C A P U T L 3É X IX .*
Quod ipfa fit Deus , ejulfolus omnibus dominâtur
& omnia regit.
Huit fin Otm
* qua tfl fupra
te» ( & t:
à fum
i éffiiut
igfi •
to«> , fum
Summa hat
ejfcntia Ma
•ft qua nitn t
»•» *'«*%«
tur nifi rub
fiantia i qu
eftfupr
ucneranda,
al. Cap. 67,
ua omnibus domioatur omnia
uqut fapitntt \iritu faHa funt omnia 1 ita
mat n r, V omnia regit. Ergo non ab alio , nit cofit eun-
---- 0............ ergo folus eft quern omnit alia natura debit dtltgcndo vtnerari,
dt quo ftlo profpera funt fptranda , ad quern fotum ab advtrfii eft
fugitndum , cui ftli pro quavis re fuppticandum. Hie ergo lotus vote eft
& dicitur Deus, inejfabtliter trinus & unus-
VIdetur.ergo, immb incun&anter aiseritur quia
* nec nihil eft id quod dicicür Deus : & Huic fo-
li/umm® efsenti® proprie nomen Dei affignatur.
Quippe oftinis qui Deum else dicit, five unum fi- ß
ve plurcs; nort intelligit nifi. aliquam fiibftantiagi,
quam cenfet fupra omnem naturam, qu® Deus non
eft, ab hominibus & venerandam, propter ejus eminentem
dignitatem j & ejibrandam fibi , * propter
quamlibet imminentem neceftitatem. * Quid autem
tarn pro. fua dignitate venerandum , &pro qualibet
re depreeändum j qfiarn fumme bonus , & fumme
potens Spiritus, qui dominatur omnibus, & regit
omnia? Sicut enim conftat quia omnia per fumme
bonam , fummeque fapientem omnipotentiam ejus
fad:a finit, & vigentj ita nimis * inconveniens eft,
fi ®ftimetur qubd rebus ä fe fa&is ipfe non do-
minetur» five qubd fadt® ab illo, ab alio minus
potente, minufve bono, vel fapiente; aut nulla aarcfUn!^'
penitus ratione, fed folä cafuum inordinatä volubi- ^fl
litate regnantur: cum ille. folus fit, per quem cuili- »„
bet, & fine quo nulli bene eft , & ex quo, cr pe>" r* d.‘ie‘ *
quern, & in quo funt omnia. Cüm igitur folus fit ri t de qdp,
ipfe, non folftm bonus Creator, fed«&: p o t e n t i f f i - /*
mus Dominus, & fapientiflimus redfcor omnium : qutmfid*
liquidiflimum eft hunc folum efse, quern omnis a lia^*^ , f*\
natura, fecundüm totum fuum poise, debet dili-/*/< pn
gendo venerari, & venerando diligcrej de quo folo ca»dHm.Pt\
profpera funt fperanda , ad quem folum % ab adver-
fis fugiendum , cui foli pro quavis re fupplicandum.
Vere igitur hie eft non folum Deus i fed lolus Deus,
ineftabiliter trinus 8c unus.
ê
SAN C T I ANSELMI
P R O S L O G I O N :
S ED A L L O Q U I O M
DE DEI E X I S T E N T ! A.
P R O O E M I Ü M .
OST QU AM* opufculum quoddam , velut exemplum medicandide ra- *
done fidei, cogentibus me precibus quorumdam Frarrum, in perfona ali- g°a
cujus tacitè fecum raciocinando qua: nefciac * inveftigancis edidi iconfi-
derans illud effe multorum concarenadone contextum argumentorum, v» argo*
ccepi mecum quxrere fi force poflet inveniri unum argumentum, quod Ä |
nullo alio ad fe probandum , quam-fe folo indigerec j & folum ad aftruen-
dum quia Deus verb eft, & quia eft fummum bonum nullo alio indigens, hK ^ 8?
& quo omnia indigene uc fine & * bene fine j & quxeumque credimtis de divina fubftan- *w*
da, fufficerec. Ad quod cüm fiepe ftudiofeque * cogitationem converteremj atque ali—
quando mihi viderecur jam capi pofte quod qujerebam, aliquando mentis aciem omnino t
fug#rec: tandem defperans volui ceffare, velut ab inquifitione rei, quam inveniri eftet im- ^
poilibile. Sed cüm illam cogitationem , ne mentem meam fruftra occupando , ab aliis, in
quibus profïcere pofTem, impediret, penitus a me vellem excludere: tunc magis ac magis,
*nolenti & defendenci fe ccepit cum importunitate quadam ingerere. Quadam igitur die, Heefirnu
cum vehempnter eju! importunitati refiftendo fatigarer, in ipfo cogitationum confli<ftu ficM^^L«»
fe obtulic quod defperaveram j ut ftudiosè cogitationem ampletfterer, quam folicicus re- quaZthin.
pellebam. yEftimans igitur quod me gaudebam invenifte, fi feriptum eftet alicui .legend *Htd
placiturum j de hoc ipfo & de quibufdam aliis, fub perfona conantis * erigere mentem *
iuam ad contemplandum Deum, & quarrentis intelligere quod credit, fubditum feripfi
opufculum. Et quoniam nec iftud , nec illud, cujus fupra memini, dignum libri nomin^,
aut cui autftoris prjcponeretur nomen, judicabam j nec tarnen eadem*fine aliquo citulo,
quo aliquem, in cujus manus venirent, quodammodo ad fe legendum in^itarent, dimit- Huiapufc«?
tenda putabam j unicuique * fuum Tiedi titulum : uc prius, exemplum medkandi de ratio- MÊÊ0 ^.
ne fidei : & fequens, fides quxrens intelletftum , diceretur. Sed cüm jam a pluribus* cum F,det i"*’'*1
his ticulis utrumque * cranferiptum efTet , coëgerunc meplures, & maxime Reverendus
Archiepifcopus Lugdunenfis, Hugo nomine, fungens in Gallia legatione Apoftolicä, qui AnoquiulT’1
mih| hoc ex Apoftolica prjecepit autoritate, ut” nomen meum illis prjeferiberem. Quod
uc aptius fieret, illud quidem Monologium, id eft, Soliloquium: iftud veró Proflogion,
id eft, Alloquium nominavi.
C A P U T P R I M UM.
Excitutio mentis ad contemplandum Deum.
1a nunc homuncio, fuge paulultim occu-
pationes tuas, abfeonde te modieüm ä cu-
multuofis cogitationibus tuis. Abjicenunc
onerofas curas, * .& poftpone laborious
diftenfiones tuas. Vaca aliquantulfim Deo, & re-
qulefce aliquantulum in co. Intra in cubiculum
mentis tu® j exclude omnia prater Deum, 8c qu®
* te juvent ad qu®rendum eum j & claufo
oftio qu®re eum. Die nunc, totum cor meum, die
nunc Deó : Qu®ro vultum tuum, vultum tuum j
Domine ,requiro. Eia nunc ergo, tu Domine Deus
meus, doce cor meum ubi 8c quomodo te qu®rat,
ubi 8c quomodo te inveniat. Domine, fi non es
hîc i ubi te qu®ram abfentem ? Si * autem ubi-
que es j cur non video | te præfèntem ? Sed certcf
habitas lucem inacceffibilcm. Et ubi eft lux inaccef
fibilis , aut quomodo accedam ad lucem inaccef-
fibilem ? Aut quis me ducet, * 8c inducet in illam j
-ut videam te in ilia ? Deinde , quibus fignis, qua facie
te quæram ? Nunquam te vidi, Domine Deus meus }
D iij