I/o S. ANSEL MI DIALOG. DE GRAMM.
ibi & ter : * & hoc infinité. Difc. ConTequens & ab- ,
furdum eft hoc. Mag. Sit. quoque albus , id ipfiim
*i. hoc quod eft qui albedinem habet : fid * habet, non eft
aliud quam, habenséft. Difc. Nec poteft elle. Mag.
Albus ergo non eft aliud , quàm qui albedinem habens
eft. Difc. Non aliud. Mag. Chm autem dicitur albedinem
habens; non aliud fignificat h.ac oratio,
quàm album. Difc. I ta eft. <LMag. Idem eft igitur
albus, quod qui albus eft. Difc..Sic fequitur. Mag.
Ubicumque itàque ponitur albus, reélè pro eo acci-
ai »mit eft P*tur ÜlH a^ us eft- D*fc Non poftum negare. Mag.
etianT'qui Si ergo albus eft, qui albus eft ; * eft etiam qui qui al-
qui albus eft bus eft, eft : & fi hoc eft, eft etiam * qui qui qui alii.
quicuquc bus eft, eft, eft; & fie in infinitum. Difc. Non hoc
I/Î'inconfe- m*n^s * confèquens, nec minùsabfurdum eft, quàm
quens ut fape fit aliquid aliquid. Mag. Si quisautem dicit
quia albus aut fignificat aliquid habens albedinem ,
aut nihil : fi fic intelligitur, ac fi diceretur ; albus aut
fignificat aliquid habens; aut fignificat non aliquid
habens ; ut non-aliquid fit infinitum nomen ; non eft
integra, nec vera divifio ; Sc ideo nihil probat t veluti
fi quis diceret, cacus aut videt aliquid, aut videt non
aliquid. Si verb fic intelligitur* quia aut fignificat I
* aliquid habens, aut non fignificat : integrated diyi-
fio, & vera ; nec. répugnât iis quaduSta fiint. Difc. aut
Satis apparet quia per album non fignificatur aliquid
haben$ albedinem, nec qui habet albedinem ; led tan-
WM habens albedinem : id eft', qualitas, & habere ;
ex quibus fobs non conficitur unum a liq u id Sc ideo
albus eft utrumque, quia* pariter utrumque Tign.ifi- % pet
cat. Quam rationem in omnibus, qua fine comple-
xionc dicuntur, & fimiliter fignificant quamlibet plu-
ra ex quibus non fit uniiro, valere video : nec aliquid
his, quæ in hac difputatione afleruifti, * objici reélè i^pora
polfe exiftimo. *JMag. Nec mihi nunc videtur : tarnen
quoniam feis quantùm noftris temporibus Dia-
leélici certent de quaftione à te propofita j * nolo te W. »olo
fie his , quæ diximus , inhærere, ut ea pertinacitcr
teneas ; li quis validioribus argumentis * hæc deftrue- *i. vtlit
re, & diverfa * valuerit dftruere : quod fi * contige-
rit; faltem ad exercitationem difputandi nobis* h æ c «xciuii«I
profeciffe non negabis.
SANCTI ANSELMI
CAN T U ARIENS IS ARCHIEPISCOPI
L I B E R
DE VOLUNTATE DEL
C A P U T I.
Voluntas Dei quæ dicatur.
H U mana ratio cüm de Deo Temper debeat
traólare, Sc ad laudem ejus aliquid
convenienter dicere; nomina per qua pro-
priè loquatur non habet, fèd nomina hominibus data
& impofitaaccipit, & per ipfiim effeötum omnipoten-
tiam ejus (altem vel tenui oratione aperireconatur: &
hoe facit ex iftis rebus colligens effedlum voluntatis
Dei lècundvlm occultam juftitiam, vel fecundiimmilè-
ricordiam, vel Tccundiim irae ipfius vindi&am : ad in-
comprehenfibilem enim Deitatis proprietatem afpirare
non poteft. Hinc nos quoquede voluntate Dei aliquid
dicere cupientes, adam rerum attendimus; quoniam
ad ipfius celfitudinis culmen ajihelare non valemus.
Vóluntatem igitur Dei appellamus quiequid in nóbis
ipfe milèricorditer operatur, revocando nos aberrore,
vel piè confirmando judicia. Voluntas quoque dici-
tur pcena & reprobatio quorundam Dei occulta di-
ftri&ione faóta judicia. Voluntas Dei eft ( ut breyites
dicam ) quiequid fit, ut fieri invenitur in creaturis.
Sed dicitur : li omnia procedunt ex voluntate Dei,
quam conftat Temper bonam & reótam efle;- tune
omnia bona & reóta fiint: Sc fi hoe eft; tune fruftra
judicatur aliquisiniquus, vel damnaturimpius ‘ quod
fateri, contrarium inve;iitur catholics fidei.
C A P U T I I .
Voluntas Dei multipliciter dicitur.
Dlcendum eft igitur vóluntatem Dei multipliciter
accipi: ut quiequid poftea opponatür, fine omni
difhcultate ppulentiusaperiatur. Voluntas itaqueDei
acapitur aliquando in Scripturis, aquipollens omni-
potenti Tua prafcientia & ordinationi fagaciter omnia
dilponenti. Unde dicitur: Omnia cjuacunque voluit
Dominus fecit, hoc eft , quiequid Deus ab aterno fa-
clurum Te ordinavit, nihil inexpletum reliquit. Acci-
pitur etiam Dei voluntas, * lècundüm quendam affè-
wum milericordi» Dei; ut ibi: Vuit Deus omnes f t l
vos fieri, quod eft dicere, facit landlos veile ut omnes
lalvi fiant, quód iple tarnen vult, hoe eft, ip/è
dilpofiiit; Ted Tanótos facit veile Dei Sc proximi in-
/Tpirando diledlionem , qua diledlione non inconve-
nienter fiunt in Ecclefia oraciones & fandlis pro Tc hi T-
•naticis & hacrettCis, Judxis quoque & gentilibus. In-
fticutio divina, Dei voluntas non impropriè appella-
tur, Dei autem inftitutio in duo dividi poteft, in pree-
Cepta divinarumScripturarum,& in legem naturalem:
quaecunque homini infita eft naturalis , qua: eft: Quod Tti W
tibi fieri nolueris, alteri ne feceris , &c. Cui quienn-
que obviat, Dei vóluntatem non lèrvat. Pnecepta
etiam divinarumScripturarum, & redbe oblèrvationes
Ecclefiarum, voluntas Dei non immeritb appellantur:
quibus quicunque oblèrvantér non acquielcit, ^ Dei
voluntate deviare penitus dicitur; cum tarnen ab ordi-
ne prielcientia: ejus nullatenus valeat exorbkare.
C A P U T I I I .
Quarumdam ambiguitatum elucidatio tx diftis.
ECce voluntas Dei quatuor modis accipitur & Do-
dtoribus magiftris ^ fcilicet, pro Tcichtia Dei; pro
voluntate landtorum, qui volunt Sc in juftos charitati-
vè falvari; pro ratione hu mana; quarto pro prieceptis
divinis. Si quis verb ocülo mentis hos modos confi-
derat, non ulteriüs in Dei voluntate determinanda
irapeditus laborabit: led vocis acceptione fidcli inten-
dens ingenio, de verbis facile dijudicabit. Itaque cüm
dicitur, adulterium vel hsmicidium vult, vel non vult
Deus fieri: h i propofitiones non repugnant fibi, nee
contradicunt: amba: enim vera: fimt Sc indubitabftes,
fi quis hujus vocis iequivocationem multipliccm, qua
eft, vult, fideliter attendat. Nam Deus vult adultc-
rium, hoe eft , pralcit, pravidet. Unde nullus dubi-
tat, quia omnia videt Sc omnia pralcit. Item, non
vult, hoe eft , non pracipit, vel mentibus fidelium in*
Ipirandó non facit veile. Vel non vult Deus adulterium,
id eft, ex vi rationis anima:, ex naturaii, Tci- .
licet, lege data a Deo, non habemus quod quis in
hoe nee etiam in alio debeat offendere proximum.
Juxta has autem determinationes, poteft quilibet has
Dei voluntates determinare apertè.
C A P U T IV .
i Jilia dubitationes tolluntur.
SEd videndum eft quoddam Tatis Tubtilius, quod
occurrit huic de voluntate diTputationi. Nam vo-
luntati Dei voluntas hominisadharet plerumque, ied
inde damnatur homo : voluntati Dei quoque non
adharet hominis voluntas, Sc inde remuneratur homo.
Item , vult homo quod non vult Deus; & habet
inde pramium h Deo : non vult homo quod vultDeus;
Sc inde confèquitur laudem : Sc multis aliis hanc vo