4 *4 ' S A N C T I A N S E L M I
'■î : ^ Ä : ^ ^ fÿl
E P I S T O L A C X X X I I .
Alexandre) gratiâ Dei Scotorum Régi, An-
felmus. fervus Ecclëfix Cantuariénfis : fa-
Jutem , & fïdeles oraciones, & benedi&io-
nem Dei, &: fiiara, quantum valer.
Gratulatur Hegt in paternum folium evefto.
A chara mihi dileélio,Filia: chariflïma:, ut aliquam vobis
fcribam adroonitionem, qua: vos doceat Sc accendat
ad bene vivcndum j quamvrs vobifcum habeatis di..
leólum filium noftrum Roberium , cui Deus infpira.
vit ut veftri curam fecundüm Deum habeac -y Sc V0s
quotidie, qualiter vivere debeacis, verbb Sc exetnpló
edoceat. Quoniam tarnen fancis petitioni veftra; -/j
quid poiïum , favere debeo; pauca vobis veftro com-
petentia defiderio fcribére tentabo. Filis charillinice
omoisa6lio laudabilis, fivereprehenfibilis, ex volun*
tate habet laudem vel reprehenfionem. Ex voluntate
namque eft radix Sc principium aclionum , qua: fijtf
in noftra poteftate: Sc fi non poflumus quod volumus
GRatias * agimus Deo, &gauderritts ego & tota judicatur tarnen coram Deo unufquifque de propria
Gopgregatio Ecclefis Chrifti Cantuarieijfis, qtfia yoluntace.Nolite igitur confiderare tantum quid fad.
Deus vos in regnum paternum hsredrtario jure poft Bris, fed quid velitis: non tamilm qua: funt opera vc.
fratrem veftrum fublimavit; Sc quia vos móribus di- ftra,quanti\m qua; fit voluntas, veftra. Omnis enim
“ : * ’ jÉfi Sé adlio qua: fit re6ta,id eft,jufta voluntate,non re6la eft-
Sc qua: fit non reéla voluntate, non re6la eft: juli a voluntate
dicitur homo juftus j Sc injufta voluntate did.
tur injuftus. Si ergo bene vullis vivere, voluntatenj
veftram indefinenter cuftodite in magnis Sc in mini.
mis. In his qua; poteftati veftra: fubjacent, Sc in his
qua: non poteftis, ne aliquatenusa reclitudine dccli-
net. Si autem vultis cognofcere qua: veftra voluntas
fit re&a: ilia pro eer to eft re6ta, qua; fubjacet volun.
tati Dei. Ciim ergo aliquid magnum fac^re vel dif.
ponentis vel cogitatis, ita dicite in cordibus veftris:
vult Deus ut hoe velim, an non ? Si vobis refpondet
confcientia veftra, verè vult Deus ut hoe velim, &
gnis regno decoravit. Pro Fratre veftro, qui fàn6lè
vivendo meruit ut de hac vita bono fine mifericor-
dia Dei tranfiret, ficut pro diledlo diledlore noftro,
fecundùm petitionem veftram , oramus & orabimus
ut Deus anima; illius gloriæ fus cum ele6tis fuis gau-
dium sternum tribuat, & afternam beatitudinem concédât.
Scio quia;Celfitudo veftra meum amat Sc de-
fiderat confilium. In primis igitur oro Deum, ut ipfe
vos fanâi fui Spiritûs gratia fie dirigat, & in omnibus
a^ibus veftris confilium attribuât , utad regnum cee-
lefte poll hanc vitam * vos perducat. No’ftrum autem
confilium eft, ut timorem Dei Sc bonos ac religio-
fos mores-, quos in adolefcentia & ab infantia coepifti
habere, ipfo adjuvante , à qui* accepiftis * ftudeatis Ç placetillitalis voluntasrtunefivepoffitisfive non pof.
tenere. Tunc enim bene Reges regnant, eftm fecun-
di\m voluntatem Dei vivunt, Sc ferviunt ei in timore:
& cilm fuper feipfos regnant, nec fe vitiis fubjiciuntj
fed illorum importunitatem cdftanti fortitudine fupe-
rant. Non enim repugnant in Rege virtutum con-
ftantia, & fortitudoregia. Quidam enim Reges, fi-
cut David, & fan6te vixerunt, Sc populum fibicom-
miftum cum rigore juftitis & pietatis manfuetudine
fecundftm quod res exigit, rexerunt. Sic vos exhibe-
te, ut mali vos timeant, Si boni.vos diligant 3 & ut
vita veftra femper Deo placeat, femper mens veftra
vindi&am malorum , & prsmium bonorum poll
hanc vitam memoriä retineat. Omnipotens Deus vos
Sc omnes a&iones veftras nulli alii, quam fus pis
fitis quod vultis, voluntatem tamen amate. Si autem
confcientia veftra vobis teftatur quod Deus non vulc
vos illam habere voluntatem; tunc toto cohacu aver,
tite ab ilia cor veftrum ; Sc fi bene illam a vobis vultis
expellere, inquantum poteftis , ejus cogitationem &
memoriam acorde excludite. Quomodo autem prava
voluntatem aut cogitationem a vobis excludatis; hoc
parvum confilium ,'quod vobis do, intelligite Sc tene-
te. -'Nolfte litigate cum perverfis cogitationibus, vel
perversa voluntate, fed ciim vobis infefts funt,aliqua
utili cogitatione Sc voluntate mentem veftram, donee
evanefcant, fortiter occupate. Nunquam enim
expellitur.de corde cogitatio vel voluntas,nifi alia cogitatione,
& alia voluntate qus illis non concordat.
difpofitioni commitrat. De Fratribus noftris quos£)5ic^oitutvos^a^etea^ nuc^escog“ aliones &vo^un‘
in Scotia.m fecundilm voluntatem Fratris veftri, qui
de labore hujus v it s , ficut credimus , ad requiem
tranfivit mifimus; benignitatem veftram rogare ne-
celTe non putavimi^quiabonam voluntatem veftram
non. ignoramus.
dht!h
E P IS T O L A C X X X I I I .
Anfelmus Arcbiepifcopus, amieor:i »& Filio
chariffimo R o b e r to , & Sororibus & Fi-
liabus fuis dilediffimis S e it , E d it, & H y -
d i t , * Luverirri, Virgit , G o d it : falutem
cates; ut toto nifu intendendo ad utiles, mens veftra
dedignetur eas fairem recordari vel afpicere.
Cilm autem vultis orare, aut aliquam bonam medi-
tationem intendere; fi f$>bis tuncimportuns funt co-
gitationes quas non debetis fufeipere, nunquam propter
illarum importunitatem bonum quod incepiftis,
velitis dimittere; ne inftigator illarum diabolus gau-
deat quia vos a bono incepto facit deficere ; fed eo,
quem dixi, modo illas contemnendo fuperate. Neque
doleatis, neque contrifteipini de illarum infeftinatio-
ne, quandiu illas, ficut dixi contemnendo, nullum eis
affenfum prsbetis j ne occafione triftitis iterum redeant
ad memoriam, & fuam importunitatem refufci-
tent. Hanc enim mens hominis < ■ ' u _ • . i f i lam. tnmi uicua iiuuniiis ihiaaubweti bcounufiuuevttuuduin--e-m-,
& denediclionem D e i & fuatri fi quid h* ut }jOC unde deleflatur aut contriftatur, fbepiAs a<l
memoriam redeat, quam hoc. quod negligendum
fentit aut cogitat. Similiter fe debet habere perfonain
fan 61 o propofito ftudiofa, in quolihet motu indecente,
in corpore, vel anima, ficuti eft ftimulus carnis,
aut ir s , aut invidis, aut inanis gloris. Tunc enim
facillimè extinguuntur, cüm & illos veile fentire,auc
de illis cogitare, aut aliquid illorum fuafionefacetf
dedignamur. Neque timetis quod hujufmodi motus
vel cogitationes vobis ad peccatum imputentur,
valet.
Petitam mittit exhortationem, tju&eeu ad. bene vivent
dum accendat. Ut bonam in omnibus volùntatem
habeant : ut importunas cogitationes & motus in-
voluntarios contemnendo vincere» ftiideant j né illù
perturbentur.
t Audeo, & gratias ago Deo de fàn6îo propofito
w..——..w nüllatenus voluntas veftra illis fè aflbeiat: quoniatn
fanctà converfatione quam invicem habeiis in
diledtione Dei Sc vits fan6litate , ficut didici per Fra- nihil damnationis eft in his qui funt in Chrifto Jelu»
•trem Sc Filium noftrum Guilhelmum. Pofcic veftra qui non lecundftm carnem ambulabunr. Secunou
E P I S T O L A R, U M LIB. 1 1 ï.
3rIiem enim ambulare , eft carni voluntate concor- Atædmmquepropofiti fui. Sicut igitur corpus vefti
j Carnem autem vocat Apoftolus, omnem vitio-
moiüm in anima, vél corpore, cûm dicit : Caro
1 ctipifû* tidvtrsks fpiritum, fp tri tus autem adverses
C°arflJrn Facile quidem hujufmodi fuggeftîones exftin-
limus » fi principium earum, fecundùm prædidlum
^onf|lium, conterimus : difficile veio, poftquam ca-
t earum intra mentem admittimus. Tibi, amice, &
ï »chariffime Roberte , gratias, quantdm poffum ,
pro cura & dile6lione quas erga eafiem ancil-
[as°Dc*> propter Deum , habes ; & precor toto aflFe-
ftu ut*in hac fanda Sc pia voluntate perfeveres.
Certus enim potes effe quia magna te pro hoc fan.
eil fegregatum ä fsculärium converfatione ; fic ’
fttumcor fit feparatum a mundana cogitatione, Sc fit
femper occupatum aliqua utili Sc fpirituali meditatio-r
ne. Spiritus fandus femper habitet in corde veftro,
Sc femper faciat vos gaudere, Sc gratias agere Deo
de bond incceptö. Amen.
E P I S T O L A C X X X V I I I .
Anfclmus Archiepifcopus^ amicx ,
fto ftudio. apud Deum retributio expedat. Omnipd- F] f ^ in Domino : falutem ’
neusfitfempercuftostotius vus vdtræ4. Amen; D Ä. n 11 »
Äbfbteionto & remiflionem omnium pocqMornm & benedlülonem Da , ac iuam , Ci quid
veftrorum tribuat vobis Ömnipotens Sc mifericors
Dominus -, Sc femper ad meliora cum humilicate fa-
eiat vos proficere, & nunquam deficere. Amen.
E P I S T O L A C X X X IV .
Ad Valerannum.
Habetur parte i. pag. 135.
E P I S T O L A C X X X V ;
Valeranni ad Anfelmum, pag. 13^;
&
Ê P Î S T O L A C X X X V I .
Refponfio Anfelmiad Valerannum.
Habetur eadern parte 1. pag, 139.
E P IS T O L A C X X X V I I .
Anfelmus fervus Ecclefiæ Cantuarienfis,
Fratri & amico * chariffimo Turoldo,
Dei gracia Monacho Beccenfi : falucem ,
& boni propofiti perfeverentiam ufque in
finem.
Quod mundo vale dixerit t vehementer gaudeti
Bbnedidus Deus in donis fuis, & fandus in öm-
oibus operibus fuis , qui cor veftrum convertit à
vanitate ad veritatem. Vanitatem enim fequuntur
valet.
Mulieri huic pilffima epiftolam feribit admodïtm
piatn. Quod homo femper aut in ceelum afeendat
aut in infemum defeendat. E t quo à hoc maxime at-
tendere debeat.
DIdïci per legatds veftros, quia vehementer de-
fideratis litteras noftras j in quo reedgnofeo
veftram bonam voluntatem, & Chriftianam inten-
tionem. Nihil enim video cur illas defideretis, nifi
^cx illis aliquod confilium animæ veftra: falubre inde
accipiatis. Quamvis ergo tota facra Sdriptura vos db-
ceat qualiter vivere debeatis, fi eam vobis exponi
facitis : non tamen debeo elle a varus, neque.inexoral
bilis rèligiofæ petitioni veftra;.. Dicam igitur vobis j
Filia charifîima, aliquid quod fi frequehter totâ
. intentione mente pertrad&veritis , multùm cor veftrum
ad timorem Dei & ad amorem bene vivendi
accenderepotçricis. Semper fit anteoculos mentis veftra:,
quia vita praefens finem habet ,Sc nefeit homo
quando ultima dies, ad quamindefihenter die ac node
propinquat, adveniat. Vita prâfens, via eft. Nam
quamdiu vivit homo, non facit nifi ire. Semper enim
aut afeendit, aut defeendit. Aut afeendit in ccelum,
aut dekendit in inferniim. Cùm facit aliquod bonum
Dopus, facit unum pafïîinrl afeendendo ; cûm vero
aliquo modo peccat, facit unum paflum defeenden-
do. Ifte afeenfus, vel defeenfus tune cognofcitur ab
unaquaque anima, quando exit de corpore. Qui fo-
licitè ftudet, dum hîc vivit, bonis moribus & bonis
operibùs afeendere, in ccelo collocabitur cumrfandis
Angelis : & qui malis moribus defeendir, in inferno
fepelietur cum perditis Angelis. Hoc urique notan-
dum eft, quia valde velociùs Sc faciliùs defeenditur;
quàm afeenditur. Quapropter in fingulis voluntati-
bus Sc adibus luis, debet Chriftianus & Chriftia-
na diligenter confiderare fi afcehdat-, aut fi defeendat,
& toto corde ea, in quibus vidét le afeendere j
omnes, qui altitudines Sc honores atque divitias p ampledatur jatque ilia, in quibus cognofcitdefeen-
hujus faiculi concupifcunt j * quia nullatenus pofTunt c * £—•' .v, c.».-.. », — —
fatiare mentem , ] ficut promittunt ; fed quanto plus
abundant, tantè magis an imam efurientem faciunt,
nec ad ullum bonum finem perducunt. Veritatem au-
tem tenent, qui terrena & tranfitoria toto corde
contetnnunt, & ad veram humilitatem toto conatu
alcendunt, Namque nequaquam videntur fpirituali-
bus ocalis, qui fe humiliant, defeendere j fed ad mon-
tem altiffimum, de quo ad regnum Coelorum afeenditur
, confcendere. In viam paradifi vos direxit
• . ina dementia j imo in quendam paradifum hujus
îtæ vos introduxit, cùm' vos in clauftralem conver-
iatK
fum * fieri in infernum, fugiat & execretur. Moneo 4u ficut
itaque & confulo vobis, in Deo amica Sc Filia, * dile 4/. dulciifima
6liftima, ut in quantftm adjuvante Deo, poteftis, ab
omni peccato magno vel parvo vos rctrahatis, & in
fan6lis adlibus vos exerceatis. Oro omnipotentem
Deum ut ipfe vos femper Sc ubique protegat, dirigat
Sc cuftodiat« Amen.
onem monachici propofiti introduxit. Caveat igi-
veftra prudentia ne cor veftrum retro refpiciat.
■Ketto autem Monachus refpicit, cùm ea fiepe recolic
deferuit. Quod cùm fape facit, refrigefeit in eo
a*nor cctleftis 3 & revivifeit amor mundi, & faftidium