3 i i S A N C T I A N S E L M I
Pr.w. a .
*?• fail
tufltdi*.
E P I S T O L A I L
Dominis |
* Odon
Beccenfis , vira peccator, habitu mona-
chusj pro arrernis temporalia defpicere,
pro temporalibus æterna percfpere.
SanÜioris vita norm am a Lonz.onc rogatus
Uoniam verus amor, fient laudibiliter impenputo
me impudentem non eile, fi meum erga vos
Vo ^ dui
Apaucoruro fit fimilis inter multos vocatos. Nullusipj.
tur retrè refpiciendo penfet quàm multos in via’ ccê.
leftis patriæ précédât : fèd indeclinabiliter in anteriora
*incentus follicitè confideret fi jam pariter cum iis
de quorum eledione nemo fidelis dubitat, incedat. Vide
igitur, dilediffime, ne qualibet occafione timor
Dei , quem concepifti tepefeat ; fed fera per quafî in'clc*-
ficienti ftudio ventilatus * in dies fervefeat, donee tibi
in fècuritatem mutatus æternam lucefcac.
Valde namque cavendumeft,Frateramantiflime,iI.
lud quod multi, & non tarn numéro multi, quàm fènfii
ftulti, faciunt; qui quantb diutius vivunt, tantb majo.
rem fibifpem vivendi nutriunt ; & timorem feftinantis
mertis abjicientes, à prppofito land* vitæ deficiunt;
amicis , Frarribus chariffimis,
& Lanzoni , Frater Anfelmus
praferibit.
- - — -r— Verum namqiie eft quia quanto diutius vixi't aliquis, I
^itur , lie irreprehenfibiliter amando exigitur > g tantb breviùs vidurus eft : Sc quanti) fit longiùs à die
aliquatenus vobis oftendo amorem ; ut vellrum mihi
pofiim auc acquirere, aut acquifitum reddere perfe-
diorem. Sed quoniam propter nimis disjundam con-
vc^ d ° nem nullis aut obfequiis, aut filtern collo-
quiis ipfum de bonis cor meum poeeftis percipere s vel
cpiftolaris falutatio fit vobis fignum , diledionis veftr*
memoriam in me vigere. Cfim enim primum*veftra
reverenda Fraternitas parvitati -me* le notam fecic
per fuam pr*Ientiam; nc earn fibi anima mea charita-
tis amplexu alte impreffit aftringendo, ut ejus imagi-
nem in fe perlpicuam exprimeret diligendo, perquam
vos femper pr*Ientes tenet etiam abuftendo : unde licet
rarus fit afpedus, non tarnen rarus, fed continuus
eft affedus. Hadenus duobus fpontanca charitatis
nativitatis fu * , tanto fit proprior diei mortis fine * Sc
retributioni totius vita: fuse. Sicuc igitur vides per fin.
gulos dies in prSteritum vicam tuam crefcere, ita cer-
tus efto fpitium bene vivendi quotidie tibi decrefcere.
Eftoitaque, amice mi, follicitus, ut fpatium vit*,qnod
tibi reftat, quia nefeis quiim breve * eft, fic expendas
ut de die in diem fandum * mentis propofitum ad me-
liora extendas , quatenus fi quid te gravat bene vive-
re; quantb magis laborem tuum ad finem feftinare, Sc
te ad requiem & coronam appropinquare * confideras j
tantb fortius inftando, & lajtiiis perfeverando, virili-
ter confortaais proficias. Ab inceptis ergo nulla laf-
fitudine deficias ; led potiiis qu* tibi expediunt, Sc
qua: nondum es aggreflus, in fpe fuperni auxilii pro
« I* « _ , j -- - amore felicis pr*mii incipias ,, uu ttaa du uSaarnibdiouriuumii *bea-,
, digclta falutatio; deinccps uni perfolvetur debita r turn confortium , Ghrifto ducentc, pervenias.
" lint /ltll^Afn ■•nil.An. m.j. . L d 1— .■ . >. . rt ' 1 ƒ» 4 *t|* a cxcedit jam modum noltra fepiltola: led ut lllis pariter
definat, quibus communiter incepit, attendite, duo
amici mei; audite, ambo diledli mei j tenete, rogo, fi-
nem fatua: mes alloeutionisin memoriam mutuieno-
ftriE diledbionts: fatuam dico locutionem, quod meum
eft; led non fententiam, quod Dei eft. Audite ergo,
& ne propter id, quod* meum eft, id quod ] Dei ell *■
contemnatis. Si quando mundus in aliquo fui generis
exhortatio ;uni quidem veftrum, quia ab uno eft
poftulaca, * addicitur : fed duplici emolumento la-
boris gaudebo, û ab utroque velut fibi didta accipitur.
Equidem mémini, Domine mi, & amice & Lanzo,
lanélum tuum bene vivendi fervorem , multis meum
precibus poftulafle teporem ; quatenus fuis eum com-
monitoriis litteris ad fpiritualcm accenderet amorem.
Quod quoniam inconveniensexiftimabam, ut frigidus
calidum calefacere tentaret, utique volui reeufare,
x _ . r . . - _ - fa vore vobis ridet, noiiteilli arridere: utique non ad
r -.— ---- r . i -------— r . * . t i n . c .
rursus conliderans quia frigido natu fervens ignis hoc ridet, ut in fine rideatis i fed ut fub Principe luo
augetur, non omnmo, quod petebas, potui *reculare. . irridente, cum ipfo lugente lugeatis. Potius ergo, qud-
t-<uapropter cum hoc, quod I me pofeis, ubique in la- ties vobis riferit, rifum ejus horrete: horrendo riden-
cris pagmis multo melius poufis invenire j & manlue- tem irridete, ut poft irrilorem ejus irrideatis, & iplo
x gravitati tua velim, qb fui reverentiam, quantilm lugente rideatis. Amici mei, nolite diligere rnundum, i
m meelt, libenter obedire : fic inter utrumque ince-£)nec eaqus in mundo funt: veraciter enim feriptum *
dam, ut primum ftudendi in facraScriptura tibi cu « . . . -1'* '5 - • ...............■ - ' ■ -
“ ram mjungam ; deinde in mea perfona non ex mca, fed
ex ejufdem Scripturæ fententia pauca fubjungam.
. Moneo itaque & precor, chariffime, quatenus, fi-
eut feriptum eft ; Omni eußodia ferva cor tuum, ni-
hil fît ; quod mentem tuam à fui revocet euftodia. Sollicite
dilcutiat, quid quotidie acquirat proficiendo }
ne quid, quod abfis, perdat deficiendo. Sicùt enim in
virtutibus * difficiîiùs eft aliquid non habitum conan-
c:do alïèqui, quàm defidiâ carere : ita graviùs eft recu-
perare quod per negligentiam amittitur, quàm adi-
pifei quod nondum qùis habuifle cognofeitur. Sem-
per igitur, dile&iffime, præteritaquafipro nihilo fie
deputes, ut & ilia ad qüx profecifti,* tenere non con- £
,temnas ; & his aliquid addere, licet per infirmitatem
nequeas , tarnen per importunitatem lèmper conten-
das.Qupniam namque inter multos vocatos pauci lune
‘■ eleéti f certi fumus omhes Veritate dicehte : lèd qnàm
pauci fint, incerti fumus cunfti, Veritate tacentel
-Quapropter quicunque nondum vivit ut paucï, aut
vicam luam corrigenüo inter paucos le colligat , aut
cum eertitudine reprobationem timeat. Qui verb le de
pauciselTe jam judicat, non ftatim de fecuritatc ele-
âionis cohfidac. * Quippe quoniani nemo noftrCim
Icitin quantam paücîtàtem redigamur eledli ; nullus
utique novit fi jam fit inter paucos cle&os , licêt jam
eft, quia mundus tranfit, & concupifcentia. ejns : Sc
quia amicus bu jus feculi ßnimicus Dei conßituitur. Non
habet * feenum in cornu : aurum habet in cornu , lcd
pofteriora videtej * feenum habet in cauda; caudà
feritrille, cavete. Cavcte, * inquam, & valete. *i
E P I S T O L A I I I .
Domino dile&illimo, reverendo mon^cho
Roberto, Frater Anfelmus Beccenlis, inter
fände converlantes tanti'im minimus,
fic.in temporalibus veile cecerni-
tatem , ut in «eternis nolit temporali-
tarem.
Ejus preces, 0 “ dnafiafii commonachi antlcitiam •
recjuirit,
CUm confidero, ftrenue miles Dei , & m.ihi cha-
rilfime*, cum confidero J.tua: pioyedus ftrenui*
tatis & mex fterilitatem inertix > vix fuggeïerc Sarnfti-
tati fuse pra:fumo mutu*noftr$ mentionem aroicnuc.
Quia enim in cundistepid*vit* me* a<ffcionibus nihil
eft , qü6d beneficiis tu* diledionis póllic compenlan , " crubefc0
Ë P I S T OL A R ÜM LIB-. ï. H
I i ta vél à débituna I « nominati; Sed mrfuS ,cùn
, si a te debituna amici exigsre ,
vel faltem
I jttibercd V nominari_ Sed mrfus Jedm i„ reditum
lotnicu"» ™ jlios ■ patriae s fupcrna:lap s
facilc enttete, me veto peccatis
in eadem via yix moveri "in-
I s ‘ "m u n i neceffitate cogente, ad pt*curtentes
luieot; m s c|amate COn)peUot;non ut velofl-
| Ineex»1’ d oM a lentum, reddatut tardior ; fed
| tas i curtentibus rapta,fiat velocior. Qua-
1 1,1 UtJl cim otationes' mete tales fint, ut vel nihil,
m m m tonM mihiI qnas tuas effe ptbpofni ofFei--
B H — »
r jim r • quatenus eüicaciter tiuhi* profint & ti-
:v CCc t enimeotam Deo vult cor mettra, & fie ad
Atrem. Qaaliter namque oblivifcar tui? Is énim qui
cordi meo velut figillum cer* imprimitur, quotnodb
memori* me* fubtrahetur ? Pr*cerea cur, ficuc audio,
ns meum :* ut qnicquid piodeife debet mi-
[hi'Ut-on°minùs profit tibi, quàm mihi. AgeetWa
r ! tsiliter amabilis, & amabtliter venerabilior j
r S efto dum vivo, de hac noftra voluntate &
IßIHdtus efto, de petficienda in me.quæ tua ent, ebaa I °! Si enim otaveris pro proximo, fcio.vermn ei-
Vr rihi retribuetur ; & fi impetravens, Icitö
r l e i oùicqé d mihi ttibnetur/Qnod ut efficà-
E S f Æ M Obfecro, ut illi fanflo vito Ana.
Ifeifio cuius defiderabilifocietateftuens,, mecom-
lendando, quantùm abfentem * pötes, notum fa- I ias nt & ilium amicum tuum mccum communice*,
l& me fervum iuum cum iUo participes. C^tatenus
1 ex hac die dum vivimus per te & tecum, & ego
ilium veneter amicum altetum Robettum ; & tile
I BilUeat fervum eUndem Anfelmum. Quia enim
non film dighns, nönaudeo petete, quod tarnen vel-.
[ le præfumo ; ut ego velut alter Robertos mar eo.
dent Anaftafio, & ipfe me fruatur quafi altero Roberto
• cuius bonus odor jam per multos hujus pauta:
faaviter diffufus, quanto deleftabillfts anima: meæ
' fragrat * rantô ipfa ad ejus amicittam & notitiam
ardentiùs flagrat. Qnas jam, éx quo vitam ejus au-
divi habeo Sc ampleftor , quantdm pofiunx_ -, SC
oto oret & ipfe mecum , ut tantôànobts crefeant ,
quantùm in Deo etefeere poffunt. Ambo, chariill-
mi valete. Obfecto, in Babylonia fentiteidiptum,
ut ht Hietufalem participetis in idipfum. Non hoc
, dico quafi titneris vobis aliquando difcotdiam ventre
, fed verè cupiens à vobis nunquam concotdtam
abirej
tanto mccrore quereris quod nunquam litteraS
meas videas, & tanto ambre qa*ris ut eas f*pe acci-
pias, cum meam confcientiam tecum femper habeas?
Te quippe filente, ego nbvi quia diligis me j & me
tacente, tu feis quia amdte. Tuinihi ednfeius es quia
ego non dubico de te •, Sc ego tibi teftis fum quia
tu certus es de me. Quoniam igituir nobis noftrarum
confcii fumus confcientiarum de invicem,hoc tantum
reftat. ut ea qu* erga nos funt mandetdus ad invi-
cem, ut pariter velgaudéamus ,.vel folliciti fimus pro
inviceim Qu* autem erga me fine, Sc pro quibus té
B velim mecum gaudere, vel elïè follicitum, melifls dil-
ces per hujus fchedul* latorem , quam per epiftolse
feriptorem, Saluta Dominutn Lanfrancum juveneni
nepotem reverendi Domini, Sc Patris noftri Lan-
franci Archiepifcopi, & offer eis fidelis noftri fervitii
voiuntatem. Quoniam enim tam propinquuS Sc dile-
dus eft ejus quem fic amando veneror, & vënerandö
amo ut amêm quod amat j & quia mores ejus ama-
biles audio: fi dignatur Sc ei fidelitatem noftram offe-
rd, & ëjus amicitiam expofiulo. Saluta Domnum Ofiber
num qui vobifeum eft, ficut diledum Fratrem no-
ftrüpro bfbernodefun&odiiediflïmó meo,ut rpgem
te Sc omnes amicos meos,quam fcio fermone mino-
r i , Sc quam poffum affedu majori, ubicunque Of-
C berriuè eft, anima ejus anima mea eft. Accipiam igitur
in illo vivus quicquid ab amicitia potéram fperare defundus
ut fint otiofi me defun do. Vale, vale mi
chariflime i & üt fecundüm impdrtunitatem tuam re-
tribuam tibi j precor & precor, & precor , memento
mei & ne oblivifcariS anim* Ofberni diledi mei.-
Quod fi te nimis videor onerare, mei oblivifeere , Sc
illius memorare. Domno Henrico mifi alteram epi-
ftdlam • fed commutatis veftris nominibus pet otpnia,
Sc tan fit fua,' Sc fua fit tua;
E P I S T O L A IV . ^
Domno Reverendo , Frarri chariffimo j
amico certiffimo , Domno Gondulfo ,
Frater Anfelmus falutem.
Etfi infrequent ins feribat, non tarnen obliinfci
ejus i ad quem. ejfet frequenties
feribendum.
CUm tibi prdpono fdribere, anima dilediffima
anim* me* ,cüm tibi propono feribere: incer-
tus fum unde potiflimum exordiar aliocutionem
meam. Qnicquid enim de te fentio, dhlce & jucun-
dum eft cordi meo: quicquid tibi opto, id eft quod
optimum excogitat mens mea. Talem enim te vidi,
utquomodo tu feiste diligerem : talem te audio, ut
cjuorrtodo feit Deus, te deftderenr: unde fit ut quo-
cunque tu vadas, amor meus te profequatur; & ubi-
Cunque egoremaneam, defiderium meum te comple-
datur, Et ci\:m rogitas me tuis nunciis, hortaris me
tuislitteris, pulfa’Sme tuis donis , ut memor firn tui:
-4 dh are at lingua mea faucibus meis f i non memor fim
t«»: fi non propofui Gondulfum in pr*cipuis amiciti*
rhe*.' Non hie dico Gondulfum' la'icum meum Pa-
trerh, fed Gondülfufifi monachum, ndftrum Fra-
E P I S T O L A V. i
"O Domino & Fratri chariffimo Henrico,
Fracer Anfelmus falutem.
Se Henricum impenfiks amare propter bonds tndreS
O" reiigiofam converfationem : & quod amici
abfentia per obedientiam fitftinenda efl.
QUanto,dilediffime, converfationem tuam erga
cundos ad morurh hopeftatem cum religione
fanditatis in dies creftere mihi fama teftatur: tanto*
utique cor amici tui defiderio videndi quod amando'
audit Sc * fruendi quod audiendo amat, innamma-
tur. Quoniam autem nos ad invicem non diffimiliter
am'ari non ambigo: nofmet quoque ab invicem fimi-
£ liter defiderari non dubito. Quorum enim mentes ini
unarn * ignis diledionis conflatjhis non immerit0 mo-
leftomeft, fi eorum corpora locus converfationis dif-
iungat* Sed quoniam five yivimus *, five morimur,
non noftri, fed Domini fumus; plus eft attendendum
nobis, quod facit de nobis Dominus, cujus fumus;
quam quod nos volumus, qui noftri non fumus. Sic
ergofervemus defiderium fratern* charitatis, ut fer-
viamus imperio fuperh* voluntatis j & fic exhibea-
mus obedientiam fubjedionis, quam exigit omnii
potens difpofitio, ut retineamus affedum diledionis,
quam largitur divifia diftributio. Non enim meliü’s
Dei ordinationem * noftr* utilitati valebimus con- a. veffr^
temperare, quam fi in * noftra difpofitione ejus yo-
luntati voluerimus obtemperare. * Denique quoniam si. veto*
tmique plures pr*fente^, quos ab iis diledi pariter ^
R r