4i6 5 A NC TI À N S É L M Ï
m k n m m n u m m n u m
E P I S T O L A C X X X IX .
Anfelmus fervus ' Ecclefia: Cantuarienfis,
charifTimo amico fuo , reverendo Abbati
Coenobii fan&i ßertini, Lamberto y
falutem , & dile&ionem cum oracioni-
bus.
Suadet oblatum regimen aßumere.
QUia Ecclefix Remenfis defiderat & petit Reve-
A ne ,five,ut tu credis, eicommunicatione abfolyiihu^
quam ab anteceflore noftro fand» memoria: Ürbano
Papa adversris inveftituras aut hominia fadam intel
ligis. Tu verb eos qui inveftituras acceperunt, aut inveftitos benedixerunt, aut hominia fecerunt, cutn
ea fatisfadione quam tibi per communes legatos
■ ^illeimum & Baldewiniim., viros fidel es & veridi*
cos j fignjficamus, Domino coopérante, fufeipito : &
cos vice noftr» audöritatis abfolvito, quos vei ipfe
Fenedicas, vel à quibus volueris, benedici prxcipias •
nifi aliud forte in eis repereris, propter quod à facris
fint honoribus repelledi. Cæterùiri Elienfi Abbati tu»
rentiam* veftram ( ficut fcripfifti mihi) ad regimen
Archiepifcopa.tus: poftulat veftra prudentia a
meaparvitate confilium, quid fibi faciendum fit in
tani magna re, tarn onerosd, tamque periculosä.
In prirrtis oro DeurtS, üt ipfe nihil permittac de vobis
fieri, nifi quod illi placet & vobis expedit. Confilium
autem meum quod petitis,in quantum inteliigere pof-
fum, hoc mihi videtur falubrius ; ut voluntas veftra,
quantilm in vobis eft, | nullum prxbeat äflenfum, nihil
dicatis, nihil faciatis, quod ad hoc poflit valere j
ut ad onus ad quod vocamini, aliqua occafione per-
trahamini. Nulla voscogatneceflitas,pr»terfolam &
puram obedientiam. Obedientiam verb nullam fufci-
piatis, nifi a Domno Abbate Cluniacenfi, cui vos
fubdidiftis. Quod autem dicitis vos malle inobedien-
ti» culpam incurrere, quam tarn onerofum opus, &
operofum onus fufcipere, non eft meum confilium.
Periculofior namque eft inobedientia, quam non fe-
quitur pcenitentia : quam fit ob'edientia qu» in fpe
mifericordix Dei aggreditur etiam ea qu» videntur
impoflibilia. Virtus enim & meritum obedienti»,
crim folaimpellit hominem in pericula, aut deferidit
hominem ä peccato, aut fi fortb peccat * valde venia-
le eft, fi comitatur Temper pcenitentia. Qui autem vi-
vit. in inobedientia, nullum bonum ejus facit fine
macula.
E P I S T O L A C X L .
PafcHalis Epifcopus, fervus fervorum Dei,
venerabili Fratri Anfelmo Cantuarierifi
Archiepifcöpo y falutem & benedi&iö-
nem.
Plurimum gaudet quod Henrictä Ecclefiafticis obfeL
cundarit praceptis. AnfelmUm dbfolvit àb excommunie
atione quam fe incUrrife time bat propter inve-
fiituràs Regis : & dat 'ci poteftatem altos qui inve-
ftiti à Rege fiterint., & ipfitm Regem abfolvendi,
excepto Elienfi Abbate.
QUod Änglici Regis cor ad Apoftolic» Sedis
obedientiam omnipotentis Dei dignatio inclina -
* communionisconfortium fubtrahes, quamdiu Ab-
batiam retinere præfumpferit, "quam contempto no-
R ftri oris, quod præfens audierat, interdido, per re.
ß petitaminveftituram præfumpfitinvadere.Si qui verb
deinceps præter inveftituras Ecclefiarü afibmpferint
etiamn Regi hominia fecerint, nequaquam ob hoc à
benedidionis munere arceantur, donee per omnipotentis
vit, eidem miferatibnum Dominogratias agimus, in
cujus rnahu Regum corda verfàntur : hoc nimirum
tu» charitatis gratiâ, tuarumque orationum inftantiä
fa&um credimus j ut in hac parte populum illum, cui
tua folicitpdo prxfidet, miferatio fuperna refpiceret.
Quod autem & Régi. & his qui obnoxii videntur adeo
condefcedimus, eoafFe&u & compaflione fa&um no-
veris,ut eos qui jaCebant,erigere valeamus. Qui enim
ftans jacenti ad füblevandum manum porrigit, nun-
quam jaceniem eriget nifi & ipfe curvetur. Caîterum
quamvis cafui propinquare inclinatio videatur j fta-
tüm tanien-reftitudihis nön amittit. Te autem Frater
in Ghrifto venerabilis & chatiffime,ab illa prohibitio-
Dei gratiam ad hoc omittendum, cor Rcgium
tu» prædicatiônis imbribus mblliatur. Pra terea fupef
Epifcopis, qui falfum , ut nofti ^ à nobis rtimorem at-
tuleruntjCorhoftrum vehementiùs aggravatur ; quia
non folùm non læferunt, fed multorum fimplicium
animas deceperunt, & Regem adversùs charitatem
Sedis Apoftolicïfcimpuferunt. Unde& multumeorum
flagitium, Doniino coopérante, non patimur. Ve.
iümtämen quia Filii noftri Regis inftantia pro eis
no§ pulfàt attentiùs,etiam ipfis commuiiionis tu» par-
Çticipium non negabis ; donee veniendi ad nos præce-
ptüm àccipiant. Sanè Regem & ejus conjugem, ac
proceres illos, qui pro hoc negôtio circa Regem ex
pr»cepto noftro * laboraverunt, & laborare nitentur, M
quorum nomina ex fupradidi willelmi fuggeftione
cognofces, juxta" fpôhfiônem noftram à poenitentiis
fuis & peccatis abfoives. Igitur quandoquideixl om-
nipotens Deus vos in Àngliaé regno ad fùam & Ec-
clefi» fuæ honor%m, in hac præftitit corredione pro-
ficere, eà deinceps manfuetudine, difpenfatione, *
pientia, provifîone circa Regem ac Principes tua Fraü
ternitas latagat, ut quæ minùs adhuc correda funt,
auxiliante Domino Deo noftro, per tu» folicitudinis
ftudium corrigantur. Qua in re ita Diledioni tu» no-
ftrum fentias adefiè præfidium, ut quai folveris ab-
D folvamus ; qu» ligaveris, alligemus. Rothomagenfis
Êpifcopi caufam, 6c interdidum: meum juftitia di- j
danté, prolatum , tu» deliberationi commifimus.
Quod enim indulferis , indulgëmus. Fraternitatem
tuam fuperna dignatio per tèmpora longa confervet
incolumen. Datum id. Calend. April.
n é M u É M É p s
E P I S T O L A C X L I.
Anfelmus fervus Ecclefiæ Canfuarienfis,
diledo amîcô fuo, Arnulfo, Reverendo
. A&bari Troarnenfi y falucem , & gratia:
Dei continuam protedionem , & con-
folationem.
E x morbo laboranti collaborât, & petiiuni de abji»
cienda prapofitura confilium prabet y ut cam dimttàt
f i confentiant Archiepifcopits & Fratres.
y Itter» quas Domnô Abbati Rodulfo
I ide aigritudine 8c de aiüguftiis veftris, gra^*^r
cor noftrum'charitativâ compaflione pereuflerunt -, m
quibus etiâm confilium petit Sanditas veftra à
parvitate, de difpofitione Ecclefiæ furC ; quoniam Prô"
pter nimietatem ægritüdinis defperat fe ita, hc®c
hadenus fecit,& quemadmodum oportet, iliam po»e
e p i s î o l Ar um LIB. iït. 417
^efhàre& difponerè. Deægritudinequidem, ma- Autfecùndùmpoteftatetpmifericorditerimpenfam.bedebet
colligere mens veftra confolatïonem,quià
%] t-iat Petit omnem filium', q'ttem recipith Etexem-
virorurn, qui multas & gravifïïmas
^ftifunt »gritudines, 'ficut fuit jo b , & licutlegitnr
Se qüoâam fancuvïto , qui paralyfi toto corpore dif-
° • I Fratribùs, quoniam folutus ipli illum tradare non
o tb ra n t,minis traditus eft, inultûm vos confor-
’debent. Nufquam enim legimus quodægritudf-
tarCSandorum illis fueruntaddetrimencum ; led fern-
n«r leMuius eos ai) meliora pet » tribulationes profc
Nam etfi bona opera alîquando impediantur in
ne velint & faciant. Quod maxim.è videtur ad Reges
pertinere, quoniam ipfi cognofcùntur majorem poteftatem,
;| ^uoribus ; gratia tarnen Dei non mihuitur fed au-
*etur fi bona voluntas in tribulationem decrefcit:
nS ec ex*.vl D^ e us à fervis fuis plufquam facere poffint. t- »
pc confilio vero, quod petitis de dilpoutione fcccle-
fi» veftr* , Deum oramus ut ipfe vobisiconfulat ;
% vos & Ecclefiam veftram clim Filiis protegat, at-
u* reg^t.- Qnod tarnen mihi videtur, in quantûm
DoÜüminteliigere,tacere non debeo. Guram Ecclefi»*
miani per obedientiam & charitatem eörum ad quos
hocpertioüft, propria voluntate fufeepiftis, folâ
veftra voluntate non debetis rejicere,.fed obedien-
t am ufque ad mortem fervare. Sed fi a(Tenfu & con-
liiio Archiepifcopi,quia Epifcopum non habetis, 6c
Fratrum, & eorum qui rei cognofeunt neceflitatem ;
tabs eleda fuerit perfona, qu» onus veftrum quod
hadenus portaftis,dignè poflic fufcipere : tune utiqùe,
hoc quod per obedientiam fufeepiftis, liciiè fi ad fâ-
lutem vos redire defperatis, poteftis dimittere. Filios ^
vcfttos hortbr 5c confulo, quatenus quanto magis
ipfi ad præfens veftro nequeunt uti auxilio, & confi-
ho ; tantè magis fbliciti ipfi fine, ne Religio, qui in
veftra fanùate in illis vigebat, deficiàt : fed invicerri
fecharitativè hortantes, propofitum fuum inviolabi-
liter euftodiant.
Sc cui minùs contradicitur, inter homines ób-
tinere. Si autem non omnia fimûl poteftis;non debetis
propter hoc, quin à melioribus ad meliora ftudeatis
proficere: quiabonapropofita & bonos conatus Deus
lolet benignè perficere, 5c beatâ plenitudine rétribuera.
Auditur apud nos quia conjugia in regno veftro fine
omni racione difiolvuntur, & commutantur : quia
eognatifive fub nomine conjugii, five alio modo, pa-
làm fine reprehenfione, contra canonicam prohibi-
tionem commifceri non vereântur. Epifcopi quoquej
qui debent eflè forma ôç exemplum aliiscanonic» re-
ligionis.inordinatè, ftçut audivimus.aut à folis Epifco-
B pis 't aut in locis ubi OTuinari non debent.cpnfecranturl
Hæc 6c alia quæ Magnitudinis véftræ prudentia iri
Hybernia corrigenda cognoverit * precor ,obfecro, &
confulo, ficüt illi quem valde diligo, 6ç cujus profe-
ftum per omnia defiderb, quatenus confilio bonorum
virorurn, & fapientium regni veftri corrigere ftudeatis
: & Déum oro , de regno terreno ad regnum coe-
lefte tranfeatis. Amen.
E P I S T O L A C X L I I i ;
Anfe|mus fervus Ecclefiæ Canruarienfis ,
E P I S T O L A C X L I I . .
Muriardarcho, gloriofo , gratia Dei, Regl
Hjbernia: , Anfelmus fervus Ecclefia:
Canruarienils: falurem cum orarionibus. D^jigjönis
& Dei mifericordia * femper regi &
protegi.
Hun Hegem deprsdltat .b pacAti regnt felicitdtem.
Et turn admortet ut qua corrigenda'funt corrigat,
maxime cognatorum conjugia & irregularium Epif-
coporum ordinatienes. .
GRatias ago Deo de bonis multis qu» de veftra
Celfitudine audio. Inter qu» eft hoc, quia
gsntem regni veftri in tanta pace facitis vivere,ut om-
nes boni qui hoc audiunt, Deo gratias agant, & vitae
veftr» dinturnitatem defiderent.Ubi enim pax eft, ,
licet omnibus bonam voluntatem habentibus, quod £
°ptant, fine perturbatione malorum hominum efiice-
te. Unde veftra Celfitudo, per quam Deus * ifta facit ,■
ab eo certiffime magnam retrib'utionem * debet expe-
ftare; Super hoc utique pads fundamentum facile eft
slia qu* Ecclefiaftica religio exigit, »dificare. Precot
itaque bon» voluntatis veftr» conftantiam, quatenus
confideret fi qua funt in regno veftro corrigenda,propter
vitae »tern» pr*mium: & ut magis ac magis in
vobis gratia Dei augeatur, foliate, Deo adjuvante ,
«udeatis eqrendare. Nihil enim eft contemnendum’,
quod corrigi poflit. Quia Deus exigit ab omnibus,non
tojum quod male agunt,fed etiam quqd non corrigunt
? a‘a» qu» corrigere poflunt. Et quanto potentiores
uut,utcorrigantytantb diftriiftius exigit ab illis Deus,
Gifleberco * Lunhicènfi Epifcopo *
falutem.
Gratiam habet Prafitli gaudenti quod fuis aufpiciis
res Ecclefia bene vert er ei.
GRatias ago Reverend« veftr» , quia * l»tam fe at. lent!
(ignificat iri litteris fuis, quod Deris in Ecclefia
fua ad profedum Religionis per me dignatur äliquid
operdrh Quoniam autem olim nos apud Rothoma-
gum inviceni qognoVirrius, dile&ione fociati furiius;
& nunc cognofco vos ad Epifcopatüs dignitatem gra-
da Dei profecifle: confidenter audeo vos obfecrare^
& fecundöm quod intelligo opüs eÖè,vobis Cqnfuiëre.
Subiimavit Deus in Hybernia veftram prqdentiam
ad tantam dignitatem ; 6c pofuit vos, ut ftuderetis ad
vigorem 5c, änimarüm utilitatem. Satagite
icè, ficut feriptum eft * de eo qui pr»elt in ai.•mit.
foficitudine, in ilia gente3 quantum in vobis ëft, corrigere
& extirparë, & bonos mores plantare & femï-
nare. Ad hoc etiam , quantüm in vobis eft, Regem
vtftrum y 8c alios Epifcopos, 6c quofeunque poteftis,
fuadendo, 6c griudia qux parata funt bonis, ac mal^
qu» expe^anc malos, oftendendo attrahire* ; ut de
veftris & de aliorum bonis operibus priemium me-
reamini a Deo äccipere. Grates refero pro muriêfe veftro,
quod mihi bénignè mififtis. Öratè pro me.
ÊPISTÖLA CX LI V.
Anfelmus Dei gfaitift, Archiepifcopus Can-
tuariæ, Adriano, qui fuit Monachüs Chri-
fti Ecclefia Cantuariehfis , & fua den ce
diabolo , reliquit habitum fuum : fï vult
redire ad Monafterium * fuum, & ad rao-*i.«
nachicum propofiturtij falutem , & veram
dile&ionem.
Praceptis, con filiis & mints errantes duds eves- ad
gregem révocat.
FRatrem 5c Filium non debeo nominare, donee
feiam te poenitentiam pcccati 6c erroris tuiagéré,'