Jö<£ E P I S T O L À
ille : Scias ( inqujt.)me ad te à Domina noftra Dei A profündo pelagi, una cum ejus navicula eum pr£CjD:
»»oirrir«» Maria diw^>nm efle. àH nnam «Inlrirpr ,rft_ tavit,& ejus anima rapuit ad cormehta.Die autë tertià
locum quo Demones eum tormentis afKciebant, venic
macerjefu eu magnaAngëlorü focietate,dicens eis-Ut
quid animait» famuli noftri ita injuftè afîligitis ? Nos
inquiunr,eam debemus habere ,& merito j quoniani
in noftris operibus capta eft. Quibus riiater Jefu>
illias debet eflç, cujus opera faciebàc ; ergonoftrade
bet elle quoniani matutinas noftras, dum vos èum
peremiftis, decantabat : unde magis rei eftis, qui inj ■
que contra me egiftis. His di&is dæmones hue illuc
que difperfi fugerunt, & Beata Maria animam redit,
xit ad corpus, 8c hominem ab urroque funere fufeita.
tUm per brachium arripienà, aquam à dextris & à fi
niftris quafi murum ftare jubens, de profündo pelagi
génitrice «Jipefûum elfe,âd quam dulciter
clamafti ;& fi diélîs meis obtemperare volueris, fa"nus
eum çomitibus ruis evades imminens periculum maris.
Ille verô illico fpondet fe eiin omnibus obt,empe-
raturum, fi hoc evad^re naufragium. Promit ce, inquit
ille, Deo & pnihi, qüôd diem Conceptionis, & crea-
tionis Marris Domini noftri Jefus Cnrifti foieinniter
celebrabis, & celebrandum prædicabis.At ille,ut pru-
dentiffimUs : Et quisjinquitjdies in hoc fefto celebran-
dus eritî Sexto, ait, Idüs Decembris, hoc feftuiïi fo-
lemnizandum tahebis. Et quo, inquit Abbas, officio
utemur in Ecclefiaftico obfequio? Onrine,inquit, ofïi-
cium quod dicitur in ej'ujs Nativitate, dicetur in Con-
ceptione ; excepto quod nomen Nativicatis mutabitur
in nomen Conceptions. His diôtis ille difparuit, & B ad portumiriçolumenreduxit.Atille gaudens pedibus
dido citiûsfedata tempeftate, Abbas incolumis
cito flatu applicuit littoribus Anglicanis : 8c quæ vide-
rat 8c audierat, quitus potuit notificavir. Statuit
i autem idem feftum in * coenobio celebrari, 8c ipfe
qüandiu yixitdevotis obfequiis celebravit.
Et nos ergo, fratr.es dile&iflïmi, fi portum falutis
volumus apprehefldere, Deigenitriçis Conceptionem
dignis obfequiis & offieiis celebrabimus, ut ab ejus
Filio digna mercecje remutieremur.
Rurfum hæc folemnitas alibi alio modo declarator.
Tempore namque^Caroli Regis Francoruni illuftriffi-
mi,Clericus quidam Ordine Diaconus Ungariæ Regis
germanuîjMatrem Jefu toto corde diligens,ejus haras
ibiieitus decantabar. Paremü autem fuorum confilid.
B. Virginis prqftrafcus ait: Chariflima Domina mea
& virgo fpecio/a Chriftograciflimajquid tibi tribuarn
pro'tantis beneficiis qua: mihi fecifti j liberafti me de
ore leonis,& de tormentis inferni graviflimis animam
meam. Cui Mater Jefu ait*: Precar te, ne de ccecero
in adulterii.peccatum cadas; ne fiat tibi noviflimus
error pejor priore. Precor te iterum ut de crecero
feftum Conceptionis mest devote celebres annuatim
6. idus Decembris, & ubique celebrandum praedices.
Mox ut id dixit B. Virgo Maria, eo cerndnte ccelos
afeendit, & ipfe eremiticam vitarn dueens, quodfibi
aeciderat, cundfcis audire volentibus narravit} & po.
ftea quandiu vixit, illud feftum' Conceptionis fo-
lemriiter & devote pelebravit, ,8c celebrandum pnenubere
völens cum quadam adolefcentula valde pul- Q dicavit. Et nos, Fratres Chariffimi, noftrâ Archiepifcherrima,
aecepta a Preftsytero nuptiali benedidtione,
quadam die, Mmaetiam celebrata, recordatus quod
ejufdem beatiftimx Virginis horas ilia die, juxta mo-
rém folitum, non cantaverat; fponfam domum mittens,
omnes ab Ècclefia! exire coegit,& ipfe juxta alta-
ré Virginis folus remanfit. Cumque höras Dominica:
Matris decantaret, & hancAntiphonam Pulchraes &
decora filia Jerufalem, diceret j fubito apparuit ei Virgo
Maria cum duobus Angelis,dextram ejus manum,
& liEvam tenentibus, dicens e i: Si ego fum pulchra,
& decorajquid eft,quöd dimitcis me,& fponfem aliam
accipis ? Numquid ego fijm optimè formol^ Num-
quid ego fum puichrior illa?Ubi vidifti cam pulchram?
Cui ille ftupefaebus f i t : Doming mea dulcifltma, clacopali
au«fto|:itatecprrobor^qius,atque pr^cipimus.ui
nullus noftrum ita fit rebus tepiporalibus aut propriis
delidtis defperatus,quin B.Maria Virginis Conceptlo-
nem celebrer annuacim<- Sicuc enim in fanda Ecclefia
ejus excollitur Natiyitas, ita defiec ejus extolliCon-
ceptio : nifi enim coneiperetur, nunquam nafcéretur:
neut enim ad falvandum genus hnmanum olim fuic
neceflaria ejus Nativitas : fic fuit neeeflaria ejus Con-
ceptip: juffu Dei concipitur 8c nafcitur. ïnde fi divi-
na ratio perfpiciaturjfpiritualis conceptionis ejus dies
major fore approbatur, quam ejus Nativitatis.
Res enim major extitit, Adam a Deo creari, quam
filios Adae.de matre nafei; non eft mirum fi homo a
Deo de matre nafcitur. Erubefcant igitur pmhino
ritudo tua omnera mundi pulcHritudinem excellit. D infenfati, qui tanta faeramenta,tàntaque mvfteria te*
Quid vis,Dominait faciam? Ait ilia : Si fponfam car*
nalem.cui adhaèrere vis,amore mei dimiferis,me fpon-v
fam in cælefti regno habebis : 8c fi Conceptionis meæ
feftü annuatim 6. Idus Decembris fblemniter celebra-
veri?, & celebrandum prædicaveris : meeum in regno>
Filii mei laureatus eris. His didis Beata Vftgo difparuit
} Clericus veto domum adiré renuit,& abfque pa-
rentum fuprum copûlio,ad Abbatiam quarndam’extra
patriam illam perrexit, & ibidem monachali habitu
decoratqs, & poft tempus exiguum meritis Beatæ
Marias femper Virginis,quæ quidem diligentes fe de*
cotât femper & beatificât, Âquileiæ Epifçopus Panebris
ignorantia: excacati ideö refpuunt celebrare,
quod viri ac mulieris copulatio in coceptioncVirginis
extitit j fi enim ejus Conceptionem', idcirco quod car-
nalis extitit,ftultis non placet hodie celebrare; tarnen
diem 8c nodem illam dignam, quamvis multi^fic incognita,
&tempus 8c noram fpiritualis conceptionis'
ejus hodieeelebrare dejedet,qua ipfe animarum creator
animam fuae matris dignam, 8c fandiffimam cor-
pori Virginaliejus miniftrantibus Angelis copulavit;
quam etiam diem primam noftrae reparationis & ft-
lptis , difpofitör noftra: falvationis inter cateros digs
fecit, pr*elegit, & fandificavit: nam dusfuntcontriarcha
fadus feftum Conceptionis B. Virgipis die
ceptiones hominis ; (hoc omnibus peritis notum eft)
præfato, quamdiu vijtit, apnuatim cum proprijs oda- £ una qua carnalis«co<pula viriao mulieris agitur
vis diligenter eelebrayit^& ubique celebrandum prædica
vit.
Aliud etiam miraeulum hu jus feftivitatis alibi divi-
na infpirante gratia,à nobis declaratur.In pelago Gal-
lico Canonicus quidam, Ordine facerdos, folitus B.
MariæVirginis horas canonicas decantare,a villa qua-
dam, ubi cum uxore alterius fornicatus fuerat, re-
diens, ad oppidum in quo morabatur. tendere cu-
rans, & pelagus Sequanæ tranfmeare eppiens, folus
navem ingrefliis Dominiçæ Matris horas navigandp
canere coepit. 'Cumque Invitatorium, Ave Maria
gratia plena , Dominus tecum, dicerec -, & jam in
Biedio fluminis effet j eçee turba magna Dæmonum in
qua fpiritüflis anima nova & p„ura Deo opérante cor-
poridivinitus adjnngitpr. Si non placet illi celebrare
Dominiçæ matris carâJem conceptionenajfaltern pb-
ceat celebrare ejus anîmæ fpirituale creatipné çorpo-
rifque çum anima çopulationem. O quanta eft di®
ilia qua noftræ reparatticis apima digna creatur,& b*
dificatur,& fandiiïïmo cOrpori unitur ? non èft enj»
verus amator Virginis, qui refpuit çolere diem ejus
Cpnceptionis.Erubefcantiterum infapi qui hunc diem
colere non volunt idcirco quia aliorum fandoru con-
eeptiones'minirpè colere fandf confuevit Ecclelie*
Maxima quippe rufticitas eft earn aliis Sandis u»
irpe comparare, in qua Deus çarnem humanam a '
DE - CON C E P T I ON fc' B E A T l MA R I JÈ: 'pf
rmpfit,quam et^ m omnes Ahgelos-& Ar- A nem colere , Chrifti generationem eft commerpotare :
1hanze^os lo ccelis fublimaVit : quamvis enim cæce- na'm ejus Conception Chrifti generationis eft linea :
• Sandis dies Conceptionis eorum nbii fit con-
efiinn ut celebrétur ; illi tarnen à Spiritu fando
mcefium eft, qua: major & excellentibr Cündis eft.
Pulchrè 8c dignè dominàtionem fuper cæteros Santos
ilia debet habere, per quani omnes Sahdi fandi-
ficantur ; dicitur enim Chriftus fandorum fandus,
& ipfa fandorum fanda : & ficut fine more funimus
jerum difpofitor fupfer onVnes fandoS & fandas illahi
dignitatem illi contulit, ut Verbum carnem fa dum
Virgo conciperec 8c pareret, & poft paitum Virgo
oermaneret ; fie ipfe præ omnibus abfque more banc
âiznitateln illi prrebuit, ut Conceptionis 8c Nativita-
ti^ejus folemnia facrofahda in fanda Ecclefia cele-
bremur. Quid longiùs j dominiçæ matris Cönceptio-
<
qàapropter Evangélium ( liber generationis ) ipfa die
ficut in NatiiTïtate Domini ante matutinalcs laudes
bono more decahtamus, & ad miftàm legimus j mérite
» ergô colitur ÔC filii generatid ; 8c Matris Conceptio
; quoniani Conceptio & Nativîtas matris genera-
tio eft filii. Celebremus igitur ( diledifïimi ) hodie
dignis officiis ütfâmque ejüs Concepiionem vene-
rabilem j fpiritüalem videlicet, 8c humanam : ut
ipfius meritis 8c pirecibus, à fæcularibus curis & à
cundis malis mereamur eripi ; 8c ad æterna. gaudia
perduci, præftance Dohiino hoftro Jefii Ghrifto
nlio éjus , qui cum Pâtre & Spiritu fandó vivit
& régnât Deus per infïiiità fsÉcula fæciilorüm,
Amenv
M I R A C Ü L U M D E C O N C ' E P T I O N E S A N C T Æ M A R i i . ^ 4
E O tempore quö Guillelmus Normanöfüni ß criminibus; Pié Deuscognofcimusquôdgraviter de- •
Duxpotentiflimus,proftratoAnglorumRege ---- -------
Heraldo, ipfos Anglos bello ftrenüè fuperan-
do fibi fubjecerât : quidam Abbas Elfinus nomine in
Ecclefia Apoftolorum Pétri & Pauli Sandique Augu-
ftini Angibrum Apoftoli refîdebat : in qua Eceefia ip-
fius Auguftini, cæcerorumque Archiepifcoporum corpora
fibi fuccedentiü requiefeunt. Hic itaque Elfinus
certisexcaufisiftlRamefienfem Ecclefiam promotus,
Domino Jèfu Ghrifto devotiflimèfamplabatur, ejuf-
que genitricem, fervitium ejus faciendo devotiflimè,
venerabatur. Càcigit autem ut Danorum Rex, audita
Heraldi morte, Anglorumque'fubjedione, venire in
Àngliam properaret, & fuo eam dominio fubjugare,
proftrato Guillelmo novo Rege, ut ipfe teftabatur ip-
fi-is terræ invafor, 8c eam in perpetiiüm poffideret.
Quo audito Guillelmus ad defendendum fe præpara-
vir,&excircUmjâCentibus regionibusmilites quam-
p’.urimos congregàvit.j & ut crat callidus,urbes ac ca-
ftîlla ftrenuif&mè munivit, & omnibus neceffariis
opulentiffimè replevit. Confilio itaque inito Guillelmus
Rex cum optimacibus fuis ftrenuiffimum Abba-
tem Elfinum,de quo fupràretulimus,in Daciam mifit,
ut édnfiliaipforum & ada diligenter inquireret;& eo-
nîmin Angliam adveiitlim, prout poffet, averceret.
Afcenfa igitur puppe profpero vento flante,inDaciam
venit, ipfiufque terræ fe Régi præfèntavit, & falutes
acmuneraatque fervitia eX Guillelmi Regis parte ob-
tulit: Deinde omnia ut fibi jüffum fuerat, inquifivir ;
quid dicerent,& quomodo fatagerent percundari non
deftitit. Poftquam autem omnia propter qua; illuc
erat, ftrenuiflimècomplevit, procerefque terræ mu-
neribus& promifïisoneravit,in Angliam regredi vo-
luit-,fed Rex Dâciæ fecum ilium regredi permifit.
liquimus, pejora cornmferuimus, quia tnültum pecca-
vimus. Benigna tua gratia fatentibus indulgeat, fate-
mur noftra crimina, tu dele tua gratia. Qui promifi-
fti miferis qua hora ingemuerint 8c corda poenitucrint,
falvos protinu.s fieri. Parce nunc confitentibus, mife-
rere gementibus, miferèrenunt flentibus & verè poe-
nitemibus. Maria mater Domini, ora pro nobis miferis
, tuo filio, 6 Domina, ccrmmenda noftra flamina.
Namque mari funt tradita mifera noftra corpora,
tuus filius animas in requiem fufeipiat.
Ci\m igitur defperati fic clamarent, quendam pon-
tificalibus veftibus ornatum juxta navira afliftere vident
, qui Elfinum Abbatem proprio nomine compel-
lans, hoc ei retulit, inquiens, O tu Abba Elfine, veni
furgens & mecum loquere; Dum autem, admiranti-
bus omnibus quænam effet perfona ilia, Abbas Elfinus
furrexiffet, præfata perfona , ut credimus, Angelica
P hæc ei infit. Si vis fanus efFugere, fi vis mortem eva- \itbmul
dere, fi vis patriam cernere, tuofque lares vifere;
promitte,fideliffinie,Matri Chriftipiifïimæ te fadum
perce|ebrem Conceptionis ipfius feftum diem, in qua
• ipfa virgo incomparabilis Dei futura genicrix,in alvo
matris concepca fuit, & doceto quofeunque potueris,
ut percelebrem diem hujusagant folemnicatis. jfunc
Abbas Elfinus., ut erat prudentiflimus, hoc illi refert
protinus:Quomodo facia iftud,qui diem quo iftud facia
ignoro penitus.Deinuncius refpondit.In fexto idus
Decembris,eft dies celeberrimus.hujus Conceptionis;
huncut célébrés moneo, & celebrandum dicito quibus
dicere potueris 8c qui feire volueririt.Tunc AbbaS
Elfinus : Et quali, inquit, fervirio jubes uti in hôc fefto
? Cui divinüs nuncius refpondit hoc velociàs.Om-
ne fervitium quod dicitur in ejus Nativitate, dicitur
& in Conceptione j fic ubi natalitiuih in Nativitate
Qui mox cum fociis navem confcendit. Naturæ igitur
pluftria collegerunt, 8c in altum carbafa extende- J ) dicitur, Conceptio in hac celebritate dicitur.
runt j ac per frementia æquora itinera direxerunt,
Dum itaque per alta maris pergerent, contrarius
ventus eis furrexit, mare funditus commovit, omnef-
qui in navi erant formidine replevit. Timoré igi-
rur mortis contriti nimiumque perterrici, preces dum
lacrymis Domino fundunt, & fe graviter deliquifTe
yniferabiliter gemunt. In tanto difcritninc pofitis majora
pericula oecurrerunt, namque fyrtes præ oculis
alp>.ciunt, quas naucleri fcamna dieunt* Tunc magis
3nxii 8c dubii velut in morte pofiti clamabantadDeum
*ortiùs. O Deus clementiflime, pater mifericordiæ,
uignarehosrefpicere merfos pronoftro crimine. Ref-
pice clementiffime de fede tuæ gloriæ, vifita nos jam
pofitos in extremo vitæ pqriculo. Affitnunc tua gra-
**a» affit tua benrignitas ,afîit maxima bonitas ,■ afïïht
pona gratuita dona. Succurre nobis miferis, pietas
wejfàhilis, ne nos forboat infernus nunc pio noftris
Pra:di&us Abbas poftquam talia audivit; Deo gra-
tias reddidit, & devotiflimti vovit fe fervaturum quod
audierat divinitus juflum. Statim ut hoc vovit, tem-
peftas cecidit, & ferenitas rediit. Vento igitur profpe-
ro redeunt,& in Angliam alacres veniunt.Statnit quo-
que ih Ramefiafenfi Ecclefia,cui ipfe Abbas praterat.ut
hoc feftum omni anno fblemniter fexto Idus Decem-
bris celebretur j multofque ad celebrandum.devotiffi-
meJnvitavit.'Hujus folftmnitatis celebratoribus detur
a filio ipfius Virginis Domino noftro Jefu Chrifto'
pax & longa vita, & poft tranfitum hujus vita: aeter-
narequies concedatur. Amen. Explicit miraculum dc
Conceptione fantfta: Mari*.
Ab ati/4 Sandimonit
' j4*£ctis lib trat a èft.
ara SI he re ferifta Itguntur flnr* alia miràatla B.
ta turn Vtrgmttaiit & Caftitttuwiajfet^ fTif.fi-
A f f ij