■ *7 8 S A N C T I A N S E L M I
diu laudabilis virtutum operibus înfiidavit, inanis A
glorix typho moveacur * ut exterius gloria ri de virtuti-
bus incipiat. Et ideo nu ne ifte poft toc laudabilitera&a
dicitur Kumilis : quia qùantb magnus eft , humiliât
fe in omnibus, 8c ab omni vitio ja&antix vel fii-
perbix fic aliénas. Et qui fæculi gloriam fie abjecit,
mortuum fe mundo elfe comprobavit. Exemplo-
que talis lu* mortis ca?teros interrogat, quis eorum
ne mundo mori appetat. Et hinc fequitur dedicatio :
quia jam per concernplatiönem in fupernis dedica-
tur. Et inde fit defeendens, quia ut cæteros ad ea
quæ furfiim contemplari folitus eft , elevet, ad eo-
X. Cor. ƒ. V. rum ima pic defeendit, juxta illud Apoftoli : Sive
li‘ - mente excedimus , Deo ; five fobrii furnus, vobis.
Duo nomina quæ fequuntur id eft Malaleel, cujus
interpretatio fonat, laudans Deum ; & Cainan, qui
dicitur polfefllo eorum, indicant myfticè quid agatur g
in ilia contemplation is dedicatione, & ad proximos
defeenfione : quia videlicet ibi Deum laudat, & vhic
pofïidetur ab il lis, quorum utilitatibus fervit. Sequitur
8c Henos, cujus interpretatio eft, defperatus ;
quia fpem in temporalibus 8c caducis habere contem-
?»*. 7.V. ie pfit, juxta illud beati Job : D/fperavi 9 netjuaquam
ultra /am v'tvam. Mortuus enim mundo non habet
jam fpem in eo. Deinde venit Seth , qui dicitur , po-
fitio, vel, refurre&io: quia nunc ponic corpus quod
in fine refurget. Et tune erit perfeófcus homo reforma-
tus in antiquum 8c meliorem ftatum , -ficut confe-
quens infinuat Adam, qui inteipretatux homo ; & primus
fuit conditus : ficque jam fociatur Deo, ut ei .
perpetualiter inhxrens vivat in ipfo. Ob hoc ehim fe
Dei Filius mifèricorditer humiliavit, ut ufquead hanc
celfitudinem fiios, qui lapfi fuerant*, exaltaret ; & ex C
gradibus generationunv, per quos ceeiderant, fécit cis
gradus virtutum , per quos afeenderent. Quos, fcili-
cet, gradus in nominibus Patrum, ut oftenfum eft,
defignatos unufquifque proficientium juxta modum
fiium afeendit, & aliquid de fingulis virtutibus aflè-
quitur ; fed tantô fortius 8c gloriofius ad Deum perve-
nit, quantb verius ac perfedtiùs in his profecerit :
tantoque rurfum tardibs ac difticilius ad eum pertin-
git, quantb remiflius ac negligentiws in his egeric.
Poflet autem de uno quoque gradu, vel nomine pro-
lixa fieri loquutio ; fed cavendum erat faftidium , 5c
relinquendum eis qui feiunt ex paucis multa dicere,
unde poffent & ipfis tra&are. Nam 8c multas ipfo-
rum nominum interpretationes, quos fimiliter proferre
quivilfemus, prxtermifimus ; multafquealias adhuc
elle, quarum notitiam necdum attigimus, non dubi-
tamus , qua? fuos habent myfticos fcnfiis. Et ideo nihil
perfection is in obfervatione juftitix confequi polfunt
homines Dei, quod in hac genealogix feala figuraliter
non fit ex preflu m. Sed & bravium, ad quod per cam
tenduntj ipfe Densfurfum in fine pofitus eft. Princi-
pium verb profedfcus, vel afeenfionis hujus de qua
tradfatum eft. Dominus in feipfo ftatim nobis indica*
vit, de quo fiibjundtum eft : Jeftu autem plenus Spirit
tu fatiBo regreffus eft k Jordane. Non autem dicitur
afflatus Spiritu fanCto, fed plenusquia in ipfo habitat
omnis plenitudo Divinitatis corporaliter: Non enim ad 1
menfiiram dat DeusSpiritum ipfi, videlicet, Chrifto.
Nam exteris SanCtis dat eum ad menfiiram : huic au-
tern inamenfurabiliter, id eft, totum ipfiim immenfutn
Spiritum. Neque primbm impletus eft Spiritu fanlto;
fed ex quo ccepit in utero Virginis concipi, femper in
eo totus marifit Spiritus fandfcus. Sed idcirconuncillo
plenus fuitre dicitur, quia nunc ccepit operibus decla-
rare plenitudinem ejus in fe manere. Et fie regreffus eft
& Jordane : quia regnum principis mundi aggrefTus eft
deftruere h baptifmo , regnumque fuum in orbe novum
conftruere. Nam & quilibet fidelis ejus acce-
pto in baptifmate Spiritu fandfco regreditur ab Jordane
j cum ^ lavacro rediens , adversum feculi vitia,
in quibus ante converfabatur , pugnam inchoat. Ab
Jordane enim regreditur, qui h baptifmo ad cer-
tamen contra relidfcas mundi tentationes properat,
ut his devidlis coronam vit* mereatur per ipfiim
mediatorem Dei 8c hominum, qui cum Patre & Spi-
ritu fandto vivit & regnat in f*cula fkculorum.
Amen.
H O M I L I A IXIN
EVANGE L IUM SECUNDUM LUCAM.
j8- T Ntravit Jefus in ejmddam cafiellum : & mulier %
\_ejuadam , Martha nomine, excepit ilium in dornum
fisam, ere.
In Scriptura facra res una & eadem multoties inveni-
tur diverft fignificare, ficut leo , hasdus, ignis, aqua,
*i. vel a:tinr * vej etinm Sol, & alia multa. Eft enim leo de tribu
Juda j & eft leo , qui circuit quaerens quern devo-
ret. Eft h*dus emiffarius, qui peccata noftra por-
tavit j eft h*dus «1 finiftris, qui damnatur. Eft ignis
quern Dominus mifit in terram , 8c quern vult ut ar-
deat : eft ignis; qui fuper impios cadit, ut non vi-
deant Solem. Eft aqua cujus flumina fluunt de ventre
merg?“ de' crcdentisj eft aqua, cujus tempeftas * non nos deal.
iiiumina- mergat. Eft Sol juftitia?, qui nos * illuminet; 8c Sol
S Sftjgg 9 “ * r nos non urat Per L‘cec ergo caftcllum
alias malum fignificet, ut illud de quo dicitur: Ite in
- uodbi & • ubi* additur, ejuod contrayos ‘ eft, pla-
£ ° manife-* manifeftatur quid fignificet j tamen* hie caftel-
JJ“ hoC Ium»in M B intravit Jefus , fingularem & intemeratam
Virginem ejufaem' Jefii genitricem, falvi
Scripturarum regula^ per fimilitudinem accipimus.
Caftcllum enim dicitur quxlibet turris, 8c murus in
circuitu ejus. Qua? duo fefe invicem defendunt, ita
ut boftes per * murum ab arce, & i muro per arcem
arceantur. Hujufmodi caftello non incongruS Virgo
Maria aflimilatur, quam virginitas mentis & corporis,
quafi murus, ita undiqiie vallavit; ut nullus un-
quam libidini ad earn cfïèt acceffurus , nee fenfus
ejus aliqua * corrumperentur illecebra. Et quia vir- fup{,Ki
ginitatem, cum libido non poflit, fblet impugnare fu- n<>n
p erbia j eft in eadem virgine turris humilitatis, quæ
à muro virginitatis omnem repellit fuperbiam. Et
quia humilitatem , cum fuperbia non poflit, folec
impugnare libido > murus virginitatis à turre humilitatis
omnem repellit libidinem. Itaque ha?c duo,
murus , videlicet, virginitatis , & turris humilitatis
ab alterutro muniuntur j ut nunquam in humili Virgine
fuerit nec * fuperba virginitas, nec inquinata
humilitàs : fed femper in eadem permanferit, 8c hu-
milis virginitas & * virgo humilitas. Quamvis au- 4l.
tern quod dicitur,1 ita verum fit, ut nihil verius
Chriftiana fidcs credere poflit j ponamus tamen aliqua
de Evangelio, virginitatis ipfius & humilitatis
teftimonia. QuippeciimabAngelo filiuseipro-
mitteretur, refpondic : Quov.odo fiet ifiud, quoniam L„t. u
virum non cognofco : Si cuilibet virgini defponfatæ in
animo fup difponenti nubere diceretur , filium ha-
bebis} non miraretur, neque interrogaret quómodo
iftud fieret, ut pote quæ fc defponfatam , &in proximo
nupturam feiret, & à viro * gravidari ufu na-,/. f«1“'
turæ fperaret : hæc autem non immeritô mirata eft >iui
8c quon;odo fieret, quod promittebatur, feifeitata ’"'eft *i. '
HOM1L1Æ ET EXHORTATIONES. * 7 ?
(juoniam quamvis defponfatam, tamen fe nunquam A tientem ladepotavit, infirmumperinfantiam* jacen-
nupturam, neque virum cognituram certiffimc fcic- tern non folum vifitavit} fed etiam * balneando, fo- at. it mi««
bat«/Ha?c de virginitate. De humilitate verb, * diccn* vendo, leniendo, geftando frequentavit, ut mcrito de
dum eft > quod ciim ab Angelo falutaretur * mater eadicatur: Maria autem fatagebat circa frequent mi- u u >•.
ifierium. Comprehenfo, 8c crucifixo, quafi in carce-
repofitp affuit , ficut feriptum eft : Stabat autem fuxta ?•<"*». *j.
crucern fefu mater ejus. Inter ha?c autem follicita erat ,
& turbabatur, cum fugeret in ALgyptum ä facie Hero-
dis , qui fuum talem filium adeo perfequebatur, ut
____^ _ multos^.pro eo fufped* xtatis pucros occideret. Tur- *L *mlt' Pre
humilius de fe fentire polfet ? Sunt qui caftcllum hoc babatur , düm judaeos infidiantes & mortem ci inferre *®
Magdalum fuilfearbitratur, i quo Maria Magdalena * molientes cogrtófceret. Ad ultimum turbataeft val-
cognominatur : quod fi verum eft, praedid* interpre- de, & juxta * Simeonis vocem, fuam ipfis animam «/.;symeone
ftfagdain tdtioni femulatur. * Ma^dalus enim tuiris dicitur, & pertanfiit gladius, ciim videret fuum talem filium com-
Ejopa»* humilitati* coaptatur. Hie verb*jion nominatur, fed prehendi, ligari, flagellari, confpui, fpinis coronari,
iti tanthm quoddam dicitur: quod indifeuffum practcrire g derideri, colaphizari, crucifigi, mofi, fepeliri. Unde &
non debemus. Qiioddam , id eft , fingulare caftellum bene ei coqgruit quod dicitur: Martha, Martha, fblli. i0<
citaes s & turbaris ergaplurima. Nemo verb* dubitat
qubd B. Maria filium fuum vellet liberaride omnitri-
bulatione, 8c feipfam in perturbationc adjuvari Ï Di-
vinitate, quameidem filio fuo inefle feiebat per theo-
riam,quaeeft pars Maria?.Hoc eft,quqdMartha conque-
ritur, qubd earn foror * fua reliquerit folam miniftrare,
& ejus auxilium in minifterio flagitac. * H«ec depar- «*•
te Martha?. Porro de parte Maria?, quae optima pra?-
virginém, & matrem : quamvis fit impoffibile: etiam dicatur; quanta, * vel qualis in B. Maria fuerit, quis
fic Virgo Maria fingularis eric, quia unicum Dei fi- dignè loquatur ? Si taliseft, ut diximus, imbquia me-
lium genu it, qui ficut eft unicus unico Patri; ita eft lior eft qudm diximus, in Beata Maria pars Martha?,
unicus unicae matri. Et ideo nulla, e^iahi fi virgo pa- qua/tantum d Domino non laudatur; fed tamen nqn*1- ,a»ei*
riat, vel eundem vel alium talem generabit. Eft ergo _ vituperatur : qualis eft pars, quam optimam Maria
caftellum quoddam, in quód intravit Jefus: porta ve- ^ elegit, quae fic laudatur, ut ab,ea*non auferri dicatur? »uferrf
rb, per quam intravit, elfc fides. Quia enim credidit; O quäm magna multitudo dulcedinis Deifuit in Bea- nondicMHr
“ ‘' “ ’ • taVirgine-, quando Spiritus faniftus * fiiper cam vcnit,
& virtus aitiffimi obumbravit ei, & de sodem Spiritu
fan&o concepit. Quid de Deo non fapiebat, in qua
fapientia * Dei latebat, & in cujus utero corpus nbi
apeabat? Chrißus eft,* air Apoftolus, Dei virtus, & *' *•
Dei fapientia: * 8c in eo funt omnes thefauri fapientia & e,l°^
feientia abfeondhi Chriftus autem in Maria: Ergo Dei
virtus & Dei fapientia, & omnes thefauri fapientia
8c feientia? in Maria. Ha?c non tanthm ad pedes, fed
etiam ad caput Domini fedens audiebat * verbum ex
ore ejus. Ha?c * confervabat omnia verba Angelorum,
paftorum, magorum, nec non ipfius filii fui, conferens
Deieli^ereturi quomodo fieret falvâ virginitate, ( cui
tantiun timebat ) docei'etur ; % benedidta fuper omnes
jmu ier;s prædicaretur : refpondit : Ecce ancilD Domini.
Et in alio loco : Qu a refpexit humilitatem an.'
cilia fua. O fu Wimis V irgo mater Dei ! p mater humi-
Iis ancilla Dei 1 C^id. fublimius effe poffet ? * Quid
fuit virgo Maria. Quamvis enim 8c mult* ali* murum
| | * virginitatis habeant,.& turrim humilitatis , id eft,
& virgines fint, 8c humiles : tamen falva virginitate
matres effe non poftunt, neque filios generare : quod
ifta fola fecit. Et ideo caftellum hoc meritb ejuoddam,
id eft, fingulare dicitur; quia ifta fingulariter 8c vir-
Wmit. foit g° & mater * fuit: quod nulla alia elle potuit vel effe
a.fofo t(fc poterit. * Verum concedamus aliquam 4^pofle eflc &
perfeda fint ei à Domino ,qu* ab Angelodibta func
* ei ; ficut ait ad earn Elizabeth. Nec quia Jefus incra-
vit caftellum hoc, violatumeft : Jefus enim fal vat,non
violât; confrafta fblidat, non confringit folida. Se-
cunddm nomen ejus, ita & opus ejus. Et mulier qua-
dam, Martha nomine, exsepit eum in dornum fuam :
& huic erat foror. nomine Maria. Dll* ift* forores, ficut
* Patres fandfci pleniffimè nobis expofuerunt, duas
in S. Ecclefia vitas defignant : Martha, fcilicet, afti-
vam ; Maria, contemplativam. Ifta laborat ad exhi-
benda indigenti omnia humanitatisofficia ; ilia vacat,
& videt quoniam Dcus eft. Ifta circa exteriora occuomnibus
patur, ilia interiora contemplatur. Sicut^ autem ma- D in corde fuo. Ncmoumquam ficut ipfa guftavitquam
ter Dei 8c fingularis; ita & iftarum vitarum effeélus, fuavis eft Dominus. Inebriabatur ab ubertate domus
’* quarum ift* *.du* fi rorcS typum tenent, in ea excise Dei, & torrente voluptatis* cjiis potabatur. Necmi-
fingularis. Nunquam in aliqua perfona, Martha fic rum : quoniam apud earn, imo intra earn erat fons vi-
operata eft : nunquam al&s, fic Maria contempla- t * , dequo manabat’ cundfcaperfe&ioutriufquevit*.
'‘n tioni vacavic. Nunquam * fic aliis, vel ha?c, vel ilia, Circa plurima, ut Martha, ©ccupabatur} circa unum,
quod fuum eft, exhibuit. Cum Martham, vel Ma- utMaria, dcle<ftabatur,quia unum eft neccffarium; plu-
riaro dico,4earum fignificata intelligo. Sed jam vi- rimaaufèrunturiunummanet. Singulariterigiturpar-
deamus adionem hujus Marth* ; deinde cónjiciamus tern Marth* peregit, fingulariter optimam partem
contemplationem hujus Mari*. Et ut planius id fa- Mari*elegit s- fed pars Marth* ei aufertur. Jam enim.
fic Maulu
non erit follicita ut miniftret ei, ficut pucro, cui om-
nesordines Angelorum miniftrant, ut Domino. Jam
non turbabitur fugiens cum co in iEgyptum a facie
Herodis : quia * ipfe afeendit in ccelum , & Herodes
defeendit in infernum i facie ejus. Jam nonturbabi-
tur erga plurima, qu* fecerunt filio fuo Ju d * i: quia
omnia fubje&a funt ei. Jam filius Mari* it Jud*is,
ciamus ; quid al'fi Martham operantur; & quid ifta
■ operata eft, conferamus. Alii hofpitem quemlibet
Jn domo fua fufeipiunt; ifta non quemlibet, fid proprium
Dei filium , qui non habet ubi caput reclinet,
non in domo, fid in utero fufeipit. Alii nudum quem-
. ^’bet vcfte mutabili atque comrptibili undelibet com-
■ P°fita operiunt, ifta Verbum Dei * quodammodo - ..... - — ...... ...j - ------ -------------j _____,
. nudum came induit ; dum idem verbum in eadem vel militibus, non flagellabitur, nec occidetur : quia
■ r . B‘ntan Vii-ginc carnem in unitate perfon* aftumpfit, qu* Chriftus ex mortuis refunjens jam non moritur, mors
^ne mie incommutabilis atque incorruptibilis * per- tUi ultra non dominabitur. Pars * ergo Marthx ei aufer-
h^anebit. Alii quemlibet efurientem vel fitientem tur, fed bono fiio: pars * verb Mari* ei perfieitur, qu*
H cibo, vel potu exteriori rcficiunt; ifta hominem Déum non auferetur ab ea. Exaltata eft enim fuper choros An-
■ j, Jni- nuraanitbs indigentem, non foliim exterioribus cibis gelorum, repletum eft in bonisdefiderium fuum, videt
Hotcti fui VCI potibus pavic, verumetiam^interiori fuo labfce aluit. Deum facie ad faciem, ficuti eft, gaudet cum filio in
,1 jU t brcviter ilia lex mifericordi* opera percurramus xternbm. H*c eft pars optima, qu* non auferetur ab
■ cut qu* cbm uni ex minimis fuis * fiunt, Deus fibifafta ea; cujus & nos participes fimus, mcritis ik’ precibus
H . confitetur ; ifta non quemlibet ex minimis, fed fiirii- ejus, per Jefum Qhriftum filium ejus, qui vivit & reinInum
Dei Filium hofpitem* in utero fufeepit, nudum gnat cum Deo Patre in unitate Spiritus fandti, per
carnevc| etiam pannis operuit, efurientem pgvit, fi- omnia fieculorum farcula. Amen.
Z i j ,