S A _ o 6 N C T I A N S E L M I T R A C T A T U S
voluntarie parère curaverimus. Si bona voluntate
Domini voiuntati concordemus , amict vocabimur, .
filii Dei efficiemur. Quod poftquam effe&um fuerit
, fecurè quo vult ire Sc tranfire poterie. Nam
manus latronum fortium & dæmonum non ti-
mebit, non malos occurfus pavebit, quoniam rex
filiufque régis ei it. Caveat ergo unufquifque ne
quidquam aliud velit, nifi quod auètore Deo vel
fpiriiuali patre fuo licenter veile qtfiyeric. Verùm
licentia fallere conluevit ; obedientia enim Sc ino-
bedientia contraria iunt. Harum media eft licentia.
Qui ergo vult quod veile non debet , nee tarnen
ipum veile nifi prarmiflus faéto vult adimplere ; obedientia
quam in hoe amplexus e il, ipfum excufabit
fa&um : ,5ed veile quod contra obedientiam habuit
periculofum , nifl pcenituefit, erit ei : quod minùs
quidam attendentes licentia fæpè fallumur. Caven-
tes itaque ne plus æquo lîcenc.æ innitentur, quoniam
quidem licentia quam vis pcena'm .minuit, non
eam tarnen ex toto repellit. Noverit quia nulli
tantum timet diabolus appropinquare, quantùm illi
qui à voluntate Prælati fui nunquam vult difcrepa-
re. Nam ficut fur qui furatur illi qui fe à fui Præ-
lati cognitione celât indubitanter prava fæpè fugge-
rit. Illi verb qui fe Prælato qualis fit ol^endit, quia
ab ejus voluntate nullâ ratione vult difcordare, non
fecurè præfumir : quiequid enim pravi fuggelferit,
ad verecundiam fibi veititur ; ciim ille cui fuggeri-
tur , aut fuggeftionem pænè contemnit, aut fi ad
horam confentit , per confefiionem Sc dignam fa-
tisfaèlionem fefe emendavit. In omnibus ergo Sc
per omnia Deo debet fubditus obedire .& Prælati
jufiionem falvâ fidelitate Dei fubire. Nam fi Præ-
latus fubditum perjurare juilerit ■ « fi latrocinium, for-
nicationem aut aliud hujufmodi, nullo modo obtem-
perare debet, quia Deus hoc fieri prohiber Deo ergo
per omnia obediat : Prælato fuo Dei voluntate
lervatâ per omnia obtemperet, & quantum in ipfo
eft, Dei & magiftri voluntate fervatà , cùm omnibus
hominibus pacem habeat. Quifquis hoc modo
Dei.& majoris fui voiuntati fubditus fuerit, tunc
Deo obediet, & cùm Prælato fuo in Deo paruerit,
fefe non fuum. led Dei efie fiducialitet allegare potent.
Cujus anima cùm in exitu fui corporis fuerit,
validam manum occurfantium dæmonum non timte-
bit, quia Dominum Chriftum advocatum potentem .
habebir. Ecce quid quantumque boni obedientia
acquirit. Cùm in ratione pofitus fuerit, cujus homo
fit , unde veniat, quo vadat, quern quærat : Si
voiuntati Dei obedivit, Dei fe elle dicere poterit. Si
veto in fua voluntate confiftit, & ob hoc Dei Sc Præ-
lati fui voiuntati contrarius exftiterit, mentitur fi fe
Dei effe dixerit : quippe dum vixit propriæ, non Dei
voiuntati vixit. Quern ergo advocatum habebit ? Ad
quern ibir ; Quis ei auxilio erit ? Quid interpellabit î
Certè fugere non poterit, per medium ire necefle
erit, ad vitam vel ad mortem iter habebit vel tene-
bit. Rogo qua poteftate , quibus viribus à mambus
invaforum exibit ? Crucia’bitur mifer , fi voluntatis
& a&ionis fine Deum & majorem fuum auäorem
non habuerit. Profe&o fic procellis vitiorum & in-
curfibus dæmonum quaduntur , quicumque à Præla- '
ti fui voluntate alienantur j quemadmodum naves
in vado fervente tempeftate agitantur. Nam fi va-
do feopulis pleno palus ponatur , cui naves loris
aliigentur ; quo longiùs à palo fuerint, eo graviùs
ingruente tempeftate ferientur. Quanto verô pro-
priùs connexæ fuerint, tanto minùs gravitatem tem-
peftatis femient. Sic utique qui à fui Prælati jufta
voluntate alienatur , procul dubio in propriæ voluntatis
Audio periclitatur ; nee Dei voiuntati concor.
dabit, quamdiu à voluntate Vicarii Dei difcordabit :
vices enim Dei gerendas fufeipit quicumque in Ecclefia
Dei culmen prælationis allumit ; Sc qualîcuty
que modo illud fufeipiat y ille videat. Quem quf
dem non eft meum judicare , fed ejus imperio ß
injuftum non fuerit , obemperare , dicente Domino
: Super caihedram Aîoyfifédérant Scribe & Pba
rifiti. Quodcumque ergo dixerint vobis , facite"
quæ auteur façiunt, facere nolite. Et Apoftolus ait •
Tu quit ei qui judicas alienum fervurn. Suo Domino
fiat aut cadit , & non eft pote fias nifi a- Deo , «u_
tem à Deo fient , ordinal* funt. Qui ergo poteftatire
fifth , Dei ordinationi refifiit. Et alibi : Fratres nolite
p lure s magiftri cffici , ut non in judicium incidatü
Magiftei» éfficitur qui fui re&oris fada indiferetè te-*
prehendit. Unde in judiciym Dei incidit, quia in.
débité 'fibi magifterium ufurpabit ; quod valde eft
cavendum , quia nimis horrendum eft incidere in
manus Dei viventis. Si veto fa<fta Patris reprehen-
fione digna fuerinti, leniter & modeftè çùm reve-
rentia deprecetur. Scriptum quippe eft : Senioren
ne increpaverfi fed obfcçra ut pat rem.
CAPUT ill.
De Alunditia cordis Deo exhihenda.
DEo antem munditiam cordis fervandam elfe di-
ximus. Ipfe enim folus ferutator eft cordis,
qui condicor eft mentis & corporis. Homo cor hominis
videre non poteft ; quia nemo novicquæ funt
hominis nifi fpiritus heninis qui in ipfo eft. Deus
autem , cui nulla peccaca latent, cor hominis Sc in-
tentioném libéré vider. Quod qui mhndum habuerit,
Deum videre poterit «; qui vero mundum non
habuerit , fine dubio Deum yidere nullo modo po‘.
terit. Necefle eft ergo ut puritatem cordis habeat
quifquis Deum habitatorem in fe habere defiderat :
quem nullus habere quibit, nifi cor fuum à terrena
cupiditate evacuaverit, & amore Chrifti calere ftu-
duerit. Inquantum enim quis mundum dilexerit,
in tantum ab amore ccelefti vacuus erit. Et tanto
magis Chriftum quifque deferit, quanto magis pec-
cando à juftitia Dei recedit. Quid enim cuiquam j
prodeft qupd baptizacur, fi non juftificatur. Profec-
tè illê qui dixil : Nifi quis renatus fuerit ex aqua &
Spirit u S an fl o non in trahit in regnum Dei y ipfe etiam
dixit : Nifi abundaverit juftitia veftra plufquam Scri-
barum & Pharifieorum , non in trahit is in regnum ça-
lontm. Quare ighur multi timendo illud feftinant
baptizari, ôc hoc non timendo minimè. juftificati ?
Utique Deus obfervantiâ mandatorum fuorum vult
iflum juftificari, & fe ab illolamari , in corde cujus
ipfe deberet hofpitari. Nam ficut thus ad olen-
dum ignis cupiç ardorem , ita ad hofpitandum Deus
cupit amoris calorem. Qui ergo Deum in‘ fè hofpitari
defiderat, difeiplinam ab illicitis abftinendi fine
fiiftione appréhendât. Spiritus enim Dei difcipH-
næ efFugiet fi&um , & corripitur à fuperveniente
iniquitate. Non enim cohabitare poffunt iniquitas
& fpiritus Dei , qui& amor eft. Ubicumque amor
Dei hofpitatus fuerit, & is qui ei locum præbue-
rit, & in fe* locum iniquitati dederir, pro,cul dubio
corripitur, & propellitur amor vel fpiritus Dei à fuperveniente
iniquitate, nec remanebit fi non emen-
daverit ad fui hofpitis utilitatem. Et quidem non
convertuntut amor Dei & iniquitas. Qui ergo Domini
habkaculum tffici voluerit , cordis tnundi-
tiam teneat, carnalia defideria ptocul repellat, «c
ficut mulier cafta fponfa fidelis cum adultero col-
loqui defpicit, ejus fecreta verba contemnit, nin*
eorum quæ defiderat clam vel apertè çonfentit, *lC
fidelis anima in.voluntate fua proprio appetituinon
confentiat, ejus permiffionem non recipiat, verba
illius contemuat, nulla illius blandimenta admitt*1.
DE PACE E T
£ hoc fecetiti amicam fiponfam fine ambiguitate fe
pei conftituit. Si verb illicitis appetitibus confenfe-
rjt • non fponfa , fed adultera vocabitur. Volqntas
ergo noftra fit munda , ut vocetur Sc fit Dei fponfa,
nullius immundiria: corrumpatur maculh , ne efficia-
tur adultera. Quamdiu voiuntati Dei confentit, eft
niunda & fponfa ; quando veto a voluntate ejiis dif-
fentit, corrumpitur , maculatur , fornicatur. Solet
contingere nonnunquam ut aliquis dum munditix
cordis volueric ftudere , immundos & execrabiles co-
ßitatus fa:pè habeat, quos quia nimium audit femet-
ipfumeo-quod tale quid fibi in mentem venit, gra-
viter reprehendic, judicat & condemnat: Sicque fe-
ce corripiendo tradfat mifer : Ego quid cogitavi ?
Quid feci ? Quid fenfi ? pröh dolor ! quomodo a tän-
ta immundiria, a tam nefario cogitatu potero ex-
purgati ? Timeo celare , timco illud revelare. Tale
quid non folfim non dicete , fed nec etiam ab ali-
quo veilem audire. Qualiter igitur talem fpurcitiam
jiominabo ? Sic apud fe dum anguftiatur, dum trac-
tat quod videre nollet , magis magifque impugna-
tur, tribulatur, nec liberatur. Verum non fic fe
habeat, fi liberari defiderat. Quid ergo faciet ? In-
tende. Cüm id quod execratur videre , eum impu-
gnaverit, nimiumque importunum füerit j defpiciat,
non attendat, affenfum non prsebeat, ad aliud co-
C O N C O R D I A , 70?
gitatum fuum vertat, alicui rd faciehda* int&hdat,
non plus curet fi nolens quid fentit, quàm fi papi-
lio fibi præ oculis Volitet. Viator qui à cane intef-
tatur, fi fubftiterit , & fe ab ejus importunitate
defenderit, canem importuniorem illico fentiet ; fi
autem ejus latratus defpiciat, tranfit Sc non attendit
, mox omnis impugnado ilia canina quiefeit, unde
viator libere tranm. Sic qui cordis munditiam
habere contend« j vanos & infru&uofôs five im-
mundos cogitatus defpiciat, cor fuum avertat, om-
nem impugnantiam illam quàm intus patitur pro
nihilo ducat, non reiteret penfando quod cogitavit:
Sed penitus defpiciat quidquid mali minùs cautè pen-
faverit. Nondum enim damnantur qui funt in fide
Domini Jefu , qui fecundùm carnem non vivunt.
Taliter fi vixerimus , hujus rei (iudium fi habüeri-
mus, tales nos coram Deo fi exhibuerimus , ejus
habitaculum , ejus hofpites effici poterimus. Quem
donee vivimus fi diligere & honorare fatageremus j
ipfe nobis quamdiu vixerimus , vicem diledionis &
honorificentiæ fuæ finedubio repender. Eâdem quippe
menfurâ quâ menfi fuerimus, remetietur nobis
per eum qui fe dedic pro nobis , & à voragine mortis
liberavit, qui nos in æternâ patriâ immorcalitate
corona bit : cui honor Sc gloria in fæcula. Amen.
f i n i s .
Vuuu ij