4 6 0 E L Ü C I b A R I I-,
fcAPÜT IX.
De démon urn fclentia & pote flat e -, & bonorum
Angelofum confirmation yforma ,
& do tibia.
D i S C I P U L U S .
SCiunt dxmones omnia ?
M. Ex Angelicanacura ineft eis pltrrima feientiaj
non tamen fciunc omnia. Et quanto illorum natura
eft fubtilior hominum * natura ; tantô in omnibus
artibus peritiores funt, quaniullus hominu'm. Futura
nefeiunt, nifi quantum ex tranfaftis colligunt, vel
quantum Deus cos finit feire. Porto cogitâtiones 8c
Voluntates nemo feit nifi Deus, & cui * ipfe volueric
révelare.
* D. Sæpe mala cogitatio pro perfeéfcô opère nun- **
cupatur : Num hæc ab.illis ighoratur ?
M. Imagines phantafmàtum à fe immilïàs ab anima-
bus concipi, & in cogitationibus Formari confpiciunt:
quia animas, quae lux funt, mox quædam tenebræ ob-
tegunt. Species autem virtutum à Deo immiflas & in
mente coriceptas non vident : quia ut nofter afpe&us
jubar folis, ita ipfi fulgorem juftiti® ferre non prevalent.
Juftos autem nequaquam teniarent^ fi fe ab
cis fuperati feirent. J
D. Pofliint omnia qu£ volunt ?
M. Bonum quidem nec volunt, nec omnino poté-
tunt. Ad malum verà valde efficaces funt j non tamen
tantum quantum volunt, fed quantum à bonis Ange-
lis permittuntur. q
C A P U T X .
De bonorum Jingelorum confirmatione, forma,
fclentia & poteflate.
D : S C l P U I Ü S t
Q'i Uid didis de bonis Angelis ?
M. Poft lapfutn illorum ita confirmati funt >
nquam cadere nec peccàre poffint.
D. Quid eft, non poffint ?
M. Nunquam vèlint.
*i- »mit. j). Cur non etiam illi * fimiliter funt confirmati ?
M. Non tarn diu expe&averunt. ‘
su maiorum D. Num cafus * illorum fuit caufa confirmationis
«/. juftotum * iftorum ?
M. Nequaquam : fed meritum îpforum. Cûm enim
vidèrent illos malum füperbiendo éligere ; indignati
funt, & fummo bono fortiter inhæferunt : unde continue*
in remuneratione confirmationem acceperunt ;
& qui priùsfde fua beatitudine incerti étant, tunc fa&i
funtcerti.
D. Quàlem for mam .habent Angeli ?
M. Quodam'modo Dei. Ut enim imago cere ini-
primitur fignaculo,fic expreffa eft in eis Dei fimilitudo.
D. Qu,® fimilitudo ?
M. In eo quôd funt lux, qu6d fünt incorporel, &
omni pulchritudine deçorati.
D. Sciunt omnia, vel poflunt omnia ? £
M. Nihil eft in rerum natura quod eos lateat, cum
in Deo omnia confpiciant. Sanè omnia qu* facere volunt,
fine difficultate poterunr.
C A P U T X T .
De hominà formatione ; & quo m 6 do fit parens mundus
& ad imaginem Dei.
D i s c i p u Lus.
NOnne cafus maiorum minuit numerum bonorft?
M. * Non : led ut complerctur ele&orum nu-
equide“ merus, homo decimus eft creatus.
D. Unde>
M. De fpirituali 8c corpora!! fubftantia.
D. Unde * corporalis ?
M. De quatuor dementis: unde & 'microcofmus jjj
id eft, minor mundus dicitur : habet namque ex terra
carnem, ex aqua fanguinem, ex acre flatum, ex igne
calorem. Caput ejus eft rotunduha , in cceleftis fph;t
r£ modurtijinquoduo oculi ut duo luminariain ca.
lo micant: quod etiam feptem foramina , ut feptem
* cceli harmonise ornanr. Pe&us, in quo flatus & tuf
fis verfantur, * fimulat aërem, in quo vend & toni.
trua concitantur. Venter omnes liquores, ut mareac
omnia flumina recipit. Pedes totum corporis pondus
ut terra cun&a, fuftinênt. Ex ccelefti igne vifum ex
fuperiore acre auditum , e3c inferiore olfadtum ex
aqua guftum , ex terra habet taófcum. * Participium w
düriti® lapidum habet in offibus, virorèm arborum in
unguibus, decorem graminum in crinibus, f fenfum
cum animalibus: h®c eft fubftantia corporalis.
D. Unde fpiritualis ?
M.-Ex fpiricuali igne, ut creditur, in quo imago & fo
fimilitudo Dei expriinitur.
D. Qua: imago Vel fimilitudo >.
M. Imago in forma accipitur, fimilitudo in qualita-
te * exprimitur, vel quantitate confideratur. Divini- ^
tas confiftic in Trinitate j hujus imäginem tenet
anima, qua: habet memoriam per qUam preterita
meminit habet intelledhim qüo praefentia &
invifibiliaintelligit, habet voluntatem quä mala ref. „/
puit & bona eligit* In Deo confiftunt omnes virtutes:
hujus fimilitudinem habet * anima , qu® capax eftw,
omnium vjrtutum. Et ficut Deus comprehendi non
poteft ab omni creatura, cilm ipfè comprehendat omnia
; ita anima a nulla vifibili creatura poteft coinpre-
hendi, eftm ipfa omnia * vifibilia comprehendat:non»1,
enim poteft caelum eiobfiftere, quin coeleftiatrader;
non abylTus, quin infernalia cogitet: h®c eft fubftantia
fpiritualis«
D« Formavit eiim Deus manibus ?
M. Juflii tantum. Per h®c verba innuitur nobis ejus
fragilis natura.
D. Quare de tam vili materia creavit eum ?
M. Ad dedecus diaboli, * & excufationem Dei:
ut fi fortè tentatus caderet, diabolus per hoc Deo non
infultaret; fi autem non fuperaretür, diabolus ] plus
cónfunderetur;cüm hie * fragilis 8c limus & luteus*in- 4jf
tratet gloriam, de qua ipfe gloriofus cecidiftTet.
D. Unde no men accepit ?
M. Ciim effec minor mundus, accepit ndmen ex
quatuor climatibus mundi , qu® Grxce dicuntur
anatole, dyfis,ar6tos, mefembria4 : quia genus fuum *i-
quatuor partes mundi impleturum erat.In hoc * etiam 4
fimilitudinem Dei * habuit: ut ficut Deus prseft om- *t-
nibus in ccelo j fic omnibus homo praeffet in terra.
C A P U T X I I .
De animalibus ad hominis bonum conditis.
D iSC IPULUS .
CUr creavit Deus animalia, eftm his non indige-
ret homo ?
M. Pr®fcivit eum Deus peccaturum, & his omnibus
indigiturum.
D. Cur creavit Deus mufeas & culices, * & a^af|
* qu® funt homini nociva ? *
M. Tantam diligentiam exhibuit Deus in muftis & 4j 1
formicis, & * culicibus formandis, * quantam 10 dis
* aliis* ' ae
D. Ad quid talia j ' • ''''
M. * Omnia ad laudem glorias fu®. Mufc® quidtm J
8c*culices, & his fimilia propter fuperbiam homm,s«/
funt * condita 3 ut cum eum pungunt, quid fit cog»-
L i b e r i .
iinet verffiicuiis*minimis refiftefe valer. ^Unde A implendus fi Angeli non cecidifient.
L " .lharaonem non urfi, non ltonss vaftaverunt j led
i licesJ mufc«, 8c ciniphes. Formic® autem, five
c x * yd tafia qu® inftant op'eribus,ideo funt créaaf
utde eis ftudii & pii^aboris exempla fiima’mus;
Omnis itaque Dei creatio confidêrâti magna eft dele-
I dum in quibufdam fit * decor, ut in flotibus j
I I . -liquibus medicina , ut in nerbis j in quibufdam
aftus ut frugibus j in quibufdam fignineatio, ut
? ^erjnibus 8c avib'us. Omnia igitûr lunt bona, &
propter hominem areata.
C A PU T X I I I .
T)g ’Paradifo in quo homo a Deo tocatus efl , Ö*
formata midier : & cur uter<jne
peccabilis.
D i s c i p u i u s i
Adam eft creatus ? ‘ . v
M. In Hebron, ubi etiam pbft morthus eft 8t
R J fepultus : 8c poficus eft in Paradifo *.
! D. Para£hfus, vel ubi j
M. Locus amchniffimus in Oriente, in quo arbores
diverfi generis contra varios defedtus erant confit® :
verbi gratia, ut ft homo, congruo tempore de uno
comederec , nunquam ampjiùs efiiriret , congruo
tempore dé? alio, nunquam amplius fitiret i fl de alio
verb; nunquam laflatetur. Ad ultirbum,fi de ligno
vitiE uteretur, nón ariipliùs fenfefeeret, non iufirmà-
retùr, nunquam moréretur.
D. Ubi fuit creata mulier ?
M. In Paradifo, de latere viri dorniientis:
D. Quare de viro ?
M. Ut ficut in carhe iina, ita per dile«ftionerii effet
cum eo in niente una.
D. Quomodo pofle’t Paradifus eos omnes cäpc’re ?
M . S ic h t nunc generatio, *■ per mortem pr®:erit, 8c „i. 0mne< ca-
generatio per vitam advenit.; ita tune parentes*in nie- ?frei '
lidre'm ftatum affumereptur : filii verö eörum pr®fini. rattoiicm
to tempore (quod creditur circa trigintä annos ) poft a!- fcc
efum ligni vit® fuis pofteris cederent, 8c ad extremum
omnes pariter in cash's Angelis co®quarentur.
Df Erant nudi ?
M. Nudi erant: & non plus de illis membris, quani
de oeuljs erubefeebant.
D. Quid efi: qupd dicitür: Poft pecCatum videruiit
fe efle nudoS : quafi ante hoe non viderint ?
Mi Poft peccatum hiox per concupifeentia.m in in-
g yice'm «xarferunt j & in illo m,embro exorta eft confu-
I10, unde humana * prdeedit # propago. m pro.
, D. Cur in illo membro plus quam in * aliis? tedit
Jfeiiii D. * Cur non funt omnes eledti fimulcreati, ut
E . Angeli î
. ;1“. yoluit in hoc etiam Deus habere Adam fui fittii-
61 pj- litudinem ; lit ficut ab ipfo omnia, ita omnes homines
Ey10 nafterentur ab illo : unde & Eva, ab illo.
*m'& D. Quamobrem non creavit eos Deiis tales, ut
“ ^ non poflent peccare ?
ie M. Propter majus trieritum. Si enim tentati non
it confenfilTent *, mox ita iirmati eflent, ut nec ipfi neC
pofteri eorum unquarii peccare poftent. Voluit ergo
k Deus üt bonutti eligerent libéré, 8c iftud acciperent
in remuneratione fpj *
C A P U T XIV.
De generatioHe in ftatu innocefitia ; & plufeula de
eo (taiu, & de ientatiohe ■ac cafti
primorum parent urn.
DlSCl fcULUS.
QUaliter gignerent, fi in Paradifo periiianfif-
fent? ,
M. Qaemadmodum manus manui, ita fine con-
cupifeentia jungerentur : & ficut oculus fe levât ad
r videndum f ; ita fine deledfcationc illud fenfibile mem-
brum fuum perageret officium.
D. Quali modo pareret mulier ?
M. Sine forde, & abfque dolore.
D. Eflet infans ica debilis, & non foquens , * ut
nunc ?
M. Mox ut nafeeretur ambularet, & abfolutè lo-
queretur : & contra fingulos dèfeótus dè lignis ibi po-
utis uteretur, 8c præfixo à Deo tempore de ligno vi-
edeçet, & fic in uno ftatu poftmodum perrfta-
neret.
U. Quamdiu debuerunt efle in Paradifo ?
M. Ulqueqüà impleretur numerus Angelorum qui
Wcideruat j & ille numerus eleétprum, qui erat
,M. Uc feirent quod tota pofteritas illorum ebdein
crimine obnöxia teneretur. */. aüo
D. Viderunt Deü m in Paradifo ?
M. Viderunt per aflumptam formaih, üt Abraham
&.alii Prophet®.
D. Quare feduxit eos diabolus ? .
M. Propter invidiam :inviditenim illis, ne ad ho- A
norem illu pervenirec, de quo ipfe fuperbus cecidilfat.
* D. Per quid invenitaditum tentandi? . ai. omit.
M. Per fuperbiam : voluit enim homo ja propria
poteiftate maricre, quoniam dixit: in abündantia mea
non movebör in ®ternum.]
D. Cur permifit-Deus hominem tentari, cüm feitet
eum fuperari ? .
M. Quia pr® fei vit quanta bona de ejus ^ecCato eflet
C faräurusi.
* D. Quomodo feduxit eos 2 «/
M. Fer ferpentem. ]
D. Locutufne eft ferpens?
M. Diabolus locutus eft per ferpentem, ut hodie
lbquitur per obfeflum hominem, 6c quemadmodum
Angelis locutus eft per afinam : cum nec ferpens, nec
afinä feirent quid per eos verba ¥ fonarent. *1 lila
D. Quare rriagis per ferpere,quäm per aliud animal?
M. Quia ferpens tortuofus eft d^ lubiicus: & diabolus
, quos feduxit, tortupfos & lubricos facit: tor-
tuofos rraudulentiS, lubricos luxuriä.
D. Fuit feientia boni & mali in illo pomo;
M. Non in pomojfed in * tranfgreflione. Ante pee- al tranfgtcf.
ca tum * enim honio feivit bdnum 8c malum: bönüm, fionem
X) per experientiam; malum, per feientiam : poftpecca- fuura
$um aptem fciyit malurii per experientiarh j bonum
* tan tum per fbientiaih. dl. vero
D. Nafcerentur mali in Paradifo i
M. Tantummodo ele£fci\
D. Quare nunc mali nafeuntur i
M. Propter eledfcos, ut exerceantur per illos *. & proben
C A PU T XV . Knace!“
p# eorum expulfion'e a Paradifo & de gravitate
peccati ob quod ejcpulfefunt.
D i s c i P u i u s .
QUamdiu fuerunc in Paradifo ?
M. * Septem horas. [tj>
D* Cur non diutius ?
M. Quia mox ut mulier creata eft, confeftim etiam
eft praevaricatä: tertia * horä vir creatus impofuit no- ii. y«ö
mina animalibus: hora fextä mulier rormata continuq
de vetito pomo pra£fumpfit,viroque mortem porrexit,
qui ob ejus amorem comedit: & moX horä nonS Deüs
de paradifo eos ejecir.
D. Quid fuit Cherubim, Vel flammeus gladius ?
M. Gladius fuit igneus murus,*quo poft peecacü cir- ai. »mit.
cüdatus eft paradifus:Cherubim verö Angelica cufto- *1. irderet
dia^t&igniscorpora^arceretiAngelicusautefpiritusa
Mmm iij