1(? E A D M E R U S DE V I T A S. ANS E LMI .
fe fub Deo tenucrät, fuam abfohitionem ac benediftio- :
nem largirethr, dexceram quafi nihil iftali pateretur
erexit, & figno fand* Crucis edito, demilfo capite
fedit. Jam Fratrum conventus in majori Ecclefia ma-
tutinas laudes decantabat, & unus eorum qui circa
Patrem excubabant, fnmpto textii Evangeliorum legit
Pafiionem coram eo, qu* ipfa die ad MifTam legt
debcbat. Ubi autem venit ad verba Domini, f^os ejfos
qui permanflflis me cum in tehtationibus mcis, & ego,
difpono vobis ,. flout difpvfuit m:bi Pater mens re-
gmun, Ut edatis & bibatis fuper n.enfam meam in re.
gno me<>, lentius folitb fpiritum trahere coepit. Senfi-
inns igitur eum jam jam obiturum, & de ledo fuper
cilicium & cineres pbfitus eft. Adunatoque circa cum
univerfo filiorum fuorum agmine, ultimum fpiritum
in manus Creatoris emittens dormivit in pace. Tran-
fiit autem illucefcente aurora quart* feri* pr*ceden-
tis CccnamDomini, qu* erat xj. CalendasMaii, anno
videlicet Dominic* lncarnationis millefimo centefimo
nono, qui fuit annüs Pontificatus ejus decimus * fex-
tus, vit* verb feptuagefimus iextus.
Loto igitur ex more corpore ejus, petiit fuprä fiepe
memoratus rerum Anfelmi provifor ac difpenfator
Balduinus, quatenus facies Patris balfamo, quod ad-
modum parum in parvulovafe fibi majori ejus parte
perdira remanferat, inungeretur., fperans atque per-
optanseo modo illam vel modice amplius fetvatum iri
necorrumperetur. Acquievimus, viri induftriam am-
pledentes. Yas ergo ipfius liquoris in manum Epifcopus
fumpfit, & undurus vultum defundi, digi-
A cundis liquor defiliens copia fui manum meam com -
pie vit & fupereftluxit ? Hoc ipfum fecund 6 & tertib
ac fiepius fadum eft.' Et quid dicam ? Tantam abun-
danciam balfami vas ferme vacuum miniftravit, ut in-
tado vafe Ecclefi* non folhm caput & manus, fed
brachia, pedus, pedes quoque & tocum corpus ejus
non una fed fiepius repetita vice omni ex parte inunge-
remus. Dehinc more fummi Pontificis veftibuseft fa-
cris indutus, & in oratorium dcbica cum veneracione
delatus. ' ^
tum fundo vafis immerfit. Quem illico extrahens, fed
vix fummitatem fui digitimadefadam reperiens, ratus
eft balfamum ipfum ungend* faciei haud quaquam
pofle fufficere. Quapropter rogat, balfamum quod
conficiendo Chrifmati in majori Ecclefia fervabatur,
afferri, cupiens videlicet una cum capite dexceram
ejus, per qu* multa bona atque divina dixerat &
icripferat, tali undura hoiiorari. In his cum Epifcopo
eram , & eum in minifterio illo juvabam. Impreffi poft
eum in vas balfami digitum meum , & *que, aut certe
minus digito ejus madentcm extraxi. Itaque rogatus
Epifcopus mihi vas in palmam verfare fi forte inde ali-
qua gutta deflueret j acquievit, & illico ftupentibus
In craftino autem cbm fepultur* traderetur, farco-
phagum quodilli fuerat pluribus retroadisdiebuspr*.
paraturtv, longitudine quidem & latitudine aptum»
fed profunditate magna ex parte minus habens inven-
rum eft. Quod-confiderantes animo dcficiebamus
B nulla fcilicec ratipne pati valentes , ut fuperiori lapide
preflus, fua integritate aliquatcnus l*fus privaretui;.
Cum itaque in hocplurimi fluduarent, & alii fie, alii
verb fic rem polfe componi diditarent; quidam ex
conferta multitudine Fratrum , acceptum baculum
Epifcopi Rofenfis, qui funeris ofKcium pr*fens age-
bat, per tranfverfum farcophagi fuper corpus Patris
ducere ccepit, & jam illud omni ex parte corpori ja-
centis pr*eminere magna'nobis exinde admiratione
v permotis invenit. Ita ergo venerabile corpus Patris
Anfelmi * Cantuarienfis Archiepifcopi ac Primatis«
totius Britanni* fepulchro inclufum, quid conditio
fortis human* habeat, in fe omnes qui pertranfeifnt,
fui exemplo monet attcndere. Sanein-obitu & poft obi-
C turn ejus, multa ä multis vifanarrantur, qu*gloriam
ejus , quam pro meritis fuis eum recepiffe k Deo non
dubitamus, * atteftantur. Quibus tarnenfcribendisia-
borem intrarcnoluimus, magis videlicet eligentes fi-
Ientiomoftro omnes qui dormiendo ea viderunt pares
facerc, quam ifta fcribendo, ilia non fcribendo, unum
alii quafi potiora viderit anteferre. Ut enim cunda
fcribantur, infiniti negotii eft. Aperta denique fada,
qii* Deus per ipfum facere dignatus eft, & nos talium
nudi prp pofle digeflimus , puto fufficere ad notitiam
* retributionis & converfationis vit* ejus. Sit itaque
Deo Patri omnipotent!, & Filio, & fando Spiritui
laus & gratiarum adio, nunc 8c per omnia fieculorum
f*cula. Amen.
2*7
E A D M E R I
C AN TU A R I E N SI S* MON ACH1
I N
HISTORIAM NOVORUM
P R Æ F A T I O.
U M præfentisoecatisviros , diverfis cafibus fubaâoSj intueor aûapræ-
cedentiura anxic inveftigare (cupientes videlicet, in eis undefe confo.
lentur & munianc ,insenire ) nec tarnen ad hoc pro voto pofle pertin-
gere, quoniam fcriptorum inopiä fugax ea delevit oblivib ] videor mihi
videre magnum quid pofteris præftitiffe qui fuis gefta temporibus,
futurorum utilitati ftudentes, litterarum memoriæ tradidere. Quosni-
mirùm fl bono quidem zelo in hujufmodi defudarunt, bonam exinde
mercedem recepturosà Deo crediderim. Hoc igitur confiderato, penes
me ftatui ea quæ fuboculis vidi velaudivi, brevitati ftudendo,
ftili officio cômmemorare j tum uc amicorurmmeorum me ad id obnixè incitantium volun-
tati morem gérant, tum ut pofterorum induftriæ, fi forte quid inter eos emerferit quod ho-
rum exemplo âliquo modo juvari queat, parum quid muneris impendam. Et ea quidem
hujus Operis intentio prxc/pua eft, ut defignato quaiiter Anfelmus Beccenfis Coenobii Abbas
fuerit Cantuarienfis Archiepifcopus factus, defcribatur quamobrem , orto inter Reges
Angiorum & ilium difcidio, totiens & tam diu exulaverit à regno, & quem eventum tpfa
difcidii eau fa inter eos fortita fît. Ipfa denique caufa nova res huic noftro fæculo effe vi-
detur, &à tempore quo in Anglia Normanni regnare cæperunt (non dico priùs) Anglis
inaudita. Ex eo quippe quo Wilhelmus Normanniæ Comes terram illam debellando fibi
fubegit, nemo in ea Epifcopus vel Abbas ante Anfelmum factus eft qui non primo fuerit
Homo Regis, ac de manu illius Epifcopacus vel Abbatiæ Inveftituram per dationem
virgæ Paftoralis fufeeperit, exceptis duobus Epifcopis, Ernefto videlicet atque Gunduifo,
Hi namque, unus poft unum , Roffenfi Ecclefiæ præfidentes, ex more à venerand* memoriæ
Lanfranco Archiepifcopo Cantuarienfi, in Capitulo Fratrum Cantuariæ, ipfo Epif-
copatu inveftiti fuerunt. Hunc ergo morem quafi Deo facrifque Canonibus contrarium
Anfelmus abolere, ac per hoc injuftirias inde manantes refecare defiderans, Regibus ipfis
invifus effectus eft, & patriam exire coadus. Fuerunt & aliæ ipfius exitus caufe, ficut
rerum geftarum feries declarabic. Defcribentur etiam alia nonnulla , quæ & ante, & inter,
& poft hæc in Anglia provenerunt, quorum feientiâ illbs qui nos fequuturi funt pe-
nitus defraudandos pro noftro pofle rati non fumus. Sed hæc in Prologo paucis memo,
rafle fuffécerit. Cæterùm narrandi ordinem aggredientes, pàulô altius ordiendum puta-
mus j & ab ipfa, ut ita dixerim , radicis propagine de qua eorum quæ dicenda funï
germen excrevit, brevi relatu nrogrediendum.