3° 4 T R A C T A T U S DE C O N C E P T I O N E
DUE de catne fuageneravit eumdem ipfam , fine quo A |jjMfuifti,.poftponas mifoicordias tuas. Eiquif
~ r n :- -u-'-...-...«., „arii;«™« «*•*- me omnium eft, nec ab eo quod eft mutariull * ^ .
non fit ulla remillio peccatorum, vere bonus, yere
pius, vere volens miferieordiam eft. Et tu, Domina,
ad cuius fubfidium nos mittit dile&iffimus filius tuus,
quid dicis nobis ? ipfe enim mifericordia noftra eft,
& tuejufdem mifericordix mater es. Quid, inquam,
dicis nobis? Forfan, Domina, ut fub alarum fuarum
prote&ione confugiamus. Bene: at licet mifericor-
diam illius,ficut decet, gratanter ample&amur j tarn
eh’juftitiame jus non parum formidamus.Neigitur
quxrdntibus miferieordiam, obtendat jufticiam fuam$
precamur, adefto nobis, & age cautam noftram pro
nobis. Ipfe namque magni confilii fummus Angelus
confuluit nobis venire ad te. Certe peccatores nos
efle cógnofcimüs , & damnari meremur, & juftè B 1| | vu^ mifereri,& ipfe filius eos ixigerit pro r-
. * 1 _ .. ____________ . . . a l f a n rn h r a m t ï fr»f*«fFllî IY11 l-ri’m r rîia» Oa fric confpedtui mifericordix Patris ffnui i.; ,R&r Htu ..u..n. •i c*a n C
poteftECernaliter. ha-res j & ea re , S '& tuH p i
jugi- mifericordis , qua erga omnes ln e E usflM
es,:alia fis quam te certiffimc fcimus. Et uti U* 1
Domina * non te decet a Filii tui voluntate
pare, qui ad miferandum generi humano fe n jlf |
bo| e$ confortem vultui patris fui non cefifat dp Ul*
niter demonftrare. Et ipfa naturx noftrx dei ^
ftratio quid aliud eft, quam ad provocandutn lu°n'
nos miferieordiam fuamquxdam ineffabilis piet •
incicatio. In ipfo enim iibi eomplacuifle Pater j f
teftatur: nec fieri poteft ut quibus ipfe vultmiferirj6
non mifereatur. Summus igitur Pater participibUs fi*
ter ejufdem unici Filii Dei repelles ab uberibus mjfe
ricordix tux quos, ut dixi, & Pater Filii & iden?
ipfe Filius vocant & revocant in finum gratis tu$>
Tu exafperareris contra nos propter iniquitates no
ftras;cüm Filius tuus, quern? maxime ofFendimus*
morti fe tradidit pro delendis iniquitatibus noftrj$»
feveriqr videlicet illo efles fuper nos; ciim ejufdem ■
conditionis fis, cujus & nos ; naturam tuam Do- i
mina, excedens. Sed fortafle tantftm amas^ufti.
tiam Dei contra peccantes in eum ; ut malis ilium '
exercere vindi&am, quam exhibere miferieordiam i
Quod fiita eft ; eur , Domina , cuidam . olim opè I
tua magnopere indigénti, & qux effes nefeienti
matrem te potius mifericordix dulci voce refpondifti '
quam juftitix: cum Filius tuus non minds fit vera & \
incommutabilis juftitia | quam vera & appetibiiis mi. '
fericordia ? Ea fortaflis confideratione , quoniam j
fi te matrem juftitix diceres, magnam non foltlm ei I
quern in anguftia pofitum omni mifericordia^ poll,
pofitl juftitix feveritate J opus habere feiebas j ve-
rdm etJam nobis pauperibus tuis fpem venis tol-
leres, & fingularis refugii oftiuin crudelem humani |
generis perfechtorem fugientibus quodammodo ini- ]
micis occluderes. Quis enim cum juftitia Dei judicium
fubiens, non u^ veftimenrum conteritur, qon
deteriüs quam a tineadevoratur? Quapcopter, pia ]
non negamus. Sedxquè juftum efle profite-
mur , ut voluntatem ipfius faciat, qui voluntati fua;
in cun&i's qux agit concordare non detre&at. Et quis
uhquam voluntati illius magis concorsextitit ; quam
tu, cujus fubfiftentia ab impletione voluntatis ejus
nunqüam otiofa fuit. Velis itaque folummodo, Do-
mina, ut ille juftiffimus judex nobis mifereatur : pro-
fe6lo juftum erit, nulla ratione obfiftente, ut velle
tuum perficiatur. Noli ergo, noli propter'mifericor-
diam, cujus mater efle probaris, nobis deeffe :
ouia velle tuum non poftponet in falute noftra, qui
ut falvemur faftus eft per te fra.ter nofter. O mira
operatio Conditoris ? ô immenfa confolatio peccato-
ris ! ô Domina, fi Filius tuus eft fa&us per te frater
nofter • nonne & tü per ilium faffca es mater noftra? (3
Hoc enim jam- mortem pro nobis fubiturus in cruce
dixit Johanni, utique Johanni, nec aliud quàm nos
in natura fux conditionis habend : Ecce, inqyiens,
Mater tua. O peccator homo,gaude, gaüde & exulta
; non eft enim unde defperes, non eft quod formi-
des : quiequid judicabitur de te, totum pendet ex fbn-
tentia fratris & matris tux. Ne ergo avertas aurem
cordis tui à confilio illorum. Judex tuus,videlicet frater
tuus, docuit te fugere ad fubfidium matris fux : &
ipfa eadem mater tua monuit te prote6fcioni alarum filii
fui fiducialiter inhxrere ; feque tibi, ne ejus juftitia
gravarens, ü negavic afFaturatn«
Maria quid dicemus ? quali organo voeis, velquali ta Domina,dulcis & clementiffima Domini mater,attenquidem,
de fragilitatis noftrxgravem neceflitatem ; & oflende
fuper nos efFedfcu-teefle, quod jocundo affeduteelfe
cognovifti: quod fi feceris, ad nos falvandos Filio tuo
& Patri fuo proculdubio concors eris. Benignifllmus
quippe Filius tuus defiderat falutem noftram;& in tan-
tum.ut quo illam incommutabile & xternam faceret,
xternitatem fuam momentanea mutabilitate noftra
indueret. Verax quoque & juftiffimus Pater fuus ica
fibi per omnia complacet; ut nihil eorum nolit, qus
ilium velle intelligit. Velis itaque folummodo quod
vult ipfe : nihil reftabit quod poffit obfiftere faluti
noftrx. Sed te non velle quod Deus vult, nefas eft
vel opinari. Gaude igitur & exulta, humafia natura;
omnia quippe tibi profpera Chriftus Filius fanfta:
' '■ ^ ' fubftanti*
jubilo cordis exprimemus quantùm tibi debemus?Uti-
que , Domina, quiequid intellexerimus, quiequid
mente conceperimus, quiequid ore protulerimus, minimum
eft & quafi nihd artea qux tibi ex xquo debe-
mus. Tu namque ante omnem creaturam in mente
Dei prxordinata fuifti, ut omnium foeminarum ca-
ftiffima Deum ipfum verum. hominem ex tua came
procreareSjUt omnibus poft fuum Filium tuum Regina
coeloruni effeâra glóriofa regnares,ut perdito mnn-
do recuperationis aditum &. vita; perennis emolumen-
tum prxparares. Tu genus humanu xcernitatis gloria
nudatum, per beatx fcecunditatis tux virgineum par-
turn, inpriftinum ftatum reduxifti. Tu leges inferni,
devi<fto per mortem filii tui principe mortis, evertifti. _____ r _r t . __
Tu denique cunftis Dcuac Dominum, quem ignora- E Marix paravit, dum fe ex ea propter te
bant, vifibilem & rpropmatorem exhibuifti. Per te, tux veritate creavit.
Domina,vitam perditam in unigenitotuo recuperavi-
mus; per te eft, fi quid boni fumus, five pofTumus ,
five habemus ; per te ad xternam gloriam quicum-
que fumus perventuri, perveniemus. Tu poft Deum
fumma ac fingularis confolatio noftra. Tu felix atque
beata gloriatio noftra, tu ad Régna coelorum du&rix
ac fubveflio noftra: T u , quxfumus,efto in ipfo
beatitudinis regno coelefti liifceptrix & perpétua exul-
tatio noftra. Ergo feùundùm beatum & mifericors
confilium fpécialis mifericordix, dulciffimx fcilicet
prolis tux ad te confugimus : tu procura ne in vanum
hoc fecerimus. Reetenim vera fi defeceris nobis, nihil
erit tutu m nobis. Ne igitur tantdm attendas injufti-
tias noftras ;iit quibus hue ufquë prx omnibus prs.
Domina, Domina, quod ego qualifcumque ho-
muncio, & vçrè magnus peccator hoc corde impuro
de te meditari, foetido ore effari, pollutis digitis au-
fus fuideferibere, parce, quæfo, parce, & rhiferere*
Nofti enim, pia Domina, hoc me ica prxfumpfi^
quia talem me confiteor efle, ut nec ccelo nec terr*
me judicem dignum efle : & ideo nimis anxius vel-
lem, fi quo modo valerem, eniti quatenus aliqu®
miferationis fux intuitu fuper me Deus intenderetjqui
fua inefFabili gratia vel modicum fanfti amoris afte*
&um erga benignicatis tuxdulcedinem in meaccende-
res. Çonfido quippe quoniam fi hoc faceres-jâb
qux merui poenis inferni,fua miferatio tuaque fubven-
tio me forte redimeret. Quapropter, Domina,ne in ^
fe E A T Æ MÀ R I
eris qüafi àudaci & præfumptuofo : quia fi quid
lorunî in iftis efle videtur, mëa gravis neceffitas
möulft & cua gràndis & orhni focùlo probata
Konicas fuafic. Ultima ergo atque fumma votorum
eoruih inten tio eft, ut vel in extremo examine ju-
îrflimifilii tui fi nie,remota mifeficordiâ,feverâ fen-
nliâ crudeli tortöri damnandum tradiderit j fubve-
iias "& me ad in^eros rapknti occurras, ac manicà
” ilgjicQrdiffimx defFenfionis tux ptote&um, ne in
damner , eripias. Et quidem , Domina ,
ndarh parvulis , & fortè mihi, fi non Fallor, hoe
' niatroni», cum ad verbera raperentur à pxdagog.o^
• inenfuni reminifeor : & ob hoc illis nohnulli valdè
erratioii fuerunt, ac pietatis vifeera, quibus in eoriim
”ia-liberation« ufx funt^ magnified prédicavërunt;
Si ille igitur pró tàntilla gratia : quibus, quxfo, prré-
coniis a cceli civibùs, qui de peccatorum falvationè
oraiulantur -, prxdicaberis ; cùm mei magna peccaco-
ns ut dixie, miferta fueris ? Utique beacus & bonus
filius tuus Dominus Jefus dicitgaudium ëflein coelis,
arigslis Déi, fuper uno pectatore poânitèntiam agentéj
cjuam fuper nonagintà noveni juftis ;:.qui non indigent
poeniteritia. Cùm èrgO pro pcenirente fiat gaü-
diurh in ccelis ; quoniam in 'eó quod ilium malórum
fuorutn poenitec, tendit ad fâlutem : quale gaudiiim
erit Dornina, quando âliquis libjeratus ab onmi
malo perVenic ad i’pfam falutem*? Si igitur me à meri-
tispoenis libératum,xternx- falutis participem feceris;
nimium toeàm curjam Regni coelorum exhilaràbis.
I Qoapropter, piiffima Doriiina mater , ne parvipbn-
• das enôtmen immanitàt&m criminum tnèorum , ut
! poftpónas magnitudinëm gaudiorum pro remiflioné
! illorum congratülântium angelorum; Doniina, Do-,
; mina, quid fucuruS vel fa&urus fim penitus igfnöro}
j gj ideo quiequid de me fit éventiirum, prxrentehi
poftulationem ne oblivioni tradas ; bbfecro piiffimairi
[ dilediohem, qui diligis unicum' filium tuum, ut me
peccacorein à mortis audlo're trànsferas in forteni
Vitxæternæ ; & tufingülare pnÉfidiuni omnium ad te
V I R G I N I S. joy
A confugientium, vere & unice fîli hujus caftiflimîfe
virginis Dominx mex, rogo te per dileéfciónem, qua
diligis ipfam dulciffimam matrem tuam, fentiam
quandoque per efFe«ftü, quod mihi per eandem pïiffi-
niam genitricem tuam opto impendi, tepido licet j
fâmen qualicumque afFeëtu. Quod fi .muïtitudo
feelerutn meorum juftitiam tuam ad me damnandum
magis erexit, quàm pietas matris tux miferieordiam
tuam ad parcéndum inclinaveric j tu, qui ufiique præ-
fens, & in omni loco xquè potens es, aliquod mihi
tux protediionis quo ab inimicis meis« abfeondar,
obftaculüm invenij ne prxda dxmonum faclus, der
trudàrin profunditatibus malorum inferni : ac fi nihil
riierear exaüdiri , filtern in inferno conftitutum me-
B rhoriâ & cognitione fanifti nominis tui privari non
finas, ne fathanx fimilis & cohxrcs juftitiam tuam
reprehendendam, ficque xquitatis tux examen per-
veifi murmuris obftinatione ^avifts feram. Bone
Domine, bóné, fi in his omnibus aures mifericordix
tufc mihi occludis j profeólo non video quid am-
pliusrogem, quod largicatçm mifericordiarö tuarüni
riiihi impendat i & hxc ignorantia niniirum ex mul-
titudine iniquitatum mearum mihi provenit. Nam
fi denfis illarum tenebris obvolutus non efîcm ; tu
qui lux es indeficiens ^ non mihi deficerès ; fed igno- *
raneix çiex tenebras radio tux claritatis abigeres :
ficque in lumine tuo confHtutus vi4erem te non efle
Deum volentem iniquicatem, & tarnen nofle & pofle
habere cum pia voluntate inxftimabilibus niodis fub-'
Ç veniendi lapfis & oppreîïïs miferià & inquicacej Sc
hóe, Doniine, fie efle firmiffimè credo : ac per hoc
intimo corde tenëo & ore profiteor quia quiequid F
de nie feceris , qualicumque videlicet malorum
pondéré prefferis, ndllo in,juftitix livore turbatus in
hls pertraheris. Sic quoque deletis ac dimiflis pec-
câtis noftris, talis efto erga nos propter dulcem
amoretii dile&iffimx matris t ux /ut . . . . . . Virgi- HUnii^ie
nis humanam de fux carnis fubftântia ;verum homi- fmu ..
nèti) gënùifle. Amen.
DE C O N C E P T I O N E
B E A T Æ MA R IÆ.
C OhCE P f i ô venerandx Dei genitricis per- D
petux Virginis Marix /dilc&iffimi Fratçës,
_ quemadmddlim per multa fignorum ekpe-
• rimeutain Anglia & in Francia, cxterifque clima-
tibus mundi celebranda. fit declarata, me narràntem
audiat dileftio veftra.
Tempore namque illd, quo divinx placuit pietati
Anglorum gentem de malis fuis corrigere,fuXque fer-
vitutisv officiîs ardt’.ùs adftringere ; Gloriofiffimué
^ormanorum dux Guillelmiis eamdem patriam de-
beUando fubegit. Qui videlicet Guillelmus tune tefn-
porisRex Anglorum factus, Dd virtute, & induftria
. ua, totius Ecclefiafticx digni^is honorés in nieliuS
retorrnavit; Cujus pi^ intentionis operibus invidens
°noriim omnium inirilicus Diabolus , turn familia-
r|Ußi fraudibus, tum extraneörum incurfîbus rnulto- ■*-'
tlesc°natus eft ejus obfifter^ fUcceffibus. Sed Domi-
ad ^L°te^ente » ^ timentem fe Regem glorificante,
n|nuutn dedu&us ëft maîignus. Audientes autem
puaci,Angliam efle fùbjeiftam Normanis, graviter
nt lncfignati, & fuo qipfi hxreditariô jure privàti,
^parant,clafTem autant,ut eos ade'untes à data
1 divinùus patria expellant. Hoc comperto prüdfcntiflimus
Guillelmus * quemdam religiofum Abba- Ht’ßnum
tem*coenobiiaccerfîtumin Daciamdirigit, ut inqui-
rät hujus rei vericatem. At ille, ut vir faeacis ingenii,
ftrenuè Regis negotium exequitur. Quo ndeliter pera-
<fto, ad Angliam réverti cupiëns,naare ingreditur j &
cùm j^m maxima partem maris profpero curfu tran-
fiflet, fubitó denfis furgentibus undique veneis, horri-
da teriipeftas ccelum commovit, & undas. Fatigatis
igitur nautis, nec ultra jam obniti valentibus, fraótis
remis, fimibufque ruptis, cadentibus velis, fpes falutis
atftittitur, nihil.fibi hifi mbmeifionis exitium mifera-
bilicer expeâantibus. Cumque de fàlute corporü def-
perati, animaruih folummodo magnis clamoribus falutem
creatori fuo commeridarent, & Beätiffimam
VirginemMariarii Dei genitricem, miferorumrefu-
gium,& defperatorum fpem devotè reclamarent,ecce
fubitó confpiciunt quendani admodum revereiidx ha-
biciidinis virum, Pontificali infula decoratuin, quafi
inter médias undas navi proximum. QuivoeanS ad
fe * Abbatem, his vërbis èoepit eum appellare. Vis Ht’ßnuvn
( inquit ) periculum Inaris evadere ?' Vis in patriam
fuam fanus redire î Cùmque cum fletii id toto corde
defideraré, & hocfolurii expeiftare refponderet : tunc
S f f