4 H S A N C T I A N S E L M I
Quod fi feceritis, & me arnicum. Veftrum amiciofem
vobis reddetis, & amicitiam veftram omnibus veram
elfe oftendétis. Valete. Omnïpotèns Deus tribuat tibi
omnium peccatorum tuorum abfolutionem Sc ret
miffionem ; 8c orationum mearum, fi quid valent, in
vera charitate participatiónem.
E P I S T O L A X X V I I .
Anfelmus Archiepifcopus Cantuariæ, amieo
& Goepifcopo Mal t ho Wacertordienii :
falutem & benedi&ionem.
AUdivi quod Ddmnus Samuel Epifcopus Du-
blinenfis Monachos Eccleiîæ Oüblinæ auc nulla
aut parva occafione èjicit, nec pro ulla fatisfa&ione,
Vult recipere ; 8c quia contra confuetudinem crucem
facit geftari ante fe in itinere, & quia resJEcciefiæ il-
lius ab Arehiepifcopo Lanfranco datas velut propiias
diftribuit. De iis omnibus illi n°ftras mitto litteras,
& Populo ejufdem civitatis mando, ut prædi&arum
return diftributionem prohibeat. Et quoniam non
invenio per quern litteias noftras illi aptius mittam,
precor Fraternitatetn veftram, quatenus eas illi per
præferitiam veftram exhibeatis ; 8c eum caritative viva
voce ut nionitioni noftræ quam illi feribimus af-
fenfum pr&beat rogando & confulendo moneatis.
Valete.
A expe&aturus Beccum redii. Débita igitur mea cm •
Angjia debeo, precor & multùm precor ut folvat^ v '
reliquum quod habere poteftis de meis re'dditibus*1^
Ansfredum præfentem nuntium quàm citiùs potefl-^
mihi mittatis.Solutionem Romefcoti ufquead Feft S
San&i Miçhaëlis differre poteftis. Eleemofyna vef'
ne aliquam jpenuriam patiatur, prudentia veftra i °
gilet. Godefrido de Mellinges dicite ut Guillelmo fi'
lio fuo det 26. folidos denariorum. Guillelmo fil '
Hionis zo. marcas argenti, & Albritoi. ad Feftivh°
tem S. Michaelis dabitis. Orate pro me ut Deus
a&us meos dirigat, 8c in beneplacito fuo adfalute
meam 8c omnium mihi commiflorum difponat.Sal
täte filios & fratres noftros noftræ & veftræ congt
ßgationis. • 6
m
E P I S T O L A X X X .
g f l
E P I S T O L A X X V I I I »
Domino & Patri Reverendo Arehiepifcopo
Rothom-agenfi Guillelmo , Anfelmus fer-
vus Ecclefiæ Cantuarienfis : quod Patri
fiiiüs.
QUamvis Dominas Guido lator præfentium olim
nobis ut Domino & Patri familiari notitia, ut
ait,adhæfèrit -, tarnen quia novit quanta .inter vos
& me mutua fit Dile&io, noftris litteris veftræ
commendari petit fan&itati. Sciât igitur veftra Pa-
ternitas quia cum noftta amicitia & licentia redit
de Anglia in Normanniam ad fuam Ecclefiam. Quod
precor ut apud qüofcunque opus fuerit veftra tefte-
tur au&oritas. Precor etiam ut ubi veftro confilio Sc
auxilio eguerit, fecundum quod veftram decet Re-
verentiam , ad falutem anima: fuæ promptum inve-
jiiat. Valete.
Reverendæ Dominæ fuæ Mathildi o-Joriofc
Regiiiæ , Anfelmus Archiepifcopus :
les oraciones cum fîdeli fervitio, Sc bene,
diclionem Dei, & fuam, .quantùm poceft.
GRatias a^o magnas fufceptæ veftræ largicioni
fed multo majores fanétæ quam erga me (um exl
pertus dileâioni» Quas quoniam corporis officio ne.
L queo peragere, cordis afFe&u cupio indefinenter per.
folvere, fiquidem quantumcumque fit veftra corpo.
ralis abfentia : removed tamen nequit à mente meafi.
delis dileétionis veftræ prudentia. Quapropter defi.
deranter oro,& orando defidAo,ut Deus quod ego per
me non valco,ipfe vobis pro me retribuat,& quantum
feit expedire, fuam erga vos dileftionem Sc veftram
erga fe per ficiat. Quanto afFe&u poffum & quantûm
de Celfitudine veftra audio præfumere, precor ,ob-
fecro, fuppiico t fideliter confulo, ut Ecclefiarum An.
gliæ paci Sc quieti Pietas veftra ftudeat : & m.aximè
nliis earum imbecillioribus minufque potentibus, in
tribulationibus fuis & defolationibus, quafi orphanis
Chrifti fubveniat, & ad fimilitndinem Evangelicægal-
0 lin* illos fub alis doceat proteclionis luæ confoletur
& foveat.Untftio fâdd Spiritus vos in omnibus doceat,
& quæ fibi magis placent & vobis expediunt, perfiia.
deatjek poft temporale regnum ad æternum perducar.
E P I S T O L A X X X I .
Anfelmus Archiepifcopus, Anfelmo, carne
nepoti, dileétionè filio fuo cariflimo : fain*
tern & benedidionem Dei, & fuam.
E P I S T O L A X X IX »
Anfelmus Archiepifcopus, Reverendo Epif-
copo .Gonduifo ; falutem.
NOtum fit Dile&ioni Veftræ, quod gratia Dei
véftris cfFragantibus orationibus fanus fum &
ufque ad Carrotum Romam tendens fine perturba-
tioni ivi. Quo cûm pervcniffem, & à D. Comitiflà,
& Epifcopo honorificè fufeeptus fuiflem s mirati funt
quod tali in tempore tam.periculofum iter peragendq
arripuifTem. Affirmaverunt fiquidem quod nec Romani
videre 6 ceptum iter teherem, nec ulterius, prae
nimia loci infirmitate caloris anguftia redire valerem.
Tale quocunqueefle hoc in tëpore me iter agere,ac fi
mihi licenter mortem vellem afeifeere. Confilio
itaque eorum 8c omnium amiepmm meorum in tem-
|»us congruum iter agendum diftuli,& in Normannia
QUoniam fingulariter te inter omnes confangui-
neosmeos diligo, ut proficias corâ Deo & coram
omnibus defidero. Quapropter moneo te Sc prsecipio
tibi ficut filio diledimmo, quatenus ad hoc pro quo
te in Anglia dimifi follicitè perficere ftudeas,& nullum
tempus in otiofitate tranfeas. In declinatione & vlf'
tute grammatic* cognofcenda maximè’intendc,in «-
dam in e & plus in profà quàm in verfibus te exerce.
Super omnia mores & a dus tuos coram hominibus,
& cor tuum coram Deo cuftodi, quatenus, cûm^e0
annuente te videro, de tuo profedu gaudeap, & ta
ide mealætitia gaudeas. Vale. Deo corpus Sc amm»®
tuam commenda. .
■ 6 0
E P I S TO L A. R U M LIB. IV. 435
. A p i: multùm namque plus me necefle eft expcnder.e
' • ’• •' • quam putabam.De noftris rebus quia non magis in ir “
E P I S T O L A X X X I I .
quàm in vobis cónfido & veftram novi bonam volun-
tatem,ut eas ficut oportet cuitodiatis & tradetis, fcio
r !mus «Archiepifcopus Dominis Frarribus quia prece noftra non indigstis; Gratia, itaque agens
fcÆliis fuis c-hariffimis, Domno Priori Er- .Sé ii,'q<« faäftis St fiiätis, rogo.utficutnupetmthl
nulph°
Sc aliis fub m in Chrifti Ecclefia
Caocuar:
ienfi Deo fervientibus : divinac
o-ratiæ
benedidionis confilio Temper
fegi & confolari.
R iores litteras à veftra Fraternitâte diredaS làtus
fubveniftis, ita in futurum quam citiüs pöteftis fub-
veniatis, mietend©fi quid deprmcerito annodenofkis
redditibus habetis, Sc quidquid de futpro, precando,
monendo,& neceffitatem mearii oftendedo, a pi*po-
fitis noftris colligere * poteftis. De pauperibus quod
apud Cantuariam pafeere debeo, rogd multüm ne ulrc5
- ___________ lam patiaittur inopiam. Quod mihi mandaftis de terra
i f feepi quia per omnia vos veftra, Dei jprotedio- noftra de Roginges libenter äccipio , nec aliam quam
^ orolperitace manere pec litteras Epifcopi Roffe- me rogaftis habere voluntatem, habeo. Audivi quod
«r earüm latorem accepi. Quam laztitiaetfinon " Hugofilius Mobilia;, terram quam firie ulla donatione
JS Itüm licter*.fequetes oomurbaverunt,aliquatenus eum hadenus tenere permifi, yult vendere. Prohibcte
mU n obnubilaverunt. De Regis namque petitione, itaque ne ipfe aut aliquis alius aliquid de terra noftra
tatn mandaftis,non parum miratus fumjfed quod ni- vendat, aut aliqub modo impediat; fed omnia ficut
STSe noftro confilio, ficut vobis decet faeere, yo- ea dimifi permaneant donee redeam. Salutate filios
liftis & prarcepti noftri memores fuiftis, gavifus npftrps & filias, & ut orent pro me oro.. Radulfo filio
c Potens eft enim Deus regiam voluntatem ab om- Herengodi qui mecum fuit, date centum folidos.
iam-1 ni indignat. ioneI , q__o_a_m 1h_a_c_ o__cc_arf.i_o_n_e adverfum nos
nafei «metis, avertere, cum vos rede & ordinate fa-
cere confpiciet, aut fi hoc illi facere non placueritj&
aliquid inde vobis contra voluntatem veftram , quod
t Deus,contigerit j certi efle debetis quia melius
eft pati aliquid propter juftitiani fub Dei confblatione.
quàm aliquidfacere inördinatè in ejusoffenfione. De
hoc igitur Dei difpofuiopem., cui me & vos Q
E P I S T O L A X X X * IV .
Anfelmus Archiepifcopus, Revereiido Epifcopo
Rofenn Gonduifo : falutem:
noftra 'commendp, expedabo : & ficut confuluiftis r Bi 5c qualiter fim per præfentium latorem audie*
Rem per Reverendum 8c arnicum noftrum Epifcopü U tis, cur autem ad præfens in Angliam non redeam
RoflFenfem ut totum Epifcopatum noftruni in pace Sc ex litteris quas Regi mitto,cognofcere poteritis. Manquiete
permanère permittat ficut mihipromi.fic, man- ♦ öo autem vobis ut eum fideliter ex noftra parte falute-
dabo Quod fi Deus 8c votum meum & veftrum fua tis j 8c figillum noftrum,quod vobis nuntii noftri dant, •
gratia difpofuerit, Dei pietatem laudate j 8c fi aliter quod ei mitto, illi detis, & fi illi placuerit per litteras ?
eveneiit.quidquid illud fic,per qualemcunque nuntiü, mihi refpodere,illas mihi per piæfentem legatum mitubicum^
uefim.mandate.Contra hæc & contra omnia tite. Quod fi nolueric, qdidquid refppderit veftris litadverfa
vos ^rtnis juftitiæ à dextris & a finiftris arma- teris mihi mandate. Sigillum autë noftrum non priùs
te; Deumtimete, fempec eum piæfentem publicè & Regioftendetis,quàm Guillelmusde Vvarelvvaft vefecretè,
8c vos illi præfcntes cogitate. Ordihem ve- niet in Ang'iam, Sc eidem Guillelmoexemplum litte—
ftrumemendädo çogitationes & adusveftrosinomni rarum quas Régi mitto,fecreteoftedatis. Videte etiam
innocentia cuftodite : Sc fie Deus vobis omnia coope- ut nullus præter ipfum nifi Prior nofter folus feiatiprabitur
in bonum,& erit vobifeum five in pace five in . fas litteras, antequam Regi dentur. Poftquatn verb
tribulationibus,omnibusdieblis vitç veftræ.De reditu Rd'x.ihas cognoveric. Epilcopis &r-aliis eas notificate,
meoin Angliam antequam quod incepi perficiam de Reginamex noftra parte dulciffimefalutate : * exem- r. epifl s*.
quo mihi mandaftis, Dominus nofter Rex nihil mihi plar litterarum, quas Regi mitto vobis tranfmitto. I,b• *•
mandavit; fed tantiim profperitatem & hilaritatem
fiiam 'ficut fideli fuo & congaudenti,pe'rlitteras inti-
m|vit. Omnipotent Deus & in profpèris & in adve.rfis
fdper vos & in vos fuam effundat benffdidionem , Sc
nunquam patiatur à vobis fuam deefle confolationerti.
Çratias ago Domno Priori & omnibus vobis pro dile-
wone& beneficiis quæ nepoti meo'-propter amorem
: meumimpenditis. Quamvis enim hoc non dubitem,
ipfe tamen fuis litteris hoc mihi magno afFedu inti-
aiavit.
E P I S T O L A X X X l t l .
Anfelmiis Archiepifcopul amico fuo Reverendo,
Gonduipho Epifcopo
Rofenfi : ialutem.
DE falute & profperitate noftra per latores præ-
fentium cognofcere poteftis, prdpter quod exiyi
de Anglia, quantùm polTum, adjuvante Deo, per me
îpfum, quia aliter non video me poffe, conor perfiçe-
E P I S T O L A X X X V . «
Anfelmus Archiepifcopus Reverendo. Epifcopo
Gonduffo : falutem.
Litteras Domini noftri Regi^fufcepi, in quibus
ficut feitis, promifit mihi quia poft Curiam mihi
refponderet. Mando ergo Cariiati veftrae ut ad eum
_ ex noftra parte eatis, & dicatis ita. Domine,Archie-
. pifeopusCantuarienfis mädat vobis fidele fervitium fi*
’ Cut Domino Sc Regi fuo, & mandavit mihi ut reduce-
rem vobis ad memoriam quatenus ficutilli mandaftis,
refpondeatis.Qiiod fi ipferefponfum fuum mihi man-*
dareyoluerit per figillum fuum, bene. Si autem per
litteras fuas noluerit refpodere,vos'perlitter'as veftras
mihi mandate quidquid refponderit. Quod fi adhuc
inalium terrtiinum voluerit differre refponfum , acci-
piam dilationem, 8c alium terminumrefpondendii fi
me interim faifitum ficut eram quando exivi de An-
Gratias ago veftr® bona: voluntati 8c follicitudini glia permiferit, ut vos mihi de .rebus paftris mittere
quia mihi nuper in neceflitate fuccuriftis. Namdeccc. poffitis.ficutmando&rhandabo.Si avite me diftaiferic
& xxx. marcis argenti quas tuli de Anglia, non habe- ut noftra: res non fint in mea poteftate 5 dicite ei quia
“ atn nifi xxiv. quando hoc quod nuper mififtis, fufee- ego nullas inducias accipio, fed ita me habebó ficut