4,i S A N Ö t l
ÊPISTO L A CX XV.
A N S E L M I
Afacrari debet alicui Ecclefiæ, fineaflenfu & çon(îli0
Archiépifcopi, & aliorum Epifcopôrum totius Pru.
vincia: : ita qui facratns eft Epilcopus, non poteft coti;
ftitui in alia Provincia Epifcopus canonicè, fine confi.
lio & aflenfu Archiépifcopi, & Epifcoporum ejufdem
Provincia en m au&oricate Apoftolica, nec fine abfo.
lutione Archiépifcopi 6c Epifcoporum Provinciæ in
qua facratus eft. Quæ abfolutio fieri nequit fine magna
ArifêliiYdS Afchispifcopus, reverefidæ Ab-
ban fia: Ëulaliæ, & Fiiiabus ejüsifàlucem.
Xjrat’-jfïm.is habet A mi fia fiUaratnefue prêtes. Et ut
obeditntts & in minimis jideles fint, adhortatuf.
GRatîasâgô religiofitJ dile&iohi veftræ, quia ptô
trié oraftis quamdiu extra Angliam fui in Cxi-
îiô , defiderantes reditum meum : nutic autem defilê-
rântiù rogo ut oretii cjuatenus fru&ùofus fit redùus
rîieus. H oc voie ut fci-itis, quia dileôioniea erga vôs*
dx quo vos cognovi, & vivit& perfeveràt ; & quam
dm vivartt.Deôdatite, petfevérabit. Quapropter ipsâ
eâJerri dile&ioné manerité, quamvislion egeatis, all-
quid tarnen obis feribam , unde me. Vos diligere &
curjiti veftri habere cognofcatis. Vos, Sorores dile-
<à±, èc Filiîé tticæ, hortor St moneo, quàterus Matri
Ÿsftufrftibj'-ébe St obediéntes fitis, non ta num ad hu-
nunum ttculum ; fed etiam ad oculutn Dei, cui nihil
eft fecretum. Tune autem eft vera obedientia, quàndo
voluntas fubj ’fti obedit voluntati Piælati.ut ubicun-
que lit fübjeâus , hoè Vfilit quod intelligit vellô
Prælatum.quod non fit contra voluntatem Dei. Con-
gregino veftra templum Dei débet élTe; & tem lum
Dei fanft im eft. Si ergo fanftè vivitis, ut fpero,tcm-
plum Dei éftis. Sinâè autem vivitis, fi Ördinem &
propofitum veftiiim dil genter euftoditis : diligenter
verb hoc facitis , fi minima non coutemnitis. V. ftrum
er.im propofitum femper debet niti ad perfeft un, 6c
toto corde horrere -defeAum.- Scriptum eft enim :
; ffiv-M JQui rnoiica defpicit, p tuUfm deci >.e\ Qui âutem
Ly* decidit, ’ non proficit. Proinde fi vullis proheere, ôc
horretis deficére,nolite modiCadefpicere: ut: que ficut
verunveft , qui modica defpiclt, pnulatim decidct j ica
verum eft,quia qui modicà hon dcfpicit,paulatim p;o-
Âcit. blolite putàre abcjuod peccatum efle parvuiô j
quamvis aliud aliô fit rtujus. Nihil enim quod fit pet
inobedientiam, quæ folà ejecit ho.ninem de paradifô,
par vu rii difci debet. Quoi enim pectatüm pàrvum
erit, fi, têftante ve itate, qui irâfcïtur frâtri fuo reus
erit judiciO ; 6c qtfi dixerit, rachà, teuS efit confilio j
& qui dixérit, fatue, reus erit gehènri ignis. Rogo
igitûr, iFilïi chatitfïmæ, tit nihil neg;igitis \ fed opera
tmit veftra & Cot la veftra* ficut iticonlpeftu Dei cultodi-
te femjer ftudeatis. Pacerii inter vos habeté, qüia ift
pace F «3 ûs ëft locus Dei,& pâx multa diligei tibus le^.
SU gemDvri, & hôneft*ilHs fcândaîûm. Cordé & Ore
vobis béneâiftionem & abfólutionem Dei OrO ; 6c
xneam , n quid Valet} quamùm polHim, do & man-
do. Vâletê.
EλlSTOLA CXXVI.
Suo chariffimo Domiao , Hem-ico Dei gra^ ]
tiâ Anglofum Régi, & Duci Normanno-
Ÿüift : Artfelrftus Archiepifcopus j fidele (et-
vinüfti cutti oràtiôftibuS.
Quod tranfi'tïo Epifctfpi fioto debeàt fieri fine cotfetifh
jlrchiepifapi & tpifôà'pbVUfn provinc-i, & cttm
magna confidcrdtionç & auftoritate Jdpùftoüca.
MAndavit fiiihi Dignatio veftra per eleiStutti Hpif.
copum^intOnibnlem, utfibi feriberem utrum
£)ominus HérvSeus Epifiïôpus Bancorenfis polfit con-
lexovienfi ftitui Epifcôpüs in É'cclefia* Lùxovienfi. Hoc utique
facile fieri non intelligo. Sicut enim nullus Epifcopus
& communi confideratione,& confilio eorum, fi.
ne quibus confecrari, ut dixi, non potuit : & quamvis
Epifcopatus ejus ita videatur deftru&us, ut in eo ma.
nere non poflu. Omnipotens Deus dirigac vos in
hac & in aliis aârionibus veftris. Amen.
B
E ^ lS T O L A C X X V I I .
Anfeîmus Archiepifcopus, Fiî æ fuæ charif-
fiitæ . Saûâimoniaii Mabil æ . falucem, üc
benedictionem D e i , & luam.
*Ut Ded fdcr-tta fiecnlarium abftineat converfatione,
Dlligo te ; 6t eo modo quo diligo animam meam,
ailigo eti m tuam. Meam autem diiigo, ut in
hac vita m.*reatur frui Deo & in futura vita fruatur:
hoc amo, de delîdero de te. Quapropter hortor & mo.
neo te, ficut Fi'iam chanflimam , ut non delcßeris
fæcularibus, quia nemo poteft diligere *fi.nul & f* tl l#j(.
Ccularia & æterna bona. Nolo te a mare faecularium
converfationem, fed clauftralem. Nihil tibi, &buic
fnundo : fi vis rifle monacha & fponfa Dei, die cum
B.ato Paulo Apoftolo: Mihi jnundus crucifixtu eß,U(4
& ego mundo : Reputa omnia hujus munditranfitoria,
tànquam ftercora, cum eodem Apoftolo. Filia mea,
in quo indiges vifitare aliquos propînquos tuos î Ci'un
ipfi nullo modo egeant confi.io St auxilio tuo, nec ta
àliquod cOi.fi ium aut àuxilium accipies ab illjs ad pro*
pofitum & profeffionèm tuam, quod non invènias in
clauftro tuo : divifum eft propofitum vitæ tu* à con.
verfatione illorum. Nec illi fient propter te Monachi,
nec tu redibis propter eos ad fæcularem vitam. Quid
ergo dileéta mea in Deo tibi & illis : fi nec tu proies
i illis ad vitam quam feq m.itur ; nec iHi tibi ad hoc
quod maximè debes diligere î Si ipfi volunt te videre,
aut egenc aliquo modo confilio tuo aut auxilio,veniant
ad te,quia illis licet vagiri & difeurrere per diverfa:tu
noli ire ad eos, quia tibi non licet exirc de clauftro,
nifi eâ neceffitate , quam Deus teftetur. Noli, filia
niea , noli amare farculum : q lia amicus hujus [acu
inimicus Dei conftituitur. *Noli amare familiaritatem
fæcularium ; quia quantà magis illis eris propria vo-
Imitate familiaris, tan;o minés eris Deo& familia“ -
bus ejus Angelis familiaris. Non fis follicita noiin-
cari* in fieculo ; quia tantà magis dicer tibi Deus}</.«"»
mon novi te. Soli Deo defidera placere : folum Deum,
6c ea quæ te ad hoc juvent, concupifce cognofeere«
illi te quotiiie commenda. Illi te , quantîim in n>e
eft, commendo. Ipfc regat 6c dirigat & cuftodiac W
femper. Amen.
*3
E P 1 S T O L À R U KI L I B. I I I ,
E ! ’ I S T O L A C X X ï I l I .
p 0J!!inæ Sc Filiæ chiriffim* , Matbildæ gra-
tiâ Dei gtoriofe Reginas Anglorum , An-
jerinus Archiepifcopus : cum fideli fervitio,
fj.leles oratioaes t & gratia Dei in hàe vita
iü.in futura, femper gaudere.
44
/[ gandeamus. Secundum quod varietates hujus ficculi
perniittuiit j omnia mihi 8c in corpore & in aliis rebosj
Deo dante, profpera funt, prreter corporis imbecil-
litatem quam quotidie mihi crefcere fentio. Omnes
ilia: beneditftiones, quas mihi oratis in litteris veftrisj
venunt etiam fuper caput veftrum. Saluto Fratres no-
ftros, dile’dFiffimos hlios veftros j 6c ut memores mei
fint, oro.
E P I S T O L A C X X .
n homin' ß i ttßlmomum perKhen m u ß t .
tiiet a Regina rogatus.
f Atoir prrefentium detulit mihi figiilum veftrum JL cum litteris ex veftra parte, qux mihi fignifi-
cabant vos velle ut ejus infamia meaium litterarum
teftimonio propellerecui: \ propter quandam purga-
tionem quam fecerat; & tit mei ipterceffione a Do-
inir.o meo Rege recuperatet quod ejus juflione per'-
diderar. Voluntatem quideni veftram nec debeö nec
volo concemnere; fed certus fum de benignitate Cel-
fitudinis veftrse, quia vos non vultis me aliter qu:c-
quam, quam oporteret ,faccre. Seit utique prudentia
veftra quia non pertin^t ad me teftimonium perhibe-
re de his qua: nec vidi net atidivi jfed ad eos qui vi-
deruntrnec meum eft pro eo, cujtis vitam & mores
ignoro, intercedere.ut ea qua: juflione regia perdide-
tat, recuperet. Precor itaque ut benignai Celfitudi-
ni veftri non difpliceat quia dubito facere quod intelligo
ad me * non pettinere; Omnipotens Deus ftiä
vos benedidtione affidue protegat & dirigat. Ametii
E P I S T O L A C X X I X.
Anfelmus fervus Ecclefix Canruaricnfis, ve-
re diledbo diiecfcori fu o , venerando A bb ati
Coenobii Sa.odfci A u d o eni, H elgoco :quic-
quid melius amico defiderari pocell.
Quo patio res fibi in Angliam reiierfo habeant expo,
nit amico id feiendt cttpidijjimo.
Anfelmus ferons Ecclefiæ CantuarieniTs j
diledto Fratri P. Moriacho Coenobii San-
cli Mdrnni Sagii : ialutem, & grapâ Dei
^ femper dirigi & conlolari.
iMohachi . Hierofo-ymam ire eogitantis ■ defiderium
VErus amicus femper fdllicitus eft de vero amico,
ficut de fe altero, ut feiat qua: erga ilium font;
quatenus aut congaudeat, aru compatiatur, fecundi^m
quod funt. Et cüm nullus ar^t dolorem, miro tarnen
modo fi eft unde condolendum fit, magis tarnen de-
fiderat hoc feire, ut condoleat j quam ignorare , ut
nihil doleat. Defiderat dilefta Sc dulcis mihi veftra
dile&io feireftatummeum, & quicquid mihi fit, ut
quemadrriodum cor 1neum fefe in me habet, ita 6c
cor “veftrum pro me fefe habear. Gratia Dei difpo-
qpnte, & veftris 6c aliorum fervorum Dei amicorum
noftrorum orationibus fufiFragantibus, in Angliam
nuper reverfus fum : cum magno gaudio & honore, E
quantüm in hominibus fuit, fufeeptus fum a majori-
bus 8c minoribus, a Praelatis 6c fubditis. Quod au-
diftis quia Dominus meus Rex mihi commendavit
regnum fuum, & omnia fua, ut voluntas mea in
omnibus quarfua funt, fieret; .verum eft. In quo be-
dignitatem voluntatis fua:, & magnam dilei3 ionem
fuani erga me monftravit. Sed quoniam feriptum eft: .
“',l Owa mihi iicent | fed non ■omnia txpediunt: Et ali-
“ i ! Omnia mihi iicent, fed non omnia etdificant: non
puto efle mihi confilium •, ut aliquid magnum ad-
b‘ic per me tentare incipiam : fed eftm Deus fua gra-
tu Regem nobis cum ea bona voluntate quam intel-
hgo, reduxerit \ fpero quia Deus .fuä gratiä per ilium
nobis operabitur multa ad honorem fuum, unde
frnprobat, juxta /fpofiolici fententiam, quam
ab eo ipfi audierat.
* A Üdio, amice mi chariflime, quia defideras ire*»^
d \ . HierofolymJm. Unde in primis dico tibi
quia non eft hoc defiderium tuum ex ,bona parte, ne-
que ad falutem animæ tuæ. Eft enim contra profeflio-
cemtuam, qua promififti ftabiluatem coram Deo in
MonafteriOjin quo habitum Monachi accepifti;;&
eft contra Apoftolici obedientiam, qui præcepit ma-
gnâ auclorirate fuâ, ne Monachi hanc viam arripere
^præfumerent j nifialiqua perfona religiofa, quæ utilis
'■ "eflêt ad règendam Ecclefiam Dei & docendum popu-
lutii ; 8c hoc non nifi confilio & obedientiâ Prælati.
Ego præfens afiùi quando iftam fententiam Apofto-
licus promulgavit. Eft etiam contra obedientiam Abbaus
tui, cujus voluntas hoc odit & execcatur, ficut
periculum animæ tuæ.
EP 1S T O L A C X X X I ,
Pafchalis Epifcopus fervus fervorum Dei,
yenerabili Fracri Gerardo Eboracenfi
Epifcopo : falarem > & Apoftolicam bene-
^ nediclionem.
Vt fide!i tat em pro anti qua confinet udine AnfiHmo
facial.
Uamquam prave ad vers um nos , imo contra
^Matrem fanftam Romanam Ecclefiam te non
ignoremus egifte;prsefentibus tamen litteris tibi mandamus,
ut profefuonem tuam Venerabili Fratri no-
Q
ftro Anfelmo Cantuarienfi Epifcopo facere non ne-
gligas. Audivimus enim Thomam , quondam prse-
deceftbrem tuum , ex hac eadem,re contentionem
moviffe * 8c eftm in pra:fentia Domini Alexandri II.
Papa: ventilata eftet, ex prxeepto ejus definitione habit^
poft varias qua:ftiones, Lanfranco prxdeceflori
fuo, & fuccefloribus fuis eandem profeflionem fecifle.
Unde 6c nos, quod tunc tempo ris definitum eft, vo-
lumus, au&ore Deo , firmum illibatumque fervari.
Data Beneventi pridie Idus Dcccmbris.
0 3
F f f iij