i l l ;
I f r
H i f i f
5üü
M E g S f i
1 i l $ ; i l
I®
quet quia vobifcum eft in hàc re judicia» cùm illis eft A fiæ non privabuntur. Illos autem qui prefbytero
malitia. Si Deus hæcdifcernit in aëtione, utique dif- j ;—;.—-- p..... " s
cernec & in rerributiöne. Confulo etiam vobis, ut pater
filiis i quacenüsiixc,qua: patimini,imputetis pec-
catis veftris fecündüm Dei judicium , ut unufquiifque
veftrüm difcutiat confcientiam fuam, Sc fatisfaciat
Deo per elèdum pcenitentiz, & confeflionem. Soiet
enim Deus multitudinem propter culpam paucorum
flagellare. Quapropter unufquifque, qüod co mm uniter
patimini,fibiimpptet j 8c quant üm in ipfo eft ,■ cle-
mentiam Dei per fatisfaótionem fuper fe & fuper
9-7' alios invocec. Deus enim dicit: Revertimini ad me,
.& egorevertar ad vos. Omhipotens Deus fu& vos.pro-
te&ione & defenfione vifitet, & dementi conlola-
tione hetificet. Amen.
propinquas fuas dimitteré prohibent ; ficut eos qui
contra Deum 8c. contra Chriftianitatem agunt ar
guite, & totUm pecCatum fornicationis Prefbytero"
rum illis imputandum oftendite : & * noftram & om"
ninm Coepifcopotum noftrorum excommunicatio] "t2
hem illis promittice.
B
E P I S T O L A L X I I .
Anfêlmus Archiepifcopus,, V i l le lm o
Archidiacono, dileélo fuo: falutem
& benedidftionem.
Dé non evulgandü aÜis Concilii Londinenfis; nifi
prins, & iterum Epifcopis illa communicant. Capi-
tulorum interim fententias aliquas fuggerit»
SEntentias capitulorum Concilii expofitas n.olo vobis
aüt alicui ad prxfens mittere: quia quando in
ipfo Concilio expofita: funt,non potuerunt ad plenum
& perfeëfcè recitari, propterea quia fubito fine prar-
meditatione ac competenci traëtatione , ficut opor-
ti/j ptoUu tuerat, funt f prolate. Unde quxdam .videntur addenda,
Sc forfitan quxdam mutanda : quod non nifi
communi confenfu Cocpifcoporum noftrorum volo
facere. Volo ergo eas di&are,& priüs eifdem Epifcopis
oftendere, cilm primo convenerimus j quam per
Ecclefias Anglia: di&ata: & expofitae mittantur. Nomina
tarnen rerum de quibus ibi loquuti fumus , vobis
mittimus > ut fecundiim quod recordari poteritis,
tl, faciad* “ nos de illis decrevifle * fciatis. De illis qui ante ex-
eommunicationëm vel poft excommunicationem,ne£
cientes eam fa&am, Sodomico peccatopeccaverunt;
par *8c fimilis er it fententia, fi confïtentes pceniten-*-*
E P I S T O L A L X I I I .
Anfelmus fèrvus Ecclefîæ Cantuarienfïs
fuis chariftimis Burgundio, & uxori ejfis
Richeræ : falutem , & benedi&'ionem Dei.
Vt futur* vita fint memores ; & ad iHites amorem fep
invicern actendant.
QÜaliter me habeam, nünciùs vefter meliùs po-
terit vobis verbis oftendere, quàm ego fcribere
Nihil autem tantùm me dele&at mandare vobis,quan*
tûm ut curam habeatis de vobis; Exoneravit vos Deus
abftulit vobis omnem occafionem amandi hoc fæcu-
lum, & dédit vobis omnem opportunitatem amandi
falutem yeftram. Ponite quotidie ante oculos veftros
finem veftrum. Cogitate intentifllmè cujus erunt &
quid vobis * prodeunt , quæ poft vos remanebunt. «/. froi(Ia
Cögitate quo ibitis, quid vobifcum 'portabuis j quid
q ibi quod præmiiïum fit à vobis ^invenietis." Certè non
portabitis vobifcum nec invenietis ibi aliud, quam
mérita veftra, five bona five mala. Videte quæ mérita
præmififtis. Si plura bona quam mala , gaudere
poteilis. * Si plura mala quàm bona | quod non puto;
multdm debetis timere, prsefertim cùm multùm ne-
cefle fil hbmini volenti falvari, habere * mulro plura«/.
bona mérita, quàm mala. Hxc cogitate, hæc inter
vos die ac node, in fecreto & in publico, traâate j
haec, fine colloquia veftra invicem : Domine mi, Arnica
mea, quid facimus ? quid tar dam us ? prope eft ultima
dies noftra. Quomodo expendimus vit am noftram ? quo-
mo do fatisfacimus Deo pro pcccatù noftris ? F rap aromas
nos, quafi videamus in proximo diem vocationit
noftra : & it a apt emits, ut fecuri eam us ad judicium ;
quia recepturi fumas fine dubio sprout gerimus in hue
tiam petierint. Quam fecundiim diferetionem veftra vita, five bonitm five malum. Deus nos junxit
dabitis,cofiderantes actatem, peccati diuturnitatem,& vita, faciamas ut nos fimul jungat in aterna vita j &
utrumhabeant uxores,an non : & fecundùm quod vi- videamus ibi prolern noftram, quam fibi Deus jam af-
deatis eos pcenitere, & deinceps integram corredmne Jump fit. Hascfunt veftra ftudia, hæc follicitudo, hæc
promittere. Confiderandum etiam eft quia hade- fufpiria veftra. Quod mando vobis per nuncium
nusita fuit publicum hoc peccacum, ut vix aliquis pro iftum, ne veniatis ad me, nifi àme* mandati per fi-4i.i
eo erubefeeret; & ideo multi magnitudinem ejus nef-
gillum meum \ vobis dico, Domine, & frater charif-
cien»es , in illudfe pr^cipitabant. Illi'vero qui poft
fime, Burgundi, fufeipite bono animo, fi me ama-
excommunicationem cognitam fe peccato contami-
tis. Omnipotens Deus regat corda veftra, Sc dirigat
naverunt, graviorifuntmuldandi pcenitentia. Quam
ad gaudia asterna. Amen.
etiam in veftra diferetione, fecundiim prcdi&as cau-
fas ponimus. De his qui tonderi nolunt, didum eft
pt Ecclefiam non ingrederentur: non tamen pratcep-
tum eft ut fi ingrederentur, ceflarent facerdotes ; fed £
tantum annunciarent illis quia contra Deum, Sc ad
damnationem fuamingrediuntur. Decalceamctis lai-
corum nihil decrevimus, fed tanttim Clericorum. D®
Archidiaconibus & Canonids} qui uxores fuas dere-
m
lidas extra domos fuas in maneriis fuis ponunt, exi-
S i
ftimo interim ( donee aliud ftatuatur) tolerandum; fi
certam promiffionem fecerint fe nullam converfatio-
nem cum illis habituros, nec fine legitimis teftibus lo-
quuturos. De Prefbyteris, qui timore non audent fee-
minas fuas relinquere, quod ftatutum eft in Concilio,
fervabitur: quia quamdiu eas aliqu^ occafione tene-
bunt, nec Miflas celebrabunt, nec legates erunt \ fed
tantum ufque ad initium Quadragefimx, fi habuerint
qui pro illis cafte in Ecclefiis feryiant,benefidis Eccle«
I
U.;.
E P I S T O L A L X IV;
Defideratifiimo Patri fuo Anlelmö j vene-
rabili Cancuarienfium Archiepifcopo 5
Idu'ro Lugdunenfis Ecclefîæ iefvtis, falu-
t en\.
De incolumi fuo reditu ex Hie^ofolymu.
SAn&itati veftræ notum efle volumus,meritis 6c in-
tercefioribus veftris id obtinentibus, nos Hiero-
folymis incolumes rediifle. Quod vöbis idcirco notifi- ,
care di^num duximus.qaoniam id vobis non ingratum *■
fore*credimus. Auiivimus aütemà Rege Anglorum
vos nimiûm inquietari ; öc multa contra Deum ejuf-
que Ecclefiam àb eo inconfultèagi ; undedivinam nos
oportet implörare clementiam, ut inimicos veftros ‘
* immo fanâæ Dei Ecclefiæ perturbatores convertat,
& veftra: faridta: obedientia: fubjiciac. Qiiod f i, pecca-
tis noftris exigentibus, id ad proefens-fieri n^n poterit}
& perfecutione ingruente,vös cedere,aut etiam locum
murare necelle fuerit ; Sandtitatem veftram fummiffis
preoibus exoramus | ut ad puerum veftrum declinaré
non dedignemini, & ad domum veftram, quæ veftra
fuit, & quâ: modè veftra eft,& de die in diem Temper
melius vefträ erit. Quod tion folùm nos, fi d & com-
hiilfanobis Ecelefia humilitër implorât,quæ fandtifii- (
inis orationibus veftris nobffeum devotiflimè fe com-
mendat j & ad obfequium veftrum promptillima, fa-
ciem veftram videre defiderac. Pi^ientium gerulum,
* El'vredum nomine, vobis commendamus. Qui ab
Apulia ufque Lugdunum nobifeum veniens, fideliter
nobis ferviviti
^
E P l S fO L A L X V.
Suo reverendo, & charifiîmo Domino * Urn •
berto, Comiti ,• & Marchioni , Anfelmus
(ervus Ecclefiæ Cancuarienfis : fidele lérvi j
tium cum orationiBus.
Gaudet de acceptis ejus Utterjs J fimulque bénéficia ab
iHo in fe co Hat a perßringit. Et ut Ecclefiam tueaturi
non verb itli do minet ur | admonct.
» Itteras à Dignatione veftra, mihi dirédtas magno
gaudio fufeepi, quoniain honore, & amore, &
opulentiâ bonæ voluntatis plenas inveni. Quantus
enim mihi eft honor, cùm veftra Celfitudo, cujus fe
homines gaudent efle Parentes mei, dignätur dicere,
tnefibi*confanguinitate copulari : quantus Verb amor
mtelligitur, cùm de tam longé mihi ftudet fcribere fe
de bonis, quæ de me audit, v^ldè gratulari ? Quan- ,
turn etiam voluntas ejus bona in his, quæ Dei iunt,
coram Deb ferveat, apertè monftrattfr ; cùm de bo-
nis. quæ folâ famâ de longinquo regno audic, ad magnum
gaudium & lætitiam excitatur. U tique licet eà
quæ deine, vel de aébibus meis bona referuntur, devant
, quantùm in me eft, nulla aüt ferè nulla judica-
n ; veftra tarnen benevolentia non minori, quàm fi
veraeffentapud juftum judiçem,gratiâ mereturïemu-
neran. Tantam utique gratiam veftram nefeio me ali-
quo férvitio meruirfe ; nifi quia, ut verum fatear,* ve-
itram profp'eriratem veftrofquefucceflus fcio me fem-
P®r »e^ain antequam Vos vidilfem, non fi6fco corde
nuexiile. Memor enim me naturaliter à progenitori-
v°b*s j ut Domino, debitorem eftè , nunquam
paflus fum cordi meb veftrum amorem deelFc. Nec
, fuùî oblitus,quia cùmRomarn tenderem, bènigna ye-
Itra larguas Lugduni prompta fuit me coducere,arque
necellâria quàriibet impendçre.Qû amor multùm cre-
vit cognita per multos veftra vitâ & probitate j quia
ad fervandam pacem ac juftidam, cum pietate ucimi-
ni veftri principals poteftäte. Quem etiam välde majorera
habere me deinceps dëbere intelligo ; quia hoc
veftra mereri dignatur erga me Diledio.Quamvis non
egeai veftra bbna inte.ntionoftrâ admonitione ; ad nie
tarnen pertinetut epiftola mea ad vos non fît fine ali-
gua exhortatione. Sicut enim ignem vento agitatuni
videmus exardefeere, ita bona voluntas per exhorta-
tioneni ad meliorà fefolet accehdere. Videti?,mi chà-
riffime Domine, qüaliter Mater noftra Ecçlçfîa Dei,
quam Deus pulchram , amicam & dilé«ftam fponfam
fuam v.oeat, à malis Principibusçonculcatur : qubmo-
do ab his quibüs ut advocatis ad tuitionem à Deo
commendata eft, ad eorum æternàm damnationem
tribularur. Quâ præfumptione in proprios iifus ipfi
ufurpaverunt res ejus, qua crudelitate in fervituté re-
digunt libertatemejus, qua impietateconterhnunt &
di/fipant legem & religionem ejus.Qui cùm dedignan-
tur Apoftolici deèretis ( quab ad robur Ghriftianæ re-
ligionis facit ) é(fe obedientes ; Petro utique Âpofto-
lo, cujus vice fungitur, imp Chrifto qui Petro com-
mendavit fuam Ecclefiam, fe probant elfe inobedien-
tes. Quærant igitur, qui vicarii Petri, & in eo, Petri
& Chrifti ,* décréta Chnftianâ cbntemnuntj alias re- il
gni coelorum portas', quia certè per illas non introi-
) bunt,quorumclaves Petrus Àpoftolus portât; ômnes
nâmquè qui nolunt fubjedti elle legi Dei, abfque dubio
deputanturinimici Dei. Ergo, mi Domine, ne pu-
tetis Ecclefiam,quæ in veftro Principatu eft, vobis efle
datam in hièreditariam dominätionem j fed in hæredi-
tariam reverentiam, & in tuitionem. Eam, ùt Matrem
veftram amate, uc fponfam & amicam Dei Honora-
te. Qui enim illam conculcant, extra illam cum dæ-
monibus coneulcaHuntur j & qui illam glprificant, in
ilia & cum ilia inter Angelos glorificabuntur. Revei ë-
dam Dominam meam, uxorem veftram cum ptole veftra
faluto, quibus vobifeurh noftras Ecclefîæ noftræ
orationes in * vera charitate concedo. Omnipotens si.
Deus fie vos in haC vita dirigat & protegat, ut in fu-
j turo ad æcernam beaticudinem prbvehat.
E P I S T O L A L X VI.
Anfelmus gracia Dei Archiepifcopus Can.
cuariæ : Fratri, & afflico dileéta, Burgundio,
& uxori e|us, Sorori fuæ, Richeræ;.
falutem , & benediéfcionem Dei, & fuam ,
quaurùm poteft.
Hterofolymam profctturHriï , quid fit *c':uru i, mdnet.XJt
, gentralem omnium ab infahtia peccatorum confeßio-
J nein pramittat : & it à res fuas difponat ut' uxorem
non fine auxilio & confilio relinquat.
MAndaftis mihi, Domine, & àmice chariiïïme
Burgundi, vos velie ire Hierofolymam pro fer-
vitio Dei de falufe animæ veftræ, 8c hoc x&'s velle fai
cere concelïïone meâ, & filii veftri, mei nepotis, An-
felmi. Gaudeo de veftra bona voluntate, & confulo ôc
preèor, ut fi hanc viam faciatis, nec vobifcum pecca-
ta quæ feciftis,- portetis, nec domi peCcatum relin-
quatis j & ut deinceps voluntatem bene vivendi, fîcuc
verus Chriftianus veftri ordinis, habeatis. Facite con-
feflionem omnium peccatorutn veftrorum nominatim
• ab infantia veftra,quantùm recordari poteftis. Videte
ne peccatum habeatis fuper ùxoré Veftra', cujus boni