; &• ôblata fi"“
accepta
tes fefe extendit ; & inter inimicos fuos, Jddafurn ,
fcilicet,& Jgeiîtilem,'crevit nornen ejus ; & præ iicatur
ipfe Doininus omnium ; & propcereà Juaæi captivi
dudti funt inter gentes quU: credunt in eHm, quia ini-
tnici ejus funt, & amici per fidem effe noluerunt.
Quid aliud ille verficulüs ejufdem Pfalmi loquitur :
Firgam virtutis tua eniittei Dominus ex S ion, do- \bÊi
minare in meiio initnicorum luornm? Dico tibi quia
enuum iuutuaiui ,us.-uui.w i, antequam ipfe homo faétus vviufiibuijliiatecri aappppaatrceirceit ,,a aunitce
lionoravit, üt in illis rebus quas offerre P coelum & térram, ante omnem creaturam vifibilem
vei faCrifieare praeparaveränt, facramenta poneret il-
Hus unici facrificii, quod fölus ipfe däre poterät,
quo folp poffet homo a peccatis vél ä morte redi-
nji Hoe eft, quod nos dicimus & fcimus; tu au-
tein fcire ve* aü(^re non v^s | H facrificiis ani-
inalium quae ultro ofFerebantur, ut jam diduni eft,
caufe fuberant, propter quas Deus ritus eorum fic
& fic ordinäre voluit, fic & fic immoiari, fic & fic
confumi * & quidam omnirio pricepit incendi, nc
&fic fanguinem fundi vel afpérgi, adipemquë to-
tumadolèri,& ceteraritüdiligentifllmo pertradari.
Omnia fieri juffit in myfterio faèrifiPii venturi, füb
fiffuris fandis & myfticis, juxta quöd ipfe cjuodam
loco dixit ad Moyfen,ut jam lönge fupêrius memora-
|,4o tum eft, infpice & facfecundum ejcerriplar quod tibi iti C
monte monftratum eft. Porro in facrificio panis & vini,
quod tu ipfe nofti, & jam fuprü didum eft, primus
protuliffe legitur Melchifedech , caufam per femetipfum
, virtutemque pofuit ejufdem veri facri-
invifibilem, ipfe Deus apud Deiirn erat, natus
ex corde Patris", comternus illi & confubftantialfs.
Unde & principium rede femetipfum pronimtiavit,
ficut & Pater principium eft. QuidaliUdfequentrVer-
ficulo loquitur Pfalmusifte : Tecum principium irr die ibid,
virtutis tua , in fplendoribus fanftorum, ex utero '
ante luctferum geriui te ? Dico tibi quia ipfe eft
judex vivorum 3c mortuorum ; & in die judidi'cufi-
dosimpios, tarn gentes, quam gentium feges, ju-
dicabit; juftos autem & humiles glorificabit., Qiiid
aliud ei vei de eo dicitur duobus verficulis fequenti-
bus : Dominus a dextris tuis, confregit in die irqfita 1bid.
reges :Judicabit-in nationibus , implebit ruinas , con-
ejuafiabit capita in terra multorum’?
J u d . T u Scripturas tuo fenfu tradare corifue-
vifti; & ducis ac reducis, ut jam dixi, qualem in
partem vis.
C hrist. Noh ego fenfu meo Scripturas involvo;
fed hoc iibi*oftendere cupio, qiiia ficut Ezechiel vidic
& feripfit, rota eft in medio rota, id eft j Scriptura.
Evangelica, quam tu non accipis, flat fundata in
manifefta audoritate veteris Scriptur®, legalis 3c
.* ficii: caufam, quia jam venit; virtutem , quia ré-
^•miffiónem pecCatortim hoe facrificiüm operatur,
non jam in fpe, fed fat re, illi 4UP fideliter fd- ^ w
mit : quod illis carnalibus facrificiis impoffibilè prophetic®. Scio quód in ifto gravaris, & abhorres
■ ^ fuit. K H H H -. • •• • ‘ • quod tibi ad videndumingeriturretenim'iftud quoque
J u D. Caufam * dicis, & virtutem pofuit. Quis, ii°n tacuit aut ignorayic Propheta jam didus ^ nam £w,
rogo, pofuit?' ' 9 ftutura quoque, zit, erat inrotis, & altitude, &
Ch r i s t , tile nimirum, in quem illud, qtiöd horribilis afpetlus. Nunc ad illud revertar quod ex
S*.4. jam fuprä memorävi, didum eil:Juravit Dominus , adverfo interrogaveras .\dixifti enim ; Vbi ille, quem
& nön poenitebit eum i tu et Säcerdos in aternum, fe- OB crucifixerunt patres met 5 facerdos demonftratus_ eft?
enndum ordinem Melchifedech.
J ud. Quis-enim ille eft ? Scio quó tendis, videlicet
ad Jefum Chriftum, quem crucifixerunt patres
mei. At ille ubi facerdos demonftratus eft? Ubiconfeu
D Hbl in facerdotèm confecratus fuit ? Vbi facrificium
fecratus ille ruit, vel facrificium obtulit
Ch r ist . Nufquam in Ordine Aaron facerdos fuit
nec elfe debuit, queni videlicet Ordinem facerddtii
folum attendis ; fed in Ordine, vel fecundùm Ordinem
Melchifedech.-Quid iferum ftupidus aftas ? quid
hæres ? O Judée, quæcumque loquuntur Scripturæ,
aut vera funt, aut non. Sed clicére- quis audéat quia
non vera funt ? Si autem vera, immp quia vera funt;
queete aliquem, in quo compléta fit veritas Scriptüra-
rum ; & non invenies, nifi hunc untim Jefam Chri-
obtulit ? Ego autem dico & dixi tibi quia nufquam
in Ordine Aaron facerdos fuit, aut efle debuit ; fed
in Ordine, vel fèCundtim Ordinem Melchifedech.
Quod nifi fecifïèt, nifi ad ilium Ordinem tranfiffet}
quomodo juramentum Domini ftaret, quern men-i
tiri impoffibile eft ? Nam cum juramento dixie Dominus
: Tu es facerdos in aternum fecundum Ordi-
nan Melchifedech. Si non effes cordis nimiùm dü-
ti & averfi ; falcem propter hoc , quia Dominus juravit
j fentires & confentires fie oportuifle omnia
fieri, quomodo JefusChriftus fecit. Qua enim notte u <
tradebatur, accepit pantm > grattas agens f regit ; il-
V nun Ul V bllU.il J «111 uniiu — J ----- ----- J-, & dixit ,- Acci1p ite & manducatI e , hY'o c eft cor1pus
Non longé < nec in mülta* Scrlpturaruiri fpatia L me um quod pro vobts tradetur : hoc facite in me am
quæ lä. t•ifnfri ma fruP nt, niinc_ rh:i_t_t_o_ t e ;. h1__ü_n_e_ u__nrimimm nbfrinenr/
itmnpm tfT'aalirpm. 'tin ftsiu/irt.
vem Pfalnium ferutare, de qu(\ eft yerficulus iftè :
juravit Dorn intis, & non poenitebit eum: & invenies
& facerdotis perfonam, & facerdotii Ordinem,
& Ordinis virtutem, & præcêdêntîs in virtute füâ
facerdotis gloriam & hônorém, 3c feflionis öius al-
htudinem, & ferè quidquid magnum & vi<ftorio-
fum ego per Evangelium didici de Jefu Chrifto Fi-
lio David, Domino David. Dico tibi quia paflus
& ujortiius e ft,& propter hoc ilium Deus exal-
tavit exaltatione afeenfionis in c cel urn mulris viden-
fibus.Qûid aliud loquebatur idem Pfalmus ultimo vercommemorattonem.
Similiter & calicem , poftqu.
canavit dicens : Hie calix novum teftamentum eft
in meo fanguine : hoc facite in meam commemora-
tionem, quotiefcumque bibefis. Ibi facerdotio fun-
£tùs eft fecundùm Ordinem Melchifedech , p.oft
efum agni facienS' facrificium panis & vini, Ubi
completum eft defiderium omnium Saii6torum, qui
non habentes facrificium fufficiens ad expiandum
peccatum, præparaverunt facrificare quod pome-
runt : de quibus & Jacob in benèdidtionibus Jo feph
: BenediEliones, inquit , patris tui confortata c
funt benediftionibus patrum ejus ,, donee veniret
J - y y i j