C E N S U R A
qus eft z S. HR Ipfos etiam ä Monachis Cantuari*
cranfcribi ad Pafchalcm II. mittendos rogavit S. Anfelmus
: ft ejus epiftol* credimus, qu* eft ƒ ƒ. 1. 4 »
Advertendum etiam eftquod in fine cap. 17 . libr. a.
«.-f .dicat Anfelmus voluntatem fe habere feribendi deOri-
ginali pcccato : ünde confequitur libtum de Conceptu
' Virgin. & Orig. pecc. efTe ifto pofteriorem: quod etiam
arguitur ex prologo &e x c. u . iftius libri , ubi memi-
nit librorum, Cur Deus homo.
C E N S U R A L I B R I
De Conceptu Virginali & originali
peccato.
POft Barente Concilium, Romanamque Synodum
S. Anfelmus , dum Lugduni moraretur cxpletis
libris t Cur Deus homo, hoc opus feripfit ante medica-
tionem de Redemptione Humana : ut fidem facit Ed-
J i . merus; lib. 1 . de ejus vita. Liquet ergo librum hunc
w4. b. cfle compbfitum anno 10 9 9 . quo Cone. Rom. cele-
bratum eft fubUrbano II. in fefto, Apparitionis fei-
licet, S. Michaelis , qubd erat terminus induciarum
quas in fefto Nativitatis Domini poft Concilium Barenfe
, Rex Angli* obtinuer'at : juxta Edmer. 1. z,
t i-sf* novor> huic enim Synodo Roman* S. Anfelmus
interfuit, nec nifi ca peraftä Lugdunum repetiit, ut
ex Edm. ibidem conftat : Nec Lugduno difceffic nifi
poft Regis obitum qui an. n o o . menfe Augufto con-
tigit: uno videlicet anno poft mortem Urbanill. qui
fof.SiitA» humana exuerat menfe Odtobri anni prarcedentis, ut
Edmerus in fine lib. 1 . hift. novor. obtervat.
Hic über aliquando duntaxat inferibitur * de Concept
u Virginali: SicCantabrig*in Ms. 16 1. Biblioth.
publica:, & in Ms. 117 * Collegii Caii, & in Mf. z o 3.
aulse Pembrochian*, Sc in aliis. Aliquando fimplici-
tcr , de Originali peccato t fic Cantabng* in Mf. z$ ĥ
Collegii S. Benedifti, & aliis qu* videre eft in variis
ledionibus. Hinc forte error Trithemii diftinguentis
librum de Virginali Concepts*, ä libro de peccato Originali.
In praefatione & inc. 1 1 . iftius opufeuli S. Anfelmus
meminit librorum. Cur Deus homo , qui proinde
eo funt antiquiores : illud verb pr*ceffit librum de
Concordia prafeient. in cujus c. 7 . mentionem habet
opufeuli iftius.
Denique in epiftola ad Theodoricum, qu* eft 4 1 .
lib. 4. de eoopere feribit: & illud cum libris Cur Deus
homo tranferibi mandat, ut eos omnes ad Pafch. II.
dirigeret. Vide epift. 5 J . 1. 4 *
CENSURA D EC LA RATION IS
C ujusdam
In præcedentem librum.
ETfi dedaratio harcinMfs. Sandi Anfclmi volumi«
nibus non occurrat, in omnibus tarnen illius ope-
rum editionibus reperitur: lllius occafionem & argumentum
ex ipfamet difeere licet. Verùm de illius au-
dore & *tate non aliud feimus nifi quod cocetaneus
fuerit S. Bernardo Clarcvallenfi, quem vocat fui tem:
porisSpiritusS.organum.Unde conlcdaneum eft hanc-
ce declarationem efte pofteriorem Anfelmo, qui deccf-
ceratanno 1109 .BCrnardus verb junior Monachum induit
anno 1113.
O P E R U M.
CENSUR'A DI A LO&I
De Veritare.
SAndus Anfelmus adhucPrior hunc dialogum feripfit
Edmero tcftel. 9 de ejus vita: eodem videlicet W *■
tempore quo dialogos de ta u diaboli, de libertate . &
de Grammatico. Vide fandi Anfelmi prologum ad
hunc dialogum, cujus adhuc ipfcmeminit inc. 5. libri
de Conceptu xirginali. Eadem proinde fit dialogo-
rum de libero arbitrio dr de Grammatico Cenfura : fiad-
dideris quod in c. 4. qu*ft. 3. de concordia gratia &c.
me nt io fiat dialogi de libero ar bit r io.
CENSURA T R A C T A T E S
De Voluntate.
SAndus Anfclmus 1. de Concordia Gratia cum lb , p*& ijj,
arb. c. ii. utcunque promifit etfi infirm* admo-
dum valetudinis, fe aliquando didurum demultiplici
divifione voluntatis qu*eft ufus. Id autem cum nulio
in loco attigerit, non abs re conjicio ab eo paulo an-
tequam decederet, libellum hunc effe compofitum ,
quern ex Ms. Vidor. Cd. 1 1 . edidi; & quidem eo lu-
bentius, quod non modo Anfelmi nomen, fed & ten—
tentias habet.
**&?*&&*&& **&&?**&&
C E N S U R A L I B R I
De concordia prasfeientia:, prxJeftinationis,
& grat!*e cum libero arbitrio.
A Nglican* Ecclefi* pace redditS. , S. Anfelmus
circa vit* finem , hoc eft anno 1109 . hoc opus
feripfit: juxta Edmer. 1. *. de cjus vita.
Varia eft hujufee operis diftributio,: ut in variis le-
dionibus notacum eft } queis adde qtiod in Mft 14^*
Domus fandi Petri in Anglia in duos tradatus ifte liber
dividitur ï primus eft de pr*fcientia & pr*deftina-
tione } alter de gratia & libero arbitrio: at juftius in
Mf. Z03. Aul* Pembroch. in tres partes diftribuitur.
i.De pr*fcientia & libero arbittio: z. de prapdeftinatio-
ne & libero arbitrio. 3* de Gratia & libero arbitrio. In
Mf. bibliothec* Villarienfis in Brabantia dicitur liber
trium ejuaflionum. Dignus fane liber qui tanti viri vi-
tarn clauderet.
C E N S U R A L I B R I
S E U E P I S T O L i f i
De Azymo & fermento.
L ibrum hunc, feu epiftolam efle Anfelmi proteftan-
tur omnia cum exqufa tnm Mfs. cxemplarja : Sc
ipfe Dodechinus ad ann. 10 9 4. fed & ipfc liber in c.i.
declarat fe ab eo feriptum qui cradatum de proceffione
Spiritus fanSli ediderat , de quo fupra diximus. In
Ms. zz. bibliothec* Lincolnienfis, & in Mfs. Z17 .bibliothec*
Caii, & in M f.i45* bibl. public*Canta-
brigenfis in Mf. Ciftercienfi inferiptus eft , de fa-
crificio %/te.ymi dr ferrnentutt: In Mf. Sandi Martini
S A N C T I
Torn, incitulatus eft , de pane fac-:ficii contra Grecos.
Inter Epiftolas excufa fuft editione Colon, an. i 6iz .
^ in .aliis omnibus inter libros édita eft fob eo titulo
quern ei præfiximus. Vide varias lediones.
Cum præfatus liber, de procefftvne / &c. cujus in
c. 1. hujufee epiftol* fit mentio , prodierit ab anno
n o 1. ad annum IL03.' ut fupra fiemonftratum : Sc
h*c epiftola direda fuer.it Waleranno Novemburgenfi
adhuc ftanti in fchifaiate , quod Guiberti morte qu*
iuxca Dodech. anno no p. obtigit, extingui coepit •,
certocertius eft cam ab Anfelmo feriptam non fuilfe
ante annum 110 1. fed'paulo poft iibrum''ids proceffto.
ne Spiritus fanSHcuc* amium 11 o z. hanc enim pro -
trahereufque ad annum 110 6. fub cujus fine Anfelmus
in Angliam rediic-, & quo Henrkus IV. Imp.
Leodii vita rundus;eft , abs re clicevetijr, pum eo, tempore
fchifma penittis defitffet, Henrieo V.'jam fmpe-
rante. H*c præcefïït alteram, de facrarnenroru/n diver-
fitate i in cujus fine audor meminit iftius.
C E N S U R A JL I B R I
Sive duarum Epiftolarum de facramentorum
diverfitate.
P Rimam hnjufeemodi Epiftolarum efte Waleran-
ni » alteram An-felmi Cantiiar. inferiptiones pr*
fe'feruncin omnibu^ tam editis quam Mfs. Ideo autem
Edmerus iftius fient '§c pr*cedentis opufeuli non
meminit, quhd inter epiftolas ea recenfenda duxerit :
nos ea libris aceenffiimus , juxta omnes penë editio-
ncs , & pleraque Mfs. In Mf, zz. bibl. Lincol. & in
Mfi Z17. Bibl, Caii & in Mft Z03. Ayl* Pembroch.
& in Mfi Ciftere. ac in editione Nuremberg, anno
14 9 1. hîc liber inferiptus legitur, Defacements Eç-
clefta. Quo eodem titulo ilium citât S. Bonav. to. 7.
parte 4. in c, 1. terti*Rëfponfionis Apologiæpaupe-
rum. Diverfos alios citulos'vide in variis ledionibus.
Qua autem ætate du* ill* epiftol* feript* fint,fic
conjicimus. Anfelmus Waleranno jam miferat epifto-
lam de Azynfio, ut ipfe in fine hujufee opufeuli figni-
ficat. Deinde ex c. ult. epiftol* Waleranni & ex c. 1.
epiftol* fandi Anfelmi conftat quod tunc Wajeran-
nus Pafchali II. eflet reconciliatus , & adeo ipfi fami-
liaris ut Cardinalium jam turn efTet confecretarius: ut
refert. Paulus Langius in Chronico Citizenfi. Igitur
Icriptam cenfeo hanc fandi Anfelmi epiftolam anno
J io z . quo Anfclmus Ecclefi* bono totus invigilavit ,
priufquam ex Anglia R^mam iterum pergeret , quo
pervepit circa hnem anni n o 3. Et ica S. Anfelmus per
duos iftos an. 110 1. & 11 oz. feripfit librum de proceffione
Spiritus fanai.Deinde librum de Az.ymo : d? tan-
dem epiftolam de facramentorum dijferentiis.
C ENSUR A O F F E N D I C U L I
Sacerdotum.
HIc liber extat Cantabrig* iii Mf Collegii
fandi Benedidi, in Mf. E. 10 . Corbej. & in
Mf. S. Ebrtilphi, ex quo ipfum edidimus. Is tarnen
non aliud eft qukm excerptum ex S. Anfelmi epiftola
ad Guillelmum Abbatem, qu* eft j 6 . 1. 1 . ut utrum-
quelegontifit eyidens.HuncautemGnillelmum Dodechinus
ad ann. 109 4. ait fuilfe Abbatem Derfagien-
fem : fed AbbasHirfaugienfis dicitur in veteribus Mo-
nimentis contra fchifmaticos ä Sebaftiano Tengnagel
editis anno 16iz . & mihi ä dodiflimo D. Balufiocom-
municatis: ubi h*c epiftola legitur. Qikmfalfo libela
n s e l m i
lus hîcafcribatur Honorio Auguftod. to. rz. bibl. FP.
a ptæfatis. liquet. \
C ENSUR A L I B R I
De nupriis Confanguineorum. *
IN eclitioHe Colon, an. 16 1 1 . primum, quod Iciam
excuius qft hic liber; & quidem inter epiftolas. Nos
tarnen' iplam .quia dogmàtica eft, aliis opufculis ad-
junximus. Anfelmo autem Cantu, earn adjndieant in-
lcnptio. qute illius nomen præfert , methodus inqui-.
rendi ratlones eorum qua obfervamus, & fententia
qua in c. 6. dicitur per Adam tota natura fuiiTe cor-
rupta quia- tota tunc in ipfo erat, & extra eumnon
crat : h*c enim omnia Anfelmi flint.
Ncc quem movere debet quod Anfelmus c. ; ; & 7.
. »ujufee libri definiat matrimonium inter coenatos m
trxto.gradu poilc conttahi ; cbm tarnen in antiquiori-
bus etiam Anglia* Conciliis & in iis quibus ipfe præ.
tuit. prqhibita fint connubia ufque ad feptimqm Rra.
dum. Hac enim qua vidctur.dilTonantia facile concordat,
fiattendatur quod Canones iqtra feptimum era-
dum Conjugia prohibuerint quoadufquç parentela ex
mterutra parte ad ieptimum gradum .perveniat : ut
exprimit Synodus Londonienfis fub Laufranco , an-
no 10 7 y. adeo ut ft ex una duntaxat parte fextus gra-
dus attmgitur & ex altera feptimus ; tunc in ftxtq
gradu matrimonium poflit contra hi.
P. Raynaldus hunc nodum ut folveret, in fua Syn-
taxl cenfuie S. Anfelmum eo loci grades cognationis
computalienon à fratre &, forore, fed à heppïe & ne-
pte, juxta Concilii Salguaftadienfts definitionem. Verum
quæ ratio Anfelmo fuie alio-ordine hîc recenfere
bos gradus quàm in libro de Azymo , A in Canoni-
bus quos ipfe condidit in LondinenfiConc. an. u oa
Nihil ergo répugnât fed omnia fuadent hanc epiftol
lam ahAnfeimo feriptam fmlTc. Sed cui, & qua «täte
non eft unde conj iciam. Infcriptio ejus mutila eft no-
men enim ejus cui feribitur non legitur, nec Anfelmus
Archlepiicopus vocatur. Murierdarcho five Murcher-
tacho Hibernia: Regi, ut Cognatorum conjugia prohi-
beat, S. Anfelmus icribit epiftolam quæ eft 14a. I. i r
&ab eo Rege.ad S. Anielmum milfas epiftolas apno
I o j> 5.Sc 1 o 9 6. pro confecrationeEpifcopiDublinenfis
& Epifcopi W ataièrdiæ, ab Edmero in I. a. hift.'nov.
diicimus. Unde ab Anfelmo ad quendam forte Hiber-
num eo-tempore , fcilicet circa annum t o s « , feriptam
fuilfe hanc epiftolam utcunque conjici pot»ft. ‘
iiu n n n n a n n n tm n tin
C E N S U R A D I A L O U
d e G r a m m a t i c o
Vide, Cenfuram dialogi de Cafudiaboli,
& dialogi de veritate.
CENSURA HOMILIARUM.
QU?ndoqni<Jem Paftoralis eft muneris. verbo Dei
gregem pafeere : Alifehjuim, quifàcundiâ & zelo
ad (Jicendum prompeus.temper ac patacas exar, feitno-
nem ad populum frequenter habuilfe non eft unde quis Pas-1
dubicec. Edmerus eum diverfis inlpcis cöncionatum f.V
fu-ifie teftatur.
. Ex omnibus autem ten<fti. Antelmi termonibus five
homiliis, pauciffimæ.reftant. In arrtiquis editionibus ,
videlicet duabus Gothicis,nna Nurembergénfi anno
Ï4 9 1. una&alteraParifienfianno 1 ƒ44.& 1^ 4 9 .ujia