*5» Ü A U M c R 1 A-* L D JC.
D
C A PUT X X X IV .
De decent-triplicibus.
-Eeeta verb funt triplicia. Quia aliquando eft in
vilu, & in verbo, & in gurtu ; uc cum alicubi
él. inquirlt
A ciaj unum verb ex quinque partibus confiât. Hæc
aucem tam multiplex curiofitas, quàm & exaltatio 8c
deledtatio ( de quibus fuperiùs diximus ) omnes ex
propria voluntate nafcuntur. 'Nifi enim homo priùs
habuerit voluntatem deledtandi I vel cxaltaridi, vel
inveftigandi curiosè, quæ nulla fibi eft utilitas fcire,
* ~ ^ * nifA CC ln vcr^°* ^ *n M m uc cum alicubi nuriqriam deledtabitur , vel extolletur, vel curiosè
quis reudens, &anee fe potum cypho deferri videns inutilia ferutabitur : fed tamen horum vitiorum mala
a,rim allurgit; & intüens cuius coloris fit. quaîrit præcedit voluntas, fequuntur & ipfa, ita nafcuntur
e ïam quis potus fit, & deguftatan bonus fit. Ali- exea, ex his verb alia omnia. Exdele&atione namquan
oin vtfu , verbo , & olfeétu; ut cùm cum non que nafeitur luxuria^adulterium ,fornicatio, immunc
* ii ° * ac,t. • & interrogans confiderat qua- ditia » ventris ifigluviesebrietas, & alia hujufmodi
rs it. liqyando in vifu j verbo, &.tadii i ut cum vitia. De exaltacione vero, inaniS gloria, invidia, ira,
icui cpmeckjfti defertiir cibusinter duas,fcutellas;& triftitia , & avariria, & alia fimilia. De curiofitate
ntequ m nmerit,quod prius comedebat, fcutellis autem, inquietudo, fufurratio, detradfcio, Sc cartepmis
quails il le fit cibus confiderat, & an bene fit ra alia. Omnia verb in familia propriæ voluntatis exif
° f S ^ ut curb contingit, ancalidus, ® ftunt, 8c exfèfe quædam* exercitum magnum feciunt; B sg fe j
eu ngi us fit, agnofeat. Aliquando in vifu, & gu- illi voluntati, velut cuidam dominât, obediunt. *
u* & ° “ a£tu î ut cbm de eo nihil * interrogate, nec
" — • C A PU T X X X V I I .
Similitudo inter propriam voluntatem, & adult er am
eum contre&at} fed * 8c curiofus eum videre, 8c
n a U^3t * ^ °^ c ir . Aliquandô in vifu, 8c guftu,
& tadlu j ut cùm de eo nihil inquirit, nec eum olfacit »
ed cum cùriofitate videndi eum deguftat, & contrc-
ctat causa quam dixi. Aliquandô in vifu, & elfedhi,
& ta<ftu j ut cum de eo nihil inquirit, nec eum dégustât
; fed tantùm jntuetur, olfacit, atque coritredfcat.'
Aliquandô in verbo, 8c guftu, & olfa&u ; ut cùm
aliquis çonvivamibus fùpei venit ; & an cibi & potus
quos habent, fint boni, requirit, 8c quofdam deguitans
PRoprià namque voluntas, eft velut quædam adultéra
Regina, quæ fè cuidam Régi adultero con-
junxit, ex quo etiam très filios habuit. * Ex his verb at.
tribus tot alii filii & nepotes funt genitij * ita mul- 4/. ,tàqU,
tiplicati, ut numerari non poffint : Omnes autem in 9u0liue
familia illius Regis 8c Reginas confiftunt, eorumque
, alioSvpliâçit. :Aliquando in verbo, guftu , 8c ..........„ ^ ^ vu»..,.«... wjuiui uc
taélu, ut cym nqn olfacit eosi, fed panem contreélat, jufta quifque fuo modo perficiunt. Rex * itaque cum *l
ut aiips cibos; * 8c %nfanâo quofdam , quæ.rit de CRcginaifta, cuidam alii Régi adverfatur , collt&onilP
filfrtflim fO" n.nnHim .v.rrfhi ..nnum ilf'in.
«)■« t a p t ■ i u > qu«ru ac
aim. J Aiiquaudo in verbo, qlfadhi, & ta<ftuiut
cum eos non deguftat, fed olfacit, * quarrit, & tra-
ctat. J E contra aliquando in guftu, olfa&u, &
tabtu. ut cum de eis nihil intenogat, fed tarnend
guftat, olfacit, & contredat.
que filiorum & nepotum exercitu, regnum illius ag-
greflum pr^datur. Hie autem exercitus, fie fèrvos
illius Regis invadit, ut aut piures , plures }‘aut unus,
unum : ant plures, unum ; aut unus, piures aggre-
diatui. Quofcunque verb devincére poflunt, vin-
&os 8c abduâos in carcerem trudunt j exigentes
C A P U T X X X V .
®b cis, quantum nunquam perfolvere poffunt, led
omnibus afïè&i miferiis, in carcere illo deficiunt.
De quinine triplicib/tt.
Hæc * autem Regina, propria eft voluntas omnium at. ;Caque
Q tt; . r t . inobedientium domina. Quæ ideo vocatur adultéra,
unt fluadruplicia. Qma aliquando quia /111 M fèparatur . . t<• u A à Deo, cui efle deberet J hL .ii> . conjumfta:.» 1 __ /I
^1U’k îVCr • ° ’ ^ ,?u.^u ,* ^ 0lfa<^ujut & diabolo conjungitur, à quo deberet elle difiun«fta.
B P a a e deamb“ '“ ik“ >h« vel | | mer- Ipfe v „6 dialilus, idcirco Rex dicimr, & adulter,
patuva« F | * CUJUS f Wy ni* Frecu fint^ inverti- quia in hominibus regnans per voluntatem propriam, f t m " i r ™ ’- Ve‘ aI,°,S > olfi“ D eorum , Dei videlicet fponfis, abutitur!
totuhrca’ tlnr.Nm j ' aba_bene oleiitia; hoc - Cui fe poftquam propria voluntas junxerit , ex illius
aualia lint ift. I 'll nf ,.e ca"^a.’ ut ^ lat cIl , ï Vel femine , id eft, perverfa foggeilioue, tria principalia
H n m f hl uand° '" v , fu , & verbo, ejus vitia, fcilicTt deleftationem, extollentiatu feuaquuoodq
nniinhuil iihbii onllfiia.’c Vit , Cfre jd* mae fe*es < lc^oan tieda’n csx,“ vpotlo- vrieolf„itra tee.m a c»o.n..c'.ip/ it ; & per Vquin que corpo„ri1s. i.e.nfus,
vit & revolvit. Aliquando in vifti, & verbo, &o f-
tSLtta, & tachi ; u^hm ibi nihil deguftat, fed alia fa-
cit iuprà didta. Aliquando in vifu , & guftu , 8c olfa-
«U , & taflu , ut cùm non inqair'lt> cujas hxc
ilia lint prêta, fed cætera, quæ diximus, facit. Aliquando
in verbo , & guftu, & olfaâu, & taâu ; ut
cum non eft curiofus videre ea, quia fæpius vidit ta-
lia, lcd cætera fecit fupradiâa.
U
velut ea pariens, emittit. E!x his verb tribus, tôt
alia vitia nafeuntur} ficque mukiplicantur, ut abA
que numero habeantur. Omnia verb ex familia dfa-
boli, propriæque voluntatis exiftuntj & ex feipfis
quandam admirandam multitudinem reddunt. Diabolus
itaque propriaque voluntas, Deo Régi Regum
adverfatur j 8c congregata vitiorum militia, regnum
illius ( fcilicet hune mundum ) âggredientes, præ-
dantur. Hæc autem * militia fie humanum genus k1,
invadit, ut aut plura vitia plures homines, aut unum
unum ; aut plura, unum j aut unum plures, diver-
£ fis modis accipiant. Quemcunque verb fuperare poA
funt, mala confuetudine ligatum, in inrernum de-
’Num verb Av miînn,,. ^ n ~ . trudunt. Ubi ab eo unumquodque vitium exigit,
aliquando eft ih vi?u, ^ ' v ^ r ^ u f t u ^ <juic<Iuid unquJ ra P « il,ud commifit. Quod quia
■> " • * ** " UKU* ^ nunquam perfolycrc potent, neceinufcna unquara
décrit.
C A P U T X X X V I.
De ultimo genere curioßtatit.
^aliquando eft ih vifu, & verbo', & guftu, 8
olradtu, & tadku; ut cùm curiosè ad hæc vel ad’ ill»
oculos convertit : & cætera omnia, quæ fuprù dixi-
mus, facu. Quadraginta itaque & quatuor curiofita-
m U,nC ? fn.era 3-è quitus oâo fiintfimplicia, quinde-
€im duphcia, quatuordecim triplicia, fcx quadrupli-
1
*****
C A PU T X X X V I I I .
Similitude inter propriam voluntatem, &. 'venenofam
berbarn.
RTJrfus propria voluntas Ciiidam herbæ vëneaö-
fæ atque mortiferæ allimilatur ; quam medicus
quidam peritiffimus progeniei cujufdanij primis fci-
eotnn»»- licet parentibus, interdixic, * eomminans eis quia Ci
“ * s“' ex ea comederent, leprofi effèfti proculdubio inteëi-
rent. At illi præceptis ejus obedire.nöluerunt, fed ex
eadem herba comederunt ; unde 8c leprofi effe<£U, fe-
|>rofos quoque filios génuerunt j atque ut medicus e*s
cömminatus fuerat, mórtui funt. Quorum filii., licèc
patres fuos âgnôverint herbâ ilia, ihhrmatos fuifîè 8c
mortuosi feque ipfos lepra percuflos 8c mortuos :
candem tarnen herbam lupef omnes alias diligunt^
indeque cibös univerfos fuos cöndiünt. Manè quoique
furgentes ex eadem qiiafi pro medicamento accir
piuntj fed &forhhum ferb capturi, fimiliter'feciuric.
Hi igttur quàm fint deinentès, omnis qui audit, ad-
vertere poteft. Sed nec minus dementantup, qui propria
voluntate utùntùr. Ipfa eft etenim herba diaboli j
venenofa fuggeftione venenata, & omnibus ea uten-
tibus peftifera. Hanc Deüs, qui hoftris piè medettir
pcccatis, primis humani generis parentibus interdi-
xitj cùm eos comedere pomüm, fub mortis commi-
natione, prohibuit. Qui quia præccptum ejus tranfe
greflï ex eo' comederunt, mox peccatdres effedi, & in
iwiwj anima mörtüi, poftquam alios * peccatoics genue-
runt, 8c ipfi Came mortui funt. Homines tarnen
eandem -voluntatem præ cæteris diligunt, 8c eam im-
mifeent omnibus penè quæagtint; Nihil itaque iftis
dementius , qui nihil utuntur fuà morte libentiùs.
C A P U T X X X IX ;
Ml L l T U D tN I B U S .
tern audierit, feme! vel bis port eum latfans, ftatini
quiefeit ,• fi tarnen ille viam. füam in direäum tenue- •
rit. Si. verb refpiciens inftigaverit eum , can is quoque
latrando, licet non mordeat, lufequitur eum. Catii-
Jiis levis & acer i inftat atriter :.8c nifi citb percuflus
fuerit, acriüs mofdet-. Förtis Verb caais & immenfus,
& fortiter inftat; & nifi magna vi obriiatiir , homi-
iiem ftrangulat. Quare ponderoftis catiis, non eft
r^Plc'i^nfiu$ : catulus verb, mox repercutiendbs: earns
verb immenfus, viriliter obruendus; Similiter autem
fi peccati fuggpftid änimum pulfäc, qui ab amort
praientium tendit ad jeterna, mox cum deferit, fi in-
tentionem fuam tcniierit firmiter. $i autem ad earri
attendieris in fereceperit, 8c cogitandoquafi eam inci
tandd revolverit, & ipfa fkpius eum infeftat, quam"
vis non Vulneret, dum eift fuggeftid fola. Sed ii did"
tius earn replica vent, ponderofus cams in catulum1
tranfit i id eft, fuggeftio in deledlatidnem , qui acri-
ter inftat j & nifi citb rejiciatur, ariimarn vulne,rat.
Qirare,mox, ut venire cCeperit, deBet eam repeilere
anima fjjonfe Chrifti; cogitans quia magnä eft igno-
minia illi, ut in ejus confpeäu apparent fcedata dele-
«ftationetäm turpi; Nifi eam repulerit dele&ationeth ;
catulus tranfit in iinmenfum cänem, id eft, dele^tacid
in confeiifiHn tranfit; qui arripiens animani, eam niß
magna vi dbruatur, ofccidit; Sed mox, ut codperit*at- ai.idreatidi
tentare, debet eiim anima .rriagna vi dbruere , id eft
immenfo terrorc mortis xterni in fe deftrhere: Sug-
geftiom ergo ne attendamus, deledkticinem mox rc-
primamus, confenfum fortittr obruamus. Sicque edr
noftrum ftudeamus cuftodirc, tit hec una fuperfluaed*
gitacione diabolum illud valeat violare.
C A P U T X L I .
Similitudo inter cor hurndnum , & molcndmum.
Ofienfio i quomodo propria völuntati omnia vitia
«Lminifticnt * militent, feù deferviant.
HUic deniqùe propriæ voluntati » poftquam fuam
in homine federn * conftituerit, alia vitiorum
mt genera fèrviunt, quafi milites terras .tenentes ; alia
velut pro folidatis militantes; Ilia eteriim vitia quafi
terras tenentes, ei obeditint, quæ pro feipfis in hominibus
confiftunt, üt adulterium. Qui enim adültera-
tur,hoceà folùm fecit-de caufà, quia eum vitium
ipfiini deledfat. Ilia verb fèrviunt ei, velut militantes
kjr* • pro folidatis, quæ funt in liomilie, * pro alfis vitiis ;
lit cupiditas pretioferdm veftium pro gloria inani.
Nemo enim pretiofas vertes, nifi ad iha'nem gloriam
quærit. Item vitium aliquando hüic, aliquandô illi
vitio fervit, üt avaritia aliquando ventris inglüviei;
aliquando exaltationi. Rurfiis, aliquando alterum
alceri cedit, ut luxuria gloriafc inani. Aliquando
enim lüxuria repellitur, ne laüs cpnCupita perdatuV,-
Omnia verb , five hoc, five illo modo, propriæ voluntati
diaböioque femülantur, è qüibiis iri hominé
r tribus modis * procreata nafcüntur. Diaboli enim füg- ]
gcftionc, 8c carnis dele<ftatione , fpiritulque Co’nfèü-
lu , unumquodque vitium confùmmâtur.' *
G A P . Ü T XL. ;
Similitudo inter fuggefiionem , delcttationem , con-.
fenfürn , & canem.
EX his ügitur tribus %fuggeftîohè viddicct , delc-
(ftatione, 8c confenfu) higgeftio eft velut canis
ponderofus ; deledtatio, ut levis*& acer catülus con-
fenfus autem, quafi canis fortis & imménfüS'. Pdnac-
j’ofùs etenim canis, cùm quempiam jùxéa fdtranfeim-
COr etenim noftrum 'fîmile eft molendino femp’e/
moleriti ; quod Dominus quidam, cüidam ^r-
vd fud 'cuftodiendühi dédit : præcipiefis èi, ut fùani
tantum ànndnam ; videlicet, truméritum, vel hor^
déum , vel etiârh àVeriam, iri, éo molat ; * 8c est éo- ^
dem, quod mdluerit, ipfè vivat. Verum illi fèryo
quidam inim,icatur, qui huic mplendino fèmpér iri-
j ftdiacur ; qui frquando îllud Vacuum invenerit, aut
areuam ibi ^àtim prdjici't,' qu'i' if lud. dMpaç ; aut pi^
cem, qüæ. congfü'tinat y- àüt aiiquid , quod foedat :
aut paleam , quæ tantùm’ illud occupât. .&rvas* igi- *i. «oièof
tür ille fi moîendmùm fuüm behé cuftodièrîc, îfô'1
minique fiift'antùm anrionam Iri ed ip'diùerit, mùnda
tx eo farina Cgredicür ; juxta genuS ànndnæ qua: intus
ifiolitur.' Ex èodem amèm.cjub<tmölUerit,; & Dbr
mino fuo fèrvft j fibiefué ibfi vïiâüm' aCquirit; Sf.vçr^'
ihimicüm fuünf VicÂà'réi riiolertdihüm fùum permifçfjc
hiàla èx ço -ferih'a -procedlt : :qufe mâla eft anripnà
qri'aitt molit.'' ''Hæc autem ferma*, Â' vçhemeiitèrdi1^
plicet Döminó ^h’ j nec fb^vus ex ea fibi. yjétum , Ccd
fernem do'riijuifit: Hpc itaqnè' mölèfi'dtnutri' fenjpct
âliqüid rriolens‘ , côif ctI humanum ,J a|Ràué aliqüfd<‘è-
gitans. HoC Dèirs ünicüique homtiji:fcrÿarid6m! trauriri
eo* vpîvitil.tÿs ÉantùWridgifat^A/. moiW...S'
^iÔs'ipfe iuggèrit. Quorum çdgîtatüuiny alu.’üt'frrir co6‘u“
mëntu'm",1 alit ut hordeum., al fi ut_ avena furit.r‘ Purï
^ftïlppè, ùt ffmù’é n t u ^ f i^ anima repjiçâ^;
cùm" iri côntempTàcipïvè'pôfiëàf pure uè 'Öèo 'edgiffe. .....a *
Hi aütem hdrdepa^milämut, qui de^virtute in virtu-
tem’ , quaff pef qüdfqam l^Bbres', afcendpre meditan-
tür? ,Hf eteÿii^, licèc fint hbqi^mmàs.tifqen' fi^pe-
ridH(ms lunt pêfrecn. IllijVer^KÖit'til âvèha»'quibùs
homo intendic (ua defererp vitia : boiïi namqüc funC
8t ifti t fed. tarnen imperfedtiorés,prâfdi6t'is, Hos ita-.
gwc" 9®oes/vuV.'iÖéus; üt'hómo to^'iéorde revol Var*
-fti eï^ein''fmt "viÄum ‘tè’tèrhttiSf aCcraïrat. Ädf