Sic enin\vixi jam per triginta tre's A que non hoc feci. .An quod Dominus dicit: Stau'j
petieriiis in nomine meo fic intelligendum eft, P f f f
diceret: Si juraverit Patri, petendp aliquid per nornc1 **
meum:aut quando dicimus: Adjutorium nofrurn ^
nomine Domini, aut quotiens t facimus aliquid flv” %*'
dicimus in nomine Domini, totiens juramus per nomen
Ddmini ? Nequaquam: quomodo autem ilia i *
telligatur, nihil nyrtc ad me: quod'vero » ego tun"
dixi in nomine Domini , intellexi & ihrelligp, in Do
mino, hoc eft, in Deo. Qua-in Deo hunt, fecun"
dum Deum, id eft, redfce. Hunt. Cftm ergo tradidi
me vobis in fervum in nomine Domini,tradidi me vo
bis in fervum, quantum potui; fecundum Deum*
Judicate nunc,- fi hoc modo abnegavi; aut fi potui fe!
cundftm Deum abnegare djfpofitionem Dei de j
confervatio mea.
annos inhabitu monachico, tribus fcilfcet fine prælà-
tione, quindecim in Prioratu, totidem in Abbatia an-
nis, uc omnes boni me diligerent qui me noverunt,
nonmeâinduftriâ , fed gratia Deifaciente : & magis
illi, qui me intèriüs & familiarius noverunt ; nec » a-
hquis in me videret aliquod opus, uhde me prælatio-
ne delecfca,ri cognofceret. Quid ergo faciam ? Quomodo
propulfabo & extinguam’hancfalfam & odibi-
lem fufpicionem, ne animabus eorum noceat, qui me
propter Deum diligebant* charitatem illis minuendo;
aut eorum, quibus qualecunque confilium aut excm-
plum parvitatis prodeffe poter^t, me pejorem quàm
fini illis perfuàdendo j aut etiam horüm & aliorum ,
qui me non noverunt & hoc audient, malum * illis
exemplutn proponendo ? Deus, tu, qui omnia fciSj B cui vellem, nollem, reótè fubjacebam ; aut öbedien*
^ j :o-: A : tjanj| cuj mé penitus tradideram. Ci\m énim profef"
fusfummonachum,abnegdlïmeipfum mihi.utdein-
ceps meusnon effem, idéft, nonyiverem fecundüm
propriam voluntatem | fed fecundüm obedientiam:
vera autem obedientia aut,eft Deo, aut Ecclefi* Dei
& poft Deum maximè Praflatis. Hanc ergo non abl
juravi, nec abnegavi; fed potiüs feryavi , cüm dixi
in nomine Domini. Difcite itaque quid vobis tune de-
di. Hocutique,^ut me veftro non poflem fubtrahe-
re propria voluntate fervitioj nec quarere utfubtra-
her er,nifi ea cogece difpofitione &.obediëti4, quarum
priüs fecundüm.Deum fervusergm. Quod autem fe.
ci, fialiter feciflèm quam. dixi; certè vos monachi
non me juftifico fecundùm examen diftri£fci judicii tui:
quia ille magnus Apoftolus tuus, qui dicere potuit :
v. nihil mihi'cdnfcius fum , cùm hoc dixiflet, fubdidit :
fed non ifi hoc j Ufiificatûs fum , qui autem judicat me
Dominas eft. Et vir illê fîmplex 8c reiftus , timens
Deum &*recedèns à fnalo, cui,te-ipft> telle, non erat
fimilis in terra, dixit, verebar omnia,opera mea : fed
fecundüm quod ahima( mea comprehend« confcien-
tiam fuam , coram te dico eam j ui*omnes qui hanc
meàm epiftolam legent aut audient j fub tuo teftimo-
nio» fciant & credant eam. Tu Domirie vides , 8c
tu efto teftismeus, qulà nefcio, ficut mea mihi con-
fcientia dicit , quid me. ppiat aut alliget ad confenfum
Archiçpifcopatus, ad quem fubitôraptus trahor, f f lnon eftetis, fi quod contra Deum vobis promifilfen]
amor alicujus rei quam fervus tuus contemptor mun:
• di debeat contemnere : & quia ,.fi mihi liceret fervatâ
obedientia & charitate, quas propter te, quantùm
dedifti, volo cuftodire, potiüs eligerem fub Pra:la-
fcd,' ficut- Monachus, fervire & obedire, & ab illo.
confilium anima; meæ 8c neceflaria corporis mei aê-
cipere, ; quàm aliis hominibus dominari aut præeffe.fi-
Ve ad animarum gübernationem, five ad corpoAlem
fùftentationem, aut terrenas divitias poffidere. Tu vides
, & tu efto teftis meus, quia ficut mea mihi con-
fcientia dicit, nefcio quomodp me fine peccàto poflim
evolverë ab hac me eligentium intentione 5 & quia timor
tuus, & charitas,& obedientia, quàs tibi & Ec
exigeretis. hJùnquam antequâm concederetis me ad
Archiepifcopatum promoveri, hanc meam vobis fa.
<5fcàm deditionem alicui èxpofui, fed objiciebam eam
quafi firmiflïmum obftaculum , ' ne promoverer-
donee intellexi me voléntes promoVere in tanta fu*
voluntatis perfiftere conftantia, ut & ad hoc.nihil
obclfe intëlligerent ; & ab^nceptd fe nullatehus aut
velle, aut debere » defiftere aflçrerent. Dicunt etiam
quidam quia & vobis fecundùm Deum datus eram ;
& quibus reifte Prælatus eram, ,nôn redè me polTe
auferri ab illis, nec me * debere coiiçedere. Beatus
* Martinus fecundum. .Deum ; Abbas erat j & tàmen<;.MwaJt
monachis eft ablatüs, & clericis., 8i monachis & laïctéfîæzaæ
debe0imecogunc.me ligant;ü£nonaudMin p o is vjris, & mulieribus eft Prælatus. Petrus Apofto.
religious precibus eorum, & magno, ficuc mihi often- lus,pure quia fecüiiim Deum Anthiochi* C'atbedram
dilnt, defiderio pertinadter contradicere. Domine, - - ■
fi fallit me confcientia mea, oftende mihi meipfüm &
corrige me, & dirige in conjpettu tuo viam meam. Et
live mihi plaeeàt, ut qüod inceptumr eft ab * hominibus
de hac mea eleöfcione fiat j five potiüs ut non fiat,
JDeduc me in via tua : & ingrediàr in 'Ventate tua.
Domine t«.vides, ficut dixi, confcîentiam meam,, tu
efto mihi teftis ad eos qui aliter de me fufeipiantur ; 8c
oftendë illis eam, ne lædant fuas aut aliorum animas,
mal'è eam judicantes. Ëcce, dilediffimi Fratres mei,
audiftis verè confcîentiam meam de Ârchiepifcopatûs
defiderio,five contempxu. Si enim Deo fcîens mentiof,
Epifcopalem tenebat j nec- tarnen dicit aiiquisfquia
peccavit, cùm deferendo eam, ftudio majôris fruftûs
Romam migravit. An ideo dicendum eft quia noti
diligebant priores difcipulps fiiôs, aut quia pofteami-
nùs eos dilexerunt ; aut quia Deus contempfit & defe-
ruit eos, quiaifti eos corporaliter dçferuerunt ? utique
non eft dicendum, Fratres, Non me comparo magni-
tudini eorum ;fed tarnen non ideo nim damnandus, fi
de me facit Deus aliquid ad fimilitudinem eorum.For-
fitan dicit aliquis : Non es homo-, cui tantaires conve-
niat. Hoc ipfum de corde & ore judico; Sed dicunt
mihi, qualifcuiKpe fis, te volumus, te. non dinéfeio
pui yerum dieàcm quis deinceps contra hoc, mittimus. Reminiicuntur quidam quia dicêre foleqpod
de^hàc re lub tefti^ionn Dei jnvocatione dixi, bam quod nollem vivere, nifi vobis ; & quià nunirie
volueritapértè;vel cdllidè màlë alicui cômendarè;
puto quia Deus erit mecùm adversùs eum, & pro me
refpondèbit ei j egq verô confolabor me fob teftimo-
nio D'ei.‘ Certus aütém fum quia quicquid hæc falfa
füfpicio^àlicufàninoa; vel npcebitjpeccatum hoc fuper
fe fufei^ent, fi plüres finit auiftores ejùs : 8c five u-
lius,five plus fint;mdxime fuper eiim erit,qui maxime
auâor ejùs eft» Ad ëa vero quibus quidam'veftrûm pu-
tant me potuiffe rationabiliter eleâioni prædidæ re-
fiftere# br'eviter rèfpondeo. Dicunt enirii i*Quando
coaàus eft ut nofter Âbb.às fiemt , tràdidit fe nobis
* in fervüm in'nominé Dqmfni. Bene , qûiàÈoc feci in
homing Domini. Quid Mc intelligünt ; An pufant
me jurafie vobis fervicutem per ndhxeii Domini I utfquam
aliamprelationem haberem quam‘Beccenfem.
Sed hoc fecundum affeiftum mes voluntatis dicebam,
& fecundüm hoc, quod in defenfione & refpon-
fione mea, fi ad aliartl praclationem vocarer, confi-
debarn. Sed quid fi Deus ordinat ut etiam aliis viva®
& ferviam ? - An debeo fuperbe refiftere ? Et ego^
Vos plus fumus Deijquäm ego vefter,& vos mpi. Pf®'
peps Apoftolorum dixit Domino; Non lavitbis
pedes in atemum. Talis erat voluntas ejus. Sed quid
Dominus ? Si non lavero tibi pedes , non habebü^en,li
partem me Cum. Et Petrus quid ? Domihc, non tantiftn
pedes , fed & manns & caput. Tarnen non-jdeo ilium
Deus dam navit,quia fententiam fiiam proiiviriainu-
tavitjimo ad pedes ejus fc humiliavic, *Pr*fume,,
bam He fortitudine & ingenio meo ad me defenden- A
prafumptio mea nihil fuit. Infipieter me locutum eflfe
forfican dieet aliquis, quafi me juftificando & di-
num Archiepifcopatu probando; fed faifi calumnia-
tores mei me coègeiunt, ne vos aut aliquem alium
veneno fu« falfitatis inficiant. Nec nitor me dignum
^rchiepifc°patu probare, fedfaifum crimen * expur-
êare. Sed de his., unde haiftenus locutus fum, nunc
ftlafufficiant. De confoiatione verb veftra pauca fub-
ji'cio. Precor itaque vos. Fratres mei dileiftiflimi, ut
non contriftemini ultra modum propter ‘abfentiam
meam. Certè triftitia veftra mea eft triftitia; & con-
filatio veftra mea confolacio eft. Non fit in homine
fpes veftra, fed in Deo •, quia fi quid vobis profui,
non a me fuit fed ab eo. Multi propter me, &r ferè B
omnes Beccum veniftis, fed nullus propter me Monachus
faefcus eft ; nec propter fpem retributionis mere
vos Deo voviftis \ ab illo cui totum dediftis quod ha-
buiftis, ab illo expedfcare totum quo indigetis. Jaótate
cogitatum veftrum in Domino, 8c ipfe vos enutriet.
ConVertice totam curam ad illi ferviendum ; & ipfe
fufeipiet totam curam veftram ad vos nutriendum. De
me vos precor, ne minüs me diligatis, fi Deus de me
facie voluntatem fuam} & ne propter hoc perdam , fi
aliquando volui faccre voluntatem veftram, quia non
audeo, nec debeo, nec poflum Deo refiftere, nec ad-
htic video quomodo me poflim Ecclefia Anglorum
fubtrahere, nifi Deo refiftendQ. Appareat quia non
me vobis foiiimmododilexiftis ; fed & Deo, & mihi
E P 1 S T O L A V I I I .
Dulciflimis & dilediflimis fuis , Domno
Priori Baldrico, & aliis monachis Bec-
cenfibus, Prater Anfelmus , qui ha&enus
eis fub Abbatis nomine frrvivic , à Deo
femper cuftodiri & procegi,
Vt Guillelmum qui apud Pexeium Prior fuit in Ab~
batem eligant j & ut hanc curam fufeipiat s ei pra-
cipit : Baldrico autem ne Prioratum. dimitt a t, ipfe
inhiber.
DEo , de me quod vult, ut de creatura fua, velim,
nolim , difponente ; & reverendo Domino no-
ftroPrincipe Normannorum Roberto concede!.te; &
Archiepifcopo noftro Guillelmo præcipiente, & vobis
à Effeo coaiftis, faventibus, à veftra cura fum ab-
folutus, & majori involutus. Si Deus vobis dederic
eam gratiam prædiifti Domini noftri Principis, ut de
Ecclefia noftra vobis velit dare Abbatem , & noftrum
inde dignetur audire confilium : illi & vobis dico quia
denullo mihimeliùs videtur quàm de Domno Guillelmo
, qui Prior fuit apud Pexeium. Et fi juflio glo-
riofi Domini noftri Principis in hoc fuerit, quod uii-
nam ita fiat ; ego quoque tibi , Ffater Guiileln
Orate pro me, ut quidquid fiat de me, bono fine per Q nomine Domini per faniftam obedientiam præcipio,
" r'" ’ ~~~r AJiLii- _.i — 1- - - m hanccuram in fpe auxilii Dei,tU3m poftponens requiem
, pro Frâtrum tuorum utilitatéhumiliter fufei-
pias. Iftaslitteras congruo tempore, & Domino noftro,
8c Congregationi, & quibus oportebit, volo
præfencari. Tibi quoque, Baldrice Prior, perfandam
obedientiam prsecipio j ut quicunque fi, Abbas, Prioratum
non déféras,nifi ejus & meo confenfu, dum
vivo. Valete.
gratiam Dei confummetur. Abbatem veftrum ex hac
liora nolite me expc&are ; fed dile&orem veftrum 8c
folicitum pro vobis, quamdiu viyam, Deo fervante
voluntatem quam mihi del vobis dédit, feitote. Nun-
quam tarnen dimittam poteftatem ligandi & folvendi,
& vobis çonfulendi, quam habui in vobis ; quamdiu
Abbas, qui poft me erit, & vos, qui fub illo eritis,
hoc mihi concedetis : flendo & vix dico. Domino noftro
Jelu Chrifto, 8c piæ genitrici ejus Maria;, & bea-
to Petro, cui ipfe commendavit oves fuas, & beato
Bcnedi&o ( fecundùm cujus Régulam.* obedientiam
profelli eftis ) & aliis Sadtis Dei vos comëdo,dilectif-
lîmi Fratres mei,» & eorum meritis 8c interceflionibus
ipfe qui vos redemit,] fit vefter Abbas,fit vefter euftos, p.
ipfe faciat vos polt hanc vira beàtc vivere in regno fuo. u
Ibifuâ pietatetribuat mihi vos videre, & vobifeum fine
fine gaudere, qui eft Deus benediétus in fæcula.
Amen. Mirantur multi ex vobis, quos tam dulci &
familiaridileiftione ample&ebar, ut unicuiqüe videri
poïïet me nullum alium pariterdilexifle ;cur non illis
fingulis aliquam noftræ dile&ionis comemorationem
fcribo. Sed fciant quia non hoc facit obiivio msa, fed
multitudo eorum. Et-forfitan faciam, cüm magis op-
portunum erit ; & .fi non omnibus, faltem aliquibus.
Hoc tantum ad præfens illis dico, ut reminifeantur
quia non ob aliud eos fie dilexi, nifi üt ipfi Deum 8c
animas fuas diligerent. Ipfi funt mihi telles, hoc de
illis femper & de omnibus vobis defidero , hoc pre-
•E P I S T O L A IX .
Domino Patri reverendo , Abbari Roge-
ro, Frater Anfèlmus j in hac vita prolpe-
rè vivere in fanditate, in futura foeliciter
in æternirate.
Commendatio Tiecctnfium,
Sic nobis invicem confcii fumus ego & vos mu-
cuæ dileâionis in Deo, ut nec putem me indi-
gere priotibus, ut ipfa fempet in nobis,quamdiu vivc-
tis, vivat : nec vos indigere perfuafionibus, quia, Deo
annuente,quamdiu vivam, in me non deficier. De Ecclefia
Becci, ( quia nihil in hoc mundo puriùs dilexi,
nec diligo ) fi veftra Samftitas fupplicationibus indige-
retjutique cor v ----------- -—— ■ -- -- -— — , — ’— 1----- tt*d—e & — litt—e,r is,q—uia -v-e-r-b--isr præfësil -n—eq1—ueo,
cor, hoc moneo, hoc confuloihoc faciant , & fic quantùm poflem Ibpplicarem, quatenus illi veftra
temper diledlionem meam inviolabilem erga fe ferva- confolatio, & veftram confilium & auxilium non de-
bunt. Abbatem vobis fuftinuere feftinate , expedit eflèt,& ut filios ejus velut primogenitus & major Fra-
enim vobis. Valete. Hanc epiftolam noftram , qui- ter eorum paterna follicitudine, & materna dulcedine
bufcutique poteftis, pro exeufatione falfæ de me fuf-
picionis oftendite j & maximè reverendis Dominis &
r atribus méis, qui me propter Deum fuâ gratiâ dile-
xerunt, Epifcopis & Abbatibus, de quibus me magis
gravat fi de me aliquid fufpicando përverfum, fal-
utitur. Nolo enim dile&ionem eorum ullatenus per-
ere } fed femper eos venerando & diligendo , illam
® ereri & cuftodire.
foveretis. Sed quôniam veftra prudentia, & veftra
charitatis finceritas hoc vobis perfuadere fine mea
exhortatione lufficiunt ; 8c ego propter cordis abun-
dantiam omnino tacerenon valeam,hanc breve com-
monitionem fufficere ex noftra parte exiftimo. Me-
mentote Dominici verbi ad Principem Apoftolorum,
velut ad Fratrum fuorum primogenitum ; Et tu ali. 1
quando eonverfitsconfirina Fratres rwoj.Salutate Dominos
& Fratres noftros filios veftros ; 8c eis precibus
noftris ôc veftra commonitione perfuadece quatenus